Badanie ewaluacyjne projektu BALTIC RALLY,,Bałtyckie mistrzostwa amatorów w grach zespołowych Raport z realizacji badań Gdańsk, czerwiec 2013 roku
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych Opracowanie raportu: Inny Format Sp. z o.o. ul. Lęborska 3B 80-386 Gdańsk www.innyformat.pl - 2 -
Opracowanie Inny Format Sp. z o.o. Spis treści Wstęp... - 4-1 Sposób realizacji badania... - 4-1.1 Cele i zakres tematyczny badania... - 4-1.2 Metoda realizacji wywiadów... - 4-1.3 Charakterystyka próby... - 4-2 Znajomość Programu Południowy Bałtyk...- 7-3 Zdrowie i aktywność ruchowa... - 9-4 Aktywność ruchowa własna...- 14-5 Amatorski sport w Lęborku... - 17 - Najważniejsze wyniki...- 19 - - 3 -
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych Wstęp Niniejszyraport prezentujewyniki badania wraz z graficzną ilustracją,realizowanego wśród mieszkańców Lęborka (N=401 wywiadów), dotyczącego znajomościprogramu Południowy Bałtyk, zdrowego stylu życia oraz uprawianej aktywności sportowej. Zadaniem programu Baltic Rally jest integracja oraz pogłębienie relacji między sportowcami amatorami poprzez organizację wspólnych imprez sportowych. Do najważniejszych celów tego programu należy: przygotowanie i realizacja turniejów kwalifikacyjnych, stworzenie drużyny, która będzie reprezentowała program Baltic Rally w różnych zawodach sportowych, reklamowanie sportu i zdrowego stylu życia wśród społeczeństwa, współpraca z ludźmi z zagranicy poprzez wspólne spędzanie czasu w miłej atmosferze oraz podtrzymywanie tej relacji. 1 Sposób realizacji badania 1.1 Cele i zakres tematyczny badania Badanie ewaluacyjne składało się z trzech części: oceny znajomości programu Południowy Bałtyk, sprawdzenia jak mieszkańcy Lęborka dbają o swoje zdrowie oraz aktywność ruchową. Celem części pierwszej było określenie rozpoznawalności Programu Południowy Bałtyk, tzn. z czym się on kojarzy, czy uczestniczono w podobnych projektach, dlaczego zdecydowano się na udział w nim. Ponadto pytano o uprawiany sport orazo poglądy na temat zdrowego trybu życia. W końcowej części wywiadu zapytano o to, czy mieszkańcy postrzegają warunki Lęborka, jako dobre, bądź złe do uprawiania sportu. 1.2 Metoda realizacji wywiadów Wywiady zostały zrealizowane w formie ankiety do samodzielnego wypełnienia(papi) w okresie od lipca 2012 r. do czerwca 2013 r.,rozkład badań ze względu na datę obrazuje poniższa tabela. Taki rodzaj ankiety, jest techniką gromadzenia informacji, która polega na wypełnieniu samodzielnie przez badanego specjalnego kwestionariusza, na ogół o wysokim stopniu standaryzacji. Składa się on z pytań otwartych i zamkniętych, na które badany odpowiada. Ze względu na pisemny charakter wypowiedzi osób badanych, ankieta umożliwia zebranie w krótkim czasie wielu informacji od dużej grupy osób. 1.3 Charakterystyka próby W badaniu zrealizowano 401 wywiadów napróbie mieszkańców Lęborka uczestników programu Baltic Rally. Spośród wszystkich badanych blisko 57,3% stanowią mężczyźni, zaś 42,7% kobiety. W próbie najliczniejsze kategorie wiekowe tworzą osoby w wieku 25-34 lata (31,7%), do 24 lat (25,9%) oraz 35-44 lata (19,1%). Zdecydowanie przeważają badani z wykształceniem średnim (44,2%), a następnie z wyższym (25,8%) i zawodowym (21%).Dokładny rozkład cech demograficznych (płeć, wiek, wykształcenie) w badanej próbie prezentują poniższe wykresy. - 4 -
Opracowanie Inny Format Sp. z o.o. Tabela 1. Daty realizacji ankiet. lipiec 2012 sierpień 2012 wrzesień 2012 październik 2012 2 osoby 11 osób 30 osób 51 osób listopad 2012 styczeń 2013 luty 2013 marzec 2013 1 osoba 2 osoby 40 osób 70 osób kwiecień 2013 maj 2013 czerwiec 2013 SUMA = 24 osoby 155 osób 1 osoba 401 osób* *w przypadku 14 ankiet brak jest informacji na temat daty ich wypełnienia. Wykres 2. Płed respondentów. 57,3% 42,7% kobieta mężczyzna N=398-5 -
