ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY ŚWIEBODZIN CZĘŚĆ I UWARUNKOWANIA ROZWOJU

Burmistrz Świebodzina Województwo Lubuskie ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY ŚWIEBODZIN CZĘŚĆ I UWARUNKOWANIA ROZWOJU Z a ł ą c z n i k n r 1 do Uchwały Nr XIII / 135 / 2011 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 28 października 2011 r. Warszawa-Grudziądz-Świebodzin, 2011

Niniejsze opracowanie sporządził: Burmistrz Świebodzina Opracowanie: na podstawie Umowy Nr 23/BZP/10 z dnia 16 lipca 2010 roku PHU Maxi Usługi Urbanistyczne ul. Władysława IV 14; 86-300 Grudziądz zespół autorski w składzie: mgr inż. arch. krajobrazu Hanna Czajkowska: - główny projektant, koordynator projektu, członek Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Warszawie nr 385 mgr inż. arch. krajobrazu Anna Pugacewicz - członek Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Warszawie nr 384 oraz mgr inż. gospodarki przestrzennej Katarzyna Samoraj.. baza danych GIS mgr inż. gospodarki przestrzennej Wioletta Kamińska baza danych GIS oraz analizy przestrzenne mgr inż. arch. krajobrazu Lidia Paleń środowisko kulturowe i ochrona zabytków mgr inż. budownictwa Włodzimierz Rybarczyk komunikacja mgr inż. gospodarki przestrzennej Monika Stasiak ochrona środowiska i infrastruktura społeczna konsultacje: mgr inż. arch. Małgorzata Sienkiewicz Januszkiewicz urbanistyka 2

Spis treści: 1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA, ZAGOSPODAROWANIA I UZBROJENIA TERENU ORAZ ZE STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGÓW JEGO OCHRONY...7 1.1. PLANOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE W GMINIE ŚWIEBODZIN STAN PRAWNY... 7 1.2. DOTYCHCZASOWE ZAGOSPODAROWANIE I UZBROJENIE TERENÓW... 29 1.2.1. Tereny mieszkaniowe stan mieszkalnictwa...31 1.2.2. Tereny usługowo produkcyjne...32 1.2.3. Tereny inwestycji celu publicznego...33 1.2.4. Tereny zieleni i wody...34 1.2.5. Infrastruktura techniczna...34 1.2.6. Tereny specjalne...34 1.2.7. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony...34 2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŚRODOWISKA, W TYM STANU ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKOŚCI I JAKOŚCI ZASOBÓW WODNYCH ORAZ WYMOGÓW OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO...36 2.1. ZASOBY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO... 36 2.1.1. Budowa geologiczna i geomorfologia...36 2.1.2. Surowce naturalne - występowanie udokumentowanych złóż kopalin...37 2.1.3. Charakterystyka warunków geologiczno-inżynierskich...38 2.1.4. Gleby...38 2.1.5. Klimat...39 2.1.6. Hydrologia...40 2.1.7. Flora i fauna...41 2.1.8. Obszary i obiekty cenne przyrodniczo...43 2.1.9. Powiązania przyrodnicze...44 2.2. LEŚNA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA... 44 2.3. ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA... 45 2.3.1. Rolnictwo...45 2.3.2. Rybactwo...48 2.4. STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO... 48 2.4.1. Zagrożenia i stan powietrza...48 2.4.2. Zagrożenia i stan wód...49 2.4.3. Zagrożenia i stan gleb...51 2.4.4. Przekształcenia powierzchni ziemi, zagrożenie występowania masowych ruchów ziemi...51 2.4.5. Klimat akustyczny...52 2.4.6. Promieniowanie elektromagnetyczne...53 2.4.7. Zagrożenia flory i fauny...53 2.4.8. Zagrożenia i stan lasów...53 2.5. WYMOGI OCHRONY ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO... 54 3. WYSTĘPOWANIE OBSZARÓW NATURALNYCH ZAGROŻEŃ GEOLOGICZNYCH...55 3.1. Obszary osuwisk... 55 3.2. Obszary zagrożenia powodziowego... 55 4. WYSTĘPOWANIE UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓŻ KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH......55 5. WYSTĘPOWANIE TERENÓW GÓRNICZYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH...55 6. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ...56 6.1. WALORY ŚRODOWISKA KULTUROWEGO... 56 6.1.1. Charakterystyka zabytkowych zespołów w obrębie miasta...57 6.1.2. Charakterystyka układów osadniczych wsi...57 6.1.3. Charakterystyka przysiółków...62 6.1.4. Obiekty o wartościach kulturowych ujęte w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków...62 6.1.5. Archeologia...62 6.2. STAN I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA KULTUROWEGO... 62 7. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WARUNKÓW I JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, W TYM OCHRONY ICH ZDROWIA...62 7.1. POTENCJAŁ DEMOGRAFICZNY... 62 7.2. PROJEKCJE DEMOGRAFICZNE NA 2015 r.... 64 7.3. SYTUACJA NA RYNKU PRACY... 65 7.3.1. Podmioty gospodarcze...65 7.3.2. Stan zatrudnienia i bezrobocie...66 7.4. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA... 67 7.4.1. Ochrona zdrowia...67 7.4.2. Oświata...68 7.4.3. Sport...68 7.4.4. Kultura...69 7.4.5. Turystyka...69 8. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA...70 9. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POTRZEB I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY...71 9.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW SZCZEBLA WOJEWÓDZKIEGO... 71 9.1.1. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa lubuskiego (2002 r.)...71 9.1.2. Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego aktualizacja z horyzontem czasowym do 2020 roku (2005 r.)....73 9.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW SZCZEBLA POWIATOWEGO... 74 3

