Wskaż probówkę, w której nastapi odbarwienie roztworu wody bromowej lub manganianu (VII) potasu.

Transkrypt

1 Zadanie: 1 (1 pkt) Margaryna powstaje z tłuszczów roślinnych przez: a) Katalityczne przyłączenie wodoru b) Łagodne utlenianie kwasów tłuszczowych c) Ochładzanie tłuszczów roślinnych d) Polimeryzację kwasów tłuszczowych Zadanie: 2 (1 pkt) Masz dwie probówki: z olejem roślinnym oraz ze smalcem. Wskaż probówkę, w której nastapi odbarwienie roztworu wody bromowej lub manganianu (VII) potasu. Zadanie: 3 (1 pkt) Z powierzchni zanieczyszczonej wody rzecznej zebrano tłustą plamę. Uczniowie podejrzewają, że jest to olej jadalny a nie mineralny. Jak utwierdzą się w swoim przekonaniu? a) przeprowadzą próbę rozpuszczania oleju w zimnej wodzie b) przeprowadzą próbę rozpuszczania oleju w ciepłej wodzie c) w parowniczce silnie ogrzeją olej i po wydzielonym zapachu zidentyfikują rodzaj oleju d) oleju jadalnego i mineralnego nie można odróżnić Zadanie 4. (1 pkt) Napisz równanie reakcji otrzymywania tristearynianu gliceryny (stosuj wzory półstrukturalne reagentów). Podaj, w jakim stosunku molowym reagują ze sobą substraty. Napisz, do jakiej grupy związków organicznych należy tristearynian gliceryny. Zadanie 5. (2 pkt ).(...) Przekonanie, że należy unikać wszelkich tłuszczów, w dużym stopniu wynikało z obserwacji społeczeństw bogatych krajów zachodnich, gdzie ich spożycie jest znaczne i odnotowuje się dużą zapadalność na chorobę wieńcową. Jednak zależność ta dotyczy jedynie tłuszczów nasyconych. W społeczeństwach, w których konsumuje się stosunkowo dużo tłuszczów jedno- i wielonienasyconych, na tę chorobę zapada z reguły mniej osób. Na przykład tradycyjna dieta Kreteńczyków zawiera duże ilości oliwy (będącej bogatym źródłem tłuszczów jednonienasyconych) i ryb (bogatych w tłuszcze wielonienasycone). (...). Czasopismo.Świat nauki. WSiP, nr 3 marzec 2003, s.46, 47. Dokonaj analizy tego tekstu oraz wymień jeden produkt spożywczy będący źródłem tłuszczów jednonienasyconych i jeden produkt spożywczy będący źródłem tłuszczów wielonienasyconych, podaj nazwę przykładowego tłuszczu (jedno- lub wielonienasyconego), którego spożycie nie powoduje zwiększonej zapadalności na chorobę wieńcową.

2 Zadanie: 6 (1 pkt) Reakcja zachodząca podczas uwodornienia tłuszczów ciekłych to: a) polimeryzacja b) synteza c) substytucja d) addycja Zadanie 7. (1 pkt) Wodorotlenek sodu w obecności wody reaguje z tłuszczem znajdującym się w zatkanych rurach. Napisz równanie tej reakcji przyjmując, że cząsteczki tłuszczu zbudowane są wyłącznie z tristearynianu glicerolu. W zapisie zastosuj półstrukturalne (grupowe) wzory tristearynianu glicerolu i glicerolu oraz sumaryczne wzory reszt węglowodorowych kwasu organicznego. Zadanie 8. (1 pkt) Określ, jaka właściwość fizyczna produktów reakcji tłuszczu z zasadą sodową jest podstawą opisanej metody udrażniania rur. Zadanie 9. (4 pkt) Uzupełnij zdania: Tłuszcze to... kwasów tłuszczowych i... Powstają w reakcji... będącej przykładem reakcji... Z tłuszczów w reakcji... z wodorotlenkiem sodu lub potasu powstają... Gdy w skład tłuszczu wchodzą wyłącznie kwasy nasycone, to tłuszcz w temperaturze pokojowej jest ciałem... Aby z tłuszczu ciekłego otrzymać tłuszcz stały, należy go... w obecności katalizatora, (np. niklu, ostatnio Cu - Au) Zadanie 10. (2 pkt) Podczas prażenia mięsa lub innych produktów powstaje akroleina, substancja o nieprzyjemnym zapachu. Napisz równanie reakcji wiedząc, że powstaje z odwodnienia glicerolu (odchodzą dwie cząsteczki wody).

3 Zadanie 11. (3 pkt.) Próbkę oleju roślinnego o masie 1776 g i liczbie jodowej równej 95 poddano uwodornieniu. Oblicz, jaką objętość wodoru (mierzoną w warunkach normalnych) zużyto w tej reakcji. Zadanie 12. (1 pkt) Smalec powoduje nikłą zmianę zabarwienia wody bromowej, natomiast olej słonecznikowy w zetknięciu z wodą bromową powoduje całkowite jej odbarwienie. Wyjaśnij wyniki doświadczeń z wodą bromową i smalcem oraz olejem roślinnym w oparciu o budowę cząsteczek tych związków. Zadanie: 13 (3 pkt) Uzupełnij schemat: Uzasadnij dlaczego palącego się tłuszczu nie można gasić wodą? Czy z chemicznego punktu widzenia właściwe jest stosowanie tej samej nazwy: olej do olejów roślinnych i do tzw. olejów napędowych. Odpowiedź uzasadnij.

