Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Chojna Ul. Szczecińska Chojna. mgr Bartosz Kaczyński.

SEGI-AT Sp. z o.o. 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 tel. (022) 331-34-40, 331-34-60, 331-34-65 fax: (022) 331-34-45 e-mail: biuro@segi.com.pl, www.segi.com.pl Egz. 1 Zleceniodawca: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Chojna Ul. Szczecińska 36 74 500 Chojna Projekt prac rekultywacyjnych wraz ze szczegółowym opisem sposobu, zakresu i kosztów likwidacji mogilnika w miejscowości Chojna-Barnkowo, powiat Gryfino. Opracował: mgr Bartosz Kaczyński mgr Łukasz Warzec SĄD REJONOWY DLA M. S T. W A R S Z A W Y W W A R S Z A W I E X I I I W Y D Z I A Ł G O S P O D A R C Z Y K R A J O W E G O R E J E S T R U SĄDOWEGO NR K R S 0 0 0 0 1 2 7 7 6 0 ; R E G O N 0 1 1 5 1 0 1 0 3 ; N I P 5 2 4-0 3 0-2 2-2 3 W A R T OŚĆ KAP I T A Ł U Z A K Ł A D O W E G O 3 3 5. 0 0 0, 0 0 P L N K O N T O B A N K O W E : P K O B P S. A. I V O / W A R S Z A W A 0 2 1 0 2 0 1 0 4 2 0 0 0 0 8 8 0 2 0 0 0 9 9 5 8 0

Projekt prac rekultywacyjnych SPIS TREŚCI 1. Wstęp..........3 2. PołoŜenie i opis obiektu...6 2.1. PołoŜenie administracyjne. 2.2. Sposób uŝytkowania terenu w sąsiedztwie obiektu. 2.3. Obszary objęte ochroną, zaopatrzenie w wodę i lokalizacja ujęć wód podziemnych i ich stref ochronnych. 3.Ogólna charakterystyka terenu badań....7 3.1. Morfologia i hydrografia. 3.2. Budowa geologiczna. 3.3. Warunki hydrogeologiczne. 4. Zakres oraz wyniki przeprowadzonych prac i badań... 9 4.1. Zakres prac. 4.2. Inwentaryzacja infrastruktury mogilnika. 4.3. Stan środowiska gruntowo - wodnego 5. Opis sposobu postępowania przy likwidacji oraz rekultywacji mogilnika...14 5.1. Wskazówki metodyczne dotyczące likwidacji mogilnika... 19 5.2. Opis prac rekultywacyjnych... 19 6. Podsumowanie i wnioski... 19 7. Zalecenia... 21 8. Kosztorys inwestorski.. 22 9. Wykorzystane materiały i literatura 23 Spis załączników: 1. Wycinek mapy topograficznej z lokalizacją mogilnika w miejscowości Chojna, skala 1: 50 000 2. Szkic sytuacyjny terenu mogilnika wraz z lokalizacją otworów sozologicznych, skala 1 : 100 3. Karty wierceń otworów sozologicznych (9 szt.) 4. Wyniki analiz gruntu na zawartość pestycydów określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 roku (Dz. U. 165 poz. 1359). 5. Schemat rekultywacji mogilnika w miejscowości Chojna 6. Dokumentacja fotograficzna SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 2

Projekt prac rekultywacyjnych 1. Wstęp oraz uwarunkowania formalno-prawne Niniejsze opracowanie zostało wykonane w celu określenia zakresu i kosztorysu prac związanych z planowaną rekultywacją terenu składowiska odpadów niebezpiecznych na terenie Nadleśnictwa Chojna, wraz ze szczegółowym opisem sposobu i kosztów jego likwidacji. Praca została wykonana na zlecenie Nadleśnictwa Chojna, ul. Szczecińska 36, 74-500 Chojna (Umowa nr 62/2008 z dnia 17.06.2008 r. pomiędzy Nadleśnictwem Chojna oraz SEGI-AT Sp. z o.o.). Badania terenowe wykonane w dniach 26.06.2008-27.06.2008 miały na celu: określenie dokładnej lokalizacji komór składowania odpadów, stopnia ich wypełnienia określenia wymiarów oraz stanu technicznego studni, określenia stopnia zanieczyszczenia gruntów w najbliŝszym sąsiedztwie studni. Na podstawie wykonanych w terenie obserwacji i pomiarów oszacowano przewidziane do wydobycia ilości odpadów pestycydowych oraz odpadów w postaci zanieczyszczonego betonu oraz gruntu. Dane te poszerzone następnie o wyniki analiz laboratoryjnych gruntów w obrębie mogilnika dały podstawę do określenia zakresu i sposobu rekultywacji terenu mogilnika. Wszystkie zaplanowane prace wykonano na terenie działki naleŝącej do Nadleśnictwa Chojna o numerze ewidencyjnym nr 330/2 w Chojnej, gm. Chojna. Przeprowadzone badania laboratoryjne dla określenia stopnia zanieczyszczenia gruntów pestycydami były zgodne z zakresem zawartym w Załączniku do rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 roku (Dz. U. 165 poz. 1359). Próby do badań laboratoryjnych zostały pobrane zgodnie ze stosowaną w takich przypadkach procedurą i odpowiednio zabezpieczone przesłano do analiz w Laboratorium Analiz Środowiskowych PPU DM. Uwarunkowania formalno prawne: Przed przystąpieniem do prac związanych z likwidacją mogilnika oraz rekultywacją terenu wykonawca prac powinien uzyskać następujące decyzje administracyjne: SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 3

Projekt prac rekultywacyjnych Wszystkie prace związane z wytwarzaniem odpadów (wydobyciem przeterminowanych środków ochrony roślin, skaŝonych gruntów oraz betonowych elementów konstrukcyjnych) z mogilników muszą być prowadzone w oparciu o Program gospodarki odpadami niebezpiecznymi zatwierdzony przez Starostwo właściwe dla miejsca prowadzenia prac, Prace rekultywacyjne powinny być prowadzone zgodnie z Projektem prac rekultywacyjnych, w którym naleŝy określić sposób, zakres i termin rekultywacji terenu po zlikwidowanym mogilniku, Projekt powinien zostać zatwierdzony przez Starostwo Powiatowe właściwe dla miejsca prowadzonej działalności. Planowane prace wydobywcze w ramach zawartej Umowy powinny być wykonywane z zachowaniem szczególnych środków ostroŝności, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.10.1998 r. w sprawie szczególnych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 145 poz. 942 oraz nowelizacja z dn. 5.03.2001 r. Dz. U. Nr 22 poz. 251). Oprócz wymienionego powyŝej Rozporządzenia prace powinny być prowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami: Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902); Ustawą z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251) Ustawą z 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947) Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206); Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671) z późniejszymi zmianami; Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 236, poz. 1986); SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 4

