SPRAWOZDANIE. z przeprowadzonych prac wraz z opracowaniem zakresu i kosztów likwidacji mogilnika Wiewiecko w Nadleśnictwie Łobez

Transkrypt

1 Egz. 1 SPRAWOZDANIE z przeprowadzonych prac wraz z opracowaniem zakresu i kosztów likwidacji mogilnika Wiewiecko w Nadleśnictwie Łobez Zleceniodawca: PGL Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Łobez Ul. Bema 15, Łobez Opracowali:.. inż. Cezary Czech upr. geol. UW nr XI-75, XII mgr inż. Anna Barwicka..... mgr Andrzej Rybka upr. geol. CUG Biegły z listy Wojewody Świętokrzyskiego nr 005 Ekspert Polskiej Izby Ekologii, certyfikat nr 44 ds. postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko Kielce, lipiec 2008 r.

2 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP Lokalizacja mogilnika Opis otoczenia mogilnika OPIS PRAC WYKONANYCH W TOKU REALIZACJI UMOWY Stwierdzony podczas inwentaryzacji stan mogilnika Stan zanieczyszczenia gruntów wokół komór mogilnika OBLICZENIE ILOŚCI PŚOR, ZANIECZYSZCZONYCH BETONÓW I GRUNTÓW DO UNIESZKODLIWIENIA Obliczenie ilości pśor do wywozu i unieszkodliwienia Obliczenie ilości gruzu betonowego do wywozu i unieszkodliwienia Obliczenie ilości zanieczyszczonych gruntów do wywozu i unieszkodliwienia OCENA POD KĄTEM ORGANIZACJI ROBÓT Prace przygotowawcze zabezpieczenie obiektu Wydobycie zawartości mogilnika Przygotowanie odpadów do transportu Unieszkodliwienie odpadów Unieszkodliwienie konstrukcji mogilnika Uporządkowanie terenu po likwidacji mogilnika Kontrola analityczna Rekultywacja EX SITU Warunki specjalne bezpiecznego prowadzenia prac Wydobywanie zanieczyszczonego gruntu Transport wyselekcjonowanego gruntu do miejsca unieszkodliwienia Tymczasowe magazynowanie i składowanie gruntów Warunki dopuszczenia wykonawcy do realizacji Ochrona pracowników KOSZTY PRAC LIKWIDACYJNYCH I REKULTYWACYJNYCH MOGILNIKA WIEWIECKO, GMINA WĘGORZYNO, NADLEŚNICTWO ŁOBEZ PODSUMOWANIE

3 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Zał. 1 Wycinek mapy topograficznej z lokalizacją terenu mogilnika, Nadleśnictwo Łobez, skala 1 : Zał. 2 Szkic sytuacyjny terenu mogilnika Wiewiecko, Nadleśnictwo Łobez Zał. 3 Zestawienie wyników analiz labratoryjnych próbek gruntów na zawartość pestycydów Zał. 4 Sprawozdanie z badań 452/PAF/2008 3

4 1. WSTĘP Niniejsze opracowanie zakresu i kosztów likwidacji mogilnika Wiewiecko opracowany został w Przedsiębiorstwie Geologicznym Sp. z o.o. w Kielcach na zlecenie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwa Łobez, z siedzibą przy ul. Bema 15, Łobez. Opracowanie zawiera opis prac wykonanych w toku realizacji umowy, zakres prac niezbędnych dla wykonania zadania likwidacji składowiska przeterminowanych środków ochrony roślin, zwane dalej pśor, i rekultywacji terenu po jego likwidacji. Podstawę opracowania stanowi umowa nr ZN /2008 z dnia 02 lipca 2008 r Lokalizacja mogilnika Według danych archiwalnych składowisko przeterminowanych środków ochrony roślin (pśor) nazywane mogilnikiem powstało w latach Zawiera przeterminowane środki ochrony roślin oraz opakowania po środkach ochrony roślin I-V klasy toksyczności oraz być moŝe odczynniki z laboratorium Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej. Mogilnik znajduje się na gruntach będących w zarządzie PGL Lasy Państwowe, Nadleśnictwa Łobez, Leśnictwa Węgorzyno. Zlokalizowany w lesie, w odległości ponad 750 m od drogi asfaltowej. Rzędna terenu (odczytana z mapy topograficznej) wynosi ok. 115 m npm. Mogilnik połoŝony jest na lokalnym wododziale pomiędzy zlewiskiem Jeziora Przytońskiego (zwanego teŝ Jez. Zajezierze) znajdującego się ok. 800 m na północny zachód od terenu mogilnika i Jeziora Brzeźno, ok m na wschód od terenu mogilnika. Baza drenaŝu zlewiska znajduje się na rzędnej ok. 86,0 m Opis otoczenia mogilnika Mogilnik usytuowany jest w rozkopanym nasypie ziemnym wykonanym w latach 30-tych XX w. (przed II wojną światową) jako podbudowa przyszłej autostrady Berlin-Królewiec. Autostrada nie została wybudowana, ale fragmenty wałów-nasypów ziemnych widoczne są na mapach topograficznych i śledzą się w terenie. Obszar mogilnika, o powierzchni 25,6 x 31,6 m otacza ogrodzenie z Ŝerdzi drewnianych wys. 1,2-1,3 m. Ogrodzenie obecnie jest miejscami zniszczone. Powierzchnia terenu jest oczyszczona z porastających go wcześniej samosiejek drzew 4