9.2.1. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Świebodzińskiego (2001 r.)...74 9.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW SZCZEBLA LOKALNEGO... 74 9.3.1. Strategia Rozwoju miasta i gminy Świebodzin, horyzont czasowy - rok 2015 (2001 r.)...74 9.4. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WNIOSKÓW ZŁOŻONYCH DO STUDIUM... 76 9.4.1. Wnioski instytucji uzgadniających i opiniujących...77 9.4.2. Wnioski mieszkańców i właścicieli nieruchomości zainteresowanych zmianą przeznaczenia na obszarze gminy...81 10. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU PRAWNEGO GRUNTÓW...81 11. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH...83 11.1. OBIEKTY I TERENY CHRONIONE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O OCHRONIE PRZYRODY...... 83 11.1.1. Rezerwat przyrody Dębowy Ostrów...84 11.1.2. Obszary Chronionego Krajobrazu...84 11.1.3. Sieć NATURA 2000...85 11.1.4. Pomniki przyrody...86 11.1.5. Użytki ekologiczne...86 11.2. OBIEKTY I TERENY PROPONOWANE DO OBJĘCIA OCHRONĄ NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O OCHRONIE PRZYRODY... 87 11.3. OBIEKTY I OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O OCHRONIE ZABYTKÓW... 87 11.3.1. Obiekty i obszary prawnej ochrony konserwatorskiej...87 11.4. OBSZARY I OBIEKTY CHRONIONE NA PODSTAWIE INNYCH NIŻ POWYŻSZE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH... 91 11.4.1. Lasy, lasy ochronne...91 11.4.2. Grunty rolne wysokich klas bonitacyjnych (I-III)...91 11.4.3. Strefy ochronne wokół ujęć wód podziemnych...92 12. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, W TYM STOPNIA UPORZĄDKOWANIA GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ, ENERGETYCZNEJ ORAZ GOSPODARKI ODPADAMI - KOMUNIKACJA...92 12.1. STAN SYSTEMU TRANSPORTOWEGO... 92 12.1.1. Układ drogowy...92 12.1.2. Komunikacja kolejowa...95 12.1.3. Komunikacja publiczna autobusowa...95 12.1.4. Komunikacja lotnicza...95 12.1.5. Ruch pieszy i rowerowy...95 12.1.6. Transport ładunków...96 12.1.7. Parkowanie pojazdów...96 12.2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU KOMUNIKACJI WYNIKAJĄCE Z UWARUNKOWAŃ ZEWNĘTRZNYCH, DOTYCHCZASOWYCH USTALEŃ PLANISTYCZNYCH, STRATEGII, PLANÓW ROZWOJU ORAZ WNIOSKÓW DO STUDIUM... 96 12.3. OCENA FUNKCJONOWANIA I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU SYSTEMU TRANSPORTOWEGO GMINY... 99 13. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, W TYM STOPNIA UPORZĄDKOWANIA GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ, ENERGETYCZNEJ ORAZ GOSPODARKI ODPADAMI INFRASTRUKTURA TECHNICZNA...101 13.1. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA... 101 13.1.1. Zaopatrzenie w wodę...102 13.1.2. Oczyszczanie i odprowadzanie ścieków...103 13.2. GOSPODARKA ODPADAMI... 104 13.3. ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ i MOŻLIWOŚĆ WYKORZYSTANIA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII... 106 13.4. ZAOPATRZENIE W GAZ... 106 13.5. ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ CIEPLNĄ... 107 13.6. TELEKOMUNIKACJA... 108 14. WYMAGANIA DOTYCZĄCE OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ......108 15. SYNTEZA UWARUNKOWAŃ I ICH WPŁYW NA USTALENIE KIERUNKÓW I ZASAD ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY. 109 4

PODSTAWA FORMALNO-PRAWNA Niniejszy projekt stanowi zmianę aktualnego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Świebodzin, przyjętego Uchwałą Rady Miejskiej w Świebodzinie Nr XXXI/372/01 z dnia 29 maja 2001 roku w sprawie uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin, wraz ze zmianami przyjętymi w uchwałach Rady Miejskiej w Świebodzinie: 1) Nr XXII/222/04 z dnia 30 sierpnia 2004 roku w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin, 2) Nr XL/361/05 z dnia 3 listopada 2005 roku w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin, 3) Nr XXX/395/2009 z dnia 29 kwietnia 2009 roku w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin, zwanego dalej studium. Podstawę formalno prawną opracowania stanowi natomiast Uchwała Nr VIII/81/2007 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 27 kwietnia 2007 roku w sprawie przystąpienia do opracowania zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin wraz ze zmianami wprowadzonymi: - Uchwałą Nr X/120/2007 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 28 czerwca 2007 roku zmieniająca uchwałę w sprawie przystąpienia do opracowania zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin, - Uchwałą Nr XX/250/2008 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 29 kwietnia 2008 roku zmieniająca uchwałę w sprawie przystąpienia do opracowania zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.), celem niniejszego opracowania jest określenie polityki przestrzennej obszaru miasta i gminy Świebodzin, w tym lokalnych zasad zagospodarowania. Tak zdefiniowany cel jako podstawową funkcję studium wskazuje określenie polityki jego rozwoju przestrzennego. W świetle art. 9 ust. 2 ww. ustawy studium jest także narzędziem koordynowania planowania przestrzennego na szczeblu lokalnym i strategicznych zamierzeń miasta z planowaniem krajowym i regionalnym. Jest to druga funkcja studium (koordynacyjna). Rangę studium określa art. 9 ust. 4 i 5 ww. ustawy, w myśl, których studium, pomimo, iż nie jest aktem prawa miejscowego, ma moc wiążącą dla opracowywanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Studium z 2001 r., jako jedyne kompleksowe opracowanie wykonane dla miasta i gminy Świebodzin w granicach administracyjnych, opracowane było według uchylonej ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o planowaniu przestrzennym. Zmiany tego dokumentu wykonywane w latach późniejszych (2004, 2005 i 2009) nie obejmowały całej problematyki istotnej z punktu późniejszego ustalenia kierunków rozwoju miasta i gminy. Wstępne analizy, oraz dokonana przez Urząd Miejski w Świebodzinie w lipcu 2010 r. ocena aktualności obowiązującego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wykazały konieczność wprowadzenia zasadniczych zmian merytorycznych. Wobec powyższego, przystępując do opracowania zmiany studium uznano, że zmiany nie mogą dotyczyć poszczególnych ustaleń. Muszą one równocześnie uwzględniać zmieniające się potrzeby i możliwości rozwojowe miasta i gminy, jak również obejmować pełny zakres i formę studium określoną w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i rozporządzeniu w sprawie zakresu projektu studium w części tekstowej i graficznej (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28.04.2004 r. opublikowane w Dz. U z 2004 r. nr 118, poz. 1233). W konsekwencji opracowano jednolity tekst i rysunek Studium, stanowiący w rzeczywistości nowe opracowanie, w którym wykorzystano część aktualnych zapisów ze studium z 2001 r. z późn. zm. Zakres koniecznych zmian uwzględnia m.in.: - ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uchwalonych po 1 grudnia 1995 r.; - wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz pozwolenia na budowę; - wnioski instytucji i ludności zgłoszone do zmiany studium; - wnioski burmistrza dotyczące nowych zamierzeń inwestycyjnych. 5