Projekt prac rekultywacyjnych Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. nr 30, poz. 213); Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. nr 165, poz. 1359); Ustawą z dnia 13.04.2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku oraz ich naprawie (Dz. U. nr 75, poz. 493). Zgodnie z obowiązującym katalogiem odpadów (Dz. U nr 112, poz. 1206) usuwane odpady pestycydowe, a takŝe zanieczyszczony nimi grunt oraz gruz betonowy posiadają następujące kody: 02 01 08* odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne); 15 01 10* opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności bardzo toksyczne i toksyczne) 17 05 03* gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne; 17 01 06* zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadów materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia zawierające substancje niebezpieczne. Odpady pestycydowe naleŝy przekazać do unieszkodliwienia termicznego w spalarni odpadów, która posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w tym zakresie. SkaŜony grunt oraz beton naleŝy przekazać na składowisko odpadów niebezpiecznych. Podstawę przekazania w obydwu przypadkach stanowi Karta Przekazania Odpadu. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 5

Projekt prac rekultywacyjnych 2. PołoŜenie i opis obiektu 2.1. PołoŜenie administracyjne Pod względem administracyjnym mogilnik połoŝony jest w województwie zachodniopomorskim, powiecie gryfińskim, gminie Chojna. Mogilnik leŝy w obrębie dawnej wsi Barnkowo, obecnie dzielnica Chojny. Współrzędne geograficzne mogilnika: 52 58 22 szerokości geograficznej północnej, 14 28 08 długości geograficznej wschodniej. Mogilnik znajduje się na terenie naleŝącym do Lasów Państwowych. W jego bezpośrednim otoczeniu znajdują się głównie obszary zalesione. Kilkadziesiąt metrów na wschód od terenu mogilnika znajdują się pola uprawne. NajbliŜsze zabudowania znajdują się w odległości ok. 1,2 km na południowy-zachód od mogilnika (dawna wieś Barnkowo). Mogilnik usytuowany jest około 100 m od prawej strony drogi powiatowej Chojna Banie (naleŝy skręcić w drogę leśną w odległości około 1,4 km od granicy miasta Chojna). 2.2. Sposób uŝytkowania terenu w sąsiedztwie obiektu W bezpośrednim sąsiedztwie mogilnika znajdują się: Od północy las, dalej pola uprawne Od wschodu las, pola i nieuŝytki Od zachodu las, dalej droga powiatowa Chojna Banie Od południa lasy NajbliŜsze zabudowania znajdują się w odległości około 1,2 km na południowy zachód od mogilnika (Zał. Nr 1). Otoczenie mogilnika przedstawiono równieŝ w dokumentacji fotograficznej załącznik nr 6. 2.3. Obszary objęte ochroną, zaopatrzenie w wodę i lokalizacja ujęć wód podziemnych i ich stref ochronnych Mogilnik znajduje się we wschodniej części Cedyńskiego Parku Krajobrazowego (ściśle - jego otulinie), który wchodzi w skład Zespołu Parków Krajobrazowych Doliny Dolnej Odry. Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 roku w SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 6

Projekt prac rekultywacyjnych sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313) w miejscu badań nie występują obszary specjalnej ochrony OSO Natura 2000. NajbliŜsze gospodarstwa domowe zlokalizowane w promieniu ok. 1,2 km od obszaru mogilnika zaopatrywane są w wodę z miejskiej sieci wodociągowej. Ujęcia dla ww. wodociągu zlokalizowane są ok. 2,5 km oraz 3 km na południowy zachód od mogilnika. 3. Ogólna charakterystyka terenu badań 3.1 Morfologia i hydrografia Według podziału geograficznego charakteryzowany obszar znajduje się na Pojezierzu Myśliborskim (314.41), które jest częścią makroregionu Pojezierza Zachodniopomorskiego (J. Kondracki, 2000 r). Obszar ten charakteryzuje się występowaniem zespołu form glacjalnych w postaci ciągów wzniesień czołowo morenowych, związanych z wysuniętym najdalej na południe zasięgiem fazy pomorskiej zlodowacenia wiślańskiego. Wysokość względna poszczególnych form wynosi 20-40 m. Morfologicznie obszar w rejonie mogilnika charakteryzuje się mało urozmaiconą rzeźbą terenu. Powierzchnia terenu jest lekko pagórkowata i opada w kierunku zachodnim. Na powierzchni widoczne są liczne głazy narzutowe. Rzędne terenu badań wynoszą około 52-54 m n.p.m. Pod względem hydrograficznym omawiany teren naleŝy do zlewni Odry, która przepływa w odległości około 14 km na zachód od terenu badań. Spływ wód gruntowych odbywa się generalnie w kierunku zachodnim do rzeki Rurzycy. Rzeka Rurzyca jest prawobrzeŝnym dopływem Odry i przepływa w odległości około 1,7 km od terenu badań. Jej dopływem jest ciek Kalica. Cechą charakterystyczną tego rejonu jest występowanie róŝnych form wytopiskowych w postaci jezior i mniejszych zagłębień wodnych. Największe jeziora znajdują się na południowy-zachód od terenu badań i są to głównie jeziora: Morzycko, Mętno i Ostrów. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 7

Projekt prac rekultywacyjnych 3.2 Budowa geologiczna Obszar badań połoŝony jest w obrębie północnej części monokliny przedsudeckiej, w obrębie bloku Gorzowa. Obszar ten charakteryzuje się występowaniem osadów czwartorzędowych o duŝej miąŝszości (ponad 150 metrów). PoniŜej osadów czwartorzędowych występują osady trzeciorzędowe, głównie osady oligoceńskie reprezentowane przez iłowce i utwory piaszczyste. Wśród osadów czwartorzędowych moŝna wyróŝnić osady zlodowaceń południowopolskich, środkowopolskich i północnopolskich oraz rozdzielających je osady interglacjału wielkiego i emskiego. Osady poszczególnych zlodowaceń to przede wszystkim kilka poziomów glin zwałowych rozdzielonych najczęściej warstwą mułków lub piasków, natomiast osady interglacjałów to przewaŝnie utwory piaszczyste reprezentowane przez piaski i Ŝwiry rezydualne, mułki i piaski rzeczne wypełniające doliny kopalne i rynny erozyjne. Holocen reprezentowany jest przez torfy, namuły, piaski drobne i średnie, miejscami pylaste występujące w dolinach rzecznych i w zagłębieniach wytopiskowych. Na analizowanym terenie badań od powierzchni terenu występują piaski drobnoziarniste, pod którymi zaznaczają się piaski gliniaste przechodzące w gliny zwałowe związane ze zlodowaceniem północnopolskim o miąŝszości kilkunastu metrów. PoniŜej występuje niewielkiej miąŝszości warstwa osadów piaszczystych, pod którymi występuje kolejna warstwa glin zwałowych. Pod nimi zaznacza się kolejna warstwa utworów piaszczystych reprezentowanych przez piaski drobnoziarniste i pylaste o miąŝszości kilkudziesięciu metrów. PoniŜej piasków występuje kolejna warstwa glin zwałowych ze zlodowacenia środkowopolskiego o miąŝszości kilkunastu metrów a pod nią piaski wodnolodowcowe o miąŝszości ponad 25 metrów. 3.3 Warunki hydrogeologiczne Według podziału regionalnego zwykłych wód podziemnych Polski omawiany obszar badań znajduje się w obrębie regionu pomorskiego (V), (B. Paczyński, 1995). W rejonie badań głównym uŝytkowym piętrem wodonośnym jest piętro czwartorzędowe. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 8

