NA WYDZIALE OCEANOGRAFII I GEOGRAFII UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO KATALOG IMPREZ dr Stella Mudrak-Cegiołka dr Grażyna Chaberek-Karwacka dr Tomasz Zarzycki Kontakt: stella.mudrak@ug.edu.pl tel: 058 523-68-44 1
INDEKS: Wycieczki, str. 3 Imprezy odbywające się w Pucku i Gdyni, str. 6 Imprezy odbywające się w Gdańsku, str. 8 Imprezy w ramach Pikniku Naukowego, str. 11 2
XII BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG WYCIECZKI 21-23 maja 2014 Niezwykłe właściwości zwykłej wody. Młodzi Badacze ratują jeziora (warsztaty przede wszystkim dla szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum, dorośli) Miejsce: Borucino, Stacja Limnologiczna UG nad Jez. Górnym Raduńskim (przyst. PKS - Łączyno) W godzinach: 09.00 15.00 Prowadzący: dr Kamil Nowiński Instytut Geografii, Stacja Limnologiczna UG w Borucinie Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 22 maja, 58 523 65 10, 601 17 36 04, geokamil@univ.gda.pl Impreza w formie warsztatów z pokazem technik pomiarów hydrologicznych, limnologicznych i analiz hydrochemicznych. Uczestnicy, grupami będą brali udział w poszczególnych częściach imprezy: wprowadzenie (przyczyny i skutki eutrofizacji, zagrożenia degradacyjne jezior, sukcesja limnologiczna); zwiedzanie Stacji i ogródka meteorologicznego (poznanie metod i sprzętu pomiarowego); eksperymenty (Mały odkrywca wody, czyli co w niej kwitnie? Różne zanieczyszczenia wód; Kolorowa woda; Parujące liście) wypłynięcie na jezioro i pomiary parametrów odzwierciedlających jakość wody, pobór prób wody jeziornej do analiz laboratoryjnych; metody wykonywania planów batymetrycznych jezior (użycie echosondy i GPS); analizy w laboratorium hydrochemicznym i przyrodnicza interpretacja wyników. 21 maja 2014 Energia i środowisko na Pomorzu (wycieczka przede wszystkim dla liceum i dorosłych) Miejsce zbiórki: Gdańsk, ul. Bażyńskiego 4, Parking przy budynku Wydziału Nauk Społecznych W godzinach: 7.30 19.00 Prowadzący: mgr K. Kopeć, K. Fronczak, A. Gliwa, A. Grędzicka, Z. Hyrcza, K. Jarosz, P. Jodko, A. Kozielska, K. Puzdrakiewicz, B. Tranda, K. Wojnicka Inst. Geografii, SKN Gospodarki Przestrzennej Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 30 kwietnia, skngpug.bfn@wp.pl Dodatkowe informacje: Śluza na Nogacie w Białej Górze, elektrownia. wiatrowa w gm. Pelplin, elektrownia. wodna w Straszynie, ujęcie wody Straszyn, Kaszubski Park Krajobrazowy Co zabrać ze sobą: Ochrona przeciwdeszczowa i przeciwwiatrowa, wygodne obuwie, prowiant na czas zajęć. Wycieczka rozpocznie się pod budynkiem Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego przy ul. Bażyńskiego 4 o godzinie 7:30. Pierwszym punktem wycieczki będzie śluza na rzece Nogat w miejscowości Biała Góra. Pracownik śluzy oraz organizatorzy opowiedzą o sposobie działania i funkcji jakie pełni ten obiekt hydrotechniczny. Kolejnym punktem wycieczki będzie farma wiatrowa w gminie Pelplin. Następnym celem podróży będzie elektrownia wodna w Straszynie. Następnie udamy się ujęcia wody w Straszynie, gdzie pracownik przedstawi sposób działania takich systemów oraz technologii używanej dla tej stacji na przykładzie makiety. Kolejnym punktem wycieczki będzie Kaszubski Park Krajobrazowy. Pracownik KPK w roli przewodnika opowie o sposobach ochrony przyrody w Parku, a także pokaże nam najciekawsze miejsca ze względu na walory przyrodnicze. Przeprowadzony zostanie konkurs z nagrodami z wiedzy zdobytej podczas wycieczki. Planowany powrót około godziny 19:00. 3