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych Wykres 2. Wiek respondentów. 19,1% 9,5% 7,0% 6,8% 25,9% do 24 lat 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55-64 lata 64 i więcej 31,7% N=401 Wykres 3. Wykształcenie respondentów. 44,2% 25,8% 9,1% 21,0% podstawowe zawodowe średnie wyższe N=399-6 -
Opracowanie Inny Format Sp. z o.o. 2 Znajomość Programu Południowy Bałtyk Mieszkańcy Lęborka w przeważającej części znają program Południowy Bałtyk (83,9%). Badani kojarzą ten Program zturniejami (49,4%), z Programem realizowanym przez Urząd Miasta w Lęborku (48,6%), z aktywnością ruchową (44%),z grami zespołowymi (39,4%), z inicjatywą Unii Europejskiej (25,1%). Pozostałe osoby badane odpowiedziały, że słyszały tę nazwę, ale nie wiedzą dokładnie na czym polegaten Program (14,3%), bądź wskazały na inne odpowiedzi (2%): Amatorska Liga Siatkowa lub nie słyszały tej nazwy. Wykres 4. Znajomośd programu Południowy Bałtyk. 16,1% tak nie 83,9% N=400 Wykres 5. Skojarzenia z programem Południowy Bałtyk. z turniejami jeden z programów UM z aktywnością ruchową z grami zespołowymi 49,4% 48,6% 44,0% 39,4% jedna z inicjatyw UE 25,1% słyszałem tylko nazwę 14,3% inne 2,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% N=394-7 -
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych Zdecydowana większość respondentów (92,2%) nie uczestniczyła wcześniej w innych projektach Południowego Bałtyku promujących zdrowy styl życia i aktywność ruchową. Przykłady podobnych projektów, w których uczestniczyły badane osoby to: Amatorskiej Lidze Siatkowej (66,7%), RECReate (23,8%) oraz Catchingthe future (9,5%). Wykres 6. Uczestnictwo w innych projektach, które promują zdrowy styl życia i aktywnośd ruchową. 7,8% tak nie 92,2% N=399 Wykres 7. Nazwy projektów promujących zdrowy styl życia i aktywność ruchową, w których uczestniczyli respondenci. 23,8% 9,5% Amatorska Liga Siatkowa RECReate 66,7% Catching The Future N=21 Ponad połowa osób badanych (58%) grała wcześniej w siatkówkę w zorganizowanej drużynie. Zazwyczaj respondenci zdecydowali się na uczestnictwo w programie Południowy Bałtyk, ponieważ lubią gry zespołowe (54,4%) i uważają, że siatkówka to dobry pomysł na spędzenie wolnego czasu - 8 -
Opracowanie Inny Format Sp. z o.o. (44,8%). Część osób zachęcili znajomi (25,9%), bądź lekarz zalecił im ruch (16,6%). Na inne powody wskazało 1,3% osób: chęć schudnięcia, przekonanie, że sport to zdrowie oraz marzenie, żeby zostać siatkarzem. Wykres 8. Granie w siatkówkę, przed projektem Baltic Rally. 58,0% 42,0% tak nie N=396 Wykres 9. Powód uczestnictwa w programie Południowy Bałtyk. lubię gry zespołowe 54,4% siatkówka jest dobrym pomysłem 44,8% zostałem namówiony 25,9% lekarz zalecił mi ruch 16,6% inne 1,3% 0% 20% 40% 60% N=400 3 Zdrowie i aktywność ruchowa Spośród wszystkich badanych blisko 30% kontroluje regularnie poziom ciśnienia i cholesterolu. Natomiast 70% osób nie robi tego regularnie. W badanej grupie 68,3% respondentów wie, co oznacza skrót BMI(Body Mass Index). - 9 -
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych Wykres 10. Regularne sprawdzanie poziomu ciśnienia i cholesterolu. 30,0% tak nie 70,0% N=400 Wykres 11. Znajomośd skrótu BMI. 31,7% 68,3% tak nie N=400-10 -
