Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach 40-024 Katowice, ul. Powstańców 41a Opracowanie wyników badań i ocena klimatu akustycznego w wybranych rejonach dróg na terenie gminy STRUMIEŃ w 2011 roku, z uwzględnieniem czynników natężenia i struktury pojazdów oraz warunków pogodowych mających wpływ na propagację hałasu w głąb sąsiadujących terenów Śląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Anna Wrześniak Katowice, 2012
Opracowano w Wydziale Monitoringu Środowiska Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach w Delegaturze w Bielsku-Białej Pomiar wykonali: Tadeusz Mojżyszek Andrzej Furtak Sebastian Słupczyński Michał Dyrda Zdjęcia: Tadeusz Mojżyszek Michał Dyrda Sprawozdanie wykonał: Michał Dyrda Przy publikowaniu danych niniejszego opracowania prosimy o podanie źródła informacji
Spis treści 1. Wprowadzenie... 4 2. Wybór punktów pomiarowych i tryb wykonania badań... 4 3. Kryteria odniesienia uzyskanych poziomów hałasu w środowisku... 12 4. Aparatura pomiarowa... 14 5. Opracowanie wyników pomiarów... 14 6. Podsumowanie... 29 Spis tabel: Tabela 1. Przeznaczenie terenów w rejonach badawczych ---------------------------------------------------------------- 8 Tabela 2. Lokalizacja punktów pomiarowych - koordynaty GPS --------------------------------------------------------- 8 Tabela 3. Lokalizacja punktów pomiarowych - charakterystyka punktów pomiarowych ------------------------------ 8 Tabela 4. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby oraz wskaźnikami LDWN i LN, które to wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem (załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. (poz. 826)). ----------------------------- 13 Tabela 5. Wyniki badań poziomów dźwięku hałasu drogowego w punktach referencyjnych dla poszczególnych dni tygodnia pory lata, Strumień 2011 rok ------------------------------------------------- 17 Tabela 6. Ocena wyników badań poziomów dźwięku hałasu drogowego, wyrażonych w L DWN 1d i L N 1n, w punktach referencyjnych dla poszczególnych dni tygodnia względem poziomów dopuszczalnych, Strumień 2011 rok ------------------------------------------------------------------------------------------------ 18 Tabela 7. Wartości średnich poziomów dźwięku z okresu 7-dmiu (PP1) lub 5-ciu (PP2) dób w tygodniu, dla wskaźników L DWN i L N, dla rozpatrywanych punktów--------------------------------------------------------- 18 Tabela 8. Ocena wyników badań poziomów dźwięku hałasu drogowego, wyrażonych w L AeqD 1d i L AeqN 1n, w punktach referencyjnych dla poszczególnych dni tygodnia względem poziomów dopuszczalnych, Strumień 2011 rok ------------------------------------------------------------------------------------------------ 21 Tabela 9. Wartości maksymalnych poziomów dźwięku z okresu 7-miu (PP1) lub 5-ciu (PP2) dób w roku, dla wskaźników L AeqD 1d i L AeqN 1n, dla rozpatrywanych punktów referencyjnych ------------------------------- 21 Tabela 10. Dane pogodowe w okresie pomiarowym Brenna 2011 r. ------------------------------------------------- 24 Tabela 11 Charakterystyka opomiarowanego odcinka dla punktów PP1 i PP2 --------------------------------------- 25 Tabela 12. Dane dotyczące dróg w punktach pomiarowych PP1 i PP2 ------------------------------------------------ 26 Tabela 13. Zestawienie tabelaryczne ilości pojazdów na dobę w badanych przekrojach pomiarowych ----------- 26 Tabela 14. Zestawienie tabelaryczne ilości pojazdów w badanym przekroju pomiarowym z podziałem na pasy ruchu, oraz średnia prędkość na pasach ruchu --------------------------------------------------------------- 28 Spis fotografii: Fot. 1. Lokalizacja punktu pomiarowego PP1 przy ul. Pszczyńskiej ----------------------------------------------------- 9 Fot. 2. PP1 ul. Pszczyńska - kierunek: centrum miasta Strumień -------------------------------------------------------- 9 Fot. 3. PP1 ul. Pszczyńska - kierunek: Pszczyna -------------------------------------------------------------------------- 10 Fot. 4. Lokalizacja punktu PP2 - ul. 1 Maja - budynek OSP w Strumieniu -------------------------------------------- 10 Fot. 5. PP2 - kierunek Rynek ------------------------------------------------------------------------------------------------- 11 Fot. 6. PP2 - kierunek ul. Kolejowa ----------------------------------------------------------------------------------------- 11 Fot. 7. Pomiar w punkcie PP2 ----------------------------------------------------------------------------------------------- 12 2