Projekt prac rekultywacyjnych Czwartorzędowe piętro wodonośne charakteryzuje się występowaniem kilku poziomów wodonośnych. Poziomy te reprezentowane są głównie przez piaski drobnoziarniste i średnioziarniste, miejscami ze Ŝwirem. Największe znaczenie mają międzyglinowe poziomy wodonośne występujące na głębokości około 20-25 m ppt i ponad 40 m ppt. Wody tych poziomów mają charakter napięty i stabilizują się na rzędnych odpowiednio około 68 m n.p.m. i 50 m n.p.m. Generalny spływ wód podziemnych odbywa się na zachód. 4. Zakres oraz wyniki przeprowadzonych prac i badań W celu realizacji określonego przez Zamawiającego zadania, w dniach 26-27.06.2008 r. wykonano rozpoznanie sozologiczno - geologiczne mogilnika zlokalizowanego w miejscowości Chojna - Barnkowo (gmina Chojna). 4.1. Zakres prac. W trakcie prowadzenia rozpoznania wykonano: 16 odkrywek geologicznych wielko-powierzchniową odkrywkę do głębokości 0,4 metra i powierzchni 110 m 2 metrów kwadratowych dokumentującą lokalizację oraz ilość studzien, w których zdeponowano odpady pestycydowe Czternaście mało-powierzchniowych odkrywek geologicznych do głębokości 0,5 m i powierzchni około 1m 2 w celu sprawdzenia istnienia potencjalnych, dodatkowych miejsc składowania odpadów pestycydowych w studniach bądź dołach ziemnych odkrywkę dokumentującą głębokość posadowienia studni, w których składowane są pestycydy Dziewięć sondowań wiertniczych Dziewięć otworów sozologiczno - geologicznych o głębokościach od 1,0 do 3,2 m ppt na obszarze występowania komór oraz w ich sąsiedztwie Pobór 4 próbek gruntu Dwie próbki z otworu P-1 z głębokości 1,6 i 3,1 m p.p.t. Dwie próbki z otworu P-2 z głębokości 1,3 i 3,2 m p.p.t. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 9

Projekt prac rekultywacyjnych 4.2. Inwentaryzacja infrastruktury mogilnika W ramach zleconego zadania firma SEGI - AT przeprowadziła prace mające na celu zlokalizowanie i zinwentaryzowanie studni (komór składowania) mogilnika oraz oszacowanie ilości zgromadzonych w nich odpadów. Teren mogilnika przed rozpoczęciem prac porośnięty był krzewami, częściowo drzewami oraz mchem (Załącznik nr 6). Prace poszukiwawczo - dokumentacyjne rozpoczęto od odkopania fundamentów po nieistniejącym ogrodzeniu mogilnika. W ten sposób dokonano wstępnej oceny powierzchni terenu (wielkości) mogilnika, na którym według wcześniejszych dokumentów miało istnieć 12 studni (Protokół Oględzin z 1993 r.). Teren mogilnika o wymiarach 25 m 25 m ma powierzchnię 625 m 2. Wykonana wielko-powierzchniowa odkrywka geologiczna wykonana w obrębie terenu mogilnika potwierdziła występowanie na jego terenie 12 zbiorników wykonanych z kręgów betonowych w postaci silosów. Studnie wykonane z kręgów betonowych posadowione są w jednej płaszczyźnie (górna krawędź studni około 0,3-0,4 m p.p.t.) i występują w dwóch rzędach. W jednym rzędzie występuje sześć studni oddalonych od siebie co 3,5 m. Odległość pomiędzy studniami w sąsiednich rzędach mierzona w linii prostopadłej wynosi 3,0 m (wymiary te dotyczą środka studni). Graficznie rozmieszczenie studni przedstawiono na szkicu lokalizacyjnym - załącznik nr 2. Betonowe kręgi, w których zgromadzone są odpady pestycydowe mają następujące wymiary: Średnica zewnętrzna 120 mm Średnica wewnętrzna 100 mm Wysokość kręgu 50 mm Ilość kręgów przypadająca na studnię 6 Grubość ścian 10 mm Grubość pokryw 10 mm Średnica pokrywy 120 mm Wszystkie studnie udokumentowane na terenie mogilnika w miejscowości Chojna mają jednakowe ww. wymiary, są wykonane ze zbrojonych elementów, uszczelnione lepikiem oraz smołowane. Głębokość studni wynosi: 6 50 mm = 300 mm (3 m). Obecność pokryw dennych została udokumentowana przy okazji odkrywki wgłębnej, wkopu dokumentującego głębokość studni. Dodatkowo obecność pokryw dennych w pozostałych studniach potwierdzono przy okazji sondowania za pomocą Ŝerdzi stalowych wbijanych SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 10

Projekt prac rekultywacyjnych wewnątrz studni. Pokrywy górne występują we wszystkich studniach, jednak niektóre z nich są popękane bądź rozkruszone z pozapadanymi wiekami (dokładne wskazania w dalszej części opracowania). Dodatkowo na terenie mogilnika, tuŝ przy studniach zlokalizowana została płyta betonowa o wymiarach: 8,20 m 3,20 m i grubości około 0,3 m (lokalizacja: zał. Nr 2) Na jej powierzchni widoczne są ślady palenia opakowań po pestycydach. Odkrywka wykonana tuŝ przy wschodniej krawędzi płyty nie wykazała w tym miejscu istnienia dodatkowych studni czy dołu ziemnego wypełnionego pestycydami pod powierzchnią płyty. Płyta stanowiła prawdopodobnie rampę umoŝliwiającą swobodny dostęp pojazdów dostarczających odpady, bądź utwardzone miejsce do prostej segregacji odpadów. Po odsłonięciu górnych pokryw studni moŝliwe było określenie stopnia ich wypełnienia. Większość z nich wypełniona jest w około 80-90 %. Jedynie dwie z nich wypełnione są w 100% (studnia nr 3 i nr 9 - zał. Nr 2). Ze wstępnych oględziny miejsca składowania odpadów pestycydowych wynika, iŝ sposób selekcji odpadów nie był przypadkowy. Część studni wypełnione jest jedynie pokruszonym szkłem (studnia nr 9) bądź plastikowymi opakowaniami po pestycydach (studnia nr 12). W innych zgromadzono wymieszane odpady po opakowaniach na pestycydy (szkło, plastik oraz metalowe puszki) (Zał. Nr 6). Teren mogilnika oznaczony jest tablicami ostrzegawczo - informującymi o składowaniu odpadów niebezpiecznych w postaci środków chemicznych. Dane archiwalne w postaci Protokołu Oględzin z 25.08.1993 r. wykonanego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie wskazują ponadto, iŝ w studniach zgromadzone są opakowania i popiół po spaleniu opakowań po środkach ochrony roślin z grupy 1-5. Badania dokumentacyjne wykonane przez firmę SEGI-AT w czerwcu 2008 roku potwierdzają powyŝszy stan rzeczy. Według danych umieszczonych w protokole eksploatację mogilnika zakończono w 1984 roku. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 11