5 i krzewów. Do mogilnika prowadzi gruntowa droga dojazdowa, która miejscami jest trudno przejezdna ze względu na tworzące się na powierzchni zastoiska wody powierzchniowej i głębokie koleiny. Dojazd jest moŝliwy samochodami terenowymi, a w okresie roztopowym lub w okresie intensywnych opadów deszczu jedynie ciągnikami. 2. OPIS PRAC WYKONANYCH W TOKU REALIZACJI UMOWY W toku realizacji umowy wykonano następujący zakres prac: - Zdjęto nadkład gruntu z wałów ziemnych i zlokalizowano wszystkie studnie mogilnika (zbudowane z kręgów betonowych), - Określono głębokość studni poprzez odkopanie przy bocznych ścianach 4 studni, - Określono wymiary studni, tj. średnicę, grubość: dna, ścian, pokrywy, - Otwarto 8 studni celem pomiaru stopnia wypełnienia studni, - Zabezpieczono pokrywy studni i odtworzono wały ziemne, - Pobrano 8 próbek gruntów w 4 miejscach sondowań z róŝnych głębokości w bezpośrednim sąsiedztwie studni dla wstępnego określenia stopnia skaŝenia gruntu. Podczas realizacji prac korzystano z koparkoładowarki JCB oraz ręcznego świdra penetracyjnego do poboru próbek gruntów Stwierdzony podczas inwentaryzacji stan mogilnika Inwentaryzacja potwierdziła wcześniejsze dane o ilości komór studni betonowych. Grupy komór znajdują się po wschodniej i zachodniej stronie wygrodzonego terenu. Stwierdzono 48 komór betonowych zgrupowanych w dwóch grupach po dwa rzędy, w kaŝdym po 12 studni betonowych. W centralnej części podjęto próby poszukiwania obecności ewentualnych dodatkowych komór przy pomocy ręcznych wierceń penetracyjnych. Nie wykryto obecności betonowej infrastruktury. PołoŜenie komór w stosunku do ogrodzenia pokazuje szkic sytuacyjny (Zał. 2). Ogrodzenie poprowadzone jest skośnie w stosunku do grup komór mogilnika. W zachodniej części terenu słupki ogrodzenia stoją na komorach mogilnika. Grupy komór przysypane są gruntem w postaci wałów ziemnych. Grubość nadkładu ziemnego wynosi (po zakończeniu prac inwentaryzacyjnych) 0,4-0,8 m. 5