22 maja 2014 Eco Game (wycieczka przede wszystkim dla gimnazjum, liceum) Miejsce zbiórki: Gdańsk, ul. Bażyńskiego 4, parking przed budynkiem Wydziału Nauk Społecznych W godzinach: 12.30-14.30 Prowadzący: dr Maciej Tarkowski, Przemysław Bojar, Kamila Iwanicka, Jolanta Jurewicz, Monika Raca, Przemysław Rycharski, mgr Jan Kruszewski Instytut Geografii, SKN Geografów Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 20 maja, skngug@gmail.com, w temacie: 'Eco Game + nazwiska' Co zabrać ze sobą: Ochrona przeciwdeszczowa i przeciwwiatrowa. EcoGame to gra terenowa, która ma formę marszu na orientację. Uczestnicy zostają podzieleni na 5-osobowe zespoły. Każdy zespół dostanie do dyspozycji mapę z zaznaczonymi punktami kontrolnymi oraz worek na śmieci. Przy każdym punkcie umieszczona jest zadanie związane tematycznie z ekologią i ochroną środowiska. Zadaniem uczestników jest dotarcie do wyznaczonych punktów, rozwiązanie zagadek i zebranie możliwie największej ilości śmieci znalezionych po drodze. Dla zwycięzców przewidziane są nagrody. 24 maja 2014 City Game - zakamarki Biskupiej Góry (wycieczka dla gimnazjum, liceum, dorośli) Miejsce zbiórki: Gdańsk ul. Na Stoku 48, pl. przed bud., obok skrzyżowania ul. 3 Maja i Al. Armii Krajowej W godzinach: 10.00-12.00 Prowadzący: dr Maciej Tarkowski, Przemysław Bojar, Kamila Iwanicka, Jolanta Jurewicz, Monika Raca, Przemysław Rycharski, mgr Jan Kruszewski Instytut Geografii, SKN Geografów Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 22 maja, skngug@gmail.com, w temacie: 'CityGame + nazwiska' Gra miejska, na Biskupiej Górce, jest sprawdzianem umiejętności poszukiwania, spostrzegawczości i znajomości podstawowych zagadnień urbanistycznych. Uczestnicy w ciągu godziny zwrócą wnikliwą uwagę na stan tej małej, wyjątkowej dzielnicy. Wykonanie zadań w grze sprzyja dogłębnemu poznaniu całej Biskupiej Górki, która wkrótce zostanie zrewitalizowana. Zwycięzcy zostaną odpowiednio nagrodzeni. 25 maja 2014 City Game - indiańska wioska zanika (wycieczka bez ograniczeń wiekowych) Miejsce zbiórki: baza imprezy: altanka w parku Kuźniczki przy ul. Jana Kilińskiego w Gdańsku-Wrzeszczu w pobliżu stacji SKM W godzinach: 11.00-13.00 Prowadzący: dr Maciej Tarkowski, Monika Raca, Jolanta Jurewicz, Przemysław Bojar, Konrad Wysocki, mgr Jan Kruszewski Instytut Geografii, SKN Geografów 4
Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 23 maja, skngug@gmail.com, w temacie 'IndianskaWioska + nazwiska' Indiańska wioska to małe, spokojne osiedle we Wrzeszczu. Z powodu budowy drogi dojazdowej do centrum handlowego wkrótce zostanie całkowicie zlikwidowane. Gra miejska jest ostatnią okazją na przeprowadzenie wydarzenia tego typu w tym wyjątkowym miejscu. Będzie sprawdzianem umiejętności poszukiwania pewnych faktów, spostrzegawczości i rozwiązywania zagadek. Zwycięzcy gry otrzymają atrakcyjne nagrody. 5
XII BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG INSTYTUT OCEANOGRAFII 21 maja 2014 Dlaczego zwierzęta morskie nie mogą się utopić? (wykład dla szkół podstawowych (kl. 1-3)) Miejsce: SP Fundacji Pozytywne Inicjatywy, ul. Przebendowskiego 12, Puck W godzinach: 12.00-13.00 Prowadzący: dr Stella Mudrak-Cegiołka, Piotr Cegiołka Instytut Oceanografii, Zakład Badań Planktonu Morskiego 23 maja 2014 INSTYTUT OCEANOGRAFII GDYNIA Al. Marszałka Piłsudskiego 46 Niezwykłe i nieznane ryby z Zatoki Gdańskiej (I) (warsztaty bez ograniczeń wiekowych) Miejsce: Instytut Oceanografii, Lab. Ichtiologiip., lab. 106 W godzinach: 9.00-16.00 Prowadzący: prof. UG, dr hab. Mariusz Sapota, dr Anna Pawelec Inst. Oceanografii, Zakład Biologii i Ekologii Morza Naszym celem jest przedstawienie mało znanych, ciekawych ryb, które spotkać można w wodach Zatoki Gdańskiej oraz wyjaśnienie dlaczego niektóre ryby bałtyckie podlegają całkowitej ochronie gatunkowej, a także jakie znaczenie mają ryby dla funkcjonowania ekosystemów morskich. Uczestnicy poznają różne rodzaje sprzętów połowowych używanych w badaniach ryb obszarów najpłytszych. Możliwe będzie zapoznanie się z ich wyglądem, budowa oraz specyfika połowu. W ramach imprezy pokazana zostaną również odzież ochronna używana w trakcie badań. Uczestnicy będą mogli przymierzyć butospodnie, wodery, sztormiak oraz kombinezon wypornościowy. Syntetyczne związki endokrynne w środowisku morskim (wykład przede wszystkim dla gimnazjum, liceum, dorołych) Miejsce: Instytut Oceanografii, s. 0N (Aud. Oceanographorum) W godzinach: 12.00-13.00 Prowadzący: dr inż. Marta Staniszewska Inst. Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego Syntetyczne związki endokrynne zaburzają równowagę działania układu hormonalnego. Związki te znajdują się w wielu przedmiotach codziennego użytku, a wraz ze ściekami i odpadami wprowadzane są do środowiska morskiego. Nawet niewielkie ilości tych szkodliwych związków dostające się do środowiska mogą po latach prowadzić do poważnych chorób tj. problemy z płodnością, czy nowotwory złośliwe. Na wykładzie będzie można się dowiedzieć jaki jest stan zanieczyszczenia Morza Bałtyckiego tymi szkodliwymi związkami oraz w jaki sposób ochronić siebie oraz środowisko Morza Bałtyckiego przed szkodliwym wpływem związków o działaniu endokrynnym. 6
Piractwo ekologiczne - nowy trend w globalnej walce o ochronę środowiska (wykład przede wszystkim dla gimnazjum, liceum, dorosłych) Miejsce: Instytut Oceanografii, s. 0N (Aud. Oceanographorum) W godzinach: 11.00-12.00 Prowadzący: dr Anna Panasiuk-Chodnicka, Maciej Mańko, Małgorzata Jurusik, Rafał Michoń, Agata Turowicz, Paulina Kurpet Inst. Oceanografii, SKN Oceanografów Wykład prowadzony przez studentów SKN Oceanografów, we współpracy z KN Bezpieczeństwa Morskiego, ma na celu przedstawienie w przystępny sposób problematyki piractwa, w klasycznym tego słowa znaczeniu, w kontekście zarówno historycznego wyglądu tego zjawiska jak i jego współczesnej odmiany. Ważnym aspektem wykładu będzie przedstawienie słuchaczom zagadnienia piractwa ekologicznego poprzez analizę prowadzonych obecnie proekologicznych działań na morzu. Przedstawione zostaną ich cele, sposoby realizacji i kontrowersje jakie za sobą pociągają Zakończeniem wykładu będzie interaktywna dyskusja ze słuchaczami, której celem będzie próba stworzenia jednostronnej opinii na temat potrzeby i sposobów prowadzenia działalności proekologicznej w morzu. 7
XII BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG INSTYTUT GEOGRAFII 20 maja 2014 Robimy plan sali (warsztaty dla szkoły podstawowej) Miejsce: ul. Krasickiego 28, SP nr 18, Gdynia W godzinach: 10.00-12.00 Prowadzący: dr Lucyna Przybylska Instytut Geografii, Katedra Gospodarki Przestrzennej Celem imprezy jest popularyzowanie geografii wśród dzieci. Uczestnicy warsztatów wykonają plan sali lekcyjnej. Zaznajomią się z takimi pojęciami jak plan, mapa, kompas, legenda i skala. INSTYTUT GEOGRAFII GDAŃSK ul. Bażyńskiego 4, budynek Wydziału Nauk Społecznych 21 maja 2014 Otoczeni systemami (pokaz filmowy przede wszystkim dla liceum i dorosłych) Miejsce: Budynek WNS, aula S-209 W godzinach: 14.30-16.00 Prowadzący: dr Grażyna Chaberek-Karwacka Instytut Geografii, Katedra Gospodarki Przestrzennej Podczas pokazu zostaną wyświetlone filmy, autorstwa studentów MSU Gospodarki przestrzennej, przygotowane na egzamin z przedmiotu Teoria systemów; w latach 2012-2014. Każdy film przestawia jakieś urządzenia, przedmioty, które są w każdym gospodarstwie domowym w codziennym użytku, natomiast studenci omawiają je posługując się terminologią Teorii systemów. W czasie pokazu, zostanie przeprowadzony konkurs na najlepszy film roku 2014, w którym wezmą udział filmy przygotowane przez studentów w tym roku. Film roku zostanie wybrany przez uczestników pokazu. 22 maja 2014 Jogurtowa Strategiczna Gra Planszowa - bądź przedsiębiorczy, pokonaj trudności, negocjuj, wygraj z konkurencją (warsztaty przede wszystkim dla liceum i dorosłych) Miejsce: skrzydło B, poziom 200, s. B 208 W godzinach: 9.00-12.00 i 12.00-15.00 Prowadzący: dr Grażyna Chaberek-Karwacka Instytut Geografii, Katedra Gospodarki Przestrzennej 8
Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 20 maja, geogk@ug.edu.pl Warsztaty są szczególnie polecane uczniom szkół średnich, którzy chcą kształtować postawy przedsiębiorcze i nabyć umiejętność negocjacji z partnerem handlowym, podejmowania decyzji cenowych oraz kalkulacji wyniku finansowego przedsiębiorstwa. Warsztaty będą polegały na rozegraniu gry planszowej Jogurtowej Strategicznej Gry Planszowej. W grze bierze udział pięciu uczestników (lub 5 zespołów max 3 osobowych), którzy są podmiotami jednego łańcucha dostaw: dwóch detalistów sprzedających jogurty oraz trzy przedsiębiorstwa transportowe realizujące dostawy. Celem gry jest podejmowanie decyzji cenowych oraz negocjacje rynkowe z poszczególnymi uczestnikami gry, tak by osiągnąć przewagę konkurencyjną oraz maksymalizować wynik finansowy swojego przedsiębiorstwa. 22-23 maja 2014 Szlak elektromagnetyczny (warsztaty przede wszystkim dla liceum) Miejsce: zbiórka przed budynkiem WNS W godzinach: 15.00-17.00 Prowadzący: dr Maciej Tarkowski, Kamila Iwanicka, Jolanta Jurewicz, Przemysław Rycharski, mgr Jan Kruszewski Instytut Geografii, SKN Geografów Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 20 maja, skngug@gmail.com, w temacie 'Szlak elektromagnetyczny + wybrany dzień akcji', a w treści nazwiska uczestników Szlak elektromagnetyczny to trasa, na której uczestnicy poznają szkodliwy dla człowieka wpływ instalacji energetycznych umieszczonych w mieście. W trakcie przejścia wzdłuż linii wysokiego napięcia członkowie wędrówki dokonają pomiarów promieniowania za pomocą odpowiednich urządzeń. Zbadane zostaną także przedmioty codziennego użytku, np. telefony komórkowe. Trasa zakończy się omówieniem sposobów unikania szkodliwego dla zdrowia wpływu urządzeń wywołujących promieniowanie elektromagnetyczne. 23 maja 2014 Kultury świata (konkurs, przede wszystkim dla przedszkoli, szkół podstawowych (kl. 1-3), szkół podstawowych (kl. 4-6)) Miejsce: skrzydło B, poziom 200, s. B 203 W godzinach: 9.00-15.00 Prowadzący: mgr Aleksandra Bartkowiak Instytut Geografii, Pracownia Dydaktyki Geografii Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 30 kwietnia, ola.j.bartkowiak@gmail.com Podczas gry dydaktycznej Kultury świata ; jej uczestnicy poznają ciekawe kultury świata. Dowiedzą się zarówno o jej historii, jak i zwyczajach, zabawach. Przy wspólnym,,ognisku będą mieli okazję wysłuchać opowieści Szamana. Nie obędzie się również bez pracy z mapą. 9
Jak powstaje mapa? (warsztaty przede wszystkim dla liceum i dorosłych) Miejsce: zbiórka, skrzydło B, poziom 200, s. B-204 teren kampusu i okolica W godzinach: 10.00-15.00 Prowadzący: mgr inż. Adam Inglot, inż. Joanna Arumińska, Patryk Czajka Centrum GIS, KN UG GISoteka Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 5 maja, kngisoteka@ug.edu.pl Warsztaty będą polegały na wyjściu w teren (pobliski Las Oliwski) ze sprzętem geodezyjnym w celu zebrania danych przestrzennych. Uczestnicy dowiedzą się jak działa tachimetr, ponadto każdy będzie mógł samodzielnie dokonać kilku pomiarów. Następnie powrócimy do budynku Wydziału Nauk Społecznych do laboratorium komputerowego, gdzie przy stanowiskach komputerowych uczestnicy (w 3-osobowych grupach) będą mogli pod nadzorem studentów samodzielnie stworzyć (z danych zebranych w terenie) mapę przy użyciu specjalistycznego oprogramowania GISowego. Zajęcia mają na celu zainteresowanie młodzieży i dorosłych tematyką GIS (Geographical Information System, System Informacji Geograficznej) oraz przedstawienie jego praktycznego zastosowania. 10
XII BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG PIKNIK NAUKOWY 25 maja HEL, ul. Portowa, tereny i obiekty Stacji Morskiej IO UG Nauka dla potrzeb ochrony morskiej przyrody W godzinach: 10.00-16.00 Dodatkowe informacje: Impreza odbędzie się nieopodal nowo otwartego muzeum 'Dom morświna'. Prowadzący mgr Michał Bała Inst. Oceanografii, Stacja Morska w Helu Stoisko przedstawi wizerunki zwierząt będących przedmiotem ochrony w akwenie Morza Bałtyckiego, (wg wskazań prawa krajowego, unijnego i zaleceń HELCOM, ASCOBANS/CMS). Zaprezentowana zostanie aparatura naukowa służąca dokonywaniu obserwacji i monitoringowi bałtyckiej fauny.; m.in. hydrofony do detekcji morświnów oraz ryb itp. Goście stoiska będą mogli zapoznać się z zagadnieniami biologii i ekologii bałtyckich ssaków, ryb i ptaków, czemu posłużą tablice, plakaty, broszury