Wykaz podstaw prawnych przewidujących stosowanie zwykłej procedury ustawodawczej w traktacie z Lizbony 1 Niniejszy załącznik zawiera wykaz podstaw prawnych, do których ma zastosowanie zwykła procedura ustawodawcza ustanowiona na mocy traktatu z Lizbony. Podkreślono te dziedziny, w których na mocy traktatu z Lizbony podstawa prawna jest albo zupełnie nowa, albo została zmieniona, wskutek czego odpowiednie środki zostały objęte procedurą współdecyzji/zwykłą procedurą ustawodawczą. Numery artykułów w TUE i TFUE odpowiadają numerom w skonsolidowanej wersji traktatów (zgodnie z tabelą załączoną do traktatu z Lizbony). Wcześniejsze artykuły traktatów podano kursywą, a jeżeli traktat z Lizbony doprowadził do zmiany procedury, wskazuje się również na procedurę, która miała zastosowanie. 1. Usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (art. 14 TFUE) (art. 16 TWE) 2. Zasady dostępu do dokumentów (art. 15 ust. 3 TFUE) (art. 255 ust. 2) 3. Ochrona danych (art. 16 ust. 2 TFUE) (art. 286 ust. 2) 4. Środki zwalczające wszelką dyskryminację ze względu na przynależność państwową (art. 18 TFUE) (art. 12 TWE) 5. Podstawowe zasady dla środków zachęcających w dziedzinie niedyskryminacji (art. 19 ust. 2 TFUE) (art. 13 ust. 2 TWE) 6. Przepisy zmierzające do ułatwienia wykonywania prawa obywateli do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich (art. 21 ust. 2 TFUE) (art. 18 ust. 2 TWE) 7. Inicjatywa obywatelska (art. 24 TFUE) 8. Współpraca celna (art. 33 TFUE) (art. 135 TWE) 9. Stosowanie zasad konkurencji do wspólnej polityki rolnej (art. 42 odsyłający do art. 43 ust. 2 TFUE) (art. 36 TWE: większość kwalifikowana w Radzie i zwykła opinia PE) 1 Zaczerpnięto z dokumentu A6-0013/2008, sprawozdanie w sprawie traktatu z Lizbony 2007/2286 (INI).
10. Prawodawstwo w dziedzinie wspólnej polityki rolnej (art. 43 ust. 2 TFUE) (art. 37 ust. 2: większość kwalifikowana w Radzie i zwykła opinia PE) 11. Swobodny przepływ pracowników (art. 46 TFUE) (art. 40 TWE) 12. Rynek wewnętrzny środki zabezpieczenia społecznego dla migrujących pracowników wspólnotowych 2 (art. 48 TFUE) (art. 42 TWE: procedura współdecyzji jednomyślność w Radzie) 13. Prawo do przedsiębiorczości (art. 50 ust. 1 TFUE) (art. 44 TWE) 14. Wyłączenie w państwie członkowskim niektórych rodzajów działalności z zakresu stosowania przepisów dotyczących prawa do przedsiębiorczości (art. 51 akapit drugi TFUE) (art. 45 akapit drugi TWE: większość kwalifikowana w Radzie bez udziału PE) 15. Koordynacja przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych przewidujących szczególne traktowanie cudzoziemców z innych państw członkowskich przy wykonywaniu prawa do przedsiębiorczości (art. 52 ust. 2 TFUE) (art. 46 ust. 2 TWE) 16. Koordynacja przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych państw członkowskich dotyczących dostępu do działalności prowadzonej na własny rachunek i jej wykonywania oraz wzajemnego uznawania dyplomów (art. 53 ust. 1 TFUE) (art. 47 TWE: procedura współdecyzji jednomyślność w Radzie, jeżeli przedmiotem była zmiana przepisów państwa członkowskiego) 17. Rozszerzenie korzyści wynikających z przepisów dotyczących świadczenia usług na obywateli państw trzecich mających przedsiębiorstwo we Wspólnocie (art. 56 akapit drugi TFUE) (art. 49 akapit drugi TWE: większość kwalifikowana w Radzie bez udziału PE) 18. Liberalizacja usług w określonych sektorach (art. 59 ust. 1 TFUE) (art. 52 ust. 1 TWE: większość kwalifikowana w Radzie i zwykła opinia PE) 19. Usługi (art. 62 TFUE) (art. 55 TWE) 20. Przyjęcie innych środków dotyczących przepływu kapitału do lub z państw trzecich (art. 64 ust. 2 TFUE) (art. 57 ust. 2 zdanie pierwsze TWE: większość kwalifikowana w Radzie bez udziału PE) 21. Środki administracyjne dotyczące przepływu kapitału w zakresie zapobiegania i zwalczania przestępczości i terroryzmu (art. 75 TFUE) (art. 60 TWE) 22. Wizy, kontrole na granicach zewnętrznych, warunki swobodnego przemieszczania się obywateli państw trzecich, zarządzanie granicami zewnętrznymi, brak kontroli na granicach wewnętrznych (art. 77 ust. 2 TFUE) (art. 62 TWE: procedura określona w art. 67 TWE: jednomyślność Rady i 2 Procedurze tej towarzyszy mechanizm hamulca bezpieczeństwa : w przypadku, gdy państwo członkowskie uważa, że dane środki mogłyby naruszać podstawowe aspekty jego systemu zabezpieczenia społecznego, w szczególności jego zakres stosowania, koszty lub strukturę finansową lub mogłyby naruszać równowagę finansową, może zażądać przedłożenia tej kwestii Radzie Europejskiej (co pociąga za sobą wstrzymanie procedury ustawodawczej), która musi w takim przypadku w terminie czterech miesięcy albo skierować sprawę z powrotem do Rady, tak aby procedura była kontynuowana, albo może zażądać od Komisji złożenia nowego wniosku.