Spis rycin: Ryc. 1. Lokalizacja punktów pomiarowych (źródło: www.geoportal.gov.pl) ------------------------------------------- 5 Ryc. 2. Lokalizacja punktu pomiarowego PP1 na terenie miasta Strumień (źródło: www.geoportal.gov.pl) ------ 6 Ryc. 3. Lokalizacja punktu pomiarowego PP2 na terenie miasta Strumień (źródło: www.geoportal.gov.pl) ------ 6 Ryc. 4. Wskaźnik L DWN 1d (24 h) w [db]. Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L DWN ) dla danej doby tygodnia w badanym roku, w punkcie PP1 -------------------------------------------------------------------- 19 Ryc. 5. Wskaźnik L N 1n (8 h) w [db]. Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L N ) dla danej nocy tygodnia, w badanym roku, w punkcie PP1 -------------------------------------------------------------------- 19 Ryc. 6. Wskaźnik L DWN 1d (24 h) w [db]. Zestawienie zmian średniego wskaźnika poziomu hałasu (L DWN ) dla danej doby tygodnia w badanym roku, w punkcie PP2 ------------------------------------------------------- 20 Ryc. 7 Wskaźnik L N 1n (8 h) w [db]. Zestawienie zmian średniego wskaźnika poziomu hałasu (L N ), dla danej nocy tygodnia w badanym roku, w punkcie PP2 -------------------------------------------------------------- 20 Ryc. 8. Wskaźnik L AeqD (16 h). Zestawienie zmian wskaźnika o wartości maksymalnej poziomu hałasu (L AeqD ), w danym dniu tygodnia, w punkcie PP1 ------------------------------------------------------------------------ 22 Ryc. 9. Wskaźnik L AeqN (8 h). Zestawienie zmian wskaźnika o wartości maksymalnej poziomu hałasu (L AeqN ), w danej nocy tygodnia, w punkcie PP1 ------------------------------------------------------------------------- 22 Ryc. 10. Wskaźnik L AeqD (16 h). Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L AeqD ), w danym dniu tygodnia w punkcie PP2 ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 23 Ryc. 11. Wskaźnik L AeqN (8 h). Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L AeqN ), w danej nocy tygodnia, w punkcie PP2 ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 23 Ryc. 12. Rozkład temperatur i wilgotności podczas całego okresu pomiarowego (PP1) ---------------------------- 25 Ryc. 13. Rozkład ciśnienia i prędkości wiatru podczas całego okresu pomiarowego (PP1) ------------------------ 25 Ryc. 14. Średnia liczba oraz udział procentowy danej grupy pojazdów podczas jednej godziny pomiarowej w punkcie PP1 -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 27 Ryc. 15. Średnia liczba oraz udział procentowy danej grupy pojazdów podczas jednej godziny pomiarowej w punkcie PP2 -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 27 Ryc. 16. Ilość pojazdów w ciągu godziny na poszczególnych pasach ruchu w punkcie PP1 ------------------------ 28 3
1. Wprowadzenie Niniejsze sprawozdanie zawiera wyniki badań hałasu komunikacyjnego na terenie miasta Strumień. Pomiar wykonano w dwóch rejonach badań uzgodnionych z Urzędem Miejskim w Strumieniu. Opracowanie wykonano w ramach Programu Państwowego Monitoringu Środowiska dla województwa Śląskiego na lata 2010-2012, w celu określenia poziomu hałasu drogowego oddziaływującego na zabudowę chronioną pod względem akustycznym. Celem badań była ocena klimatu akustycznego w wybranych rejonach dróg na terenie Strumienia z uwzględnieniem czynników natężenia i struktury ruchu pojazdów oraz warunków pogodowych mających wpływ na propagację hałasu w głąb sąsiadujących terenów. Badania prowadzono w lecie w 2011 roku. 2. Wybór punktów pomiarowych i tryb wykonania badań W wyniku wizji lokalnej terenu badań, w której uczestniczyli przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach - Delegatury w Bielsku- Białej oraz po konsultacjach z przedstawicielami Urzędu Miejskiego w Strumieniu, dokonano ustaleń odnośnie liczby i lokalizacji rejonów badawczych tak, by spełniając warunki techniczne i metodyczne oraz uwzględniając dostępność do poszczególnych terenów, posesji i mieszkań w przewidywanych miejscach lokalizacji aparatury pomiarowej, dokonać prawidłowej rejestracji przebiegów zmian poziomów dźwięku w punktach referencyjnych, w poszczególnych dobach pomiarowych. Badanie wykonano w dwóch punktach pomiarowych oznaczonych symbolami PP1 i PP2. Lokalizację punktów przedstawiono na ryc. 1. PP1 - ul. Pszczyńska 11, punkt zlokalizowany w ogrodzeniu Zakładu Gospodarki Komunalnej w Strumieniu. PP2 - ul. 1 Maja, punkt zlokalizowany na budynku OSP w Strumieniu. Szczegółowe usytuowanie stanowisk pomiarowych przedstawia ryc.2 i 3. 4