i inne materiały edukacyjno-informacyjne. Goście będą mogli zapoznać się z nowymi konstrukcjami narzędzi połowowych bezpiecznych dla chronionych ssaków morskich, ryb i ptaków. Zaprezentowane zostaną nowe technologie ograniczania zjawiska przyłowu w Bałtyku. Element dodatkowy będzie stanowiło akwarium z zaaklimatyzowanymi pospolitymi bałtyckimi organizmami ilustrujące funkcjonowanie ekosystemu morza. Całości dopełnią atrakcje dla najmłodszych drobne upominki, konkursy rozpoznawania bałtyckich ryb, ptaków i fok. PIKNIK NAUKOWY 25 maja GDYNIA, Al. Jana Pawła II (przy Akwarium Gdyńskim) Jaki kolor ma Bałtyk? Prowadzący: dr Marcin Paszkuta Inst. Oceanografii, Zakład Oceanografii Fizycznej, Prac. Teledetekcji i Analizy Przestrzennej Jak wykorzystać potencjał barwy wody do ochrony środowiska morskiego? Czy zielono-szara, a nawet brunatna barwa świadczy o obecności szkodliwych substancji związanych z działalnością człowieka? Czy Morze Bałtyckie może być tak błękitne jak Śródziemne? Dlaczego w środku upalnego lata woda przy brzegu potrafi być lodowato zimna? Czy można przewidzieć gdzie i kiedy woda będzie wystarczająco ciepła aby korzystać z uroków kąpieli morskiej? I czy nie przeszkodzi nam w tym zakwit toksycznych sinic? Na te i szereg innych pytań odpowiemy prezentując zjawiska związane z najnowszymi osiągnięciami oceanografii fizycznej, z wykorzystaniem technik satelitarnych. W laboratoryjnych pokazach eksperymentalnych powiązanych z warsztatami, wzbogaconych prezentacjami multimedialnymi, wyjaśnimy przystępnie fizykę zjawisk- które każdy może obserwować z poziomu leżaka. Pokażemy w jaki sposób nowoczesne technologie satelitarne pozwalają monitorować i prognozować stan środowiska morskiego. 11
Niezwykłe i nieznane ryby z Zatoki Gdańskiej (II) Prowadzący: prof. UG, dr hab. Mariusz Sapota, dr Anna Pawelec Inst. Oceanografii, Zakład Biologii i Ekologii Morza Naszym celem jest przedstawienie mało znanych, ciekawych ryb, które spotkać można w wodach Zatoki Gdańskiej oraz wyjaśnienie dlaczego niektóre ryby bałtyckie podlegają całkowitej ochronie gatunkowej, a także jakie znaczenie mają ryby dla funkcjonowania ekosystemów morskich. Uczestnicy poznają różne rodzaje sprzętów połowowych używanych w badaniach ryb obszarów najpłytszych. Możliwe będzie zapoznanie się z ich wyglądem, budowa oraz specyfika połowu. W ramach imprezy pokazana zostaną również odzież ochronna używana w trakcie badań. Uczestnicy będą mogli przymierzyć butospodnie, wodery, sztormiak oraz kombinezon wypornościowy. Meteorologia bliżej nas Prowadzący: dr Janusz Filipiak Inst. Geografii, Katedra Meteorologii i Klimatologii, SKN Meteorologów i Klimatologów Program projektu oparty jest na pokazie i objaśnianiu eksperymentów geofizycznych i ma na celu pomoc słuchaczom w lepszym zrozumieniu zjawisk zachodzących w atmosferze, które kształtują obserwowaną przez Nas codziennie pogodę. Eksperymenty są ciekawe i efektowne wizualnie, zostały tak dobrane, aby zaciekawić słuchaczy, przekazując im zarazem wiedzę o zjawiskach atmosferycznych. Obejmuje on takie doświadczenia jak np.: powstawanie CO2, kondensacja, pomiar prędkości wiatru i innych elementów meteorologicznych. Wobec dużego zainteresowania zagadnieniem zanieczyszczenia środowiska działalnością człowieka i jej wpływem na zmianę klimatu, zaprezentowana zostanie prezentacja przedstawiająca współczesne problemy globalnej zmiany klimatu w świetle najnowszego raportu IPCC. Przygotowane zostaną broszury informacyjne przedstawiające globalne i regionalne rekordy klimatyczne jak również podstawowe cechy klimatu Zatoki Gdańskiej i Pojezierza Kaszubskiego. Raz na wodzie, raz pod wodą Prowadzący: mgr Marcelina Dąbrowska, mgr Olga Podrażka Inst. Oceanografii, Zakład Oceanografii Fizycznej W ramach stoiska przewidywane jest przeprowadzanie doświadczeń z zakresu dynamiki morza. Ma to za zadanie zapoznanie i zainteresowanie dzieci, młodzieży, a także dorosłych z problemami współczesnych nauk o morzu. Każde