zwykła opinia PE, z możliwością przejścia do współdecyzji stosownie do decyzji Rady podjętej jednomyślnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim) 23. Azyl, czasowa lub dodatkowa ochrona obywateli państw trzecich (art. 78 ust. 2 TFUE) (art. 63 ust. 1 i 2 oraz art. 64 ust. 2 TWE: procedura określona w art. 67 TWE: jednomyślność Rady i zwykła opinia PE, z możliwością przejścia do współdecyzji stosownie do decyzji Rady podjętej jednomyślnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim) 24. Imigracja i zwalczanie handlu ludźmi (art. 79 ust. 2 TFUE) (art. 63 ust. 3 i 4 TWE: procedura określona w art. 67 TWE: jednomyślność Rady i zwykła opinia PE, z możliwością przejścia do współdecyzji stosownie do decyzji Rady podjętej jednomyślnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim) 25. Środki zachęcające do wspierania integracji obywateli państw trzecich (art. 79 ust. 4 TFUE) 26. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych (z wyjątkiem prawa rodzinnego) 3 (art. 81 ust. 2 TFUE) (art. 65 TWE: procedura określona w art. 67 TWE: jednomyślność Rady i zwykła opinia PE, z możliwością przejścia do współdecyzji stosownie do decyzji Rady podjętej jednomyślnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim) 27. Współpraca sądowa w sprawach karnych procedury, współpraca, szkolenia, konflikty kompetencji, minimalne normy uznawania wyroków) (art. 82 ust. 1 i 2 TFUE) 4 (art. 31 TUE: jednomyślność Rady i zwykła opinia PE) 28. Normy minimalne dotyczące określania przestępstw oraz kar w dziedzinach szczególnie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym (art. 83 ust. 1 i ewentualnie 2 TFUE) 5 (art. 31 TUE: procedura określona w art. 34 ust. 2 oraz art. 39 ust. 1 TUE: jednomyślność Rady i zwykła opinia PE) 29. Środki wspierania zapobiegania przestępczości (art. 84 TFUE) 30. Eurojust (art. 85 ust. 1 akapit drugi TFUE) (art. 31 TUE: procedura określona w art. 34 ust. 2 oraz art. 39 ust. 1 TUE: jednomyślność Rady i zwykła opinia PE) 31. Warunki uczestnictwa Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych w ocenie Eurojust (art. 85 ust. 1, akapit trzeci TFUE) 3 Litery e), g) i h) ust. 2 tego artykułu zawierają nowe podstawy prawne; postanowienia pozostałych liter były już zawarte w art. 65 TWE. Ust. 3 tego samego art. 81 TFUE przewiduje dodatkowo możliwość, by Rada przyjęła decyzję określającą aspekty prawa rodzinnego mające skutki transgraniczne, które mogą być przedmiotem aktów przyjmowanych w drodze zwykłej procedury ustawodawczej. 4 W ust. 3 tego artykułu przewidziano mechanizm hamulca bezpieczeństwa ; jeżeli państwo członkowskie uważa, że dany środek może naruszyć podstawowe aspekty jego sądownictwa karnego, może zażądać, aby kwestia taka została odesłana do Rady Europejskiej. W takim przypadku następuje wstrzymanie procedury ustawodawczej. Jeżeli w wyniku dyskusji w Radzie Europejskiej w ciągu czterech miesięcy dojdzie do porozumienia, projekt wraca do Rady i wstrzymanie procedury zostaje anulowane. W przypadku nieosiągnięcia porozumienia, co najmniej dziewięć państw członkowskich może zażądać podjęcia wzmocnionej współpracy w oparciu o projekt wniosku. 5 W ust. 3 tego artykułu przewidziano mechanizm hamulca bezpieczeństwa. Zob. przypis 113.