6 Pojedyncza komora ma wysokość 3,0 m i składa się z pięciu kręgów betonowych ustawionych pionowo o średnicy zewnętrznej 1,2 m i wysokości 0,6 m kaŝdy. Grubość ściany kręgu betonowego wynosi do 0,12 m. Stwierdzona grubość pokryw betonowych wynosi 0,08 m, grubość dna studni wynosi 0,10 m. Kolejne komory betonowe są zbudowane w sposób analogiczny. Komory róŝnią się głębokością posadowienia, a więc i wzajemną wysokością połoŝenia pokryw do ok. 0,2 m. Komory i pokrywy były z zewnątrz zabezpieczone lepikiem. Budowę i wysokość komór potwierdzono poprzez wykonanie za pomocą koparkoładowarki dwóch wykopów w pobliŝu czterech wybranych komór do głębokości ich posadowienia. Komory studni wypełnione są w róŝnym stopniu. W grupie zachodniej otwarto pokrywy czterech komór (zaznaczonych na szkicu numerami 1, 6, 13, 24). Jako stopień wypełnienia 100% przyjęto wysokość wypełnienia komory = 3,0 m. W otwartych komorach stwierdzono następujące wypełnienie pśor: 1 2,65 m 88,3 %, 6 2,65 m 88,3 %, 13 2,75 m 91,6%, 24 3,00 m 100%. W grupie wschodniej otwarto pokrywy kolejnych czterech komór (zaznaczonych na szkicu numerami 3, 5, 16, 23). Komory 14 i 22 miały popękane pokrywy, natomiast komory 13 i 24 miały załamane pokrywy i były dopełnione gruzem i/lub gruntem. W otwartych komorach stwierdzono następujące wypełnienie pśor: 3 2,60 m 86,6 %, 5 3,00 m 100%, 16 2,40 m 80%, 23 2,80 m 93,3 % Średnia wysokość wypełnienia odkrytych komór mogilnika wynosi 2,73 m, tj. 91 %. Do celów obliczeniowych wielkość tę zaokrąglono w górę do 2,80 m, tj. 93,3 %. Wypełnienie komór stanowią pśor, opakowania po śor oraz być moŝe bliŝej nieokreślone laboratoryjne odczynniki chemiczne (brak dokumentacji składowania). W części komór są one popakowane w worki foliowe, w części są zdeponowane luzem. 6

7 2.2. Stan zanieczyszczenia gruntów wokół komór mogilnika W trakcie rozkopywania gruntu przy studniach stwierdzono rozszczelnienie niektórych komór mogilnika, a organoleptycznie silne zanieczyszczenie gruntów w najbliŝszym otoczeniu komór. Stan gruntów w strefie otaczającej mogilnik potwierdzają pobrane próbki gruntów. Pobrano 8 próbek gruntów w 4 miejscach sondowań z róŝnych głębokości w bezpośrednim sąsiedztwie studni (komór) dla określenia stopnia skaŝenia gruntu. Przeprowadzono 4 wiercenia ręczne o średnicy φ 80 mm świdrem penetracyjnym do głebokosci 4,5-5,0 m. Polskim aktem prawnym dla interpretacji jakości gruntów jest: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. Nr 165, poz. 1359) [2]. Zgodnie z 1.1. ww. rozporządzenia, grunt uznaje się za zanieczyszczony, gdy stęŝenie co najmniej jednej substancji przekracza wartość dopuszczalną. Analizy próbek gruntów wykonano w Laboratorium Badań Środowiskowych, Przedsiębiorstwa Geologicznego Sp. z o.o. w Kielcach. Wykonano oznaczenie zawarości pestycydów chloroorganicznych (zgodnie z Rozporządzeniem [2]) : 1. DDT/DDE/DDD 2. Aldrin 3. Dieldrin 4. Endrin 5. α-hch 6. β-hch 7. γ-hch Wyniki badań zestawiono w załączniku 3. Wyniki porównano z dopuszczalnymi wartościami stęŝeń dla grupy B m. in. obszary leśne, z uwzględnieniem głębokości pobrania próbki oraz wodoprzepuszczalności gruntów, które określono w Rozporządzeniu [2]. 7