doświadczenie będzie pokazywało inne zjawisko fizyczne, a także tłumaczyło jakie znaczenie ma ono w kwestii ochrony środowiska i monitorowania wód i brzegów Morza Bałtyckiego. Wizualizacje i doświadczenia, które odbiorcy będą mogli wykonać samodzielnie pomogą im w odpowiedzi na pytania dotyczące rozpływu zanieczyszczeń zarówno w pionie, jak i w poziomie, a także określić obszary bardziej narażone na substancje zagrażające środowisku. Ponadto, dzięki różnym formom przedstawienia informacji, dostosowanym do wieku osób zainteresowanych, zostanie przedstawiony i wytłumaczony szereg pojęć i terminów stosowanych w naukach o morzu. 12
Mikroglony podstawą ekologicznego przemysłu Prowadzący: mgr inż. Natalia Kujawska, mgr inż. Szymon Talbierz, Marta Wenta, Natalia Szymańska Inst. Oceanografii, Zakład Funkcjonowania Ekosystemów Morskich Prezentacja zasad działania i zastosowania wielokrotnie nagrodzonego wynalazku fotobioreaktora solar-tracker do hodowli alg. W prosty i zrozumiały sposób pokazanie uczestnikom imprezy jak glony mogą utylizować odpadowy dwutlenek węgla oraz ścieki (bogate w związki azotu i fosforu) z takich procesów przemysłowych jak gorzelnie, browary, oczyszczalnie ścieków, biogazownie. Jak z powstałej biomasy mikroalg można produkować biodiesel. Poszerzenie wiedzy osób odwiedzających stoisko na temat różnorodnych zastosowań alg (biopaliwa, kosmetyki, żywność, pasze, antybiotyki, leki przeciwnowotworowe). Odwiedzający stanowisko będą mieli możliwość poszerzenia swojej wiedzy w zakresie ekofizjologii glonów, zobaczą je pod mikroskopem, pobiorą próbkę, którą będą mogli zabrać jądo domu. Dowiedzą się również o przemysłowym zastosowaniu tych mikroorganizmów, a także spróbują wyrobów spożywczych wyprodukowanych na bazie mikroalg. Plankton, bentos okrzemkowy jako wskaźnik stanu wody Prowadzący: prof. UG, dr hab. Małgorzata Witak Inst. Oceanografii, Zakład Geologii Morza Warsztaty dostarczą wiedzy ekologicznej ze szczególnym uwzględnieniem wrażliwych na antropopresję ekosystemów wodnych. Znakomitymi wskaźnikami stanu czystości wód są okrzemki. Uczestnicy imprezy będą mieli możliwość samodzielnego pobrania próby osadów z dna basenu portowego w Gdyni oraz przygotowania preparatów mikroskopowych. Przy oznaczaniu gatunków flory okrzemkowej pomogą klucze, opracowane tablice oraz sympatyczna ekipa okrzemkarzy. Będzie możliwość porównania zbiorowiska antropogenicznego z florą okrzemkową zachowaną w osadach sprzed 2 tysięcy lat nie skażonych gospodarczą działalnością człowieka. Umożliwimy również przeanalizowanie analogicznych zmian we florze okrzemkowej w innych ekosystemach. Uczestnicy uzyskają w postaci ulotek i posterów informacje o budowie okrzemek, środowisku życia i możliwości ich wykorzystania w odtwarzaniu ewolucji różnych zbiorników wodnych. Dla dzieci przygotowaliśmy ciekawe konkursy wiedzy i zadania plastyczne z nagrodami. Bo do rzeki płyną ścieki, więc w Bałtyku ich bez liku Prowadzący: prof. UG, dr hab. Małgorzata Witak Miejsce: Basen Prezydencki, r/v Oceanograf 2 Inst. Oceanografii, Zakład Geologii Morza Głównym celem imprezy będzie propagowanie wiedzy ekologicznej i działań na rzecz ochrony środowiska Zatoki Gdańskiej. Skupimy się na problemie zanieczyszczeń, które dostają się do Bałtyku za pośrednictwem rzek. Zapoznamy odwiedzających z wynikami naszych badań prowadzonych w ujściach rzek. Pokażemy sprzęt oceanograficzny służący do badań wody i osadów używany na statku badawczym Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego Oceanograf ;. Zaprezentowane zostaną zarówno bezpośrednie (inwezyjne), jak i pośrednie (bezinwazyjne) metody badań dna. Korzystając z okazji zacumowania Oceanografa w porcie dokonamy poboru przykładowej próby osadu i wody, podczas którego uczestnicy zobaczą na własne oczy problem, którego nie widać podczas zwykłej wizyty nad morzem. 13
