Definicja mikro, małych i rednich przedsibiorstw Z dniem 1 stycznia 2005 r. załcznik I do rozporzdzenia 364/2004 zastpi dotychczas obowizujcy załcznik I do rozporzdzenia 70/2001. Zmianie ulegnie zatem definicja MP. I. Zgodnie z art. 2 załcznika I do rozporzdzenia 364/2004 wyodrbnia si nastpujce kategorie przedsibiorstw: 1) rednie przedsibiorstwo rednie przedsibiorstwo to przedsibiorstwo, które: - zatrudnia mniej ni 250 pracowników oraz - jego roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów euro; 2) małe przedsibiorstwo małe przedsibiorstwo to przedsibiorstwo, które: - zatrudnia mniej ni 50 pracowników oraz - jego roczny obrót nie przekracza 10 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 milionów euro; 3) mikroprzedsibiorstwo - mikroprzedsibiorstwo to przedsibiorstwo, które: - zatrudnia mniej ni 10 pracowników oraz - jego roczny obrót nie przekracza 2 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów euro. II. Kwalifikacja do poszczególnych kategorii zalena jest od wielkoci przedsibiorstwa. W przypadku przedsibiorstwa niezalenego (samodzielnego) decyduj wyłcznie wskaniki tego przedsibiorstwa. W innych przypadkach pod uwag bierzemy wskaniki nie tylko samego przedsibiorstwa ubiegajcego si o wsparcie, ale take przedsibiorstw, z którymi pozostaje ono w okrelonych zwizkach (w układzie przedsibiorstw partnerskich lub przedsibiorstw zwizanych). Dla celów obliczania danych dotyczcych poziomu zatrudnienia oraz danych finansowych rozrónia si przedsibiorstwa: niezalene, partnerskie i zwizane. 1
1. Przedsibiorstwo niezalene (samodzielne) to przedsibiorstwo, które nie ma adnych przedsibiorstw partnerskich ani zwizanych - przedsibiorstwo, o którym mowa w art. 3 ust. 1, a take przedsibiorstwo, o którym mowa w art. 3 ust. 2 akapit drugi. 2. Przedsibiorstwa partnerskie to przedsibiorstwa, które nie s przedsibiorstwami zwizanymi i które pozostaj w nastpujcym wzajemnym zwizku: przedsibiorstwo posiada samodzielnie lub wspólnie z jednym lub kilkoma przedsibiorstwami zwizanymi (patrz poniej pkt 3), 25% lub wicej kapitału lub praw głosu w drugim przedsibiorstwie. Wyjtek od powyszej reguły - rozporzdzenie w art. 3 ust. 2 akapit drugi załcznika I uznaje jednak za samodzielne przedsibiorstwa, w których powysza warto 25% została osignita lub przekroczona przez nastpujce podmioty: 1) publiczne korporacje inwestycyjne, spółki kapitałowe podwyszonego ryzyka, osoby fizyczne lub grupy osób prowadzce regularn działalno inwestycyjn podwyszonego ryzyka, które inwestuj kapitał własny w firmy nienotowane na giełdzie, pod warunkiem e cała kwota inwestycji tych inwestorów w to samo przedsibiorstwo nie przekroczy 1 250 000 euro; 2) uniwersytety 1 lub niedochodowe orodki badawcze 2 ; 3) inwestorów instytucjonalnych 3 łcznie z regionalnymi funduszami rozwoju; 4) samorzdy lokalne z rocznym budetem nie przekraczajcym 10 milionów euro oraz liczb mieszkaców poniej 5 000 - jeeli podmioty te nie s zwizane, indywidualnie lub wspólnie, z przedsibiorstwem, w którym posiadaj 25% lub wicej kapitału lub prawa głosu. 3. Przedsibiorstwa zwizane to przedsibiorstwa, które pozostaj w jednym z poniszych zwizków: 1) przedsibiorstwo posiada wikszo praw głosu w innym przedsibiorstwie; lub 1 naley rozumie szerzej - uczelnie; 2 typu non profit, czyli nie działajce dla zysku; 3 pod tym pojciem naley rozumie podmioty, które nie prowadz działalnoci gospodarczej za porednictwem posiadanych przedsibiorstw na zasadzie powizania spółka-matka spółki córki, co prowadziłoby w rezultacie do korzystania z pomocy publicznej dla MP przez due przedsibiorstwa nie mieszczce si w definicji MP. Inwestorzy instytucjonalni to podmioty, które posiadaj pozycje kapitałowe w wielu przedsibiorstwach (akcje/ udziały/prawa głosu) w spółkach, ale nie w celu prowadzenie poprzez nie działalnoci gospodarczej, ale w ramach. zarzdzania rodkami finansowymi. W tej kategorii mieci si bd np. fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne; 2