8 Zdecydowana większość zanieczyszczenia znajduje się na głębokości 0,3-15,0 m. W tej strefie głębokościowej rozporządzenie [2] dopuszcza obecność następujących zawartości pestycydów chloroorganicznych: L.p. Pestycydy chloroorganiczne Zawartość [mg/kg s.m.] 1 DDT/DDE/DDD 0,025 2 Aldrin 0,025 3 Dieldrin 0,005 4 Endrin 0,01 5 α-hch 0,025 6 β-hch 0,01 7 γ-hch 0, OBLICZENIE ILOŚCI PŚOR, ZANIECZYSZCZONYCH BETONÓW I GRUNTÓW DO UNIESZKODLIWIENIA Dla przeprowadzenia obliczeń przyjęto szereg załoŝeń wynikających z wykonanych pomiarów inwentaryzacyjnych, spostrzeŝeń terenowych, wyników badań laboratoryjnych oraz doświadczenia nabytego w toku realizacji podobnego typu zadań związanych z likwidacją mogilników i rozpoznaniem wpływu mogilników na środowisko Obliczenie ilości pśor do wywozu i unieszkodliwienia Dla obliczenia ilości przeterminowanych środków ochrony roślin przeznaczonych do wywozu i unieszkodliwienia przyjęto następujące załoŝenia: - średnia wysokość wypełnienia komór mogilnika 2,8 m, - ilość komór 48 szt., - średni cięŝar objętościowy zdeponowanych pśor 0,9 Mg/m 3. W wyniku obliczeń stwierdzono, Ŝe średnia objętość zawartości jednej komory wynosi 2,2 m 3, a łączna objętość zawartości wszystkich komór ok. 105,5 m 3. Daje to łączną masę pśor do wywozu i unieszkodliwienia ok. 95 Mg. 8

9 Przy kalkulacji kosztów zrezygnowano z podwyŝszenia powyŝszej liczby o masę opakowań transportowych (beczek) i zuŝytych środki ochrony indywidualnej do termicznej likwidacji wraz z pśor. Kody odpadów wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz.U. Nr 112, poz. 1206): * Odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne) * Nieorganiczne środki ochrony roślin (np. pestycydy), środki do konserwacji drewna oraz inne biocydy * Przeterminowane środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne) W dalszej kalkulacji przyjęto wywóz i unieszkodliwienie termiczne pśor wraz z opakowaniami w spalarni odpadów SARPI Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o., posiadającej uprawnienia i certyfikat dopuszczające do unieszkodliwiania termicznego Obliczenie ilości gruzu betonowego do wywozu i unieszkodliwienia Dla obliczenia ilości betonu przeznaczonego do wywozu i unieszkodliwienia przyjęto następujące załoŝenia: - pojedyncza komora ma wysokość 3,0 m i składa się z pięciu kręgów betonowych ustawionych pionowo o średnicy zewnętrznej 1,2 m i wysokości 0,6 m kaŝdy, - grubość ściany kręgu betonowego wynosi do 0,12 m. Stwierdzona grubość pokryw betonowych wynosi 0,08 m, grubość dna studni wynosi 0,10 m, - przyjęto cięŝar objętościowy betonu = 2,45 Mg/m 3. Obliczona objętość betonu jednej komory równa jest w przybliŝeniu 1,32 m 3. Masa betonu jednej komory wynosi 3,23 Mg. Analogicznie objętość 48 szt. komór mogilnika wynosi ok. 63,3 m 3, a ich masa ok. 155 Mg. Dyskusyjne jest obliczenie ilości gruzu betonowego zanieczyszczonego pestycydami lub odliczanie od tej ilości gruzu betonowego - nieskaŝonego. Obliczenie ilości gruzu betonowego obciąŝone jest znacznym błędem ze względu na sposób budowania silosów mogilników. Podczas budowy komór w ich podłoŝu przygotowywano zazwyczaj poduszkę z gruzobetonu. Podczas prac inwentaryzacyjnych w jednym z miejsc odkopanych koparką nie stwierdzono gruzobetonu, ale obok komór 9

10 23, 24 (E) i podczas wiercenia otworów opróbowujących natrafiono na beton rozlany szerzej niŝ obrys dna komór mogilnika. Istnienie poduszek gruzobetonowych pod dnem komór powoduje podczas prac likwidacyjnych zwiększenie ilości powstałego zanieczyszczonego gruzu betonowego. Kody odpadów wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz.U. Nr 112, poz. 1206): * Zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia zawierające substancje niebezpieczne Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia inne niŝ wymienione w Do dalszych obliczeń przyjęto, Ŝe całość gruzu betonowego przeznaczona do unieszkodliwienia jako odpad niebezpieczny, będzie zdeponowana na składowisku odpadów niebezpiecznych w Gorzowie Wielkopolskim, najbliŝszym dla lokalizacji mogilnika Wiewiecko Obliczenie ilości zanieczyszczonych gruntów do wywozu i unieszkodliwienia Wobec stwierdzonego zanieczyszczenia gruntów wokół komór mogilnika niezbędne jest podjęcie wraz z likwidacją komór mogilnika wybranie i wywóz do unieszkodliwienia silnie zanieczyszczonych gruntów, przekraczających dopuszczalne standardy jakości wyznaczone rozporząsdzeniem [2]. Strefa zanieczyszczonych gruntów wokół silosów jest nierównomierna z powodu róŝnej intensywności korozji betonu (zwaszcza spoin kręgów) rozpuszczania i wymywania zawartych w nich pśor. Do wybrania i wywozu przeznaczono (obliczeniowo) strefę 1 m pod dnem komór mogilnika i 0,5 m wokół komór mogilnika. Przyjęcie takiego schematu sprawdziło się wielokrotnie podczas wcześniej wykonywanych prac likwidacyjnych. Obliczona kubatura gruntów do wybrania, wywozu i unieszkodliwienia wynosi 155 m 3, a ich masa ok. 350 Mg. 10