Zooplankton - nieznani drapieżnicy mórz i oceanów i ich ofiary Prowadzący: mgr Maja Musialik, mgr Bartłomiej Jerzak, mgr Marcin Kalarus, mgr Paweł Maruszak, mgr Angelika Słomska, Justyna Wawrzynek, Paula Kacprzak Inst. Oceanografii, Zakład Badań Planktonu Morskiego Część praktyczna: pobieranie próbek zooplanktonu do obserwacji pod mikroskopem, porównanie z zooplanktonem polarnym. Wybarwianie części organizmów dla ułatwienia obserwacji. Zapoznanie dzieci z planktonowymi zwierzętami Bałtyku i Antarktyki - zajęcia plastyczne. Część wystawowa i prezentacje: prezentacja kolekcji organizmów zebranych podczas rejsów bałtyckich i w trakcie wypraw polarnych. Prezentacja metodyki i sprzętu używanego do zbioru zooplanktonu. Gatunki zooplanktonowe - ich wpływ na życie morza i gospodarkę. Zooplankton antarktyczny a zooplankton bałtycki; skorupiaki z dwóch światów. Wpływ zmian klimatu na życie zooplanktonu dwóch różnych ekosystemów Antarktyka i Bałtyk. Zaznajomienie odwiedzających z historią i znaczeniem Stacji antarktycznej im. Arctowskiego w polskich badaniach oceanograficznych. Prezentacja zdjęć dla odbiorców w różnym wieku na temat fauny pelagicznej oceanu światowego. Indywidualna dyskusja z osobami zainteresowanymi. Poznaj morze z piratami (I) Prowadzący: dr A. Panasiuk-Chodnicka, M. Mańko, R. Michoń, A. Turowicz, N. Żyłowska, M. Mazurowicz, P. Kurpet, O. Brocławik, A. Żarnecka Inst. Oceanografii, SKN Oceanografów Stoisko 'Poznaj morze z Piratami (I)' poprzez wykorzystanie niekonwencjonalnej aranżacji - stylizacja stoiska na statek piracki i obsługi stoiska na piratów, ma pomóc w zainteresowaniu gości tematyką różnorodności biologicznej Morza Bałtyckiego i potrzebą jej ochrony. Wykorzystanie żywych organizmów, reprezentujących gatunki inżynieryjne (Zostera marina, Mytilus trossulus), inwazyjne (np. Rhithropanopeus harrisii) oraz typowych przedstawicieli fauny Bałtyckiej, pomoże w zrozumieniu funkcjonowania ekosystemów morskich oraz wpływu jaki działalność człowieka na nie wywiera. Dodatkowe atrakcje (m. in. kuchnia molekularna, modele anatomiczne zwierząt, konkursy z nagrodami) pozwolą dotrzeć z proekologicznym przesłaniem do szerokiej grupy odbiorców. Poznaj morze z piratami (II) Prowadzący: dr A. Panasiuk-Chodnicka, M. Mańko, R. Michoń, A. Turowicz, N. Żyłowska, M. Mazurowicz, P. Kurpet, O. Brocławik, A. Żarnecka Inst. Oceanografii, SKN Oceanografów Stoisko 'Poznaj morze z Piratami (II)' poprzez wykorzystanie niekonwencjonalnej aranżacji - stylizacja stoiska na statek piracki i obsługi stoiska na piratów, przykuje uwagę gości Pikniku Naukowego i ułatwi zobrazowanie wykorzystania fotografii podwodnych w bezinwazyjnych badaniach ekosystemów morskich. W celu zaprezentowania głównego tematu stoiska, wykorzystane zostaną wysokorozdzielcze fotografie wielkoformatowe, prezentujące podwodny świat z nieznanej perspektywy. Udostępnienie broszur i informatorów tematycznych pozwoli na przedstawienie woj. pomorskiego i Morza Bałtyckiego jako atrakcyjnych turystycznie miejsc, w których ochrona środowiska jest szczególnie istotna. Uwaga gości zostanie również zwrócona na nurkowanie, jako coraz powszechniej wykorzystywaną metodę badań środowiska i interesujący sposób na spędzanie wolnego czasu. 14
Gaz z łupków a środowisko naturalne - fakty i mity Prowadzący: dr Robert Sokołowski Instytut Oceanografii, Zakład Geologii Morza, SKN Geologów Gaz z łupków juz od kilku lat jest obecny (gł. medialnie) w naszej rzeczywistości. Najwięcej kontrowersji i nieporozumień narosło wokół potencjalnego wpływu jego poszukiwania i wydobycia na środowisko naturalne. Ta tematyka budziła szczególne zainteresowanie podczas ubiegłorocznego BFN. Z tego względu impreza poświęcona będzie głównie kwestii czy i w jaki sposób prace poszukiwawcze i wydobywcze mogą wpłynąć na nasze otoczenie i przyrodę. Ostatnio Państwowy Instytut Geologiczny i Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku wykonała kilka raportów oceniających wpływ na przyrodę w oparciu o wywiercone i szczelinowane otwory (m.in. Łebień i Lubocino). Można dzięki temu w sposób rzetelny ocenić to