Budowa tłuszczów // // H 2 C O H HO C R 1 H 2 C O C R 1 // // HC O H + HO C R 2 HC - O C R 2 + 3H 2 O

Podobne dokumenty
Wskaż probówkę, w której nastapi odbarwienie roztworu wody bromowej lub manganianu (VII) potasu.

wyjaśnienie na przykładzie działania rozdzielacza i chromatografii podziałowej

Ćwiczenie nr 12 Lipidy - tłuszcze nasycone i nienasycone. Liczba jodowa, metoda Hanusa ilościowego oznaczania stopnia nienasycenia tłuszczu

Substancje o Znaczeniu Biologicznym

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści

FESTIWAL NAUKI PYTANIA Z CHEMII ORGANICZNEJ

Temat: Tłuszcze i ich właściwości. (lekcja dwugodzinna)

Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - kwasy karboksylowe, estry, glicerydy - tłuszcze, mydła + przykładowe zadania z rozwiązaniami

O C O 1 pkt Wzór elektronowy H 2 O: Np.

CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.

Mat. powtórzeniowy: zad. dot. procesów wieloetapowych w chemii organicznej

I. Węgiel i jego związki z wodorem

Chemia związków węgla

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne:

ANALIZA TŁUSZCZÓW WŁAŚCIWYCH CZ I

WĘGLOWODORY. Uczeń: Przykłady wymagań nadobowiązkowych Uczeń:

Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z chemii dla klasy VIII

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej

l. at C Wzór sumaryczny pół strukturalny Nazwa systematyczna Nazwa zwyczajowa 1 HCOOH

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny w klasie III

KLASA III Dział 9. WĘGLOWODORY

Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w klasie III.

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z chemii w klasie III.

Umiejętności ponadpodstawowe Ocena bardzo dobra. Temat. Ocena celująca. Ocena dobra. Ocena dopuszczająca. Ocena dostateczna KWASY

Wymagania programowe na poszczególne oceny. Klasa 3 I semestr

Wymagania programowe na poszczególne oceny

Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa III

Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy III:

Test diagnostyczny. Dorota Lewandowska, Lidia Wasyłyszyn, Anna Warchoł. Część A (0 5) Standard I

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.

Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy 3b. Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu. na rok szkolny 2015/2016

Dział 9. Węglowodory. Wymagania na ocenę. dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą. Przykłady wymagań nadobowiązkowych

Stopień celujący mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień bardzo dobry oraz:

Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół podstawowych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2018/2019. Etap wojewódzki

Wymagania edukacyjne. niezbędne do uzyskania poszczególnych. śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. z chemii

Węgiel i jego związki z wodorem

Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy III

CHEMIA - KLASA III VII. Węgiel i jego związki z wodorem I półrocze

Wymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas III gimnazjum

Ewa Trybel Kompała rok szkolny 2018/2019

3b Do dwóch probówek, w których znajdowały się olej słonecznikowy i stopione masło, dodano. 2. Zaznacz poprawną odpowiedź.

WYMAGANIA EDUKACYJNE CHEMIA KLASA 3 GIMNAZJUM

Substancje o znaczeniu biologicznym - powtórzenie. Składniki żywności (składniki odżywcze) to składniki, które człowiek przyjmuje głównie z pokarmem.

Def. Kwasy karboksylowe to związki, których cząsteczki zawierają jedną lub więcej grup

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. JANA PAWŁA II W DOBRONIU. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny CHEMIA KLASA 3 GIMNAZJUM

PRZYKŁADOWE ZADANIA KWASY

wyjaśnia pochodzenie węgli kopalnych; podaje przykład doświadczenia,

Plan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1.

WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne. Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE

Wymagania programowe na poszczególne oceny

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII. klasa III G. rok szkolny 2017/2018. zgodne z podstawą programową z dnia 27 sierpnia 2012r.

VII. Węgiel i jego związki z wodorem

Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie III VII. Węgiel i jego związki z wodorem

PRACOWNIA nr 11 ANALIZA TŁUSZCZÓW

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 STOPIEŃ WOJEWÓDZKI 9 MARCA 2018 R.

Wymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności

KONKURS CHEMICZNY ETAP WOJEWÓDZKI 2010/2011

do zadań na konkurs z chemii etapu wojewódzkiego w roku szkolnym 2014/2015

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

Przedmiotowy system oceniania dla uczniów z obowiązkiem dostosowania wymagań z chemii kl. III

Szczegółowe kryteria oceniania z chemii w klasie III (wymagania programowe)

Wymagania programowe na poszczególne oceny klasa 3- chemia

Wymagania edukacyjne z chemii w klasie III gimnazjum. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

KONKURS CHEMICZNY KLAS TRZECICH GIMNAZJALNYCH

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie

Przedmiotowy system oceniania z chemii kl. III

Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych

TŁUSZCZE. Technologia gastronomiczna. Zespół Szkół Gospodarczych im Spytka Ligęzy w Rzeszowie

Przemiany substancji

Wymagania edukacyjne z chemii klasa III WĘGLOWODORY

Wymania programowe z chemii na poszczególne oceny klasa III

Konkurs Chemiczny dla gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2014/2015. Etap wojewódzki

Ocena dobra [ ]

Zadanie: 1 (1 pkt) Czy piorąc w wodzie miękkiej i twardej zużywa się jednakowe ilości mydła?