Projekt prac rekultywacyjnych 4.2. Stan środowiska gruntowego wodnego Celem wykonania otworów sozologiczno-geologicznych było rozpoznanie płytkiego podłoŝa geologicznego, pobranie próbek gruntów, a następnie określenie zasięgu zanieczyszczenia gruntów na terenie mogilnika i w jego bezpośrednim otoczeniu. Wykonane wiercenia do głębokości 3,2 m pozwoliły rozpoznać geologię przypowierzchniowej warstwy terenu na obszarze mogilnika, która ma istotny wpływ na migrację zanieczyszczeń oraz ochronę pierwszego poziomu wód podziemnych. Pod warstwą humusu występują piaski drobne do głębokości około 1,2 m ppt zalegające na warstwie glin piaszczystych. W otworach nie natrafiono na warstwę wodonośną, która w omawianym rejonie zalega najprawdopodobniej na głębokości kilkunastu, kilkudziesięciu metrów pod warstwą glin. W tym przypadku potencjalne zanieczyszczenia w formie rozpuszczonej przez infiltrujące wody opadowe zatrzymane zostaną na warstwie glin piaszczystych, zwięzłych o niskim współczynniku filtracji. W ten sposób maleje ryzyko zanieczyszczenia wód podziemnych zalegających prawdopodobnie kilkanaście metrów pod warstwą glin. Ma to równieŝ swoje implikacje w związku z rozkładem i migracją zanieczyszczeń. Rozpoznanie podłoŝa geologicznego zadecydowało o miejscach opróbowania gruntów. Grunt poddano wstępnej analizie organoleptycznej oraz pobrano próby gruntów z wybranych miejsc oraz głębokości celem wykonania analizy laboratoryjnej. Zakres analiz został określony przez Zamawiającego i był zgodny z zakresem dotyczącym normatywnych zawartości pestycydów w gruntach, określonym w Załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 roku (Dz. U. 165 poz. 1359). W ten sposób precyzyjnie wskazano czy doszło do zanieczyszczenia środowiska gruntowego. Wyniki analiz laboratoryjnych wykonanych przez certyfikowane laboratorium PPU DM nie wykazały zanieczyszczenia przekraczającego dopuszczalne normy dla pestycydów chloroorganicznych (Tab.1) oraz pestycydów w zakresie związków niechlorowych (Tab. 2) wymienionych w Załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 roku (poz. 1359) dla czterech pobranych prób (Zał. Nr 4). Wszystkie próbki gruntów pobrane zostały na terenie mogilnika, w miejscach w których potencjalne zanieczyszczenie gruntów było przewidywane jako największe. Dokładna lokalizacja miejsc poboru prób gruntu została przedstawiona na szkicu lokalizacyjnym - Zał. nr 2. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 12

Projekt prac rekultywacyjnych Tab. 1 Wyniki analiz pestycydów chloroorganicznych w poszczególnych otworach Nr otworu S-1 S-1 S-2 S-2 Oznaczenie pobranej próby (głębokość m ppt) PR-1 (1,6) PR-1 (3,1) PR-2 (1,3) PR-2 (3,2) Oznaczenie pestycydów chlororganicznych Metodą GC-ECD wg PN-ISO 10382:2007 i PN-EN ISO 6468:2002 [mg/kg] Dopuszczalne maksymalne stęŝenia zanieczyszczeń dla gruntów obszaru B (głębokość 0,3m 15m, wodoprzepuszczalność do 10-7 m/s) oraz C (gł. 2-15 m, wodoprzepuszczalność. do 10-7 m/s) [mg/kg] 1 α-hch <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 0,025 2 β-hch <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 0,01 3 γ-hch <0,0002 <0,0002 <0,0002 <0,0002 0,0005 4 Dieldrin <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 0,005 5 Aldrin <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 0,025 6 Endrin <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 0,01 7 DDE <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 0,025 8 DDD <0,002 <0,002 <0,002 <0,002 0,025 9 DDT <0,002 <0,002 <0,002 <0,002 0,025 Tab. 2 Wyniki analiz pestycydów niechlorowych w poszczególnych otworach Nr otworu S-1 S-1 S-2 S-2 Oznaczenie pobranej próby (głębokość ppt) PR-1 (1,6) PR-1 (3,1) PR-2 (1,3) PR-2 (3,2) Dopuszczalne maksymalne stęŝenia zanieczyszczeń dla gruntów obszaru B (głębokość 0,3m 15m, wodoprzepuszczalność do 10-7 m/s) oraz C (gł. 2-15 m, wodoprzepuszczalność. do 10-7 m/s) [mg/kg] Oznaczane pestycydów fosforoorganicznych i azotoorganicznych Metodą GC-ECD wg PN-EN 12918:2004, PN-EN ISO 10695:2004, PN-EN 12393-2:2000 [mg/kg] 1 Carbaryl <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 0,1 2 Carbofuran <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 0,1 3 Maneb <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 0,1 4 Atrazyna <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 0,005 Wyniki analiz laboratoryjnych otrzymanych z Laboratorium Analiz Środowiskowych PPU DM zostały załączone do niniejszego opracowania (Zał. Nr 4). SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 13

Projekt prac rekultywacyjnych 5. Opis sposobu postępowania przy likwidacji oraz rekultywacji mogilnika. Wyniki przeprowadzonego rozpoznania wykazały, iŝ grunty w bezpośrednim otoczeniu zbiorników oraz bezpośrednio pod ich dnem nie przekraczają dopuszczalnych stęŝeń pestycydów względem norm dla obszaru B - obszar leśny (Dz. U. 165 poz. 1359). W otworach nie stwierdzono organoleptycznie wyraźnego zapachu pestycydów, równieŝ przebarwień w gruncie pod dnem studni i wokół studni, co potwierdzają otrzymane wyniki analiz laboratoryjnych, które nie wykazały obecności ponadnormatywnych stęŝeń związków pestycydowych w gruntach na terenie mogilnika w miejscowości Chojna Wynika to z faktu, iŝ betonowa konstrukcja studni nie wykazuje rozszczelnienia ani spękań, poprzez które infiltrujące wody mogłyby rozpuszczać i wymywać wgłąb obecne w sudniach związki pestycydowe. Łączenia kręgów w studniach wypełnione są lepikiem i dodatkowo smołowane co zwiększa szczelność komór. Ponadto skład odpadów zdeponowanych w studniach prawdopodobnie ogranicza się jedynie do zuŝytych opakowań po pestycydach, co eliminuje pojawianie się w gruntach silnych zanieczyszczeń pochodzących ze składowiska. 5.1. Wskazówki metodyczne dotyczące likwidacji mogilnika Likwidacja zagroŝenia środowiska gruntowo-wodnego polega na usunięcia źródła zanieczyszczeń. W tym celu naleŝy wydobyć przeterminowane środki ochrony roślin umieszczone w studniach, usunąć trwałą infrastrukturę studni oraz betonową płytę w pobliŝu studni, a takŝe grunty znajdujące się pod dnem studni, które mają bezpośredni kontakt z zanieczyszczonymi betonami. Wszystkie odpady wytworzone podczas prowadzenia prac związanych z likwidacją mogilnika są odpadami niebezpiecznymi o kodach określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206 z dnia 27 września 2001 roku): 02 01 08* odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne); SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 14