2) przedsibiorstwo posiada prawo do powoływania lub odwoływania wikszoci członków organu administracyjnego, zarzdzajcego lub nadzorczego innego przedsibiorstwa; lub 3) przedsibiorstwo posiada dominujcy wpływ na działalno innego przedsibiorstwa (wpływ dominujcy nie istnieje, jeeli podmioty wymienione w art. 3 ust. 2 akapit drugi załcznika I nie angauj si bezporednio lub porednio w zarzdzanie przedsibiorstwem)lub; 4) przedsibiorstwo kontroluje wikszo praw głosu w innym przedsibiorstwie. Za przedsibiorstwa zwizane uwaa si przedsibiorstwa pozostajce w takim zwizku z: 1) jednym lub kilkoma przedsibiorstwami; 2) podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 2 akapit drugi załcznika I; 3) osob fizyczn lub grup osób fizycznych działajcych wspólnie, jeeli wykonuj swoj działalno lub cz swojej działalnoci na tym samym odpowiadajcym rynku lub rynkach pokrewnych. UWAGA! Z kategorii MP wyłczone s przedsibiorstwa, których 25% lub wicej kapitału lub praw głosu jest kontrolowane bezporednio lub porednio, wspólnie lub indywidualnie przez jedno lub kilka organów pastwowych 4. Wyłczenie to nie dotyczy to sytuacji, gdy ta warto progowa zostanie osignita lub przekroczona przez podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 2 akapit drugi załcznika I, jeeli podmioty te nie s zwizane, indywidualnie lub wspólnie z przedsibiorstwem, w którym posiadaj 25% lub wicej kapitału lub prawa głosu. III. Dane stosowane dla okrelenia progu zatrudnienia i pułapu finansowego. Okoliczno posiadania przedsibiorstw partnerskich lub zwizanych wpływa na sposób ustalenia poziomu zatrudnienia oraz pułapów finansowych, od których uzalenia si posiadanie bd utrat statusu MP: 1) w sytuacji, gdy przedsibiorca posiada przedsibiorstwa partnerskie, do danych tego przedsibiorstwa dotyczcych zatrudnienia oraz danych dotyczcych wielkoci przychodów 4 przez pojcie organu pastwowego naley rozumie podmioty prawa publicznego. W zwizku z tym z kategorii MP wyłczone bd np. jednoosobowe spółki Skarbu Pastwa, przedsibiorstwa pastwowe, przedsibiorstwa komunalne, spółki w których 25% lub wicej posiada Skarb Pastwa lub jednostki samorzdu terytorialnego(gmina, powiat, województwo). 3
i majtku naley doda dane kadego przedsibiorstwa partnerskiego proporcjonalnie do procentowego udziału w kapitale lub prawa głosu (w zalenoci, który jest wikszy). W przypadku przedsibiorstw posiadajcych nawzajem akcje/ udziały/ prawa głosu (crossholding) stosuje si wyszy procent; 2) w sytuacji, gdy przedsibiorca posiada przedsibiorstwa zwizane, do danych tego przedsibiorstwa dotyczcych zatrudnienia w tych przedsibiorstwach oraz danych dotyczcych wielkoci przychodów i majtku dodaje si w 100% dane kadego przedsibiorstwa zwizanego; 3) w przypadku przedsibiorstwa samodzielnego (niezalenego), tj. przedsibiorstwa, o którym mowa w art. 3 ust. 1 oraz ust. 2 akapit drugi załcznika I dane dotyczce zatrudnienia w tych przedsibiorstwach oraz dane dotyczce wielkoci przychodów i majtku ustala si wyłcznie na podstawie danych tego przedsibiorstwa. W celu okrelenia progu zatrudnienia oraz pułapów finansowych przedsibiorcy przyjmuj dane roczne za ostatni zatwierdzony okres obrachunkowy. W przypadku, gdy na ostatni dzie bilansu przedsibiorstwo przekracza lub spada poniej progu zatrudnienia lub pułapu finansowego dla danej kategorii przedsibiorcy, uzyskanie lub utrata statusu redniego, małego lub mikroprzedsibiorstwa nastpi tylko wówczas, gdy zjawisko to powtórzy si w cigu dwóch nastpujcych po sobie lat. W przypadku przedsibiorstw działajcych krócej ni rok, przedsibiorca podaje dane dotyczce zatrudnienia i pułapów finansowych oparte na godnych zaufania szacunkach (wiarygodnych dokumentach) dokonanych w trakcie roku. Natomiast liczba zatrudnionych osób odpowiada liczbie rocznych jednostek roboczych (RJR), czyli liczbie pracowników zatrudnionych na pełnych etatach w cigu całego roku referencyjnego. Praca osób, które nie przepracowały pełnego roku, które pracowały w niepełnym wymiarze godzin lub pracowników sezonowych jest obliczana jako cz ułamkowa RJR. Do liczby zatrudnienia wlicza si równie włacicieli - kierowników przedsibiorstwa i partnerów (wspólników). Nie wlicza si natomiast praktykantów, ani studentów odbywajcych praktyk lub szkolenie zawodowe oraz osób przebywajcych na urlopie macierzyskim lub wychowawczym. Przedsibiorstwo, ubiegajc si o pomoc publiczn, składa owiadczenie o statusie 4