Opracowanie Inny Format Sp. z o.o. Ponadto poproszono osoby badane o ocenę stwierdzeń dotyczących zdrowia na skali od 1 do 5, gdzie jeden oznacza zdecydowanie się zgadzam, a 5 zdecydowanie się nie zgadzam. Najczęściej respondenci zgadzali się ze stwierdzeniami: regularne ćwiczenia fizyczne zwiększają szansę na uchronienie się przed chorobami układu krążenia (1,7), jedzenie dużej ilości warzyw i owoców obniża ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia (1,8), zastępowanie tłuszczów zwierzęcych tłuszczami roślinnymi zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia (1,9). Badani zdecydowanie nie zgodzili się ze stwierdzeniami: można wypalić nawet kilka papierosów dziennie bez szkody dla serca i naczyń krwionośnych (4,6), jeśli człowiek czuje się zdrowy, nie musi specjalnie dbać o zdrowie-nie musi ćwiczyć ani wykonywać badań profilaktycznych (4,2), stan zdrowia każdego człowieka zależy w dużo większym stopniu od służby zdrowia niż od jego codziennego postępowania (3,9). Wykres 12. Stwierdzenia dotyczące zdrowia.oceniane na skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza zdecydowanie się zgadzam, a 5 zdecydowanie się nie zgadzam. Można wypalić kilka papierosów dziennie bez szkody dla serca Jeśli człowiek czuje się zdrowy, nie musi dbać o zdrowie Stan zdrowia zależy w większym stopniu od służby zdrowia Aktywność ruchową trudno pogodzić z obowiązakami Tłuszcze roślinne zmniejszą ryzyko chorób układu krążenia Jedzenie warzyw i owoców obniża ryzyko chorób układu krążenia Ćwiczenia fizyczne chronią przed chorobami układu krążenia 4,6 4,2 3,9 3,2 1,9 1,8 1,7 N=401 0 1 2 3 4 5 Wśród badanych przeważają osoby (75,1%), które zamierzają zrobić coś dla swojego zdrowia, np. chcą ćwiczyć (38%), grać w gry zespołowe (21,1%) lub biegać (8,5%). Pozostałe osoby (32,4%) wskazały inne odpowiedzi, np. rower, siłownia, pływanie, narty, rolki, rzucenie palenia, zdrowe odżywianie i badania profilaktyczne. Podobny odsetekosób (71,6%) uważa, że powinni zrobić coś dla swojego zdrowia w najbliższym czasie. - 11 -
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych Wykres 13. Zamiar zrobienia czegoś dla swojego zdrowia. 24,9% tak nie 75,1% N=343 Wykres 14. Sposoby respondentów na to, żeby poprawid swój stan zdrowia. ćwiczenia fizyczne 38,0% granie w gry zespołowe 21,1% bieganie 8,5% inne 32,4% 0% 10% 20% 30% 40% N=71-12 -
Opracowanie Inny Format Sp. z o.o. Wykres 15. Odczuwanie potrzeby zrobienia czegoś dla swojego zdrowia w najbliższym czasie. 28,4% tak nie 71,6% N=335 W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy większość respondentów zwiększyła swoją aktywność fizyczną (74,5%), 43,9% osób je mniej tłuszczu (tłustych pokarmów i potraw), 39,4% spożywa mniej soli lub cukru, a 25,3% stosuje dietę odchudzającą. Przygotowując posiłki najważniejsze są dla osób badanych: wartości kaloryczne (54,9%), ich cena (53,9%) oraz zawartość tłuszczu (40,7%). Mniejsze znaczenie ma zawartość witamin (38,9%) i soli (33,3%) w posiłkach. Wykres 16. Zmiany w zachowaniu respondentów, w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy. Zwiększenie aktywności fizycznej 74,5% Spożywanie mniejszej ilości tłuszczu 43,9% Spożywanie mniejszej ilości soli lub cukru 39,4% Stosowanie diety odchudzającej 25,3% 0% 20% 40% 60% 80% N=399-13 -
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych Wykres 17. Cechy posiłków, które są brane pod uwagę przy ich przygotowaniu, bądź wybieraniu w restauracji. wartość kaloryczna 54,9% przede wszystkim cena 53,9% zawartość tłuszczu 40,7% zawartość witamin 38,9% zawartość soli 33,3% 0% 20% 40% 60% N=400 4 Aktywność ruchowa własna Wśród badanych 75,4% osób uprawia regularnie aktywność ruchową lub sportową. Badani uprawiają różne dyscypliny sportu: blisko 68,3% stanowią osoby, które uprawiają piłkę nożną lub siatkową, 37,6% chodzi na spacery, 31,4% pływa, 15,8% uprawia nordicwalking, 12,2% chodzi na jogę lub aerobic, 8,9% biega. Pozostałe osoby (7,9%) wskazały na inne dyscypliny sportowe, takie jak: jazda konno, kick boxing, jazda na rowerze lub rolkach, snowboard, narty, koszykówka, piłka ręczna, tenis. Wykres 18. Regularne uprawianie sportu lub aktywności fizycznej. 24,6% tak nie 75,4% N=401-14 -