Projekt prac rekultywacyjnych 15 01 10* opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności bardzo toksyczne i toksyczne) 17 05 03* gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne; 17 01 06* zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadów materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia zawierające substancje niebezpieczne. Przed przystąpieniem do właściwych robót naleŝy odpowiednio przygotować miejsce pracy. Bezpośrednie otoczenie mogilnika naleŝy ogrodzić biało-czerwoną taśmą ostrzegawczą. W wyznaczonych miejscach naleŝy zamieścić równieŝ tablice informacyjno - ostrzegawcze. Na tak przygotowanym terenie mogą przebywać jedynie osoby wyposaŝone w środki ochrony osobistej (kombinezony ochronne, maski z filtrami, obuwie, rękawice). Teren wokół samych studni powinien być dostępny jedynie dla osób bezpośrednio pracujących przy wydobyciu. Przed rozpoczęciem prac likwidacyjnych na terenie mogilnika, dla sprawnego i bezpiecznego ich prowadzenia naleŝy zorganizować zaplecze logistyczne. W jego skład wchodzić powinno zaplecze socjalne dla pracowników i część magazynowa, gdzie przechowywać naleŝy sprzęt ochrony osobistej (kombinezony, maski, filtry, rękawice, obuwie itp.) i sprzęt pomocniczy (beczki, palety, folie). Dodatkowo naleŝy wygrodzić miejsce, w którym naleŝy gromadzić przygotowane do transportu wydobyte ze studni i zapakowane w atestowane beczki przeterminowane środki ochrony roślin. Wydobyte za pomocą koparki bądź ręcznie odpady w postaci przeterminowanych środków ochrony roślin powinny być pakowane do beczek, posiadających atest UE na przewoŝenie w nich substancji niebezpiecznych. Zamknięte i zabezpieczone beczki naleŝy oznakować naklejkami oraz międzynarodowym kodem, odpowiednim dla znajdujących się w nich toksycznych związków, umieścić na drewnianych paletach i spiąć taśmą przygotowując je w ten sposób do transportu. W zaleŝności od sytuacji beczki powinny być ładowane na samochody cięŝarowe i bezpośrednio wywoŝone do unieszkodliwienia lub czasowo przechowywane w odpowiednio przygotowanym i zabezpieczonym miejscu na terenie mogilnika do momentu przygotowania do transportu kolejnej partii środków. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 15

Projekt prac rekultywacyjnych Odpady te powinny zostać przekazane do spalarni odpadów niebezpiecznych. Transport odpadów naleŝy prowadzić zgodnie z przepisami ADR. Odpady przeterminowanych środków ochrony roślin wydobyte ze studni naleŝy oznaczyć kodem 02 01 08* - odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne). Natomiast w przypadku pojawienia się opakowań po nich naleŝy oznaczyć je kodem 15 01 10* (Dz. U. Nr 112, poz. 1206 z dnia 27 września 2001 roku). Po zakończeniu wydobycia odpadów w postaci przeterminowanych środków ochrony roślin betonowe powierzchnie ścian i den studni powinny zostać oczyszczone ręcznie i mechanicznie agregatem (myjką) wysokociśnieniowym z resztek i pozostałości po odpadach. Po oczyszczeniu naleŝy pobrać próbki gruntów spod dna studni oraz betonów do analiz laboratoryjnych (proponujemy pobrać 6 próbek gruntów, po trzy z następujących interwałów głębokości: 0,0 0,5 m p.p.t. oraz 0,5-1,0 m p.p.t. pod dnem studni). Zakres oznaczeń związków pestycydowych powinien obejmować następujące związki pestycydowe wymienione w Rozporządzeniu dotyczącym standardów jakości gleby i ziemi z 2002 r.: pestycydy chloroorganiczne: ΣDDD/DDE/DDT aldrin, dieldrin, endrin, alfa-hch, beta-hch, gamma-hch pestycydy niechlorowe: carbaryl, carbofuran, maneb, atrazin W przypadku badania stopnia skaŝenia betonów, naleŝy wykonać takie same oznaczenia jak w przypadku gruntów, gdyŝ brak jest unormowań prawnych dotyczących wykonywania tego typu badań. Z wieloletniego doświadczenia wynika, iŝ betony naleŝy wywieźć na składowisko odpadów niebezpiecznych, ze względu na silna woń przeterminowanych środków ochrony roślin i fakt, iŝ miały one długotrwały kontakt z odpadami. Po całkowitym usunięciu przeterminowanych środków ochrony roślin dno oraz betonowe kręgi studni naleŝy wydobyć przy pomocy koparki i złoŝyć w miejsce odpowiednio zabezpieczone folią, w celu uniemoŝliwienia wtórnego skaŝenia gruntów pestycydami. Betonowe zbiorniki (studnie) na odpady winny zostać wydobyte, rozkruszone i przetransportowane na składowisko odpadów niebezpiecznych. Stanowią one odpad niebezpieczny o kodzie 17 01 06* - zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 16

Projekt prac rekultywacyjnych ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia zawierające substancje niebezpieczne (Dz. U. Nr 112, poz. 1206 z dnia 27 września 2001 roku). Całość prac likwidacyjnych powinna być prowadzona przez wykwalifikowany zespół posiadający określone w polskich przepisach szkolenia umoŝliwiające pracę w kontakcie z odpadami niebezpiecznymi. Prowadzone prace muszą odbywać się zgodnie z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie w Polsce i Unii Europejskiej. Wymogi te dotyczą w szczególności środków ochrony osobistej takich jak maski, filtry, rękawice, obuwie i kombinezony ochronne, które muszą posiadać odpowiednie atesty. Proces wydobywania przeterminowanych środków chemicznych ze studni musi być prowadzony pod stałym nadzorem Kierownika Prac. Grunty znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie studni o miąŝszości około 0,4 m (0,3 m pod dnem studni i 0,1 m z otoczenia studni ponad dnem) powinny zostać usunięte i przekazane na składowisko odpadów niebezpiecznych. Stanowią one odpad o kodzie 17 05 03* - gleba i ziemia, w tym kamienie, zwierające substancje niebezpieczne (np. PCB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1206 z dnia 27 września 2001 roku). W oparciu o przeprowadzone rozpoznanie naleŝy przyjąć następujące ilości odpadów niebezpiecznych przewidzianych do likwidacji: 1. Przeterminowane środki ochrony roślin (02 01 08*) oraz opakowania po nich (15 01 10*) znajdujące się w studniach posadowionych na głębokości 3,0 m p.p.t o wymiarach: średnica wewnętrzna 1,0 m wysokość: 3,0 m objętość odpadów w pojedynczej studni: około 2,35 m 3 Przy załoŝeniu, Ŝe: mogilnik jest wypełniony w około 85 % gęstość przeterminowanych środków ochrony roślin wynosi 1,2-1,4 kg/dm 3 błąd szacunkowy wynosi 10 % naleŝy przyjąć, iŝ rzeczywista ilość odpadów nie powinna przekroczyć 45 Mg. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 17