11 Kody odpadów wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz.U. Nr 112, poz. 1206): * Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne (np. PCB) Do dalszych obliczeń przyjęto, Ŝe całość zanieczyszczonego gruntu przeznaczona do unieszkodliwienia jako odpad niebezpieczny, będzie zdeponowana na składowisku odpadów niebezpiecznych w Gorzowie Wielkopolskim. 4. OCENA POD KĄTEM ORGANIZACJI ROBÓT Organizacja robót demontaŝu komór (silosów) z uwagi na formę ukształtowania mogilnika wymaga podjęcia kolejnych zabiegów technicznych: 4.1. Prace przygotowawcze zabezpieczenie obiektu 1) określenie terenu wykonania prac miejsce pracy i zaplecze naleŝy oznakować oraz zabezpieczyć przed dostępem osób trzecich, 2) wyznaczenie dojazdu do mogilnika i jego oznakowanie, nalezy wykonać naprawę gruntowej drogi dojazdowej o długości ok. 700 m, 3) zabezpieczenie podłoŝa przy mogilniku (m.in. miejsca przepakowania odpadów, czyszczenia opakowań i tymczasowego miejsca ich składowania) przed skaŝeniem poprzez zastosowanie folii z HDPE, 4) zapewnienie całodobowego nadzoru wyznaczonego terenu Wydobycie zawartości mogilnika 1) kolejne otwarcie komór mogilnika, 2) wydobycie zawartości mogilnika, w tym przeterminowanych, nie zuŝytych środków ochrony roślin i opakowań po nich, 3) segregacja odpadów pestycydowych, 4) ręczne przepakowanie odpadów do odpowiednich pojemników m.in. atestowych beczek o pojemności 60 litrów z pokrywą zaopatrzoną w chemoodporną uszczelkę i pokrywę zaciskową, 5) zabezpieczenie odpadów w pojemnikach poprzez ich szczelne zamknięcie i oczyszczenie z zewnątrz. 11

12 4.3. Przygotowanie odpadów do transportu 1) wykonanie pełnej dokumentacji odpadów, w tym m.in. zestawienie chemicznego i wagowego składu odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami, 2) waŝenie, opisywanie i oklejanie beczek nalepkami identyfikacyjnymi klasy ADR oraz zafoliowanie na paletach, 3) wywóz palet terenowym środkiem transportu na odległość 700 m, w pobliŝe drogi asfaltowej, 4) załadunek na docelowe środki transportu, 5) odpady naleŝy przewozić specjalistycznym transportem przystosowanym do przewozu materiałów niebezpiecznych zgodnie z obowiązującymi normami ADR Unieszkodliwienie odpadów 1) unieszkodliwienie zawartości mogilników naleŝy wykonać metodą termiczną, polegającą na termicznym rozkładzie niebezpiecznych substancji chemicznych w spalarniach stosujących wysokotemperaturową i wysokociśnieniową gazyfikację, 2) odpady w postaci zanieczyszczonego gruntu wybranego z obiektu oraz z bezpośredniego otoczenia naleŝy przewieźć na składowisko odpadów niebezpiecznych Unieszkodliwienie konstrukcji mogilnika 1) konstrukcja betonowa mogilnika po usunięcia z niego odpadów podlega rozbiórce, 2) odpady w postaci zanieczyszczonego gruzu pochodzącego z rozkruszenia komór betonowych naleŝy przewieźć na składowisko odpadów niebezpiecznych Uporządkowanie terenu po likwidacji mogilnika 1) po wydobyciu z mogilnika odpadów oraz unieszkodliwieniu konstrukcji mogilnika naleŝy wybrać ziemię znajdującą się wokół komór w promieniu 0,5 m i ok. 1 m poniŝej dna komory, 2) odpady w postaci zanieczyszczonego gruntu naleŝy przewieźć na składowisko odpadów niebezpiecznych. 12

