MARKET RESEARCH WORLD

2013 MARKET RESEARCH WORLD

S t r o n a 1 Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt systemowy Opolskie Obserwatorium Rynku Pracy III Przygotowano na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Opolu przez: MARKET RESEARCH WORLD 44-100 GLIWICE UL.DZIERŻONA 13

S t r o n a 2 Spis treści 1. WSTĘP... 3 2. METODOLOGIA... 4 3. WYNIKI BADANIA... 6 3.1. MODUŁ I... 6 3.1.1. Pytania dotyczące staży... 6 3.1.2. Pytania dotyczące praktyk zawodowych... 10 3.2. MODUŁ II... 15 3.2.1. Określenie pozytywnych i negatywnych aspektów staży... 15 3.2.2. Ocena wpływu organizacji staży na efektywność działania przedsiębiorstw... 17 3.2.3. Określenie preferencji przedsiębiorstw wobec stażystów... 19 3.2.4. Ocena jakości współpracy z Powiatowymi Urzędami Pracy przy organizacji staży..... 21 4. SPIS TABEL... 25 5. SPIS WYKRESÓW... 25 6. ZAŁĄCZNIKI....38 6.1. KWESTIONARIUSZ MODUŁ I... 26 6.2. KWESTIONARIUSZ MODUŁ II... 29

S t r o n a 3 1. WSTĘP Niniejszy dokument przedstawia wyniki badania pod nazwą: Badanie postaw przedsiębiorców wobec realizacji staży i praktyk zawodowych". Projekt przeprowadzono na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Opolu przez firmę Market Research World w Gliwicach. Badanie wynika z realizacji projektu systemowego Opolskie Obserwatorium Rynku Pracy III, w ramach Poddziałania 6.1.2. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Badanie przeprowadzono w dwóch modułach, wśród podmiotów gospodarczych działających na obszarze województwa opolskiego. Respondentami badania były osoby piastujące stanowiska związane z polityką personalną danego podmiotu gospodarczego. Badanie w ramach modułu pierwszego zawiera opinię osób z losowo dobranych przedsiębiorstw, które wykorzystują różne rozwiązania w zakresie polityki personalnej, w tym również staże organizowane przez Powiatowe Urzędy Pracy. Natomiast badanie w ramach modułu drugiego poświęcono poznaniu opinii tych przedsiębiorców, którzy w latach 2011-2012 skorzystali ze staży organizowanych przez Powiatowe Urzędy Pracy. Na bazie doświadczeń respondentów modułu drugiego możliwe jest wytypowanie pozytywnych i negatywnych aspektów staży oraz poznanie ich wpływu na efektywność działań przedsiębiorstw. Badanie typuje również najczęstsze problemy, z którymi borykają się pracodawcy przy współorganizowaniu staży z Powiatowymi Urzędami Pracy. Główne cele badania w podziale na dwa moduły zaprezentowano poniżej. Celami badania w ramach modułu pierwszego są: OKREŚLENIE STOPNIA KORZYSTANIA PRZEZ PRACODAWCÓW ZE STAŻY I/LUB PRAKTYK ZAWODOWYCH USTALENIE PRZYCZYN DOTYCZĄCYCH KORZYSTANIA LUB NIE KORZYSTANIA PRZEZ PRACODAWCÓW ZE STAŻY I/LUB PRAKTYK ZAWODOWYCH OKREŚLENIE WARUNKÓW, PO SPEŁNIENIU KTÓRYCH PRACODAWCY NIE KORZYSTAJĄCY ZE STAŻY I/LUB PRAKTYK ZAWODOWYCH BYLIBY SKŁONNI Z NICH SKORZYSTAĆ

S t r o n a 4 Celami badania w ramach modułu drugiego są: OKREŚLENIE POZYTYWNYCH I NEGATYWNYCH ASPEKTÓW STAŻY WŚRÓD PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH, KTÓRE Z NICH KORZYSTAŁY USTALENIE OGÓLNEJ OCENY WPŁYWU ORGANIZACJI STAŻY NA EFEKTYWNOŚĆ DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORSTW, KTÓRE Z NICH KORZYSTAŁY OKREŚLENIE OCENY WSPÓŁPRACY PRACODAWCÓW Z POWIATOWYMI URZĘDAMI PRACY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W ZAKRESIE ORGANIZOWANIA STAŻY POZNANIE PREFERENCJI PRACODAWCÓW ODNOŚNIE PŁCI OSÓB PRZYJMOWANYCH NA STAŻE USTALENIE STOSUNKU PRACODAWCÓW DO PRZYJMOWANIA NA STAŻ OSÓB W WIEKU 50+ 2. METODOLOGIA Badanie przeprowadzono w listopadzie 2013 roku, wśród losowo dobranych podmiotów gospodarczych metodą ilościową CATI (ang. Computer Assisted Telephone Interview, czyli wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo). W badaniu realizowanym metodą CATI wywiad z respondentem jest prowadzony przez telefon, ankieter odczytuje pytania i zaznacza uzyskiwane odpowiedzi korzystając z komputerowej bazy. Dla modułu pierwszego operat losowania próby badawczej stanowi populacja firm zarejestrowanych w bazie REGON (prowadzonej przez Główny Urząd Statystyczny po aktualizacji w roku 2011) w województwie opolskim. Losowanie przeprowadzono w sposób warstwowy, uwzględniając klasę wielkości zatrudnienia (pierwsza warstwa), przestrzenny rozkład podmiotów gospodarczych w poszczególnych powiatach województwa opolskiego (druga warstwa) oraz sektor, w którym prowadzona jest działalność (sektor publiczny lub prywatny - trzecia warstwa). Wielkość próby wyniosła 1104.