WPROWADZENIE 1. Gmina Świebodzin leży w środkowo-wschodniej części województwa lubuskiego i graniczy z trzema gminami powiatu świebodzińskiego: Lubrza, Szczaniec i Skąpe, gminą Międzyrzecz (na północy) oraz gminą Sulechów (na południu). 2. Miasto i gmina Świebodzin są zlokalizowane na przecięciu dwóch ważnych szlaków komunikacyjnych biegnących z: zachodu na wschód droga międzynarodowa E-30 (Berlin-Warszawa-Moskwa), północy na południe droga międzynarodowa E-65 (Szczecin-Jakuszyce). W/w drogi razem z drogami wojewódzkimi: nr 276 (Świebodzin-Krosno Odrzańskie) i nr 303 (Świebodzin- Babimost) stanowią podstawowe elementy powiązań Świebodzina z jego otoczeniem, w tym z leżącymi w pobliżu ośrodkami ponadregionalnymi takimi jak Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra. Umożliwiają jednocześnie rozwój infrastruktury logistycznej. Przez Świebodzin przebiega również ważna magistrala kolejowa E-20 (Warszawa Zachodnia-Kunowice- Berlin). Położenie miasta i gminy Świebodzin na szlakach tranzytowych z Niemiec na wschód i ze Skandynawii na południe Europy, w środkowo zachodniej części Polski, jest istotnym czynnikiem determinującym jej rozwój. 3. W skład gminy wchodzą miasto Świebodzin, 23 sołectwa: Jordanowo, Gościkowo, Nowy Dworek, Glińsk, Witosław, Rusinów, Ługów, Wilkowo, Borów, Rozłogi, Lubogóra, Chociule, Rudgerzowice, Osogóra, Rosin, Raków, Kępsko, Jeziory, Lubinicko, Kupienino, Rzeczyca i Grodziszcze i 3 inne miejscowości (Podlesie, Witosław, Wityń). 4. Miasto Świebodzin, liczące 21 697 mieszkańców (dane GUS, stan na 30 czerwca 2010 r.) pełni jednocześnie funkcję siedziby powiatu. Na obszarze wiejskim zamieszkuje łącznie 8 026 mieszkańców. Największymi miejscowościami poza Świebodzinem są: Wilkowo, Jordanowo, Gościkowo, Rzeczyca, Chociule. 5. Powierzchnia gminy wynosi 227, 36 km2 (22 736 ha), z czego 1 693 ha stanowi miasto Świebodzin, które od 1 sierpnia 2010 roku zwiększyło swoją powierzchnię o 639,52 ha (zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 lipca 2010 roku w sprawie ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statutu miasta). 6. W strukturze przestrzennej Świebodzina dominuje udział użytków rolnych - 62,1% (14032 ha) powierzchni gminy, co przy średniej krajowej wynoszącej 51,5% i średniej województwa wynoszącej zaledwie 35,7%, jest wynikiem wysokim. Tereny zurbanizowane i zabudowane stanowią 5,7% łącznej powierzchni gminy i miasta, przy czym na obszarze miasta stanowią ponad 41%, zaś na obszarach wiejskich zaledwie 4%. 7. Obszar gminy wyróżnia się wysokimi walorami przyrodniczo krajobrazowymi oraz kulturowymi. Do najbardziej charakterystycznych układów kompozycyjnych decydujących o charakterze krajobrazu kulturowego miasta i gminy należą: kościół, klasztor i zabudowania podworskie w Gościkowie oraz układ urbanistyczny obszaru d. miasta średniowiecznego w Świebodzinie. 8. Atrakcyjne położenie ma bezpośredni wpływ na rozwój gospodarczy. Duże znaczenie posiadają także przemysłowe tradycje Świebodzina, datujące się na początek XIX w. (1818r.). Przeważająca część mieszkańców zatrudniona jest w sektorze usług i handlu. Najwięcej miejsc pracy oferuje sektor usług przemysłowych nieco ponad 50,5% ogółu miejsc pracy (dane na 2003). Znikomy procent miejsc pracy znaleźć można w sektorze rolniczym (1,9%). 9. Analiza materiałów geodezyjnych i kartograficznych wskazuje na rozbieżności w zakresie granic gminy (na podstawie mapy topograficznej i ewidencji gruntów i budynków). Z oczywistych względów zmianę studium opracowano uwzględniając granice wynikające z ewidencji gruntów. 6

1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA, ZAGOSPODAROWANIA I UZBROJENIA TERENU ORAZ ZE STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGÓW JEGO OCHRONY 1.1. PLANOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE W GMINIE ŚWIEBODZIN STAN PRAWNY Zadaniem własnym gminy, wynikającym z ustawy o samorządzie gminnym jest m.in. prowadzenie polityki w zakresie gospodarowania przestrzenią i zapewnienie ładu przestrzennego. Zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki terytorialne, zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów oraz określania zasad ich zagospodarowania i zabudowy określone są w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. z 2003 roku Nr 80 poz. 717 z późn. zm.). W celu kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej, w tym określenia lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, Burmistrz Miasta sporządza studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, zwane dalej studium. Dokument ten, zgodnie z art. 9 pkt. 5 wspomnianej wyżej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nie jest aktem prawa miejscowego, tylko opracowaniem kierunkowym, stanowiącym wyraz polityki przestrzennej władz samorządowych gminy. Zgodnie z art. 14 pkt. 8 tejże ustawy, aktami prawa miejscowego są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, przy sporządzaniu, których, poprzez wymóg art. 9 pkt. 4 1, uwzględnia się politykę przestrzenną gminy. Powyższe sprawia, że jest ono prawem wewnętrznym gminy wiążącym władze oraz podporządkowane jej organy i jednostki, w podejmowanych decyzjach w zakresie działań dotyczących polityki przestrzennej na terenie gminy dla realizacji określonych celów. 1.1.1. Dokumenty planistyczne w gminie, a aktualny stan prawny Polityka przestrzenna miasta i gminy Świebodzin jest obecnie realizowana poprzez Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin uchwalone dnia 29 maja 2001 r. wraz z późniejszymi zmianami (przyjętymi w latach 2004, 2005 i 2009). Do dnia 1 października 2010 r., Rada Miejska w Świebodzinie uchwaliła 32 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (w tym 13 zmian nieobowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc z końcem 2003 r. oraz 3 zmiany obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego). Spośród wszystkich planów uchwalonych w okresie 1997-2010: 13 planów miejscowych sporządzono wg ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994 roku 2 (w tym 8 planów na obszarze miasta i 5 planów na obszarze wiejskim); 19 planów miejscowych sporządzono wg ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 roku 3 (w tym 12 planów na obszarze miasta i 7 planów na obszarze wiejskim). Z powyższego wynika, że ponad 40% planów miejscowych zostało sporządzonych na podstawie tzw. starej ustawy tj. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139 z późn. zm.). Ok. 60% planów miejscowych odpowiada wymogom aktualnie obowiązującej ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 późn. zm.). Obszary objęte prawem miejscowym spełniającym nowe wymogi zajmują ok. 315 ha, co stanowi 24,7% ogólnej powierzchni objętej planami i zaledwie niecałe 1,4% ogólnej powierzchni gminy. Do dnia 1 października 2010 roku Rada Miejska w Świebodzinie podjęła 3 uchwały dotyczące przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na terenie miasta i gminy Świebodzin. W przypadku braku planu miejscowego ustawodawca, zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 80 poz. 717 z późn. zm.), przewidział alternatywny tryb lokalizacji inwestycji. Na obszarach, gdzie nie ma planu zagospodarowania terenu, dla lokalizacji inwestycji celu publicznego i dla zmiany zagospodarowania terenu polegającej na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, obowiązują dwie niezależne procedury uzyskiwania decyzji: o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (określone w art. 50 ustawy), o warunkach zabudowy (określone w art. 59 ustawy). Decyzje te wydaje Burmistrz dopiero wtedy, kiedy jest znany potencjalny inwestor i konkretnie zdefiniowane zamierzenia inwestycyjne. W tym trybie samorząd gminy zachowuje możliwość prowadzenia bieżącej polityki w zakresie gospodarowania przestrzenią, chociaż musi zachować dosyć rozbudowany tryb wydawania decyzji (szczególnie decyzji o warunkach zabudowy). Problemem mającym często już swoje odzwierciedlenie w przestrzeni jest brak regulacji w aktualnym prawodawstwie odnośnie zachowania zgodności wydawanej decyzji ze studium. Z kolei w wielu sytuacjach przestrzennych wydanie decyzji o warunkach zabudowy nie jest prawnie możliwe i konieczne jest opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 1 Art. 9. ust. 4. stanowi, że ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. 2 Na podstawie art. 26 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.1999 r. Nr 15, poz. 139 z późn. zm.). 3 Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.2003 r. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) 7