32. Współpraca policyjna (niektóre aspekty) (art. 87 ust. 2 TFUE) (art. 30 TUE: procedura określona w art. 34 ust. 2 oraz art. 39 ust. 1 TUE: jednomyślność Rady i zwykła opinia PE) 33. Europol (art. 88 ust. 2 akapit pierwszy TFUE) (art. 30 TUE: procedura określona w art. 34 ust. 2 oraz art. 39 ust. 1 TUE: jednomyślność Rady i zwykła opinia PE) 34. Metody kontroli Europolu przez PE i parlamenty narodowe (art. 88 ust. 2 akapit drugi TFUE) 35. Wdrożenie wspólnej polityki transportowej (art. 91 ust. 1 TFUE) (art. 71 TWE) 36. Transport morski i lotniczy (art. 100 ust. 2 TFUE) (art. 80 ust. 2 TWE) 37. Środki dotyczące zbliżenia przepisów narodowych, które mają na celu ustanowienie lub funkcjonowanie rynku wewnętrznego, dla wspierania celów określonych w art. 26 (art. 114 ust. 1 TFUE) (art. 95 ust. 1 TWE) 38. Środki niezbędne do eliminowania zakłóceń rynku wewnętrznego (art. 116 TFUE) (art. 96 TWE: większość kwalifikowana w Radzie bez udziału PE) 39. Własność intelektualna oprócz systemów językowych dotyczących europejskich tytułów prawnych (art. 118 akapit pierwszy TFUE) 6 40. Nadzór wielostronny (art. 121 ust. 6 TFUE) (art. 99 ust. 5 TWE: procedura współpracy) 41. Zmiana protokołu dotyczącego statutu ESBC i EBC (art. 129 ust. 3 TFUE) (art. 107 ust. 5 TWE: jednomyślność Rady lub zależnie od przypadku większość kwalifikowana po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego) 42. Środki niezbędne do używania euro (art. 133 TFUE) (art. 123 ust. 4 TWE) 43. Środki zachęcające do tworzenia miejsc pracy (art. 149 TFUE) (art. 129 TWE) 44. Polityka społeczna (art. 153 ust. 1, z wyjątkiem lit. c), d), f) i g), i ust. 2 7 akapit pierwszy, drugi i trzeci TFUE) (art. 137 ust. 1 i 2 TWE) 45. Polityka społeczna (równość szans, równość traktowania i równość wynagrodzeń) (art. 157 ust. 3 TFUE) (art. 141 ust. 3 TWE) 46. Europejski Fundusz Społeczny (art. 164 TFUE) (art. 148 TWE) 47. Edukacja (z wyjątkiem zaleceń) (art. 165 ust. 4, lit. a) TFUE) (art. 149 ust. 4 TWE) 48. Sport (art. 165 ust. 2 lit. g) i ust. 4 TFUE) 49. Kształcenie zawodowe (art. 166 ust. 4 TFUE) (art. 150 ust. 4 TWE) 6 W braku specjalnej podstawy prawnej Unia podejmowała dotąd działania w tej dziedzinie na podstawie art. 308 TWE (obecnie art. 352 TFUE): jednomyślność Rady i zwykła opinia PE. 7 W dziedzinach wymienionych w tych ustępach Rada przyjmuje akty prawne jednomyślnie, po zasięgnięciu opinii PE. Jednak drugi akapit ust. 2 zawiera przepis pomostowy, zgodnie z którym Rada może postanowić jednomyślnie, że w odniesieniu do ust. 1 lit. d), f) i g) stosowana będzie zwykła procedura ustawodawcza.