13 4.7. Kontrola analityczna 1) po zakończeniu prac związanych z likwidacją komór mogilnika naleŝy wykonać badanie próbek gruntu pobranych z likwidowanego kopca rozplantowanego w miarę demontaŝu komór mogilnika, gruntów z otoczenia i spod dna komór mogilnika oraz gruntów pozostających w terenie, 2) naleŝy wykonać badanie próbek gruzu betonowego pochodzącego z rozkruszenia silosów, 3) w pobranych próbkach naleŝy oznaczyć stęŝenia pestycydów chloroorganicznych: - DDT/DDE/DDD, - Aldrin, - Dieldrin, - Endrin, - α-hch, - β-hch, - γ-hch Rekultywacja EX SITU W trakcie usuwania infrastruktury mogilnika i prowadzenia prac ziemnych, wydobyty na tym etapie grunt, przy uŝyciu sprzętu specjalistycznego: koparko ładowarki, powinien podlegać selekcji (np. przez uprawnionego geologa) pod względem oceny stanu zanieczyszczenia. Ocena stanu zanieczyszczenia moŝe się odbywać trzema metodami: organoleptyczną metoda podstawowa, pomiaru stęŝenia sumy związków ropopochodnych za pomocą przenośnego detektora fotojonizującego np. PID Mini Rae 2000 lub podobnego spełniającego wymagania, badaniami laboratoryjnymi kontrolnie pobranych próbek gruntów. Zabronione jest wdychanie powietrza (wąchanie) i kontakt dotykowy. Podstawę do oceny stanowią obserwacje wzrokowe, potwierdzane wynikami badań laboratoryjnych. 13

14 Grunty o zawartości substancji pestycydowych przekraczających dopuszczalne zawartości dla obszaru B, powinny być kierowane na tymczasowe pole gruntów zanieczyszczonych i systematycznie wywoŝone do miejsca unieszkodliwienia. Grunt silnie zanieczyszczony jest odpadem niebezpiecznym o kodzie odpadowym *, stąd wymagany jest specjalny sposób postępowania z odpadem w fazach: * wydobycia, * transportu, * unieszkodliwienia. Wydobyte zanieczyszczone grunty powinny być przewoŝone środkami transportowymi o optymalnym tonaŝu Mg), posiadającymi dopuszczenie ADR. Wbudowywanie docelowe gruntów w wykop ziemny Przed wbudowaniem gruntu naleŝy sprawdzić ich czystość. Do zabudowania wykopów powstałych w wyniku usunięcia zanieczyszczonych gruntów mogą być wykorzystane grunty czyste (głównie nasypowe) oraz wątpliwe po przeprowadzeniu badań laboratoryjnych i stwierdzeniu, Ŝe odpowiadają standardom jakości oraz czysty materiał mineralny, dostarczony spoza terenu. Dno wykopu moŝe zostać wysypane kilkunastocentymetrową warstwą materiału węglanowego (kruszywem/miałem dolomitowym). Miał węglanowy słuŝy jako absorber ewentualnych oparów substancji w wykopie oraz alkalizator odcieków wodnych w wykopie. Pozostała część zostanie uzupełniona do wymaganej rzędnej ww. gruntem. Grunt powinien być nasypywany z jednoczesnym zagęszczaniem Warunki specjalne bezpiecznego prowadzenia prac Wydobywanie zanieczyszczonego gruntu W trakcie wydobywania gruntu powinny być dokonywane na bieŝąco, przez osobę nadzoru (np. uprawnionego geologa), następujące czynności: kontrola i selekcja zanieczyszczonego gruntu, ocena rozkładu zanieczyszczeń w podłoŝu i pobór próbek kontrolnych, nadzorowanie właściwego załadunku gruntów zanieczyszczonych w zakresie selekcji pod względem stopnia zanieczyszczenia oraz ich rodzaju: grunty niespoiste i spoiste. 14