Ryc. 1. Lokalizacja punktów pomiarowych (źródło: www.geoportal.gov.pl) 5
Ryc. 2. Lokalizacja punktu pomiarowego PP1 na terenie miasta Strumień (źródło: www.geoportal.gov.pl) Ryc. 3. Lokalizacja punktu pomiarowego PP2 na terenie miasta Strumień (źródło: www.geoportal.gov.pl) 6
Dla celów oceny poziomów hałasu w środowisku określono przeznaczenie terenów podlegających ochronie akustycznej w poszczególnych rejonach badań. Oceny tej dokonano na podstawie wizji lokalnej oraz na podstawie informacji z Urzędu Miejskiego. Przeznaczenie terenu określono zgodnie z tabelami 1 i 3, odpowiednio pkt 2a, załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826). W niniejszym opracowaniu do oceny klimatu akustycznego środowiska zastosowano: 1) wskaźniki hałasu mające zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem, w szczególności do sporządzania map akustycznych, o których mowa w art. 118 ust. 1, oraz programów ochrony środowiska przed hałasem, o którym mowa w art. 119 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity, Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), w tym: a) L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ), b) L N długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ); 2) wskaźniki hałasu mające zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby, w tym: a) L Aeq D równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 22 00 ), b) L Aeq N równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). W ocenie klimatu akustycznego wybranych rejonów badań przyjęto zasadę, że jeżeli teren może być zaliczony do kilku rodzajów terenów, o którym mowa w art., 113 ust. 2 pkt 1 ustawy P.O.Ś., uznaje się, że dopuszczalne poziomy hałasu powinny być ustalone jak dla przeważającego rodzaju terenu. 7
Tabela 1. Przeznaczenie terenów w rejonach badawczych Nr rejonu Rejon badawczy Przeznaczenie terenu RB1 ul. Pszczyńska - od skrzyżowania z ul. Bielską do granicy miasta (ul. Nad Jeziorem) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej RB2 ul.1 Maja - Od skrzyżowania z ul. Kolejową do ul. Rynek Tereny czasowego pobytu dzieci i młodzieży W obrębie każdego rejonu badań ustalono punkt referencyjny. W punktach referencyjnych wykonywano 7- i 5- dobowe pomiary monitoringowe poziomu hałasu i na ich podstawie dokonano oceny poziomu hałasu względem dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. W celu odwzorowania punktów referencyjnych na mapie terenu, wyznaczono ich współrzędne geograficzne, korzystając z odbiornika GPS. Tabela 2. Lokalizacja punktów pomiarowych - koordynaty GPS Lp. Punkt monitoringowy 1. PP1 2. PP2 Lokalizacja - budynek Teren Zakładu Gosp. Komunalnej w Strumieniu, ul Pszczyńska 11 (w ogrodzeniu) teren OSP w Strumieniu (gzyms I piętro) Współrzędne geograficzne (GPS) Długość Szerokość Stopnie Minuty Sekundy Stopnie Minuty Sekundy 18 48 11,2 49 55 4,76 18 45 31,06 49 54 56,56 Tabela 3. Lokalizacja punktów pomiarowych - charakterystyka punktów pomiarowych Lp. Punkt 1. PP1 2. PP2 Lokalizacja - budynek Teren Zakładu Gosp. Komunalnej w Strumieniu, ul Pszczyńska 11 (w ogrodzeniu) teren OSP w Strumieniu (gzyms I piętro) Wysokość na której zainstalowano zestaw pomiarowy Ilość kondygnacji budynku Odległość budynku od krawędzi jezdni [m] Odległość linii zabudowy stronie od krawędzi jezdni - strona przeciwna [m] h = 4,0 [m] 2 10,0 20,0 h = 4,0 [m] 3 20,0 20,0 8
Lokalizację stanowisk pomiarowych w poszczególnych rejonach pomiarowych przedstawiają fotografie 1 6. Fot. 1. Lokalizacja punktu pomiarowego PP1 przy ul. Pszczyńskiej Fot. 2. PP1 ul. Pszczyńska - kierunek: centrum miasta Strumień 9
Fot. 3. PP1 ul. Pszczyńska - kierunek: Pszczyna Fot. 4. Lokalizacja punktu PP2 - ul. 1 Maja - budynek OSP w Strumieniu 10
Fot. 5. PP2 - kierunek Rynek Fot. 6. PP2 - kierunek ul. Kolejowa 11