1.1.2. Uwarunkowania wynikające z obowiązującego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 1. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Świebodzin przyjęte zostało Uchwałą Rady Miejskiej w Świebodzinie Nr XXXI/372/01 z dnia 29 maja 2001 roku w sprawie uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin. Do dnia dzisiejszego podjęto trzy uchwały wprowadzające zmiany do wymienionego wyżej opracowania podstawowego (zmiany zatwierdzone Uchwałą Rady Miejskiej Nr XXII/222/04 z dnia 30 sierpnia 2004 r., Uchwałą Rady Miejskiej w Świebodzinie Nr XL/361/05 z dnia 03 listopada 2005 r. oraz Uchwałą Rady Miejskiej w Świebodzinie Nr XXX/395/09 z dnia 29 kwietnia 2009 r.). Były to tzw. zmiany punktowe (obejmujące kilkanaście (13) obszarów o niewielkich powierzchniach i zabezpieczające doraźne potrzeby gminy), wywołane przede wszystkim potrzebą opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i podyktowane koniecznością zachowania zgodności obu opracowań. Z uwagi na fakt, iż zmiany polegały na uzupełnianiu studium o pojedyncze ustalenia, aktualne studium ma formę aktu ujednoliconego. Do dnia dzisiejszego nie przeprowadzono kompleksowej zmiany studium dostosowującej go do przepisów obowiązującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz innych, zmienionych przepisów branżowych. Obowiązujące studium składa się z części tekstowej tekst ujednolicony (Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego oraz kierunki zagospodarowania przestrzennego) oraz z części graficznej w skład, której wchodzą: 3 plansze w skali 1:5000 obejmujące teren miasta Świebodzin, tj.: Uwarunkowania i kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz przekształceń struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta, Uwarunkowania i kierunki dla modernizacji oraz rozbudowy infrastruktury technicznej miasta, Uwarunkowania i kierunki dla modernizacji i rozbudowy układu komunikacyjnego miasta ; 2 plansze w skali 1:25000 obejmujące teren całej gminy Świebodzin, tj.. Uwarunkowania i kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz przekształceń struktury funkcjonalno-przestrzennej, Uwarunkowania i kierunki dla modernizacji i rozbudowy układu komunikacji oraz infrastruktury technicznej, opracowane zgodnie z wymogami ustawy z dnia 07 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999r. nr 15 poz. 139 z późn. zm.). Fragmentaryczne zmiany studium przyjęte w latach 2004, 2005 i 2009 opracowane były zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.) 2. Obowiązujące studium określa przede wszystkim generalne kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy w zakresie przeznaczenia terenów oraz rozwiązań komunikacyjnych, przez co stanowi dokument zbyt ogólny jak na aktualne wymogi prawne. Stanowi dobre warsztatowo przełożenie regionalnej polityki przestrzennej na warunki lokalne, pomijając jednak część wskaźnikową, która warunkuje późniejszą jakość kształtowanej przestrzeni oraz warunki zamieszkiwania i inwestowania na obszarze gminy. W studium nie określono również m.in. terenów wyłączonych spod zabudowy, obszarów wymagających przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji, obszarów problemowych, granic terenów zamkniętych, obszarów, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego. Należy także wspomnieć, że pomiędzy poszczególnymi częściami opracowania występują niezgodności merytoryczne wymagające pilnych zmian np. w kierunkach rozwoju przestrzennego miasta zakłada się podział obszaru miasta na sześć stref funkcjonalnych o zróżnicowanej polityce zagospodarowania przestrzennego (strefa modernizacji i rewitalizacji obszaru śródmiejskiego, strefa zabudowy miejskiej o funkcjach mieszkalnych, strefa rekreacyjno-sportowa, strefa usług ponadlokalnych i produkcji, strefa użytków zielonych, strefa terenów otwartych), które nie zostały oznaczone na załączniku graficznym. W przyjętym układzie strefowym miasta, studium wskazuje podstawowe funkcje terenów, które z kolei są oznaczone na załączniku graficznym, natomiast nie zostały opisane w tekście studium. W kierunkach rozwoju przestrzennego terenów wiejskich, w części tekstowej określono jedynie ogólne ustalenia dla poszczególnych jednostek osadniczych (w tym funkcję wsi ), w części graficznej natomiast wskazano funkcje poszczególnych terenów w obrębie takiej jednostki, które podobnie jak w przypadku miasta nie znajdują odniesienia w ustaleniach tekstowych studium. W konsekwencji powyższego zmieniane studium ( ) miasta i gminy Świebodzin w części tzw. kierunków jest dokumentem bardzo ogólnym, prezentującym elastyczne podejście do zagospodarowania terenów (zapewne między innymi dzięki temu nie zaistniała wcześniej konieczność kompleksowej zmiany tego opracowania). Należy także wspomnieć o niezgodnościach w treści graficznej studium z 2001 roku występujących na załącznikach graficznych późniejszych jego zmian, dla których stanowił rysunek bazowy. Ze względu na opisane wyżej uwarunkowania, analizę studium pod kątem przestrzennych kierunków zmian w zagospodarowaniu oparto przede wszystkim na załącznikach graficznych przyjmowanych w stosownych uchwałach w sprawie uchwalenia studium lub jego zmian. 8

3. W aktualnie obowiązującym studium, obszar gminy podzielony został na tereny przeznaczone pod różne funkcje (istniejące oraz projektowane). Na obszarze miasta najwięcej powierzchni zajmują tereny zabudowy mieszkaniowej (26,6% powierzchni miasta 4 ), tereny usług (12%), tereny komunikacyjne (11,9%), tereny działalności gospodarczej (10,7%) oraz tereny z dominującym udziałem użytków rolnych (10%). Na obszarze wiejskim natomiast ponad 60% zajmują tereny z dominującym udziałem użytków zielonych oraz 28% tereny lasów. Procentowy udział poszczególnych terenów funkcjonalnych z podziałem na obszar wiejski i teren miasta przedstawiają wykresy poniżej. Wykres 1: Tereny funkcjonalne określone w studium na obszarze miasta [%] M 4,4 12,0 10,7 1,9 8,9 MU U AG ZD ZP 26,6 < 0,1 2,7 10,0 3,3 7,4 11,9 K L O R W N LEGENDA: M -tereny zabudowy mieszkaniowej, MU -tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej, U -tereny usług, AG -tereny działalności gospodarczej, ZD -ogrody działkowe, ZP -tereny zieleni urządzonej (w tym tereny cmentarzy), K -tereny komunikacyjne (w tym tereny komunikacji kolejowej, drogi), L -tereny lasów, O -tereny otwarte oraz zieleni nieurządzonej, R - tereny z dominującym udziałem użytków rolnych (w tym kompleksy bardzo dobrej i dobrej przydatności rolniczej), W -cieki i zbiorniki wodne, N -tereny < 0,1%, w tym tereny produkcji rolniczej i ogrodniczej, tereny infrastruktury technicznej. Źródło: Opracowanie własne na podstawie obowiązującego studium Wykres 2: Tereny funkcjonalne określone w studium na obszarze wiejskim [%] M 60,1 MU U AG PRO IT K 28,0 1,5 0,4 0,4 3,2 1,5 1,6 0,3 0,7 2,3 L R W N LEGENDA: M -tereny zabudowy mieszkaniowej, MU -tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej, U -tereny usług, AG -tereny działalności gospodarczej, PRO -tereny produkcji rolnej i ogrodniczej, IT -tereny infrastruktury technicznej (w tym tereny ujęć wód, wysypisk śmieci, oczyszczalni ścieków), K -tereny komunikacyjne (w tym tereny komunikacji kolejowej, drogi, miejsca obsługi podróżnych MOP), L -tereny lasów, R -tereny z dominującym udziałem użytków rolnych (w tym kompleksy bardzo dobrej i dobrej przydatności rolniczej), W -cieki i zbiorniki wodne, N -tereny 0,1%, w tym tereny zabudowy letniskowej, ogrody działkowe, tereny otwarte oraz zieleni nieurządzonej, tereny zieleni urządzonej (w tym tereny cmentarzy, parki podworskie), tereny złóż do eksploatacji powierzchniowej, nie określono. Źródło: Opracowanie własne na podstawie obowiązującego studium Z analizy terenów funkcjonalnych wynika, iż największe powierzchnie terenów zainwestowanych: zabudowy mieszkaniowej, usługowej, działalności gospodarczej zlokalizowane są na terenie miasta oraz w jej bezpośrednim otoczeniu. Na obszarze wiejskim koncentrują się głównie w centrach wsi. 4 Powierzchnia miasta we wszystkich przeprowadzonych analizach zgodnie z granicami miasta określonymi przed wejściem w życie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 2010 r. w sprawie ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta 9