4 Zadanie: 14 (1 pkt) Uczeń miał zbadać doświadczalnie, który z dwóch tłuszczów: olej lniany czy łój wołowy ma charakter nienasycony. Postąpił prawidłowo, jeśli: a) spalił tłuszcze, używając łyżeczki do spalań, b) olej lniany i łój wołowy próbował rozpuścić w wodzie, c) do probówek z olejem lnianym i łojem wołowym dodał stężonego roztworu wodorotlenku sodu i ogrzewał, d) do probówek z olejem lnianym i łojem wołowym dodał wody bromowej i wstrząsał. Zadanie: 15 (2 pkt) Napisz i dobierz współczynniki stechiometryczne reakcji między odpowiednim tłuszczem a wodorotlenkiem metalu, aby w wyniku reakcji powstało mydło twarde. Jak nazywa się i jakie ma zastosowanie drugi produkt tej reakcji? Zadanie: 16 (1 pkt) Uzupełnij zdanie: Tłuszcze pochodzenia... są cieczami, ponieważ w ich skład wchodzą estry... kwasów karboksylowych. Zadanie: 17 (1 pkt) Chcąc wykazać nienasycony charakter oleju roślinnego należy podziałać na tę substancję: a) Wodnym roztworem bromu b) Wodnym roztworem wodorotlenku sodu c) Wodnym roztworem manganianu (VII) potasu d) Odpowiedź a i c jest prawidłowa Zadanie: 18 (1 pkt) Aby otrzymać margarynę z oleju słonecznikowego należy przeprowadzić reakcję: a) Bromowania b) Utleniania c) Uwodornienia d) Uwodnienia Zadanie: 19 (1 pkt) Margaryny powstają podczas chemicznego procesu utwardzania, następnie są uszlachetniane aromatyzowane, witaminizowane itd. Który z wymienionych pierwiastków jest katalizatorem reakcji utwardzania a) Ni b) Fe c) Cu d) Cr Zadanie: 20 (1 pkt) Nie wszystkie substancje tłuste są tłuszczami. Silnie ogrzane tłuszcze naturalne wydzielają substancję o gryzącym zapachu, która pomaga nam odnaleźć smażalnie. Dzięki niej także zawsze możemy odróżnić olej naturalny od mineralnego. Jest to: a) Akroleina b) Gliceryna c) Oleina d) Sacharyna

5 Zadanie: 21 (1 pkt) Czekolada gorzka zawiera 32% tłuszczu. Ile gramów tłuszczu dostarczysz organizmowi jeżeli zjesz ¼ 200 gramowej tabliczki czekolady? Zadanie 22. (1 pkt) Podaj wzór tłuszczu, który poddany został reakcji hydrolizy w środowisku zasadowym, wiedząc, że produktami tej reakcji są związki: 1 mol cząsteczek gliceryny, 1 mol cząsteczek stearynianu sodu i 2 mole cząsteczek palmitynianu sodu. Zadanie 23. (3 pkt) Do utwardzenia tłuszczu zużyto 11,2 dm 3 wodoru (warunki normalne). W wyniku tej reakcji otrzymano 0,25 mola tristearynianu gliceryny. Podaj wzór tłuszczu ciekłego, który poddano utwardzeniu.

6 Zadanie 24. (1 pkt) W kolumnie I podano symbole lub wzory chemiczne substancji pełniących rolę katalizatorów. Przyporządkuj te substancje odpowiednim reakcjom podanym w kolumnie II. Zadanie 25. (2 pkt) Przeprowadzono reakcję enzymatycznej hydrolizy tripalmitynianu glicerolu. Napisz równanie tej reakcji i oblicz wydajność tego procesu, jeżeli z 5 moli tłuszczu otrzymano 12 moli kwasu palmitynowego. Zadanie 26. (3 pkt) Napisz równanie reakcji hydrolizy trioleinianu gliceryny w środowisku kwaśnym i oblicz wydajność tego procesu, jeżeli wiadomo, że z 1 kg tego związku otrzymano 0,75 kg kwasu oleinowego.

7 Zadanie 27. (1 pkt) Wskaż, którą reakcję należy przeprowadzić w celu przekształcenia tłuszczów ciekłych w stałe: A. reakcja hydrolizy B. reakcja zmydlania C. reakcja hydrogenacji D. reakcja haloformowa Zadanie 28. (1 pkt) Z wymienionych poniżej tłuszczów najniższą temperaturę topnienia wykazuje: A. tripalmitynian glicerolu, B. tristearynian glicerolu, C. trioleinian glicerolu, D. wymienione tłuszcze wykazują jednakowe temperatury topnienia. Zadanie 29. (1 pkt) Liczba jodowa jest to ilość gramów jodu, którą może związać 100 g tłuszczu. Wartość ta jest miarą liczby wiązań nienasyconych. Liczba jodowa jest tym wyższa, im więcej jest reszt kwasów nienasyconych w tłuszczach. Podano kilka przykładów tłuszczów i ich liczb jodowych: Który z podanych tłuszczów zawiera najmniej reszt nienasyconych? Zadanie 30. (1 pkt) Oblicz, ile dm 3 trioleinianu glicerolu. wodoru (w war. normalnych) należy użyć do utwardzenia 10 moli

8 Zadanie 31. (3 pkt) W poniższym tekście dotyczącym tłuszczów uzupełnij luki wpisując w miejsce kropek odpowiednie słowa: Zadanie 32. (2 pkt) Wyjaśnij, na czym polega reakcja zmydlania tłuszczów. Napisz dowolne równanie reakcji przedstawiające ten proces.