Pochodne węglowodorów

Cz. I Stechiometria - Zadania do samodzielnego wykonania

Wymagania edukacyjne chemia kl. III Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016. Sole

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 14 marca 2018 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)

Oznaczanie właściwości tłuszczów

Kryteria oceniania z chemii kl I Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 1 marca 2017 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej gimnazjum

Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. III 2014/2015

VII. Węgiel i jego związki z wodorem

Kryteria oceniania z chemii dla klasy trzeciej DLA UCZNIÓW Z OBOWIĄZKIEM DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

III Etap wojewódzki 14 marca Imię i nazwisko ucznia: Czas trwania: 100 minut

PLAN WYNIKOWY NAUCZANIA CHEMII W GIMNAZJUM KLASA III

projektuje doświadczenia chemiczne stosuje zdobytą wiedzę w złożonych zadaniach zapisuje równania reakcji spalania

Plan wynikowy i wymagania edukacyjne w klasie 3 gimnazjum. Węgiel i jego związki z wodorem. Wymagania edukacyjne. Tytuł rozdziału w podręczniku

Chem_3. VII. Węgiel i jego związki z wodorem

XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017

Grupaa. Substancje o znaczeniu biologicznym. I Wpisz znak X przy właêciwoêciach tłuszczu pochodzenia roêlinnego. 1 p.

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY

Konkurs Chemiczny dla gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2018/2019. Etap wojewódzki

Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii dla klasy trzeciej

Transkrypt:

Tłuszcze (glicerydy) - Budowa i podział tłuszczów, - Wyższe kwasy tłuszczowe, - Hydroliza (zmydlanie) tłuszczów - Utwardzanie tłuszczów -Próba akroleinowa -Liczba zmydlania, liczba jodowa

Budowa tłuszczów Tłuszcze to szczególny przypadek estrów glicerolu (propano-1,2,3-triolu) i wyższych kwasów tłuszczowych reszty wyższych kwasów tłuszczowych podstawniki acylowe zawierają od 12 do 18 atomów węgla w cząsteczce // // H 2 C H H C R 1 H 2 C C R 1 // // HC H + H C R 2 HC - C R 2 + 3H 2 // // H 2 C H H C R 2 H 2 C C R 2 glicerol wyższe kwasy tłuszcz (gliceryd) karboksylowe R 1 = R 2 = R 3 lub R 1 = R 2 R 3 lub R 1 R 2 = R 3 lub R 1 R 2 R 3 lub R 1 = R 3 R 2

Tłuszcz Procentowy udział podstawników C 3 H 7 CH masłowy acylowych w tłuszczach C 13 H 27 CH kwas butadekanowy y nasycone C 15 H 31 CH palmitynowy C 17 H 35 CH stearynowy C 17 H 33 CH oleinowy C 17 H 31 CH linolowy y nienasycone C 17 H 29 CH linolenowy Masło 10% 10% 25% 11% 34% 5% 5% lej słonecznikowy - - 11% 4% 39% 46% - lej lniany - - 5% 3% 5% 62% 25% liwa - - 10% 2% 83% 5% - Łój wołowy Słonina (smalec) Tłuszcz człowieka - 2% 29% 25% 40% 2% 2% - 1% 29% 15% 45% 5% 5% 8% 3% 25% 8% 46% 10% -

Podział tłuszczów Tłuszcze proste zawierają jeden rodzaj grup acylowych (reszty acylowe tego samego kwasu) Tłuszcze złożone zawierają dwa lub trzy rodzaje grup acylowych (reszty acylowe różnych kwasów) Tłuszcze nasycone zwierają reszty acylowe nasyconych kwasów tłuszczowych (palmitynowego i stearynowego) Tłuszcze nienasycone zwierają reszty acylowe nienasyconych kwasów tłuszczowych (oleinowego, linolowego, linolenowego) Tłuszcze stałe (twarde) glicerydy głównie nasyconych kwasów tłuszczowych (palmitynowego i stearynowego) głównie tłuszcze zwierzęce, ale są wyjątki: tłuszcz rybi tran Tłuszcze ciekłe (oleje) glicerydy nienasyconych kwasów tłuszczowych (oleinowego, linolowego, linolenowego) głównie tłuszcze roślinne, ale są wyjątki masło kakaowe, kokosowe.