4. Do dnia dzisiejszego zostały podjęte 3 uchwały wprowadzające do opracowania podstawowego następujące zmiany: 1) zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej w Świebodzinie Nr XXII/222/04 z dnia 30 sierpnia 2004r.: w obrębie III Świebodzina (dz. nr 586/12, 586/10, 586/2, 586/6, 586/3, 586/13, 586/15, 586/5, 586/9, 586/8 i 585) z przeznaczeniem na tereny budownictwa jednorodzinnego i usług, w obrębie Grodziszcze (dz. nr 244) z przeznaczeniem pod lokalizację inwestycji publicznej -składowiska osuszonych odcieków z oczyszczalni ścieków w Świebodzinie z przeznaczeniem na ich rolnicze wykorzystanie, w obrębie Jeziory i Lubinicko - w zakresie budowy obwodnicy w ciągu drogi wojewódzkiej nr 303, w obrębie III Świebodzina (dz. nr 341/13) pod lokalizację handlu i usług, w tym obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000m oraz obiektów sportowo-rekreacyjnych, lokalizacja Węzła Europejskiego Transportu Multimodalnego; 2) zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej w Świebodzinie nr XL/361/05 z dnia 03 listopada 2005r.: w obrębie Grodziszcze (dz. nr 95/6, 95/5, 95/7, 97/2) z przeznaczeniem na tereny produkcyjne, tereny magazynowo-składowe z dopuszczeniem funkcji usługowo-handlowej oraz obsługi komunikacji i ruchu turystycznego, w obrębie Wilkowo (część dz. nr 8/15) z przeznaczeniem na teren sportu i rekreacji - boisko sportowe, w obrębie Gościkowo (część dz. nr 9/2) z przeznaczeniem na komunikację pieszą - chodnik, w obrębie Nowy Dworek (działki nr 142/2, 143/2, oraz od nr 143/4 do 143/17) z przeznaczeniem na tereny zabudowy letniskowej, w III obrębie Świebodzina (dz. nr 68/1) z przeznaczeniem terenu pod obiekty produkcyjne, magazynowoskładowe, handlowe, niezbędną infrastrukturę składającą się z dróg dojazdowych i parkingów, w I obrębie Świebodzina (cześć dz. o nr 5/1 i 5/2 oraz dz. nr 2 i 195/35) z przeznaczeniem terenów pod obiekty produkcyjne, magazynowo-składowe; 3) zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej w Świebodzinie nr XXX/395/09 z dnia 29 kwietnia 2009r.: w obrębie Lubinicko (dz. nr 17/25 i 17/27) z przeznaczeniem na lokalizację obiektów kultu religijnego oraz usług - w tym ośrodków pomocy społecznej, zakładów opiekuńczych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej wraz z zielenią towarzyszącą, w obrębie Chociule, po południowej stronie drogi wojewódzkiej nr 276 z przeznaczeniem pod zabudowę jednorodzinną oraz zabudowę o charakterze produkcyjno-usługowym, z dopuszczeniem lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000m. 5. Według Oceny aktualności studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy Świebodzin 5 opracowanej w 2010 r. Studium wykazuje braki wynikające zarówno ze zmian obowiązujących przepisów odrębnych, jak też ze zmian zachodzących w zagospodarowaniu przestrzennym oraz aktualnych potrzeb planistycznych gminy. Obowiązujące studium jest powieleniem planów ogólnych miasta i gminy Świebodzin uchwalonych odpowiednio w 1994 r. i 1989 r. (zmienionego w 1992 r.), w związku z czym jest zdezaktualizowane. 1.1.3. Uwarunkowania wynikające z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego 1. Poniżej zamieszczono wykres obrazujący dynamikę opracowywania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Świebodzin w latach 1997-2010, na którym rysują się okresy intensywnych prac planistycznych oraz okresy wykonywania podjętych uchwał. Jak widać, utrata ważności 6 z dniem 1 stycznia 2004 roku planów ogólnych miasta i gminy Świebodzin uchwalonych odpowiednio w 1994 r. i 1989 r. (zmienionego w 1992r.) zaowocowała w latach następnych wzmożoną aktywnością w przy pracach planistycznych. Dodatkowo, uchwalane zmiany studium w 2004, 2005 i 2009 roku znosiły barierę niezgodności ustaleń studium i projektów planów miejscowych, co dodatkowo zdynamizowało prace nad planami miejscowymi oraz w części umożliwiło ich uchwalanie. 5 Uchwała Nr XLVII/627/2010 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 27 września 2010 r. w sprawie oceny aktualności studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie Gminy Świebodzin. 6 Jak podaje Ocena aktualności studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy Świebodzin (2010), do dnia 31 grudnia 2003 r. cały obszar gminy Świebodzin posiadał plany miejscowe, wśród których podstawowymi były: - Miejscowy Plan Szczegółowego Zagospodarowania Przestrzennego Miasto Świebodzin Centrum zatwierdzony uchwałą Rady Miejskiej w Świebodzinie nr VIII/60/94 z dnia 30 listopada 1994r. (Dz. Woj. Zielonogórskiego nr 17 poz.147 z 1994r.), - Miejscowy Plan Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Świebodzin uchwalony przez Radę Miejską w Świebodzinie Uchwałą Nr XLV/395/94 z dnia 23 maja 1994r. (Dz. U. Woj. Zielonogórskiego nr 10 poz. 169 z 1994r.), - Miejscowy Plan Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Świebodzin uchwalony Uchwałą Rady Miejskiej Nr VIII/48/89 z dnia 16.10.1989r. (Dz. Urz. Woj. Zielonogórskiego z 1990r. nr 7 poz. 169) ze zmianami wprowadzonymi Uchwałą Rady Miejskiej w Świebodzinie nr XXX/214/92 z dnia 09.11.1992r. (Dz. Urz. Woj. Zielonogórskiego nr 15 z 1992r.). Po 2003 roku, zgodnie z art. 87 ust. 1. ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym moc zachowały jedynie plany uchwalone po dniu 01.01.1995r., natomiast na terenach dla których przestał obowiązywać miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, określanie sposobu zagospodarowania i zabudowy następowało w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego. 10