S t r o n a 5 Tabela 1. Rozkład próby badawczej moduł I (p 95%, e 5%) JEDNOSTKA TERYTORIALNA 0 9 10-49 50-249 250-999 Liczba podmiotów Liczba podmiotów Liczba podmiotów Liczba podmiotów W tym sektor publiczny Liczba podmiotów Powiat brzeski 45 29 17 8 5 Powiat kluczborski 28 20 15 4 3 Powiat namysłowski 19 14 7 1 2 Powiat nyski 61 51 28 7 8 Powiat prudnicki 20 14 15 2 4 Powiat głubczycki 18 14 13 6 3 Powiat kędzierzyńsko-kozielski 40 32 27 11 16 Powiat krapkowicki 21 20 17 2 2 Powiat oleski 24 21 11 6 2 Powiat opolski 51 43 24 3 4 Powiat strzelecki 23 23 15 3 3 Powiat m. Opole 90 64 59 19 7 440 345 248 71 SUMA 1104 Źródło: Obliczenia wykonano na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego w Opolu, 2013 49 Badanie w module drugim przeprowadzono wśród losowo dobranych przedsiębiorców, którzy w latach 2011-2012 skorzystali z instrumentu rynku pracy, jakim jest staż. Operat losowania próby badawczej stanowi populacja firm zarejestrowanych w bazie danych, którą dysponują Powiatowe Urzędy Pracy województwa opolskiego. Losowanie próby przeprowadzono w sposób warstwowy, gdzie warstwą jest obszar obsługiwany przez każdy Powiatowy Urząd Pracy województwa opolskiego. Wielkość próby wyniosła 375. Tabela 2. Rozkład próby badawczej moduł II L.P. POWIATOWY URZĄD PRACY PROCENTOWY UDZIAŁ W POPULACJI SUMA FIRM PRÓBA BADAWCZA 1 PUP Brzeg 15,8% 641 59 2 PUP Krapkowice 7,4% 302 28 3 PUP Namysłów 4,1% 166 16 4 PUP Kluczbork 8,8% 358 33 5 PUP Nysa 11,6% 470 44

S t r o n a 6 L.P. POWIATOWY URZĄD PRACY PROCENTOWY UDZIAŁ W POPULACJI SUMA FIRM PRÓBA BADAWCZA 6 PUP Olesno 4,1% 165 15 7 PUP Prudnik 6,7% 270 25 8 PUP Opole 10,5% 426 39 9 PUP Strzelce Opolskie 7,4% 302 28 10 PUP Kędzierzyn Koźle 17,9% 727 67 11 PUP Głubczyce 5,7% 230 21 12 SUMA 375 Źródło: Obliczenia wykonano na podstawie danych Powiatowych Urzędów Pracy w województwie opolskim, 2013 3. WYNIKI BADANIA 3.1. MODUŁ I 3.1.1. Pytania dotyczące staży W celu określenia świadomości pracodawców odnośnie staży zapytano ich czy wiedzą czym są i na jakich warunkach są przeprowadzane staże organizowane przez Powiatowe Urzędy Pracy dla osób bezrobotnych. Ogólnie wiedza pracodawców na ten temat jest bardzo dobra, a tym większa im więcej pracowników jest zatrudnionych. W najmniejszych badanych firmach (0-9 pracowników) znajomość warunków przeprowadzania staży zadeklarowało 91,6% respondentów. W firmach, w których liczba pracowników wynosi 10-49 i 50-249 odpowiedzi twierdzącej udzieliło po 96,8% przedstawicieli. Najbardziej świadomi w omawianym temacie są respondenci z firm zatrudniających ponad 250 pracowników - pozytywnych odpowiedzi udzieliło ponad 97%. Ogółem znajomość zasad przeprowadzania staży przez Powiatowe Urzędy Pracy zadeklarowało 94,7% respondentów. Jednym z celów badania w ramach modułu pierwszego jest określenie stopnia korzystania przez pracodawców ze staży. Ramy czasowe wytypowano na lata 2011 i 2012. Przedsiębiorcy z pierwszej badanej grupy (0-9 pracowników) skorzystali ze staży w najmniejszym stopniu zaledwie 18,2%. Kolejna badana grupa (10-49 zatrudnionych) organizowała staże częściej 36,5%. W przypadku firm średnich (50-249 pracowników) staże odbyły się w 42,3% badanych przedsiębiorstw tej klasy wielkości. Najczęściej ze staży korzystały firmy duże, zatrudniające ponad 250 pracowników ogółem ponad 57% z nich. Stopień korzystania ze staży ogólnie wynosi 31,9%. Wszystkie odpowiedzi prezentuje tabela 3.