Projekt prac rekultywacyjnych 2. Zanieczyszczone betony (17 01 06*) ilość kręgów: 6 sztuk wymiary kręgu: śr. zewnętrzna 1,2 m, śr. wewnętrzna 1,0 m, wysokość 0,5 m objętość betonu w jednym kręgu: 0,173 m 3 (w sześciu kręgach: 1,038 m 3 ) wymiary pokrywy zbiornika: wysokość 0,1m, średnica 1,2 m objętość betonu w pokrywie: 0,113 m 3 wymiary dna zbiornika: wysokość 0,1 m, średnica 1,2 m objętość betonu w dnie zbiornika: 0,113 m 3 zwaŝywszy, iŝ płyta betonowa na terenie mogilnika miała bezpośredni kontakt z opakowaniami lub pestycydami (ślady palenia pestycydów lub opakowań po pestycydach) naleŝy przyjąć, Ŝe stanowi ona równieŝ odpad niebezpieczny w postaci zanieczyszczonego pestycydami betonu. Wymiary : 8,20 m 3,20 m 0,3 m = 7,9 m 3 Przy załoŝeniach, Ŝe: 1 m 3 betonu ma masę ok. 2,0 Mg, niedoszacowanie tego rodzaju obliczeń oscyluje w granicach 20 30 % Przewidujemy, Ŝe ilość betonu przeznaczonego do unieszkodliwienia nie powinna przekroczyć 60 Mg. 2. Zanieczyszczone grunty (17 05 03*) W oparciu o wyniki badań laboratoryjnych próbek gruntu stwierdzono brak zanieczyszczeń pestycydami. W celu całkowitego wyeliminowania moŝliwości zanieczyszczenia w wyniku infiltracji do głębszych warstw proponujemy wybrać warstwę gruntu o miąŝszości około 0,4 m, gdyŝ grunt ten miał kontakt z betonami zanieczyszczonymi przeterminowanymi środkami ochrony roślin bądź/i opakowaniami po nich. Jest to wariant uwzględniający aspekt ekologiczny oraz dobro środowiska. Grunt ten powinien być wydobyty i przetransportowany na składowisko odpadów niebezpiecznych. Jego szacunkowa ilość została określona na ok. 40 m 3 Przy załoŝeniach, Ŝe: 1 m 3 gruntu ma masę ok. 1,8 Mg, niedoszacowanie moŝe być w wysokości 20-30% naleŝy przekazać do unieszkodliwienia około 90 Mg. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 18

Projekt prac rekultywacyjnych Po wywiezieniu odpadów prace związane z przywróceniem terenu do stanu pierwotnego będą realizowane na podstawie uzgodnionych warunków rekultywacji. 5.2. Opis prac rekultywacyjnych Po usunięciu odpadów z mogilnika powstała przestrzeń powinna zostać uzupełniona w dnie warstwą zagęszczonego gruntu ilastego o miąŝszości 0,5 m charakteryzującego się dobrymi właściwościami sorpcyjnymi i niskim współczynnikiem filtracji (Zał. nr 6). Warstwa iłu w dnie wykopu pełnić będzie rolę ekranu hydrochemicznego którego zadaniem jest ograniczenie wymywania przez wody opadowe ewentualnych pozostałości zanieczyszczeń pestycydowych z gruntów zalegających wyŝej. Tak przygotowana nisza powinna zostać wypełniona niezanieczyszczonym gruntem rodzimym oraz dowiezionym gruntem piaszczystym. Nisza powinna być wypełniana stopniowo warstwami o miąŝszości 0,3-0,5 m starannie zagęszczonymi. Grunty, które zostaną wykorzystane podczas prowadzenia prac rekultywacyjnych, pochodzić powinny z lokalnych kopalni, posiadających odpowiednie pozwolenia do prowadzenia tego rodzaju prac. Do zasypywania wykopu naleŝy w pierwszej kolejności wykorzystać niezanieczyszczony grunt z odkładu. Cały teren po zlikwidowanym mogilniku naleŝy splantować przywracając pierwotny jego stan. Następnie naleŝy go pokryć około 0,3 m mieszanką warstwy glebowo torfowej i zadrzewić sadzonkami. Rodzaje sadzonek naleŝy uzgodnić z przedstawicielami Nadleśnictwa Chojna. Schemat rekultywacji został graficznie przedstawiony na załączniku nr 5. 6. Podsumowanie i wnioski Przeprowadzone prace rozpoznawcze mogilnika miały na celu: 1) wstępnie oszacować stopień zanieczyszczenia środowiska wodno - gruntowego w otoczeniu mogilnika, 2) określić sposób i koszty likwidacji mogilnika, 3) określić sposób i koszty rekultywacji mogilnika. Prace wykonano zgodnie ze Umową nr 62 / 2008 z dnia 17.06.2008 r. W ramach prac wykonano 9 otworów sozologiczno - geologicznych Pobrano cztery próbki gruntu SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 19

Projekt prac rekultywacyjnych Pobrane próbki przekazano do analiz laboratoryjnych w Laboratorium Analiz Środowiskowych PPU DM i przebadano na obecność związków pestycydowych (zakres zgodny z Załącznikiem do Rozporządzenia z dnia 9 września 2002 r., Dz. U. Nr 165, poz. 1359) Wyniki analiz nie wykazały zanieczyszczenia środowiska (nie stwierdzono przekroczenia norm) na terenie mogilnika, w odniesieniu do norm zamieszczonych z Załączniku do Rozporządzenia z dnia 9 września 2002 r., Dz. U. Nr 165, poz. 1359, Określono sposób unieszkodliwienia: Odpady w postaci przeterminowanych środków ochrony roślin - wywieźć do spalarni odpadów niebezpiecznych pod kodem 02 01 08*. Odpady w postaci opakowań zawierających pozostałości odpadów pestycydowych lub nimi zanieczyszczone - wywieźć do spalarni odpadów niebezpiecznych pod kodem 15 01 10*. Odpady w postaci betonów zanieczyszczonych przeterminowanymi środkami ochrony roślin (studnie oraz płyta betonowa) naleŝy potraktować jako odpad niebezpieczny o kodzie 17 01 06* i przekazać na składowisko odpadów niebezpiecznych. Odpady w postaci gruntów zalegających w bezpośrednim otoczeniu i pod dnem studni z odpadami naleŝy potraktować jako odpad niebezpieczny o kodzie 17 05 03* i przekazać na składowisko odpadów niebezpiecznych. Oszacowano następujące ilości odpadów niebezpiecznych przeznaczonych do unieszkodliwienia: 02 01 08* oraz 15 01 10* - ok.45 Mg 17 01 06* - ok. 60 Mg 17 05 03* - ok. 90 Mg Określono następujący zakres prac rekultywacyjnych: - wydobycie odpadów i przekazanie do unieszkodliwienia, - wykonanie na dnie powstałego wykopu korka iłowego, - wypełnienie reszty wykopu niezanieczyszczonym gruntem z odkładu oraz dowiezionym czystym gruntem, zagęszczanym warstwowo - rozplantowanie i zasadzenie w uzgodnieniu z Nadleśnictwem odpowiednich gatunków drzew SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 20