Wykres 3: Dynamika uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w latach 1997-2010. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 8 8 7 5 5 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 miasto obszar wiejski ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie Dziennika Urzędowego Województwa Lubuskiego oraz danych z Urzędu Miejskiego w Świebodzinie, 2010r. 2. Pokrycie planami w gminie miejsko wiejskiej Świebodzin sięga obecnie około 5,6% powierzchni (ok. 1276 ha), z czego ok. 225 ha na terenie miasta (21,4% jego powierzchni) oraz ok. 1051 ha na obszarze wiejskim (4,9% jego powierzchni). Poniżej przedstawiono tabelę ilustrującą aktualną sytuację prawną umożliwiającą implementację prawa miejscowego w poszczególnych sołectwach. Poniżej przedstawiono tabelę ilustrującą aktualną sytuację prawną umożliwiającą implementacje prawa miejscowego w poszczególnych obrębach geodezyjnych. Tabela 1: Zestawienie informacji statystycznych dotyczących obowiązujących mpzp w podziale na sołectwa L.p. Sołectwo Liczba obszarów w Powierzchnia Powierzchnia ogólna sołectwie Procent powierzchni sołectwa obowiązujących posiadających [ha] planów 7 objętej planami [ha] obowiązujące plany 1 Borów 1314,9 5 140,3 10,7 2 Chociule 1674,0 7 80,9 4,8 3 Glińsk 2135,3 7 271,5 12,7 4 Gościkowo 440,4 3 1,5 0,3 5 Grodziszcze 951,9 4 26,8 2,8 6 Jeziory 1452,6 2 50,4 3,5 7 Jordanowo 1618,6 12 97,4 6,0 8 Kępsko 617,8 2 24,1 3,9 9 Kupienino 596,6 2 0,8 0,1 10 Lubinicko 1278,8 2 8,7 0,7 11 Lubogóra 667,8 4 3,0 0,5 12 Ługów 858,0 5 3,2 0,4 13 Nowy Dworek 1081,1 4 12,5 1,2 14 Osogóra 329,0 0 0,0 0,0 15 Podlesie 155,0 1 0,5 0,3 16 Raków 1140,2 1 1,3 0,1 17 Rosin 577,4 3 9,7 1,7 18 Rozłogi 219,4 5 4,3 1,9 19 Rudgerzowice 463,9 0 0,0 0,0 20 Rusinów 1292,2 2 6,6 0,5 21 Rzeczyca 1338,4 8 188,9 14,1 22 Wilkowo 1389,0 17 51,9 3,7 Ogółem 21592,1 96 984,2 4,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Dziennika Urzędowego Województwa Lubuskiego oraz danych z Urzędu Miejskiego 7 Powierzchnia ogólna obowiązujących planów nie obejmuje powierzchni mpzp opracowanych dla obiektów liniowych infrastruktury technicznej, tj. MPZP uchwalonego Uchwałą nr L/462/06 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 29 września 2006 r. w sprawie uchwalenia mpzp terenu komunikacji pieszej w obrębie Goncikowo, MPZP uchwalonego Uchwałą nr X/110/2007 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 28 czerwca 2007 r. w sprawie uchwalenia mpzp części obrębów Kępsko, Rosin, Raków, Osogóra, Jeziory, Lubinicko, Grodziszcze w zakresie korytarza technicznego gazociągu wysokiego i średniego ciśnienia wraz z systemami towarzyszącymi, MPZP uchwalonego Uchwałą nr XXX/337/97 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 15 maja 1997 r. w sprawie zmiany mpzp Gm. Świebodzin (wydzielenie 102KS kolektor sanitarny do miejskiej oczyszczalni ścieków). 11

Wykres 4: Odsetek powierzchni objętej planami w poszczególnych sołectwach [%] Wilkowo Rzyczyca Rusinów Rudgerzowice Rozłogi Rosin Raków Podlesie Osogóra Nowy Dworek Ługów Lubogóra Lubinicko Kupienino Kępsko Jordanowo Jeziory Grodziszcze Gościkowo Glińsk Chociule Borów 3,7 0,5 0,0 1,9 1,7 0,1 0,3 0,0 1,2 0,4 0,5 0,7 0,1 3,9 3,5 2,8 0,3 4,8 6,0 10,7 12,7 14,1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Dziennika Urzędowego Województwa Lubuskiego oraz danych z Urzędu Miejskiego w Świebodzinie 3. Równie niekorzystnie dla planowania przestrzennego (głównie dla struktury zabudowy i kompozycji przestrzennych) wyglądają powierzchnie sporządzanych planów. Przeważają plany sporządzane dla kilku - kilkunastu działek (ponad 72% ogółu planów miejscowych stanowią plany o powierzchni poniżej 10 ha). Ponadto, obowiązujące zmiany ogólnego planu miejscowego gminy Świebodzin, który z dniem 1 stycznia 2004 r. utracił ważność, pomimo, że obejmują łącznie znaczne powierzchnie (183 ha, 176 ha, 71 ha i 26 ha), w rzeczywistości charakteryzują się dużym rozdrobnieniem terytorialnym. Średnia powierzchnia obowiązujących planów wynosi 51 ha. Wartość tę znacząco zawyża powierzchnia planu w obrębie Glińsk i Rzeczyca ustalającego przeznaczenie terenu pod farmy wiatrowe (powierzchnia ok. 444 ha). Największe obszary zajmują ponadto: mpzp pomiędzy ul. Świerczewskiego a obwodnicą miasta (79 ha) oraz mpzp w obrębie Chociule (74 ha). 4. Obowiązujące plany miejscowe i ich zmiany (32 sztuki) obejmują 115 obszarów o bardzo zróżnicowanej powierzchni, przeznaczeniu terenu oraz, co ma największe znaczenie dla jakości wydawanych pozwoleń na budowę i późniejszych realizacji o zróżnicowanym zakresie i jakości ustaleń. To ostatnie wynika między innymi z ponad 10 letniej różnicy pomiędzy planami uchwalonymi najwcześniej tj. w 1997 roku, a tymi, które weszły w życie najpóźniej (rok 2010). Tak długi okres czasu obarczony jest nie tylko naturalnym procesem doskonalenia warsztatu urbanistycznego, wzrostem kompetencji instytucji i organów biorących udział w procesie planowania przestrzennego (zwłaszcza przy legalizacji uchwał), czy wzrostem świadomości i partycypacji społecznej, ale przede wszystkim zmianami w polskim prawodawstwie. Część z obwiązujących planów sporządzana była na podstawie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 roku (wraz z aktem wykonawczym), część zaś na podstawie aktualnie obowiązującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (wraz z aktem wykonawczym), w których ustawodawcy określili odmienny zakres ustaleń. Odmienna była także szczegółowość ustaleń wymagana aktami wykonawczymi do ww. ustaw. Nie bez znaczenia są także zmiany dotyczące dyscypliny planistycznej gmin tj. zależności obu dokumentów planistycznych opracowanych na szczeblu lokalnym, pomiędzy którymi najpierw wymagana była jedynie spójność ustaleń, następnie zgodność. Aktualne zmiany legislacyjne ponownie przywróciły bardziej liberalne podejście wprowadzając tzw. stwierdzenie nie naruszenia ustaleń studium. Zmieniały się także inne akty prawne powiązane z planowaniem i gospodarką przestrzenną; wymienić tu należy przede wszystkim: Prawo budowlane, Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Ustawę o ochronie dóbr kultury, Ustawę o drogach publicznych, Ustawę o ochronie przyrody, Prawo ochrony środowiska, Prawo wodne... 5. Na dzień przystąpienia do zmiany studium, w gminie miejsko wiejskiej Świebodzin obowiązują następujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego i zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego: 12