Opracowanie Inny Format Sp. z o.o. Wykres 19. Formy aktywności ruchowej uprawianej przez respondentów. piłka nożna/ siatkówka 68,3% spacery pływanie 31,4% 37,6% nordic walking 15,8% aerobic/joga 12,2% bieganie 8,9% inne 7,9% 0% 20% 40% 60% N=306 Aż 19,1 % respondentów uprawia sport codziennie. Co czwarta osoba badana robi to raz w tygodniu, a co trzecia kilka razy w tygodniu. Natomiast 21,1% respondentów ćwiczy kilka razy w miesiącu, a tylko 2,6% mniej więcej raz w miesiącu. Mieszkańcy Lęborka najczęściej uprawiają sport samodzielnie (33,2%), jednak w wielu przypadkach rodzina im kibicuje (25,8%). Blisko 22,7% badanych czasami ćwiczy z rodziną, a czasami samodzielnie, a 20,3% gra i ćwiczy razem z rodziną. Wykres 20. Częstotliwośd uprawiania sportu przez mieszkaoców Lęborka. codziennie 21,1% 2,6% raz w tygodniu 19,1% kilka razy w tygodniu 32,6% kilka razy w miesiącu 24,7% mniej więcej raz w miesiącu N=307-15 -
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych Wykres 21. Uprawianie aktywności fizycznej z rodziną. uprawiam sport bez rodziny 33,2% rodzina mi kibicuje 25,8% czasami wspólnie, czasami samodzielnie 22,7% ćwiczymy i gramy razem 20,3% 0% 20% 40% N=298 Wśród osób badanych, aż co czwarta osoba nie uprawia sportu. Poproszono respondentów o uzasadnienie tej odpowiedzi. Główną przyczyną takiego stanu okazał się brak czasu (38,9%). Dla blisko 33,7% powodem jest brak ochoty i siły po pracy, aż 16,8% osób uważa, że nie pozwala im na to stan zdrowia.ponadto wśród badanych pojawiła się opinia, że w Lęborku nie ma dobrej infrastruktury do uprawiania sportu (15,8%). Wykres 22. Powody nie uprawiania żadnej formy aktywności fizycznej przez osoby badane. nie ma czasu 38,9% po pracy są zbyt zmęczeni 33,7% stan zdrowia im nie pozwala 16,8% Lębork nie ma dobrej infrastruktury 15,8% 0% 20% 40% N=95-16 -
Opracowanie Inny Format Sp. z o.o. 5 Amatorski sport w Lęborku W opinii mieszkańców, Lębork ma dobre warunki do amatorskiego uprawiania sportu (75,6%). Najczęściej respondenci uzasadniali to odpowiedzią, że okolica (w tym bliskość parków, lasów i terenów nadmorskich) sprzyja aktywności ruchowej (70,9%). W opinii części osób w mieście jest dobra infrastruktura sportowa (63,2%), np. orliki, basen. Natomiast 29,1 % osób uważa, że mogą korzystać z dostępnej infrastruktury za niewielkie pieniądze. Pojedyncze osoby wskazały na inne odpowiedzi (2,7%): miasto organizuje wiele zawodów sportowych, są tutaj ligi sportowe, amatorskie, dużo klubów sportowych o różnych profilach. Wykres 23. Opinia osób badanych, czy w Lęborku są dobre warunki do amatorskiego uprawiania sportu. 24,4% tak nie 75,6% N=401 Wykres 24. Argumenty przemawiające za tym, że w Lęborku są dobre warunki do uprawiania sportu. okolica sprzyja uprawianiu sportu 70,9% jest dobra infrastruktura 63,2% korzystanie z infrastruktury za niewielkie pieniądze 29,1% inne 2,7% 0% 20% 40% 60% 80% N=297-17 -
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych Wśród badanych pojawiły się również opinie, że w Lęborku nie ma dobrych warunków do uprawiania amatorskiego sportu (24,4%). Aż 63,3% osób uważa, że w mieście nie ma nowoczesnej infrastruktury. Co trzecia osoba sądzi, że korzystanie z infrastruktury sportowej jest zbyt drogie. Natomiast 21,2% badanych jest zdania, że infrastruktura nie jest dostępna dla wszystkich mieszkańców, ponieważ mogą z niej korzystać tylko uczniowie i członkowie klubów sportowych. Wykres 25. Argumenty przemawiające za tym, że w Lęborku