oddziaływanie i przedstawić rezultaty mieszkańcom naszego województwa. Najważniejsze cele imprezy to: popularyzacja wiedzy geologicznej, rozpowszechnianie informacji o łupkach gazonośnych i ich eksploatacji, zainteresowanie dzieci, młodzieży i dorosłych geologią. Co w morzu piszczy? Prowadzący: mgr Natalia Kniaź-Kubacka, mgr Justyna Szuszkiewicz Instytut Oceanografii, Zakład Oceanografii Fizycznej Zadaniem stoiska będzie szerzenie wiedzy dotyczącej morza, uwzględniając w sposób szczególny zagadnienia związane z akustyką i bioakustyką morza. W celu lepszego zrozumienia tematyki stanowiska, przybyłym na festiwal gościom udostępnione zostaną słuchowiska demonstrujące dźwięki zarejestrowane w toni wodnej. Będą to zarówno odgłosy zachodzących pod wodą zjawisk akustycznych, jak i dźwięki podwodnych zwierząt oraz urządzeń. Na stoisku nie zabraknie również łamigłówek dla najmłodszych w postaci krzyżówek i rebusów, których rozwiązaniem będą zagadnienia związane z tajemnicami morskich głębin. W ramach podziękowania za udział w atrakcjach przewidzianych na naszym stanowisku uczestnicy imprezy otrzymają drobne upominki. W ten sposób, choć w niewielkim stopniu przybliżymy zainteresowanym gościom ogrom morskich głębin, ich piękno i bogactwo, ale także zagrożenia wynikające z ludzkiej, bezmyślnej ingerencji. Historia klimatu zapisana w osadach jeziornych Prowadzący: dr hab. Wojciech Tylmann Instytut Geografii, Katedra Geomorfologii i Geologii Czwartorzędu, SKN Geomorfologów PINGO Na stoisku przedstawione zostaną możliwości rekonstruowania zmian klimatu dzięki analizom osadów jeziornych. Pokażemy warsztat pracy terenowej (krótki film prezentujący pobór rdzenia osadów z dna jeziora) i laboratoryjnej. Uczestnicy spotkania odkryją w jaki sposób w osadach jeziornych płynie czas i jakie organizmy wskaźnikowe umożliwiają rekonstrukcję zmian klimatu. Będzie możliwość obejrzenia rdzeni osadów pobranych z polskich jezior: zobaczymy jakie osady odkładały się przed kilkunastoma tysiącami lat tuż po zaniku lądolodu, a jakie odkładają się dziś. Różnice sprawdzimy gołym okiem i pod mikroskopem. 15
Geologia na szlakach Polski Prowadzący: dr Robert J. Sokołowski Instytut Oceanografii, Zakład Geologii Morza, SKN Geologów Studenckie Koło Naukowe Geologów planuje stworzyć stanowisko w ramach Bałtyckiego Festiwalu Nauki, na którym zaprezentuje swoją działalność i zachęci odwiedzających do szerszego zainteresowania dziedziną geologii. Najważniejsze cele imprezy to: popularyzacja wiedzy geologicznej, rozpowszechnianie informacji o wybranych obiektach geoturystycznych i zachęcanie do ich odwiedzenia, udostępnianie zbiorów geologicznych Koła, zainteresowanie dzieci i młodzieży geologią. Jak powstała ropa naftowa pod dnem Bałtyku? Prowadzący: dr Robert J. Sokołowski Instytut Oceanografii, Zakład Geologii Morza, SKN Geologów Złoża ropy naftowej i towarzyszącego jej gazu ziemnego pod dnem południowego Bałtyku nie są szerzej znane ogółowi społeczeństwa. Ich wydobycie odbywa się od około 30 lat i jest obecnie prowadzone przez firmę LOTOS Petrobaltic S.A. Studenckie koło Naukowe Geologów we współpracy z tą Firmą postanowiło zorganizować wystawę poświęconą zagadnieniom pochodzenia złóż węglowodorów, specyfiki uwarunkowań geologicznych i technik ich morskiego wydobycia. Azymut Gdynia - wypasiona gra terenowa Dodatkowe informacje: Na ukończenie gry terenowej potrzeba będzie kilku godzin, dlatego zainteresowani najdłuższą trasą powinni się stawić przy punkcie startowym o godz. 10:00. Prowadzący: mgr inż. Adam Inglot, mgr inż. Agnieszka Wochna, inż. Joanna Arumińska, Katarzyna Turska, Patryk Czajka Centrum GIS, KN UG GISoteka Gra terenowa będzie polegała na wyjściu w teren w okolicy Akwarium Gdyńskiego z mapą, na której znajdą się opisane zadania i zaznaczone miejsca, w które należy się udać, aby rozwiązać tematyczną zagadkę i wziąć udział w losowaniu atrakcyjnych nagród. Przewidzianych jest kilka poziomów trudności. Świetna zabawa dla każdego! 16