Fot. 7. Pomiar w punkcie PP2 W wyznaczonych rejonach badań na przyjętych przekrojach pomiarowych obok pomiarów hałasu i warunków atmosferycznych, rejestrowano strukturę i natężenie ruchu pojazdów z całego okresu wykonywanych pomiarów. 3. Kryteria odniesienia uzyskanych poziomów hałasu w środowisku W niniejszym opracowaniu klimat akustyczny badanych miejsc porównywano względem poziomów dopuszczalnych odpowiadających przeznaczeniu terenu objętego badaniami oraz na podstawie wartości dopuszczalnych poziomów hałasu dla poszczególnych punktów referencyjnych przyjętych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży obowiązują następujące poziomy dopuszczalne hałasu: L Aeq D = 55 db L Aeq N = 50 db L DWN = 55 db, L N = 50 db. Dopuszczalne poziomy hałasu, zgodne z tabelami 1 i 3 załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. zestawiono w tabeli 4. 12
Tabela 4. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L Aeq D i L Aeq N, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby oraz wskaźnikami L DWN i L N, które to wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem (załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. (poz. 826)). Lp Rodzaj terenu Dopuszczalny poziom hałasu w [db] Drogi lub linie kolejowe 1) L Aeq D L Aeq N L DWN L N przedział czasu odniesienia równy 16 godzinom przedział czasu odniesienia równy 8 godzinom przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 1 2 3 a). Strefa ochronna A" uzdrowiska b). Tereny szpitali poza miastem a). Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b). Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci 2) i młodzieży c). Tereny domów opieki społecznej d). Tereny szpitali w miastach a). Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b). Tereny zabudowy zagrodowej c). Tereny rekreacyjnowypoczynkowe 2) d). Tereny mieszkaniowo-usługowe 50 45 50 45 55 50 55 50 60 50 60 50 4 Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 65 55 65 55 3) Objaśnienia: 1) Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei linowych. 2) W przypadku niewykorzystania tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy 3) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. 13
4. Aparatura pomiarowa W badaniach wykorzystano następujący sprzęt pomiarowy: - miernik poziomu dźwięku typ SVAN 959 nr fabryczny 21283, producent SVANTEK Sp. z o.o. mikrofon G.R.A.S. typ 41 AL. nr 145110, wytwórca G.R.A.S(świadectwo wzorcowania 1080/2011 z dnia 10.06.2011 r.) - kalibrator akustyczny G.R.A.S. 42AB; nr fabryczny 31928 (świadectwo wzorcowania 1080/K/2011 z dnia 1 czerwca 2011 r.); - stacja meteorologiczna: VAISALA WXT 520, nr fabr. G1540015 (modułowy system warunków meteorologicznych LB741(s) nr świadectwa wzorcowania 347/A/11, z dnia 10.06.2011 r.; barometr - nr świadectwa wzorcowania 0147/AC/11, z dnia 24.06.2011 r.; termohigrometr - nr świadectwa wzorcowania 0812/AH/11, z dnia 27.06.2011 r.) - radar RTMS - GPS Garmin. Ustawienia urządzenia pomiarowego: Charakterystyka korekcyjna: A; częstotliwość próbkowania: 1s ; Stała czasowa: FAST Sygnał odniesienia [db]: 113,8; Częstotliwość sygnału odniesienia [Hz]: 1000; Kierunkowość pola akustycznego wzorcowego: swobodne; Współczynnik C [db]: 0,5 Wartość uzyskaną w wyniku sprawdzenia przed pomiarem 114,0 [db], po pomiarze 114,0 [db] 5. Opracowanie wyników pomiarów Na podstawie zarejestrowanych wartości poziomów dźwięku w zadanych w przedziałach czasowych, metodą pomiarów ciągłych w określonym czasie, wyznaczono za pomocą programu komputerowego Noise Monitor poziomy dźwięku dla pory dnia (L D ), wieczoru (L W ) i nocy (L N ). Wyniki całodobowych rejestracji hałasu w punktach referencyjnych, odczytywane z poszczególnych monitorów hałasu, zawarte są w bazie danych w WIOŚ w Bielsku-Białej. Zawierają one: - wartości poziomów hałasu w poszczególnych przedziałach czasu odniesienia T D = 12 h, T W = 4 h i T N = 8 h, oraz T D =16 h. - wartości maksymalne poziomów hałasu w poszczególnych ww. przedziałach czasu T D, W i N, - wartości minimalne poziomów hałasu w poszczególnych ww. przedziałach czasu T D, W i N, 14