Tabela 2: Wykaz uchwał Rady Miejskiej w Świebodzinie w sprawie uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub ich zmian dla obszarów położonych w granicach administracyjnych miasta Świebodzin w latach 1997-2010 8 TEREN MIASTA TEREN OBJĘTY PLANEM LP UCHWAŁA DZ. URZ. UWAGI OBRĘB NR EWID. DZIAŁEK USTALENIA PLANU 1 2 3 4 5 6 7 Uchwała nr XXXIII/384/97 Rady Dz. Urz. Woj. Miejskiej w Świebodzinie z Zielonogórskiego II Obr. Świebodzina 1 dn.17 października 1997r. w 233 Zabudowa mieszkaniowo-usługowa pow. ok. 0,13ha nr 17 poz. 167 z (ul. 30 Stycznia) sprawie uchwalenia M.P.Z.P. dn. 12.11.1997r. centrum miasta Świebodzina 5 6 2 3 4 Uchwała nr XXXIII/385/97 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn.17 października 1997r. w sprawie uchwalenia zmiany M.P.Z.P. miasta Świebodzina Uchwała nr III/7/98 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn.13 listopada 1998r. w sprawie uchwalenia II zmiany M.P.Z.P. osiedla Słoneczne w Świebodzinie Uchwała nr III/8/98 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn.13 listopada 1998r. w sprawie uchwalenia III zmiany M.P.Z.P. miasta Świebodzin Uchwała nr XIV/156/99 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn.12 grudnia 1999r. w sprawie uchwalenia zmiany nr II M.P.Z.P. miasta Świebodzin - Centrum Uchwała nr XVIII/183/2000 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 25 lutego 2000r. w Dz. Urz. Woj. Zielonogórskiego nr 17 poz. 168 z dn. 12.11.1997r. Dz. Urz. Woj. Zielonogórskiego nr 24 poz. 269 z dn. 16.12.1998r. Dz. Urz. Woj. Zielonogórskiego nr 24 poz. 270 z dn. 16.12.1998r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 2 poz. 18 z dn. 31.01.2000r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 6 poz. 78 z dn. II Obr. Świebodzina Zabudowa usługowa, obiekty handlowomagazynowe 388/1 (ul. Konarskiego) II Obr. Świebodzina (ul. Żymierskiego) 196/4 Zabudowa rzemieślnicza III Obr. Świebodzina 354/15 (część dz.) Boisko sportowe i plac zabaw dla dzieci III Obr. Świebodzina (Os. Słoneczne) II Obr. Świebodzina (ul. Wodociągowa) II Obr. Świebodzina (ul. Żymierskiego) III Obr. Świebodzina (ul. Cegielniana) III Obr. Świebodzina (ul. Sobieskiego) I Obr. Świebodzina (ul. Świerczewskiego) II Obr. Świebodzina (ul. Żymierskiego) III Obr. Świebodzina (Os. Południowe) pow. ok. 1,3ha 770 Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna pow. 0,16ha 47/1 89/13 i 89/12 Urządzenia infrastruktury technicznej, służące obsłudze zabudowy mieszkaniowej przy ul. Świerczewskiego Zabudowa handlowo- hotelowogastronomiczna 113 Tereny rekreacyjne, skwer lub plac zabaw 6/5, 6/4, 5/2, 4/2, ¾, 3/1, 3/3, 6/2, 4/1, 3/2, 2/2, 2/15 i fragment 2/19 Działalność gospodarcza z dopuszczeniem zab. mieszkaniowej służącej właścicielom działek rzemieślniczych 1, 196, 220/2, 235 Projektowana ulica zbiorcza 130/5, 616/4, 616/3, Zabudowa jednorodzinna z lokalizacją 616/2, 130/9, 98/1 i 98/3 placówek usługowych 139/1, 139/4, 139/3, Zabudowa usługowa handel, rzemiosło i 139/7, 98/5 gastronomia 139/6 Stacja gazowa redukcyjna II o 130/10, 139/5 i fragment Ulice dz. 122 Budownictwo mieszkaniowe z kompleksem Os. Południowe obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych basenem miejskim pow. ok. 24,88ha pow. ok. 1,05ha Zmiana: Uchwała nr XXXVII/347/05 z 8 Rada Miejska Świebodzina w okresie 1997-2010 uchwaliła 32 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Spośród wszystkich planów jeden został zmieniony w całości uchwałą uchwalającą plan w następnych latach (Nr 10 na terenie miasta), dwa zostały zmienione we fragmencie (Nr 6 i 8 na terenie miasta). 13

7 8 9 10 sprawie uchwalenia M.P.Z.P. zabudowy mieszkaniowej i sportowo-rekreacyjnej w Świebodzinie Uchwała nr XXVIII/328/2001 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 23 lutego 2001r. w sprawie uchwalenia zmiany M.P.Z.P. miasta Świebodzin Uchwała nr XXXV/434/01 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 29 listopada 2001r. w sprawie uchwalenia zmiany M.P.Z.P. miasta Świebodzina w zakresie wyznaczenia terenów usługowych i kultu religijnego Uchwała nr XXXVII/347/05 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 30 sierpnia 2005r. w sprawie uchwalenia zmiany M.P.Z.P. zabudowy mieszkaniowej i sportoworekreacyjnej w Świebodzinie Uchwała nr L/466/06 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 29 września 2006r. w sprawie uchwalenia M.P.Z.P. zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej przy ul. Słonecznej w Świebodzinie 31.03.00r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 12 poz. 121 z dn. 27.04.2001r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 135 poz. 1491 z dn. 29.11.2001r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 58 poz. 1192 z dn. 09.09.2005r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 97 poz. 97 z dn. 15.11.2006r. I Obr. Świebodzina (ul. Wojska Polskiego) Lubinicko III Obr. Świebodzina (Os. Południowe/ ul. Sulechowska) III Obr. Świebodzina (ul. Słoneczna) 191/2, 191/1 i 190 Tereny usług komercyjnych 192 Tereny usług publicznych 193 17/7, 17/18, 17/19, 17/25, 17/27, 17/31, 17/20, 17/22, 17/23, 17/24, 17/21 i część dz. 17/32 341/13 586/12, 586/10, 586/13, 586/15, 586/2, 586/3, 586/5, 586/9, 586/8, 586/6 i część dz. 585 Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem usług Tereny kultu religijnego, usług komercyjnych lub usług publicznych Zabudowa usługowa, w tym obiekty handlowe o pow. sprzedaży powyżej 2000m 2, usługi sportu i rekreacji Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna z dopuszczeniem usług dn. 30.08.05r. i Uchwała nr XXVIII/353/09 z dn. 12.02.09r. pow. ok. 15,2ha pow. ok. 9,4ha pow. ok. 8,7ha Pow. ok. 4,42ha Zmiana uchwałą nr XXIV/296/2008 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 30 września 2008r. pow. ok. 4,67 11 Uchwała nr L/461/06 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 29 września 2006r. w sprawie uchwalenia M.P.Z.P. terenu położonego w Świebodzinie w obrębie trzecim Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 101 poz. 1842 z dn. 22.11.2006r III Obr. Świebodzina (ul. Kozia) 68/1 Tereny produkcyjne, magazynowo-składowe z dopuszczeniem funkcji usługowo-handlowej pow. ok. 15,41ha 14