prawnym jako przedsibiorstwo niezalene, przedsibiorstwo partnerskie lub przedsibiorstwo zwizane, łcznie z danymi dotyczcymi poziomu zatrudnienia i pułapów finansowych. IV. Kontekst czasowy obowizywania i stosowania nowych definicji MP. 1. Definicje: mikroprzedsibiorstw, małych i rednich przedsibiorstw okrelone w rozporzdzeniu KE Nr 70/2001 zmienionym przez rozporzdzenie Komisji (WE) Nr 364/2004 z dnia 25 lutego 2004 r. bd obowizywały od 1 stycznia 2005 r. Odbiciem (niezupełnym) tych definicji s definicje zawarte w przepisach art. 103 do art. 110 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalnoci gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807). Wynika to z faktu, i zalecenie KE 2003/361/WE w sprawie definicji MSP zostało wdroone dwutorowo: 1) przez Polsk jako kraj członkowski w drodze ustawy o swobodzie działalnoci gospodarczej (art. 103-110); 2) przez Komisj Europejsk w drodze rozporzdzenia Komisji 70/2001 zmienionego przez rozporzdzenie 364/2004. 2. Definicje okrelone w rozporzdzeniach Rady czy Komisji Europejskiej obowizuj wprost (s stosowane bezporednio) na obszarze wszystkich pastw członkowskich Unii Europejskiej i w zwizku z tym, niezalenie od regulacji krajowych (poza Konstytucj RP), od 1 stycznia 2005 r. obowizywa bd definicje: mikro, małego i redniego przedsibiorcy okrelone w rozporzdzeniu Komisji 70/2001 zmienionym przez rozporzdzenie 364/2004. W zwizku z powyszym prowadzone aktualnie prace legislacyjne nad zmian ustawy o PARP i ustawy o sdg, które zakładaj bezporednie odesłanie w tych ustawach do definicji MP w rozporzdzeniu KE, maj charakter porzdkujcy i niezalenie od kształtu tych zmian i terminu ich wejcia w ycie, od 1 stycznia 2005 r. obowizuj definicje MP zawarte w rozporzdzeniu KE. 3. Do definicji zawartych w rozporzdzeniu 70/2001 zmienionym przez rozporzdzenie 364/ 2004 odwołuje si: 1) w 1 ust. 5 rozporzdzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 sierpnia 2004 r. w sprawie udzielania przez Polsk Agencj Rozwoju Przedsibiorczoci pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost konkurencyjnoci przedsibiorstw (Dz.U. Nr 195, poz. 2010); 5
2) w 4 rozporzdzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 17 sierpnia 2004 r. w sprawie udzielania przez Polsk Agencj Rozwoju Przedsibiorczoci pomocy finansowej niezwizanej z programami operacyjnymi (Dz. U. Nr 181, poz. 1877); 3) w 2 pkt 4 rozporzdzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 wrzenia 2004 r. w sprawie udzielania przez Polsk Agencj Rozwoju Przedsibiorczoci pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004 2006 (Dz.U. Nr 207, poz. 2115). 4. Jak wyej wskazano od 1 stycznia 2005 r. zgodnie z art. 2 zdanie drugie rozporzdzenia KE 364/2004 stosowane bd definicje: mikro, małych i rednich przedsibiorstw okrelone w rozporzdzeniu Nr 70/2001 zmienionym przez rozporzdzenie Nr 364/2004. Oznacza to, i od tego dnia kady podmiot, wobec braku odmiennych uregulowa w przepisach przejciowych, obowizany bdzie stosowa wyej wskazane definicje w nowym brzmieniu. Kady podmiot, tzn. kady adresat norm, czyli zarówno przedsibiorca ubiegajcy si o pomoc publiczn dla małych i rednich przedsibiorstw w ramach wyłcze grupowych, jak i podmioty rozpatrujce (oceniajce) wnioski, tj. PARP, czy Instytucja Zarzdzajca. 5. Naley ponadto wskaza na długi okres vacatio legis w odniesieniu do definicji: mikro, małych i rednich przedsibiorstw. Rozporzdzenie 364/2004 opublikowane zostało 28 lutego 2004 r., natomiast definicje stosowane maj by od 1 stycznia 2005 r. Równie ustawa przepisy wprowadzajce ustaw o swobodzie działalnoci gospodarczej przewidziała dłusze (w stosunku do pozostałych przepisów ustawy) vacatio legis w odniesieniu do poszczególnych definicji. Ustawa o sdg i ustawa przepisy wprowadzajce ustaw o sdg ogłoszone zostały w Dzienniku Ustaw z 6 sierpnia 2004 r., weszły w ycie 21 sierpnia 2004 r., natomiast w odniesieniu do przepisów art. 103 do art. 110 ustawy o sdg przewidziano wejcie w ycie z dniem 1 stycznia 2005 r. 6. Udzielanie od 1 stycznia 2005 r. pomocy publicznej dla MP przedsibiorcom, którzy nie spełniaj warunków okrelonych w nowych definicjach, a wic nie mieszcz si w ramach tzw. wyłcze grupowych, naraziłoby Polsk jako kraj członkowski Unii Europejskiej, na zarzut udzielania pomocy bez notyfikacji, a wic z naruszeniem art. 88 ust. 3 Traktatu ustanawiajcego Wspólnot Europejsk. 6