Wartość wskaźnika hałasu L DWN obliczono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz.U.2010 Nr 215, poz. 1414). Oszacowania niepewności całkowitej L T poziomu dźwięku A, od źródła hałasu drogowego, określonego dla czasu odniesienia T, w danym punkcie obserwacji, w środowisku zewnętrznym, dokonano matematycznie metodami obliczeniowymi analizy statystycznej, na poziomie ufności 0.95, uwzględniając: 1. Niepewność cząstkową stosowanego miernika poziomu dźwięku (zestawu pomiarowego), 2. Niepewność cząstkową stosowanego wzorca (kalibratora akustycznego), 3. Niepewność cząstkową opracowania i modelu realizacji zjawiska, stanowiącego przedmiot badań akustycznych, 4. Niepewność cząstkową wpływu warunków środowiskowych, 5. Niepewność cząstkową czynnika ludzkiego. Niepewność całkowita L T, wyznaczonych wskaźników dzienno-wieczorno-nocnych (L DWN 7 ) i wskaźników nocnych (L N 7 ) poziomu dźwięku A, od źródła hałasu drogowego, określonego dla czasu odniesienia T, w poszczególnych punktach obserwacji, w środowisku zewnętrznym, szacowana na poziomie ufności 0,95 (dla współczynnika rozszerzenia k = 2), wynosi: L DWN 7 i N 7 = 1,0 [db] Wyniki i ocena środowiskowych badań akustycznych dotyczą wyłącznie badanych obiektów (tj. arterii komunikacyjnej, przekroju pomiarowego, punktu obserwacji oraz badanych przedziałów czasu pory dzienno-wieczorno-nocnej i pory nocnej). Dla prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem oraz programów ochrony środowiska przed hałasem, o którym mowa w art. 119 ust.1 P.O.Ś. są wymagane wskaźniki długookresowe hałasu. W tabeli 5 zamieszczono wyniki badań poziomów dźwięku hałasu drogowego w punktach referencyjnych, dla poszczególnych dni tygodnia, dla pory dnia (z czasu odniesienia 6 00 18 00 ), pory wieczoru (z czasu odniesienia 18 00 22 00 ) i pory nocy (z czasu odniesienia 22 00 6 00 ) dla punktów PP1 i PP2. 15
W tabeli 6 zamieszczono ocenę wyników badań poziomów dźwięku hałasu drogowego w punktach referencyjnych wyrażonych w L 1d DWN i L 1n N dla poszczególnych dni tygodnia względem poziomów dopuszczalnych. 1d Zestawienie wartości wskaźnika poziomu hałasu dzienno-wieczorno-nocnego L DWN (24h), z ekspozycji badanych dób pomiarowych dla poszczególnych dni tygodnia oraz ich globalna wartość średnia w badanym roku pokazano na ryc. 4 (PP1) i ryc. 6 (PP2). Zestawienie wartości wskaźnika poziomu hałasu dla pory nocy L 1d N (8h), z ekspozycji badanych dób pomiarowych dla poszczególnych dni tygodnia oraz ich globalna wartość średnia w badanym roku pokazano na ryc. 5 (PP1) i ryc. 7 (PP2). Do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby zastosowanie mają wskaźniki L Aeq D i L Aeq N. W tabeli 8 zamieszczono ocenę wyników badań poziomów dźwięku hałasu drogowego, wyrażonych w L 1d AeqD i L 1n AeqN, w punktach referencyjnych dla poszczególnych dni tygodnia względem poziomów dopuszczalnych. Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L AeqD ) w ciągu badanych pór dnia w tygodniu oraz wybranych najwyższych wartości poziomów dźwięku uzyskanych w sesji pomiarowej przedstawiono na ryc. 8 (PP1) i ryc. 10 (PP2). Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L AeqN ) w ciągu badanych pór nocy w tygodniu oraz wybranych najwyższych wartości poziomów dźwięku uzyskanych w sesji pomiarowej przedstawiono na ryc. 9 (PP1) i ryc. 11 (PP2). 16
Tabela 5. Wyniki badań poziomów dźwięku hałasu drogowego w punktach referencyjnych dla poszczególnych dni tygodnia pory lata, Strumień 2011 rok Miejscowość punkty referencyjne w obrębie rejonu badań data pomiaru dzień tygodnia odległość od krawędzi jezdni [m] wysokość usytuowania mikrofonu pomiarowego [m] współrzędne geograficzne N E zmierzone wartości poziomu dźwięku [db] L AeqD L AeqN L dzień L wieczór L noc (16h) (8h) (12h) (4h) (8h) L DWN Strumień Strumień PP1 PP2 2011-08-22 pon 63,4 57,2 61,9 62,0 57,2 65,3 2011-08-23 wt 63,4 56,6 64,0 61,1 56,6 65,4 2011-08-24 śr 63,6 56,7 63,9 61,6 56,7 65,5 2011-08-25 czw 10 4 49 55 4,76 18 46 10,8 63,5 56,5 63,8 62,7 56,5 65,6 2011-08-19 pt 64,3 56,8 64,2 61,9 56,8 65,7 2011-08-20 sob 62,6 56,6 64,9 63,8 56,6 66,4 2011-08-21 nie 61,9 57,0 62,8 61,8 57,0 65,3 2011-10-04 wt 59,9 54,8 61,5 59,4 54,8 63,5 2011-10-05 śr 60,0 55,1 61,2 60,2 55,1 63,5 2011-09-01 czw 20 4 49 54 56,56 18 45 31,06 60,4 55,3 61,8 61,6 55,3 64,7 2011-09-02 pt 61,0 55,9 61,1 61,2 55,9 63,5 2011-09-03 sob 59,5 53,9 59,7 58,8 53,9 65,2 Niepewność pomiaru [db] U L Aeq,N = 1,0 L AeqD równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6:00-22:00) L AeqN równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22:00-6:00) L dzień średni poziom dźwięku dla pory dnia (rozumiany jako przedział czasu od godz. 6:00 18:00) L wieczór średni poziom dźwięku dla pory wieczoru (rozumiany jako przedział czasu od godz. 18:00 22:00) L noc średni poziom dźwięku dla pory nocy (rozumiany jako przedział czasu od godz. 22:00 6:00) L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ), 17