Hydroliza tłuszczów Hydroliza kwasowa tłuszczów glicerol + kwasy tłuszczowe Hydroliza zasadowa zmydlanie tłuszczów glicerol + sole wyższych kwasów tłuszczowych (mydła) CH 2 C C 17 H 35 CH 2 - H CH C C 17 H 35 + 3NaH 3C 17 H 35 CNa + CH - H CH 2 C C 17 H 35 CH 2 H tristearynian glicerolu stearynian sodu glicerol W trakcie trawienia tłuszczów zachodzi hydroliza kwasowa, produkty hydrolizy pod wpływem lipaz są ponownie syntetyzowane w swoiste tłuszcze dla każdego organizmu zwierzęcego

Liczba zmydlania Liczba zmydlania liczba mg KH potrzebna do zobojętnienia kwasów tłuszczowych powstałych po zmydleniu 1g tłuszczu. Przykładowe zadanie wyznacz liczby zmydlenia dla tripalmitynianu glicerolu (M 1 )i trioleinianu glicerolu (M 2 ). Rozwiązanie: Do zmydlenia 1 mola tłuszczu należy użyć 3 mole KH (M KH = 56g/mol = 56000mg/mol) bliczenie mas molowych w/w tłuszczów: M 1 = 806g/mol M 2 = 884g/mol 806g ---- 3 56000mg KH 884g ----- 3 56000mg KH 1g ---- x 1g ---- x -------------------------------- ----------------------------------- x = 208,44mg x = 190,04mg

Liczba jodowa Liczba jodowa liczba gramów jodu przyłączonego przez reszty acylowe nienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w 100g określonego tłuszczu. Przykładowe zadanie: wyznacz liczbę jodową dla glicerydu o nazwie systematycznej: 2-linolonian-1,3-dioleinian glicerolu. Rozwiązanie: W 1 molu tłuszczu znajdują się 2 reszty acylowe kwasu linolowego a w nich po 2 mole wiązań podwójnych (łącznie 4 mole), natomiast reszcie acylowej kwasu oleinowego znajduje się 1mol wiązań podwójnych. Łącznie w 1 molu tłuszczu znajduje się 5 moli wiązań podwójnych, stąd dla całkowitego wysycenia wiązań podwójnych należy użyć 5 moli jodu (I 2 ) bliczenie masy molowej tłuszczu: M = 880g/mol, M I2 = 254g/mol 880g ------ 5 254g I 2 100g ------ x --------------------------- x = 144,32g

Utwardzanie tłuszczów Tłuszcze zawierające reszty acylowe nienasyconych kwasów karboksylowych (olienowego, linolowego, linolenowego) tak jak węglowodory nienasycone ulegają reakcji addycji przyłączenia (patrz liczba jodowa) wodoru. Reakcja przebiega w obecności katalizatora Ni, w podwyższonej temp. i w podwyższonym ciśnieniu. Tłuszcze zawierające reszty acylowe kwasów nienasyconych odbarwiają wodę bromową reakcja addycja bromu. Proces ten wykorzystuje się w produkcji maseł roślinnych i margaryn z olejów roślinnych: po częściowym uwodornieniu (utwardzeniu) oleju roślinnego dodaje się mleko, masło, witaminy, sól, emulgatory lecytynę, barwniki.

Utwardzanie tłuszczów cd Przykładowe zadanie: oblicz jaką objętość w warunkach normalnych zajmie wodór niezbędny do całkowitego utwardzenia (uwodornienia) 1kg trioleinianu glicerolu. Rozwiązanie: W 1 molu tłuszczu znajduję się trzy reszty acylowe kwasu oleinowego, każda z nich posiada 1 mol wiązań podwójnych, stąd do całkowitego wysycenia należy użyć 3 mole wodoru (H 2 ), mol każdego gazu w warunkach normalnych Vmol = 22,4dm 3. CH 2 C C 17 H 33 CH 2 C C 17 H 35 CH C C 17 H 33 + 3H 2 CH C C 17 H 35 CH 2 C C 17 H 33 CH 2 C C 17 H 35 bliczenie masy molowej tłuszczu : M = 884g/mol 884 g tłuszczu ----- 3 22,4dm 3 H 2 1000 g -------------- x ------------------------------------------- x = 76,02dm 3 wodoru

Właściwości fizyczne tłuszczów oraz próba akroleinowa Tłuszcze są nierozpuszczalne w wodzie, ich gęstość jest mniejsza od gęstości wody, dobrze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych benzen, alkohol etylowy, dichloroetanie, tri Temp. topnienia i wrzenia są stosunkowo niskie, zależą od składu tłuszczu (reszt acylowych). Próba akroleinowa długotrwałe ogrzewanie prowadzi do rozkładu tłuszczów z wydzielaniem akroleiny (aldehydu nienasyconego propenalu CH 2 = CH CH) o nie przyjemnym zapachu, co pozwala odróżnić woski od tłuszczów.