Projekt prac rekultywacyjnych 7. Zalecenia Likwidację mogilnika powinna wykonywać firma posiadająca stosowne zezwolenia na prowadzenie prac o takim charakterze. Wykonawca powinien wykazać się referencjami i doświadczeniem w wykonywaniu takich prac. Wszystkie prace likwidacyjne muszą być wykonywane na podstawie stosownych zezwoleń i decyzji wydanych w oparciu o obowiązujące przepisy prawne. Wykonawca przed rozpoczęciem prac musi uzyskać niezbędne decyzje zatwierdzające program gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz uzgadniające zakres, czas i sposób rekultywacji. Całość prac likwidacyjnych powinna być prowadzona przez wykwalifikowany zespół posiadający określone w polskich przepisach szkolenia umoŝliwiające pracę w kontakcie ze środkami ochrony roślin (do wglądu u kierownika budowy). Prowadzone prace powinny odbywać się zgodnie z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie w Polsce. Dotyczy to w szczególności środków ochrony osobistej takich jak maski, filtry, rękawice, obuwie i kombinezony ochronne, które posiadają odpowiednie certyfikaty. Proces wydobywania przeterminowanych środków chemicznych z komory na odpady powinien być prowadzony pod stałym nadzorem i dozorem kierownika prac. Odpady niebezpieczne powinny zostać umieszczone w pojemnikach posiadających atest UN na przewóz materiałów niebezpiecznych i przekazane do spalarni odpadów niebezpiecznych. Transport odpadów powinien być prowadzony zgodnie z przepisami ADR. UŜytkowy poziom wodonośny związany jest z utworami piaszczystymi izolowanymi od powierzchni miąŝszym poziomem glin oraz glin piaszczystych o niskim współczynniku filtracji. Przyjmuje się, iŝ w tym przypadku moŝliwość jego zanieczyszczenia w trakcie likwidacji mogilnika jest niewielka. Ze względu na fakt, iŝ omówione wcześniej wyniki analiz laboratoryjnych gruntów wskazują na brak zanieczyszczeń, a wody podziemne występują na głębokości kilkunastu, kilkudziesięciu metrów pod warstwą słabo przepuszczalnych glin, proponujemy aby po zakończeniu prac nie zakładać sieci monitoringu wód podziemnych i nie naraŝać Państwa na dodatkowe koszty. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 21

Projekt prac rekultywacyjnych 8. Kosztorys inwestorski SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 22

Projekt prac rekultywacyjnych 9. WYKORZYSTANE MATERIAŁY I LITERATURA 1. ALLOWAY B.J., AYRES D.C. 1999 Chemiczne podstawy zanieczyszczania środowiska, PWN Warszawa. 2. BIZIUK M (red.) 2001 Pestycydy występowanie, oznaczanie i unieszkodliwianie. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa. 3. BŁASZCZYK T., MACIOSZCZYKOWA A. 1993 Klasyfikacja jakości zwykłych wód podziemnych dla potrzeb monitoringu środowiska, PIOŚ, Warszawa. 4. Chmura A. 1988 Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1 : 50 000, PIG Warszawa. 5. Czwartorzęd osady, metody badań, stratygrafia, red. L. Lindner PAE, Warszawa 1992 r. 6. DOJLIDO J.R. 1995 - Chemia wód powierzchniowych, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok. 7. Instrukcja likwidacji składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (mogilników) - SEGI-AT Sp. z o.o., Warszawa 2002 r. 8. KATALOG wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania", PIOŚ Warszawa, 1995 r. 9. KONDRACKI J. 1998 Geografia Regionalna Polski, PWN, Warszawa. 10. MACIOSZCZYK A. 1987 Hydrogeochemia, Wyd. Geologiczne, Warszawa. 11. MACIOSZCZYK A., DOBRZYŃSKI D. 2002 Hydrogeochemia. Strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 12. MYŚLIŃSKA E., 1998 - Laboratoryjne badania gruntów. PWN, Warszawa. 13. O NEILL P. 1997 Chemia środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN. 14. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 236, poz. 1986). 15. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). 16. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9.09.2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. nr 165, poz. 1359). 17. RÓśAŃSKI L. 1997 - Vademecum pestycydów '97/98. Agra-Enviro Lab., Poznań. 18. STUPNICKA E. 1989 Geologia regionalna Polski, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1989 r. 19. Toksykologia pod red. W. Seńczuka, Wyd. Lekarskie, Warszawa 1994. 20. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627) 21. Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 57, poz. 608). 22. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku Prawo Geologiczne i Górnicze (Dz. U. Nr 27 poz. 96). 23. Ustawa z października 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628). 24. Zakrzewski S.F. 1997 - Podstawy toksykologii środowiska, PWN Warszawa. SEGI-AT Sp. z o.o., 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 23

Za³. nr 1 Fragment mapy topograficznej z lokalizacj¹ terenu badañ w skali 1 : 50 000 Mogilnik CHOJNA Wycinek mapy topograficznej w skali 1:50 000 ark. N-33-113-B (Chojna) Objaœnienia: - obszar mogilnika

P YTA BETONOWA SZKIC SYTUACYJNY MOGILNIKA W MIEJSCOWOŒCI CHOJNA WRAZ Z LOKALIZACJ SONDOWAÑ ORAZ ODKRYWEK GEOLOGICZNYCH SKALA 1:1000 Za³. Nr 2 S-5 S-9 ST. 11 ST. 12 ST. 9 S-1 P-1 ST. 10 S-8 ST. 7 ST. 8 S-6 ST. 5 S-4 ST. 6 S-2 ST. 3 P-2 S-3 ST. 4 S-7 ST. 1 ST. 2 D R O G A LEŒNA Objaœnienia: S-2 Studnia na odpady Lokalizacja sondowania Sozologiczno - geologicznego 80% Pierwotnie ogrodzony teren mogilnika 85% 90% 95% 100% Procent wype³nienia studni Odpadami pestycydowymi Odkrywka ma³o - powierzchniowa Odkrywka wielko - powierzchniowa P-2 Miejsce opróbowania gruntów Odkrywka wg³êbna las

SEGI - AT Sp. z o.o. 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 KARTA OTWORU SOZOLOGICZNEGO Profil nr S-1 Za³.nr 3a Wiertnica: Eijkelkamp Miejscowoœæ: Chojna Gmina: Chojna Powiat: Gryfino Województwo: Zachodniopomorskie Obiekt: mogilnik Inwestor: Wiercenie: SEGI - AT Sp. z o.o. Dozór geologiczny: mgr Bartosz Kaczyñski System wiercenia: wiercenie rêczne Rzêdna: m npm Skala: 1: 50 Data wiercenia: 26.06.2008 Wiercenie G³êbokoœæ zwierciad³a wody Stratygrafia Profil litologiczny Przelot Opis litologiczny [m.p.p.t] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Symbol gruntu Pobrane próby gruntu Stopieñ zagêszczenia ( I D ) Stopieñ plastycznoœci ( I L ) Uwagi 11 12 0.5 0.3 Gleba Piasek drobny, ciemno ó³ty Pd Czwartorzêd 1.0 1.5 2.0 1.2 Piasek gliniasty, jasnobr¹zowy Pg 1.6 2.5 3.0 3.2 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 8.5

SEGI - AT Sp. z o.o. 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 KARTA OTWORU SOZOLOGICZNEGO Profil nr S-2 Za³.nr 3b Wiertnica: Eijkelkamp Miejscowoœæ: Chojna Gmina: Chojna Powiat: Gryfino Województwo: Zachodniopomorskie Obiekt: mogilnik Inwestor: Wiercenie: SEGI - AT Sp. z o.o. Dozór geologiczny: mgr Bartosz Kaczyñski System wiercenia: wiercenie rêczne Rzêdna: m npm Skala: 1: 50 Data wiercenia: 26.06.2008 Wiercenie G³êbokoœæ zwierciad³a wody Stratygrafia Profil litologiczny Przelot Opis litologiczny [m.p.p.t] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Symbol gruntu Pobrane próby gruntu Stopieñ zagêszczenia ( I D ) Stopieñ plastycznoœci ( I L ) Uwagi 11 12 0.5 0.3 Gleba Piasek drobny, ciemno ó³ty Pd Czwartorzêd 1.0 1.5 1.2 Piasek gliniasty, jasnobr¹zowy Pg 1.3 2.0 2.5 3.0 3.5 3.2 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 8.5