P P Tabela 6. Ocena wyników badań poziomów dźwięku hałasu drogowego, wyrażonych w L DWN 1d i L N 1n, w punktach referencyjnych dla poszczególnych dni tygodnia względem poziomów dopuszczalnych, Strumień 2011 rok Objaśnienia: 1d* L BDWNPB 1n* Miejscowość Strumień Strumień punkty referencyjne w obrębie rejonu badań PP1 PP2 dzień tygodnia poziom dźwięku A zmierzone wartości poziomu dźwięku A w [db] L DWN 1d* poziom dopuszczalny hałasu** - wskaźnik poziomu dźwięku dla 1-dnej doby, L BNPB - wskaźnik poziomu dźwięku dla 1-dnej pory nocy (przedział czasu odniesienia równy 8 h), ** - dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku zgodne z tabelą 4 przekroczenie poziomu dopuszczalnego hałasu poziom dźwięku A L N 1n* poziom dopuszczalny hałasu** przekroczenie poziomu dopuszczalnego hałasu pon 65,3 55 10,3 57,2 50 7,2 wt 65,4 55 10,4 56,6 50 6,6 śr 65,5 55 10,5 56,7 50 6,7 czw 65,6 55 10,6 56,5 50 6,5 pt 65,7 55 10,7 56,8 50 6,8 sob 66,4 55 11,4 56,6 50 6,6 nie 65,3 55 10,3 57,0 50 7,0 wt 63,5 55 8,5 54,8 50 4,8 śr 63,5 55 8,5 55,1 50 5,1 czw 64,7 55 9,7 55,3 50 5,3 pt 63,5 55 8,5 55,9 50 5,9 sob 65,2 55 10,2 53,9 50 3,9 Tabela 7. Wartości średnich poziomów dźwięku z okresu 7-dmiu (PP1) lub 5-ciu (PP2) dób w tygodniu, dla wskaźników L DWN i L N, dla rozpatrywanych punktów Objaśnienia: ul. Pszczyńska ul. 1 Maja Wskaźnik Strumień - PP1 Strumień - PP2 L DWN [db] 65,6 64,1 L N [db] 56,8 55,0 L DWN- wskaźnik poziomu dźwięku odpowiadający średniej logarytmicznej wartości wskaźnika L DWN z badanego okresu L N - wskaźnik poziomu dźwięku odpowiadający średniej logarytmicznej wartości wskaźnika L N z okresu badanych nocy 18
Wskaźnik L DWN dla poszczególnych dni - PP1 67 L DWN [db] 66 65 65,3 65,4 65,5 65,6 65,7 66,4 65,3 65,6 64 63 62 poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota niedziela średnia Ryc. 4. Wskaźnik L DWN 1d (24 h) w [db]. Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L DWN ) dla danej doby tygodnia w badanym roku, w punkcie PP1 Wskaźnik L N dla poszczególnych nocy - punkt PP1 L N [db] 58 57,2 57 56,6 56,7 56,8 57,0 56,5 56,6 56,8 56 55 poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota niedziela średnia Ryc. 5. Wskaźnik L N 1n (8 h) w [db]. Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L N ) dla danej nocy tygodnia, w badanym roku, w punkcie PP1 19
Wskaźnik L DWN dla poszczególnych dni - PP2 L DWN [db] 66 65 64,7 65,2 64 63,5 63,5 64,1 63,5 63 62 wtorek środa czwartek piątek sobota średnia Ryc. 6. Wskaźnik L DWN 1d (24 h) w [db]. Zestawienie zmian średniego wskaźnika poziomu hałasu (L DWN ) dla danej doby tygodnia w badanym roku, w punkcie PP2 Wskaźnik L N dla poszczególnych nocy - punkt PP2 L N [db] 57 56 55,9 55 54,8 55,1 55,3 55,0 54 53,9 53 52 wtorek środa czwartek piątek sobota średnia Ryc. 7 Wskaźnik L N 1n (8 h) w [db]. Zestawienie zmian średniego wskaźnika poziomu hałasu (L N ), dla danej nocy tygodnia w badanym roku, w punkcie PP2 20
P P [db] P [db] Tabela 8. Ocena wyników badań poziomów dźwięku hałasu drogowego, wyrażonych w L AeqD 1d i L AeqN 1n, w punktach referencyjnych dla poszczególnych dni tygodnia względem poziomów dopuszczalnych, Strumień 2011 rok 1d L BAeqDPB 1n* L BAeqNPB miejscowość Strumień Strumień punkty referencyjne w obrębie rejonu badań PP1 PP2 dzień tygodnia poziom dźwięku A zmierzone wartości poziomu dźwięku A w [db] L Aeq D 1d* poziom dopuszczalny hałasu** przekroczenie poziomu dopuszczalnego hałasu poziom dźwięku A L Aeq N 1n* poziom dopuszczalny hałasu** przekroczenie poziomu dopuszczalnego hałasu pn 63,4 55 8,4 57,2 50 7,2 wt 63,4 55 8,4 56,6 50 6,6 śr 63,6 55 8,6 56,7 50 6,7 czw 63,5 55 8,5 56,5 50 6,5 pt 64,3 55 9,3 56,8 50 6,8 sb 62,6 55 7,6 56,6 50 6,6 nd 61,9 55 6,9 57,0 50 7,0 wt 59,9 55 4,9 54,8 50 4,8 śr 60,0 55 5,0 55,1 50 5,1 czw 60,4 55 5,4 55,3 50 5,3 pt 61,0 55 6,0 55,9 50 5,9 sob 59,5 55 4,5 53,9 50 3,9 P* - wskaźnik poziomu dźwięku dla 1-dnej pory dnia (przedział czasu