12 Uchwała nr LI/482/06 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 26 października 2006r. w sprawie uchwalenia M.P.Z.P. terenów położonych w I obrębie Świebodzina w obejmującym części działek nr 5/1, 5/2 oraz działki nr 2, 195/35 z przeznaczeniem na tereny produkcyjne, tereny składów i magazynów Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 110 poz. 1957 z dn. 11.12.2006r.. I Obr. Świebodzina 2, 195/35 oraz części działek nr 5/1 i 5/2 Tereny produkcyjne, tereny składów i magazynów pow. ok. 10,98ha 13 14 15 16 17 Uchwała nr XXIV/296/2008 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 30 września 2008r. w sprawie uchwalenia zmiany M.P.Z.P. zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej przy ul. Słonecznej w Świebodzinie Uchwała nr XXVIII/351/09 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 12 lutego 2009r. w sprawie uchwalenia M.P.Z.P. terenu położonego w II obrębie Świebodzina przy ul. Poznańskiej Uchwała nr XXVIII/352/09 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 12 lutego 2009r. w sprawie uchwalenia M.P.Z.P. terenu położonego w III obrębie Świebodzina przy ul. Sobieskiego Uchwała Nr XXVIII/353/09 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 12 lutego 2009r. w sprawie uchwalenia zmiany M.P.Z.P. zabudowy mieszkaniowej i sportowo rekreacyjnej w Świebodzinie Uchwała Nr XXVIII/354/09 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 12 lutego 2009r. w sprawie uchwalenia M.P.Z.P. terenu położonego w Świebodzinie w obrębie drugim w rejonie ulicy Konarskiego, Strugi Świebodzińskiej, ul. Grzybowej i Alei 700-lecia Dz. Urz. Woj. Lub. nr 119 poz. 1740 z dnia 19.11.2008/ Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 31 poz. 453 z dn. 01.04.2009r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 31 poz. 454 z dn. 01.04.2009r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 31 poz. 455 z dn. 01.04.2009r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 31 poz. 456 z dn. 01.04.2009r. III Obr. Świebodzina (ul. Słoneczna) II Obr. Świebodzina (ul. Poznańska) III Obr. Świebodzina (ul. Sobieskiego) III Obr. Świebodzina (ul. Łużycka) II obręb Świebodzina (ul. Konarskiego) 586/12, 586/10, 586/13, 586/15, 586/2, 586/3, 586/5, 586/9, 586/8, 586/6 i część dz. 585 611 87/2, 87/3 340/103 177/5, 177/4 i 412/1 Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna z dopuszczeniem usług Tereny zabudowy usługowej, tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów Tereny zabudowy usługowej, tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i tereny zabudowy usługowej. Tereny sportu i rekreacji, tereny zieleni urządzonej i tereny zabudowy usługowej pow. ok. 4,67ha pow. ok. 3,3ha pow. ok. 7,13ha pow. ok. 1,94ha pow. ok. 8,9ha 15

18 19 20 Uchwała Nr XXIX/371/2009 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 30 marca 2009r. w sprawie uchwalenia m.p.z.p. terenu położonego w obrębie pierwszym Świebodzina pomiędzy ulicą Świerczewskiego a obwodnicą miasta Świebodzina Uchwała nr XXXI/409/09Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 28 maja 2009r.w sprawie uchwalenia m.p.z.p. terenu położonego w Świebodzinie, w obrębie czwartym, w rejonie ulicy Sobieskiego i Koziej Uchwała nr XXXII/412/09 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 16 czerwca 2009r. w sprawie uchwalenia zmiany Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Świebodzina w zakresie lokalizacji terenów usługowych i kultu religijnego Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 54 poz. 758 z dn. 14.05.2009r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 78 poz. 1065 z dn. 02.07.2009r. Dz. Urz. Woj. Lubuskiego nr 78 poz. 1070z dn. 02.07.2009r. I obręb Świebodzina IV obręb Świebodzina (ul. Sobieskiego/Kozia) Pomiędzy ul. Świerczewskiego a północną obwodnicą miasta 303/1, 305, 301, 298/1, 287/6, 287/7, 287/8, 287/9, 287/10, 287/11, 287/12, 287/1, 287/3, 305, 287/5, 297/1, 306/1, 296, 295, 294, 291, 292, 293, 290, 322/1, 322/2, 288, 286/4, 287/4, 322/3, 286/2, 321, 286/9, 281, 286/8, część dz. 312 Lubinicko 17/25 i 17/27 Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i jednorodzinnej, tereny zabudowy usługowej, produkcyjnomagazynowej, tereny zieleni, usługi sportu Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, tereny usług Tereny kultu religijnego, ośrodków opieki zdrowotnej, społecznej i socjalnej Źródło: Opracowanie Urzędu Miejskiego w Świebodzinie (weryfikacja na podstawie Dzienników Urzędowych Województwa Lubuskiego), 2010 pow. ok. 79ha pow. ok. 19,8ha Tabela 3: Wykaz uchwał Rady Miejskiej w Świebodzinie w sprawie uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub ich zmian dla obszarów położonych w granicach administracyjnych gminy Świebodzin w latach 1997-2010 TEREN GMINY LP UCHWAŁA DZ. URZ. TEREN OBJĘTY PLANEM OBRĘB NR EWID. DZIAŁEK USTALENIA PLANU UWAGI 1 2 3 4 5 6 7 1 Rusinów 111/4, 111/6, 566/1, Tereny przeznaczone pod autostradę A2 i 110/3, 110/5 infrastrukturę towarzyszącą Uchwała nr XXX/336/97 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dn. 15 maja 1997r. w sprawie zmiany M.P.Z.P. Gm. Świebodzin dot. przebiegu autostrady A-2 (Świecko- Warszawa). Dz. Urz. Woj. Zielonogórskiego Nr 10 poz. 104 z dn. 19.06.1997r. Jordanowo 109/3, 108/6, 9/10, 107/3, 19, 22/3, 530/1, 30/4, 106/1, 38/10, 38/6, 507/6, 601/1, 105/1, 702/3, 503/5, 104/1, 103/3, 122/1, 121, 120/3, 361/1, 361/2, 735/20, 735/17, 735/14, 16 735/12, 735/10, 273/4, pow. ok. 70,85ha