SEGI - AT Sp. z o.o. 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 KARTA OTWORU SOZOLOGICZNEGO Profil nr S-4 Za³.nr 3c Wiertnica: Eijkelkamp Miejscowoœæ: Chojna Gmina: Chojna Powiat: Gryfino Województwo: Zachodniopomorskie Obiekt: mogilnik Inwestor: Wiercenie: SEGI - AT Sp. z o.o. Dozór geologiczny: mgr Bartosz Kaczyñski System wiercenia: wiercenie rêczne Rzêdna: m npm Skala: 1: 50 Data wiercenia: 26.06.2008 Wiercenie G³êbokoœæ zwierciad³a wody Stratygrafia Profil litologiczny Przelot Opis litologiczny [m.p.p.t] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Symbol gruntu Pobrane próby gruntu Stopieñ zagêszczenia ( I D ) Stopieñ plastycznoœci ( I L ) Uwagi 11 12 0.5 0.3 Gleba Piasek drobny, ciemno ó³ty Pd Czwartorzêd 1.0 1.5 1.2 Piasek gliniasty, jasnobr¹zowy Pg 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 8.5

SEGI - AT Sp. z o.o. 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 KARTA OTWORU SOZOLOGICZNEGO Profil nr S-4 Za³.nr 3d Wiertnica: Eijkelkamp Miejscowoœæ: Chojna Gmina: Chojna Powiat: Gryfino Województwo: Zachodniopomorskie Obiekt: mogilnik Inwestor: Wiercenie: SEGI - AT Sp. z o.o. Dozór geologiczny: mgr Bartosz Kaczyñski System wiercenia: wiercenie rêczne Rzêdna: m npm Skala: 1: 50 Data wiercenia: 26.06.2008 Wiercenie G³êbokoœæ zwierciad³a wody Stratygrafia Profil litologiczny Przelot Opis litologiczny [m.p.p.t] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Symbol gruntu Pobrane próby gruntu Stopieñ zagêszczenia ( I D ) Stopieñ plastycznoœci ( I L ) Uwagi 11 12 0.5 0.3 Gleba Piasek drobny, ciemno ó³ty Pd Czwartorzêd 1.0 1.5 1.3 Piasek gliniasty, jasnobr¹zowy Pg 2.0 2.5 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 8.5

SEGI - AT Sp. z o.o. 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 KARTA OTWORU SOZOLOGICZNEGO Profil nr S-5 Za³.nr 3e Wiertnica: Eijkelkamp Miejscowoœæ: Chojna Gmina: Chojna Powiat: Gryfino Województwo: Zachodniopomorskie Obiekt: mogilnik Inwestor: Wiercenie: SEGI - AT Sp. z o.o. Dozór geologiczny: mgr Bartosz Kaczyñski System wiercenia: wiercenie rêczne Rzêdna: m npm Skala: 1: 50 Data wiercenia: 26.06.2008 Wiercenie G³êbokoœæ zwierciad³a wody Stratygrafia Profil litologiczny Przelot Opis litologiczny [m.p.p.t] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Symbol gruntu Pobrane próby gruntu Stopieñ zagêszczenia ( I D ) Stopieñ plastycznoœci ( I L ) Uwagi 11 12 Czwartorzêd 0.5 1.0 1.5 0.3 Gleba Piasek drobny, ciemno ó³ty 1.2 Piasek gliniasty, jasnobr¹zowy Pd Pg 2.0 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 8.5

SEGI - AT Sp. z o.o. 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 KARTA OTWORU SOZOLOGICZNEGO Profil nr S-6 Za³.nr 3f Wiertnica: Eijkelkamp Miejscowoœæ: Chojna Gmina: Chojna Powiat: Gryfino Województwo: Zachodniopomorskie Obiekt: mogilnik Inwestor: Wiercenie: SEGI - AT Sp. z o.o. Dozór geologiczny: mgr Bartosz Kaczyñski System wiercenia: wiercenie rêczne Rzêdna: m npm Skala: 1: 50 Data wiercenia: 26.06.2008 Wiercenie G³êbokoœæ zwierciad³a wody Stratygrafia Profil litologiczny Przelot Opis litologiczny [m.p.p.t] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Symbol gruntu Pobrane próby gruntu Stopieñ zagêszczenia ( I D ) Stopieñ plastycznoœci ( I L ) Uwagi 11 12 Czwartorzêd 0.5 1.0 0.3 Gleba Piasek drobny, ciemno ó³ty 1.2 Pd 1.5 1.5 Piasek gliniasty, jasnobr¹zowy Pg 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 8.5

SEGI - AT Sp. z o.o. 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 KARTA OTWORU SOZOLOGICZNEGO Profil nr S-7 Za³.nr 3g Wiertnica: Eijkelkamp Miejscowoœæ: Chojna Gmina: Chojna Powiat: Gryfino Województwo: Zachodniopomorskie Obiekt: mogilnik Inwestor: Wiercenie: SEGI - AT Sp. z o.o. Dozór geologiczny: mgr Bartosz Kaczyñski System wiercenia: wiercenie rêczne Rzêdna: m npm Skala: 1: 50 Data wiercenia: 26.06.2008 Wiercenie G³êbokoœæ zwierciad³a wody Stratygrafia Profil litologiczny Przelot Opis litologiczny [m.p.p.t] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Symbol gruntu Pobrane próby gruntu Stopieñ zagêszczenia ( I D ) Stopieñ plastycznoœci ( I L ) Uwagi 11 12 0.5 0.3 Gleba Piasek drobny, ciemno ó³ty Pd Czwartorzêd 1.0 1.5 1.1 Piasek gliniasty, jasnobr¹zowy Pg 2.0 2.1 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 8.5

SEGI - AT Sp. z o.o. 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 30 KARTA OTWORU SOZOLOGICZNEGO Profil nr S-8 Za³.nr 3h Wiertnica: Eijkelkamp Miejscowoœæ: Chojna Gmina: Chojna Powiat: Gryfino Województwo: Zachodniopomorskie Obiekt: mogilnik Inwestor: Wiercenie: SEGI - AT Sp. z o.o. Dozór geologiczny: mgr Bartosz Kaczyñski System wiercenia: wiercenie rêczne Rzêdna: m npm Skala: 1: 50 Data wiercenia: 26.06.2008 Wiercenie G³êbokoœæ zwierciad³a wody Stratygrafia Profil litologiczny Przelot Opis litologiczny [m.p.p.t] [m] [m] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Symbol gruntu Pobrane próby gruntu Stopieñ zagêszczenia ( I D ) Stopieñ plastycznoœci ( I L ) Uwagi 11 12 0.5 0.3 Gleba Piasek drobny, ciemno ó³ty Pd Czwartorzêd 1.0 1.5 1.2 Piasek gliniasty, jasnobr¹zowy Pg 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0 8.5