odniesienia równy 16h), - wskaźnik poziomu dźwięku dla 1-dnej pory nocy (przedział czasu odniesienia równy 8 h), ** - dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku zgodne z tabelą 1, pkt. 2a załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. Tabela 9. Wartości maksymalnych poziomów dźwięku z okresu 7-miu (PP1) lub 5-ciu (PP2) dób w roku, dla wskaźników L AeqD 1d i L AeqN 1n, dla rozpatrywanych punktów referencyjnych Objaśnienia: max L BAeqDPB max L BAeqNPB Wskaźnik L BAeq D PB LB PB Aeq N max* max* P*- wskaźnik poziomu dźwięku odpowiadający maksymalnej wartości wskaźnika PB LBAeqD P*- wskaźnik poziomu dźwięku odpowiadający maksymalnej wartości wskaźnika PB LBAeqN ul. Pszczyńska Strumień - PP1 ul. 1 Maja Strumień - PP2 64,3 61,0 57,2 55,9 1d 1n 21
Wskaźnik L AeqD dla poszczególnych dni- punkt PP1 L AeqD [db] 65 64,3 64 63,4 63,4 63,6 63,5 64,3 63 62 61 62,6 61,9 60 poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota niedziela max Ryc. 8. Wskaźnik L AeqD (16 h). Zestawienie zmian wskaźnika o wartości maksymalnej poziomu hałasu (L AeqD ), w danym dniu tygodnia, w punkcie PP1 Wskaźnik L Aeq N dla poszczególnych dni - punkt PP1 L AeqN [ db] 58 57,2 57 56,6 56,7 56,8 57,0 57,2 56,5 56,6 56 55 poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota niedziela max Ryc. 9. Wskaźnik L AeqN (8 h). Zestawienie zmian wskaźnika o wartości maksymalnej poziomu hałasu (L AeqN ), w danej nocy tygodnia, w punkcie PP1 22
Wskaźnik L Aeq D dla poszczególnych dni- punkt PP2 L Aeq D [db] 62 61 60,4 61,0 61,0 60 59,9 60,0 59,5 59 58 wtorek środa czwartek piątek sobota max Ryc. 10. Wskaźnik L AeqD (16 h). Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L AeqD ), w danym dniu tygodnia w punkcie PP2 L Aeq N [db] 57 Wskaźnik L Aeq N dla poszczególnych dni - punkt PP2 56 55 54,8 55,1 55,3 55,9 55,9 54 53,9 53 52 51 wtorek środa czwartek piątek sobota max Ryc. 11. Wskaźnik L AeqN (8 h). Zestawienie zmian wskaźnika poziomu hałasu (L AeqN ), w danej nocy tygodnia, w punkcie PP2 23
Tabela 10. Dane pogodowe w okresie pomiarowym Strumień 2011 r. Data pomiaru godziny pomiaru Temp. [ C] Wilg. [%] Ciśn. [hpa] Wielkość opadów [mm] Prędkość wiatru [m/s] Kierunek wiatru [deg] 2011-08-19 2011-08-20 2011-08-21 2011-08-22 2011-08-23 2011-08-24 2011-08-25 2011-09-01 2011-09-02 2011-09-03 2011-10-04 2011-10-05 6:00-22:00 16,4 93,4 985,8 0,0 0,1 122,1 22:00-6:00 22,8 74,4 984,6 0,0 0,7 227,9 6:00-22:00 14,9 94,0 988,7 0,0 0,3 234,0 22:00-6:00 19,6 61,7 991,5 0,0 0,4 227,4 6:00-22:00 12,1 94,7 992,1 0,0 0,2 149,7 22:00-6:00 21,2 60,0 990,8 0,0 0,4 132,7 6:00-22:00 15,3 91,1 987,9 0,0 0,2 151,5 22:00-6:00 25,0 69,4 987,2 0,0 0,5 231,9 6:00-22:00 17,3 95,0 989,5 0,0 0,2 144,7 22:00-6:00 24,5 69,0 988,1 0,0 0,7 86,5 6:00-22:00 19,9 89,5 986,1 0,0 0,4 83,6 22:00-6:00 27,4 64,3 985,4 0,0 0,4 155,6 6:00-22:00 20,3 94,2 984,9 0,0 0,2 169,3 22:00-6:00 26,1 68,5 985,7 0,0 0,4 116,2 6:00-22:00 16,9 73 983,3 0 0,4 216,1 22:00-6:00 8,2 98 983,1 0 0,2 221,8 6:00-22:00 18,6 75 983,2 0 0,5 184,8 22:00-6:00 9,7 97 984,6 0 0,2 106,0 6:00-22:00 19,4 76 985,3 0 0,3 176,4 22:00-6:00 11,4 98 985,0 0 0,5 80,6 6:00-22:00 17,7 81,6 987,3 0 1,0 240,0 22:00-6:00 10,5 99,0 987,1 0 0,6 273,9 6:00-22:00 14,7 89,8 988,0 0 0,7 259,0 22:00-6:00 11,9 99,0 986,4 0 0,7 235,6 24
Ryc. 12. Rozkład temperatur i wilgotności podczas całego okresu pomiarowego (PP1) Ryc. 13. Rozkład ciśnienia i prędkości wiatru podczas całego okresu pomiarowego (PP1) Charakterystyka drogi przy, której zlokalizowany został punkt pomiarowy. Natężenie ruchu pojazdów. Tabela 11. Charakterystyka opomiarowanego odcinka dla punktów PP1 i PP2 Lp. Punkt Lokalizacja - ulica - numer posesji Odcinek 1. PP1 teren Zakładu Gospodarki Komunalnej w Strumieniu, ul Pszczyńska 11 (w ogrodzeniu) 2. PP2 teren OSP w Strumieniu (gzyms I piętro) Od skrzyżowania z ul. Bielską do granicy miasta (ul. Nad Jeziorem) Od skrzyżowania z ul. Kolejową do ul. Rynek Długość odcinka [m] 2000 890 25