15 Transport wyselekcjonowanego gruntu do miejsca unieszkodliwienia: 8-12 ton (transport wewnętrzny), dalszy transport samochodowy o optymalnym tonaŝu ton (transport zewnętrzny), 8-12 ton (transport wewnętrzny), ze szczelną skrzynią stalową i zwijaną plandeką, powinien mieć dopuszczenie ADR do ruchu drogowego z materiałami niebezpiecznymi, transport zanieczyszczonego gruntu winien być prowadzony z zachowaniem szczególnej ostroŝności i stosowaniem przepisów transportu samochodowego (ADR), w trakcie transportu zanieczyszczonego gruntu, skrzynia samochodu powinna być przykryta plandeką, aby na zewnątrz nie wydostawały się do atmosfery lotne substancje ropopochodne, sprzęt transportowy przed kolejnym załadowaniem ładunku, powinien być sprawdzony technicznie, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia awarii pojazdu obciąŝonego ładunkiem Tymczasowe magazynowanie i składowanie gruntów: właściwe przygotowanie tymczasowego poletka gruntów zanieczyszczonych poprzez usypanie wałów wokół niego, a następnie wyłoŝenie dna i boków folią w celu zabezpieczenia przed wydostawaniem się ewentualnych odcieków do gruntu, magazynowanie gruntów poprzez przykrywanie ich od góry folią w celu ochrony przed odpadami atmosferycznymi i gwałtownymi wahaniami temperatury, oznakowanie miejsc gromadzenia gruntów Warunki dopuszczenia wykonawcy do realizacji: przyszły wykonawca prac likwidacyjnych powinien posiadać/uzyskać stosowne decyzje w zakresie wytwarzania i transportu odpadów niebezpiecznych, wynikających z ustawy o odpadach, z uwagi na zagroŝenie oparami pestycydowymi, pracownicy i nadzór powinni być wyposaŝeni w sprzęt osobistej ochrony, 15

16 dla wykonania monitoringu lokalnego niezbędne jest odwiercenie piezometrów słuŝących do pomiaru poziomu zwierciadła wody i poboru próbek wody do badań laboratoryjnych. Wykonanie piezometrów powinno być poprzedzone wykonaniem projektu prac geologicznych, zatwierdzonego we właściwym starostwie powiatowym Ochrona pracowników Pracownicy, obsługa sprzętu mechanicznego i nadzór powinni być zabezpieczeni w środki ochrony osobistej. Dotyczy to w szczególności ochrony dróg oddechowych, rąk i głowy. Stanowisko prowadzenia robót ziemnych powinno być wyposaŝone w środki przeciwpoŝarowe, adekwatne do poziomu zagroŝenia. Obręb wykopu powinien być oznakowany taśmą ostrzegawczą z postawieniem znaków: głębokie wykopy, teren skaŝony, zakaz palenia i uŝywania ognia otwartego. 16

17 5. KOSZTY PRAC LIKWIDACYJNYCH I REKULTYWACYJNYCH MOGILNIKA WIEWIECKO, GMINA WĘGORZYNO, NADLEŚNICTWO ŁOBEZ Wyszczególnienie Zakres rzeczowy Kwota całkowita Jedn. Ilość [tys.zł] CZĘŚĆ A - Prace przygotowawcze 1 Prace projektowo-dokumentacyjne (program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, projekt prac geologicznych, dokumentacja geologiczna), uzyskanie odpowiednich decyzji administracyjnych, uzgodnienia i sprawozdawczość szt 1 13,900 2 Naprawa gruntowej drogi dojazdowej 3 m 750 5,620 Zakup materiałów jednorazowego uŝytku: beczek (1400 szt.), palet (240 szt.), folii, sprzętu ochrony osobistej BHP ,800 4 Zakup sadzonek 5 Zakup czystego gruntu szt 864 1,360 Mg ,750 Razem Część A 117,430 CZĘŚĆ B - Otwarcie zbiorników, przepakowanie pestycydów, załadunek do transportu, oznakowanie pojemników. Likwidacja konstrukcji zbiorników w tym prace ziemne, wydobycie studzienek, rozkruszenie betonu, wydobycie i selekcja zanieczyszczonych gruntów, zasypanie wykopów, prace porządkowe. 6 Robocizna 7 Samochody 8 Koparka 83,900 14,322 40,800 Razem Część B 139,022 17