50. Kultura (z wyjątkiem zaleceń) (art. 167 ust. 5 tiret pierwsze TFUE) (art. 151 TWE: procedura współdecyzji jednomyślność w Radzie) 51. Zdrowie publiczne środki służące przeciwstawianiu się wspólnym zagrożeniom bezpieczeństwa w dziedzinie zdrowia 8 (art. 168 ust. 4 TFUE) (art. 152 ust. 4 TWE) 52. Zdrowie publiczne środki zachęcające zmierzające do ochrony zdrowia ludzkiego, a w szczególności zwalczania epidemii transgranicznych oraz walki z tytoniem i nadużywaniem alkoholu (art. 168 ust. 5 TFUE 9 ) 53. Ochrona konsumentów (art. 169 ust. 3 TFUE) (art. 153 ust. 4 TWE) 54. Sieci transeuropejskie (art. 172 TFUE) (art. 156 TWE) 55. Przemysł (art. 173 ust. 3 TFUE) (art. 157 ust. 3 TWE) 56. Środki w dziedzinie spójności gospodarczej i społecznej (art. 175 akapit trzeci TFUE) (art. 159 TWE) 57. Fundusze strukturalne (art. 177 akapit pierwszy TFUE) (art. 161 TWE: jednomyślność Rady i zgoda PE) 58. Fundusz Spójności (art. 177 akapit drugi TFUE) (art. 161 TWE: większość kwalifikowana w Radzie i zgoda PE) 59. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (art. 178 TFUE) (art. 162 TWE) 60. Ramowy program badawczy (art. 182 ust. 1 TFUE) (art. 166 ust. 1 TWE) 61. Utworzenie europejskiego obszaru badań (art. 182 ust. 5 TFUE) 62. Wdrożenie ramowego programu badań naukowych: zasady uczestnictwa przedsiębiorstw w upowszechnianiu wyników (art. 183 i 188 akapit drugi TFUE) (art. 167 TWE) 63. Uzupełniające programy badań dla niektórych państw członkowskich (art. 184 i 188 akapit drugi TFUE) (art. 168 TWE) 64. Udział w programach badawczych podejmowanych przez wiele państw członkowskich (art. 185 i 188 akapit drugi TFUE) (art. 169 TWE) 65. Polityka dotycząca przestrzeni kosmicznej (art. 189 TFUE) 66. Środowisko naturalne (działania wspólnotowe zmierzające do realizacji celów w tej dziedzinie, z wyjątkiem działań o charakterze fiskalnym) (art. 192 ust. 1 TFUE) (art. 175 ust. 1 TWE) 67. Program działania w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego (art. 192 ust. 3 TFUE) (art. 175 ust. 3 TWE) 8 Środki przewidziane w ust. 4 lit. a) i b) tego artykułu przewidywał już art. 152 TWE. Środki przewidziane w lit. c) i d) są nowe. 9 Wszystkie podstawy prawne przewidziane w tym ustępie są nowe, z wyjątkiem tej dotyczącej środków zachęcających do ochrony zdrowia ludzkiego, które przewidywał już art. 152 TWE.
68. Energetyka, z wyjątkiem środków o charakterze fiskalnym (art. 194 akapit drugi TFUE) 10 69. Turystyka środki mające na celu uzupełnienie działań podejmowanych w państwach członkowskich (art. 195 ust. 2 TFUE) 70. Obrona cywilna w celu ochrony przed klęskami żywiołowymi i katastrofami spowodowanymi przez człowieka 11 (art. 196 akapit drugi TFUE) 71. Współpraca administracyjna w celu wdrażania prawa Unii przez państwa członkowskie (art. 197 ust. 2 TFUE) 72. Polityka handlowa środki realizacyjne (art. 207 ust. 2 TFUE) (art. 133 TWE: większość kwalifikowana w Radzie bez konsultacji z PE) 73. Współpraca na rzecz rozwoju (art. 209 ust. 1 TFUE) (art. 179 TWE) 74. Współpraca gospodarcza, finansowa i techniczna z krajami trzecimi (art. 212 akapit drugi TFUE) (art. 181 A TWE: większość kwalifikowana w Radzie i zwykła opinia PE) 75. Ogólne ramy działań w zakresie pomocy humanitarnej (art. 214 ust. 3 TFUE) 76. Europejski Ochotniczy Korpus Pomocy Humanitarnej (art. 214 ust. 5 TFUE) 77. Status i zasady finansowania partii politycznych na szczeblu europejskim (art. 224 TFUE) (art. 191 TWE) 78. Tworzenie sądów wyspecjalizowanych (art. 257 TFUE) (art. 225A TWE: jednomyślność Rady i zwykła opinia Parlamentu) 79. Zmiana statutu Trybunału Sprawiedliwości, z wyjątkiem tytułu I i art. 64 (art. 281 TFUE) (art. 245 TWE: jednomyślność Rady i zwykła opinia Parlamentu) 80. Metody kontroli uprawnień wykonawczych (art. 291 ust. 3 TFUE) (art. 202 TWE: jednomyślność Rady i zwykła opinia Parlamentu) 81. Administracja europejska (art. 298 ust. 2 TFUE) 82. Przyjmowanie zasad finansowych (art. 322 ust. 1 TFUE) (art. 279 ust. 1 TWE: większość kwalifikowana w Radzie) 83. Zwalczanie nadużyć naruszających interesy finansowe Wspólnoty (art. 325 ust. 4 TFUE) (art. 280 ust. 4 TWE) 84. Status urzędników oraz przepisy obowiązujące innych pracowników Unii (art. 336 TFUE) (art. 283 TWE: większość kwalifikowana w Radzie i zwykła opinia PE) 85. Statystyki (art. 338 ust. 1 TFUE) (art. 285 ust. 1 TWE) 10 W braku specjalnej podstawy prawnej Unia podejmowała dotąd działania w tej dziedzinie na podstawie art. 308 TWE (obecnie art. 352 TFUE): jednomyślność Rady i zwykła opinia PE. 11 Zob. przypis 119.