Tabela 12. Dane dotyczące dróg w punktach pomiarowych PP1 i PP2 Lp. Punkt Liczba jezdni Liczba pasów Szerokość jezdni [m] Szerokość pasa ruchu [m] Typ drogi 1. PP1 1 2 7 3,5 Wojewódzka 2. PP2 1 2 8 4 Miejska Tabela 13. Zestawienie tabelaryczne ilości pojazdów na dobę w badanych przekrojach pomiarowych Natężenie ruchu w badanym przekroju pomiarowym Strumień ul. Pszczyńska Strumień, ul. 1 Maja Data pomiaru Osobowe i dostawcze Ciężarowe ogółem Całkowita liczba pojazdów Udział pojazdów ciężkich w ogólnej liczbie pojazdów 2011-08-19 4224 522 4746 11 2011-08-20 4001 156 4157 4 2011-08-21 3953 108 4061 3 2011-08-22 3937 474 4411 11 2011-08-23 4031 469 4500 10 2011-08-24 3955 464 4419 11 2011-08-25 4081 476 4557 10 SUMA 28182 2669 30851 9 2011-10-04 (12:00-22:00) 4151 287 4438 6,5 2011-10-05 (0:00-8:00) 1012 75 1087 6,9 SUMA 5163 362 5525 6,6 ul. Pszczyńska Średnia liczba samochodów osobowych i dostawczych na godzinę -168-91,3 % z ogólnej liczby pojazdów Średnia liczba samochodów ciężarowych na godzinę - 16-8,7% z ogólnej liczby pojazdów Średnia liczba pojazdów na godzinę - 184 26
Natęźenie ruchu w badanym punkcie [liczba/h] oraz udział % poszczególnych grup 16-8,7% 184-91,3% Samochody osobowe i dostawcze Samochody ciężarowe Ryc. 14. Średnia liczba oraz udział procentowy danej grupy pojazdów podczas jednej godziny pomiarowej w punkcie PP1 ul. 1 Maja Średnia liczba samochodów osobowych i dostawczych na godzinę - 258-93,5% Średnia liczba samochodów ciężarowych na godzinę - 18-6,5 % Średnia liczba pojazdów na godzinę - 276 Natęźenie ruchu w badanym punkcie [liczba/h] oraz udział % poszczególnych grup 18-6,5% 258-93,5% Samochody osobowe i dostawcze Samochody ciężarowe Ryc. 15. Średnia liczba oraz udział procentowy danej grupy pojazdów podczas jednej godziny pomiarowej w punkcie PP2 27
Tabela 14. Zestawienie tabelaryczne ilości pojazdów w badanym przekroju pomiarowym z podziałem na pasy ruchu, oraz średnia prędkość na pasach ruchu Natężenie ruchu w badanym przekroju pomiarowym Strumień ul. Pszczyńska Data pomiaru Ilość pojazdów średnia prędkość pojazdów [km/h] Pas 1 Pas 2 Pas 1 Pas 2 2011-08-19 2678 2068 2011-08-20 2274 1883 2011-08-21 2246 1815 2011-08-22 2511 1900 2011-08-23 2562 1938 2011-08-24 2547 1872 2011-08-25 2573 1984 2011-10-04 Strumień, 2166 2272 (12:00-22:00) ul. 1 Maja 2011-10-05 562 525 (0:00-8:00) PP1 - Pas 1 - w stronę Strumień Centrum, Pas 2 - w stronę Pszczyny PP2 - Pas 1 - w stronę ul. Rynek, Pas 2 - w stronę ul. Kolejowej 57 95 45 55 Ryc. 16. Ilość pojazdów w ciągu godziny na poszczególnych pasach ruchu w punkcie PP1 28
6. Podsumowanie Przedstawione wyniki badań akustycznych w bezpośrednim sąsiedztwie badanych odcinków dróg, przy których zlokalizowane są budynki mieszkalne na terenie Strumienia, wskazują na przekroczenia standardów akustycznych: w zakresie uzyskanych wartości wskaźników oceny hałasu środowiskowego: RB1 rejon ul. Pszczyńskiej: przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L 7d DWN o 10,6 db, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L 7n N o 6,8 db, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L Aeq D o 9,3 db, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L Aeq N o 7,2 db, RB2 rejon ul. 1 Maja: przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L 7d DWN o 9,1 db, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L 7n N o 5 db, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L Aeq D o 6 db, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L Aeq N o 5,9 db, w zakresie czynników struktury i natężenia ruchu pojazdów: w przekroju pomiarowym PP1 natężenie ruchu pojazdów osiągnęło wartość 184 poj/godzinę, przy 8,7 % udziale pojazdów ciężkich natomiast w przekroju pomiarowym PP2 natężenie ruchu pojazdów osiągnęło wartość 276 poj/godzinę, przy 6,5 % udziale pojazdów ciężkich. Ocena powyższa odzwierciedla sytuację akustyczną środowiska z badanego okresu 2011 roku, przy konkretnej topografii terenu, istniejącej zabudowie mieszkaniowej, rejestrowanych natężeniach ruchu pojazdów i z uwzględnieniem panujących wówczas warunków meteorologicznych w Strumieniu. Reasumując, udokumentowane powyżej uciążliwości hałasowe powodowane ruchem kołowym na badanych drogach miejscowości Strumień 2011 r. stanowią podstawę do programowania zadań w zakresie ochrony środowiska przed hałasem, prowadzenia planowych i doraźnych działań organizacyjnych i technicznych oraz prawidłowego podejmowania decyzji w sprawie wykorzystania terenów na cele inwestycyjne (procedury lokalizacyjne) oraz właściwego zagospodarowania przestrzennego terenów bezpośrednio usytuowanych w sąsiedztwie uciążliwych dróg. 29