18 CZĘŚĆ C - transport i unieszkodliwienie pestycydów, gruzu betonowego, zanieczyszczonego gruntu 9 Transport pestycydów 10 Transport gruzu 11 Transport zanieczyszczonej ziemi km ,800 km ,125 km , Transport czystego gruntu km ,615 Unieszkodliwienie pestycydów (SARPI Dąbrowa 13 Górnicza) Mg , Unieszkodliwienie gruzu (Gorzów Wlkp.) Mg ,25 Unieszkodliwienie zanieczyszczonej ziemi (Gorzów 15 Wlkp.) Mg ,50 Razem Część C 465,540 CZĘŚĆ D - monitoring technologiczny i lokalny Roboty wiertnicze - wykonanie 3 szt. piezometrów monitoringowych (zgodnie z zatwierdzonym projektem prac geologicznych - część A) Badania laboratoryjne próbek gruntu (30 szt.) i gruzu (4 szt.) podczas prowadzenia prac likwidacyjnych, prowadzenie monitoringu postrekultywacyjnego - 3 serie badawcze co pół roku (badania laboratoryjne próbek wody - 9 szt.) szt 3 18,750 szt 43 38,250 Razem Część D 57,000 OGÓŁEM 778,992 18

19 6. PODSUMOWANIE 1. Przeprowadzo wymagany umową zakres inwentaryzacji komór mogilnika Wiewiecko, gm. Węgorzyno, Nadleśnictwo Łobez. W związku z ilością odkrywanych komór mogilnika dokonano przeglądu wypełnienia w sposób ograniczony. 2. Ilość zdeponowanych odpadowych przeterminowanych środków ochrony roślin, opakowań po środkach ochrony roślin i innych substancji, określono na ok. 95 Mg. 3. Obliczona ilość gruzu betonowego pochodzącego z rozkruszenia kręgów silosów wynosi ok. 155 Mg. 4. Grunt stanowiący obwałowanie studni z kręgów w formie wałów ziemnych, w trakcie odkopania nie wykazywał organoleptycznie śladów obecności pestycydów. Stwierdzono zanieczyszczenie gruntu w otoczeniu i podłoŝu komór mogilnika. Obliczona ilość zanieczyszczonego gruntu przeznaczona do wywozu i unieszkodliwienia wyniosła ok. 350 Mg. W oparciu o dokonane zbilansowanie wszystkich elementów technicznych i kubaturowych likwidacji mogilnika, szacunkowy koszt jego likwidacji określono na kwotę netto ,00 zł + VAT. Słownie: siedemset siedemdziesiąt osiem tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt dwa złote + obowiązujący podatek VAT. 19

20

21

22 Zał. 3 Zestawienie wyników analiz laboratoryjnych próbek gruntów na zawartość pestycydów L.p. Wskaźnik Miano Wartości dopuszczalne stęŝeń w glebie lub ziemi* Grupa B (tereny leśne) zakres głębokości: 0,3-15,0 m wodoprzepuszczalość: do 1 x 10-7 [m/s] Granica oznaczalności α HCH mg/kg s. m. 0,025 0,001 0,576 51,1 0,493 0,078 0,182 0,067 0,006 0,004 3 Numer próbki β HCH mg/kg s. m. 0,01 0,01 2,09 33,2 0,436 0,220 2,38 3,86 0,004 0,010 3 γ HCH mg/kg s. m. 0,0005 0,0005 1, ,40 0,934 1,30 0,814 0,056 0,040 4 DDE mg/kg s. m. 0,025 0,001 1,20 15,9 0,163 0,013 0,097 0,016 0,003 0,002 5 DDD mg/kg s. m. 0,025 0,001 0,762 <0,001 <0,001 <0,001 0,197 <0,001 <0,001 <0,001 6 DDT mg/kg s. m. 0,025 0,001 19, ,99 0,989 0,247 0,071 0,064 0,036 7 ALDRIN mg/kg s. m. 0,025 0,001 0,262 <0,001 <0,001 <0,001 0,132 <0,001 <0,001 <0,001 8 DIELDRIN mg/kg s. m. 0,005 0,001 0,679 5,73 0,104 0,007 0,094 0,004 <0,001 <0,001 9 ENDRIN mg/kg s. m. 0,01 0,001 4, ,897 0,139 0,119 0,025 0,024 0,016 * - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi - przekroczenie obowiązujących standardów