są złe warunki do uprawiania sportu. nie ma nowoczesnej infrastruktury 63,6% korzystanie z infrastruktury sportowej jest drogie 33,3% infrastruktura jest dostępna dla uczniów i klubów sportowych 21,2% 0% 20% 40% 60% N=101 Mieszkańców Lęborka spytano o dyscyplinę sportu, którą chcieliby uprawiać, gdyby była do tego odpowiednia infrastruktura. Okazało się, że najchętniej osoby uprawiałyby: siatkówkę (44%), pływanie (34,9%), piłkę nożną (17,1%), aerobic (14,9%) i jogę (14,3%). Pozostałe osoby (18,3%) wskazały na inne formy aktywności fizycznej, takie jak: tenis ziemny i stołowy, kick boxing, siłownia, rower, piłka ręczna, narty, lekkoatletyka, koszykówka, karate, bieganie, szermierka, skoki narciarskie, motocross. - 18 -
Opracowanie Inny Format Sp. z o.o. Wykres 26. Dyscypliny sportu jakie chciałyby uprawiad osoby badane, gdyby była do tego odpowiednia infrastruktura. siatkówka 44,0% pływanie 34,9% piłka nożna 17,1% aerobic 14,9% joga 14,3% inne 18,3% 0% 20% 40% N=178 Najważniejsze wyniki 1. Mieszkańcy Lęborka w przeważającej części znają program Południowy Bałtyk (83,9% respondentów odpowiedziało tak ). Najczęściej jest on kojarzony zjego głównymi zadaniami, czyli turniejami (49,4%), aktywnością ruchową (44%) i grami zespołowymi (39,4%). Również większość osób wie, że jest to jeden z programów Urzędu Miasta w Lęborku (48,6%) i jedna z inicjatyw Unii Europejskiej (25,1%). 2. Osoby, które uczestniczyły w Programie Południowy Bałtyk zazwyczaj zdecydowały się na udział w nim, ponieważ lubią gry zespołowe (54,4%) i uważają, że siatkówka jest dobrym pomysłem na spędzenie wolnego czasu (44,8%). 3. Mieszkańcy Lęborka w różny sposób dbają o swoje zdrowie, np.regularnie kontrolują poziom ciśnienia i cholesterolu (30%). W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy większość respondentów zwiększyła swoją aktywność fizyczną (74,5%). Również duża część osób badanych je mniej tłuszczu (43,9%), soli i cukru (39,4%). Co czwarta osoba stosuje dietę odchudzającą. 4. Podczas przygotowywania posiłków, często osoby badane biorą pod uwagę wartość kaloryczną (54,9%) i cenę (53,9%) potrzebnych składników. Poza tym ważnym elementem jest zawartość tłuszczu (40,7%). Mniej osób zwraca uwagę na zawartość soli (33,3%) i witamin (38,9%) w posiłkach. 5. Większość respondentów odczuwa potrzebę zadbania o swoje zdrowie (71,6%), np. poprzez ćwiczenia fizyczne (38%), granie w gry zespołowe (21,1%) i bieganie (8,5%). 6. Spośród wszystkich badanych blisko 75,4% uprawia regularnie aktywność ruchową, sportową. Najczęściej respondenci grają w piłkę nożną i siatkową (68,3%). Dużym powodzeniem cieszą się również spacery (37,6%) i pływanie (31,4%). - 19 -
P[pp Raport z realizacj badań ewaluacyjnych 7. Uczestnicy projektu Baltic Rally uprawiają sport regularnie. Blisko 32,6% uprawia sport kilka razy w tygodniu, 24,7% robi to raz w tygodniu, 21,1% kilka razy w miesiącu. Co piąta osoba badana uprawia sport codziennie. 8. Najczęściej respondenci uprawiają sport samodzielnie (33,2%). Blisko 20,3% ćwiczy i gra razem z bliskimi, a 25,8% osobom rodzina kibicuje. 9. Osoby, które nie uprawiają sportu (24,6%), często jako powód wskazują brak czasu (38,9%), ochoty i siły po pracy (33,7%). 10. W opinii większości respondentów (75,6%)Lębork posiada dobre warunki do amatorskiego uprawiania sportu.ich zdaniem okolica sprzyja aktywności ruchowej (70,9%) i jest tam wystarczająco dobra infrastruktura sportowa (63,2%). 11. Jako główny powód nieodpowiednich warunków do uprawiania sportu, respondenci podają brak nowoczesnej infrastruktury (63,3%). 12. Osoby badane w największym stopniu chciałyby uprawiać takie sporty jak: siatkówka (44%) i pływanie (34,9%). - 20 -