S t r o n a 7 Tabela 3. Znajomość warunków organizacji staży oraz stopień korzystania ze staży, N=1104 L.P. WIELKOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA WG LICZBY ZATRUDNIONYCH ZNAJOMOŚĆ WARUNKÓW ORGANIZOWANIA STAŻY KORZYSTANIE ZE STAŻY W LATACH 2011-2012 1 0-9 91,6% 18,2% 2 10-49 96,8% 36,5% 3 50-249 96,8% 42,3% 4 250 + 97,2% 57,1% 5 OGÓŁEM 94,7% 31,9% Źródło: Badanie Market Research World, MODUŁ I, 2013 Respondentom, którzy przyznali, że w latach 2011-2012 nie korzystali z instrumentu rynku pracy, jakim jest staż (N=752), zadano pytanie o podanie przyczyn takiego rozwiązania. Pytanie to odnosi się do wszystkich rodzajów staży. Natomiast staże organizowane przez Powiatowe Urzędy Pracy są przedmiotem analiz modułu drugiego. Najwięcej osób (44,1%) nie posiada odpowiedniej wiedzy na temat możliwości organizowania stażu. Tę odpowiedź najczęściej wskazali respondenci z firm zatrudniających do 9 pracowników 56,1%. Kolejno ankietowani przedstawiciele firm małych (10-49 pracowników) 40,6%. Brak wiedzy odnośnie warunków organizowania stażu zadeklarował blisko co czwarty respondent z firm średnich (50-249 pracowników) i co piąty z dużych (powyżej 250zarudnionych). Kolejnym powodem nie korzystania ze stażu jest posiadanie wystarczających zasobów kadrowych. Taką przyczynę wskazało 27,7% ankietowanych, w tym 42,7% z firm średnich, 36,7% z firm dużych, 30,6% z firm małych i 19,2% z firm mikro. Zbyt skomplikowane procedury to przyczyna, która zniechęciła 17,3% badanych przedstawicieli przedsiębiorstw z województwa opolskiego, natomiast inną odpowiedź wskazał co dziesiąty z nich. Wśród najczęściej podawanych innych przyczyn znalazły się: brak potrzeby skorzystania ze staży, brak odpowiednich funduszy na dalsze zatrudnienie stażysty, brak sygnałów ze strony potencjalnych stażystów o chęci odbycia stażu. Zdarzyły się sytuacje, kiedy badana firma znajduje się likwidacji i z tego powodu nie korzysta ze staży lub pomimo chęci przyjęcia osób na staż Powiatowy Urząd Pracy nie przyznał żadnego stażysty. Szczegółowe odpowiedzi na to pytanie zostały zaprezentowane na wykresie 1.

S t r o n a 8 Wykres 1. Przyczyny nie korzystania ze staży, N=752 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 14,4% 56,1% 0-9 19,2% 1,7% 11,4% 40,6% 18,7% 10-49 30,6% 1,8% 9,1% Brak wiedzy na temat możliwości zorganizowania staży 24,5% 22,4% Zbyt skomplikowane procedury 50-249 42,7% 4,2% 8,4% Posiadanie wystarczających zasobów kadrowych 250+ 10% 20% 16,7% 36,7% Przekonanie, że stażyści nie posiadają odpowiednichkwalifikacji przez co nie są w stanie wykonywać prawidłowo zadań i obowiązków Inne 16,7% 17,3% 44,1% Odpowiedzi inne : brak potrzeby, brak funduszy na zatrudnienie stażysty, brak zgłoszeń osób chętnych na odbycie stażu, PUP nie przyznał osoby na staż pomimo zgłoszenia chęci, przedsiębiorstwo w likwidacji Ogółem 27,7% 2,5% 10,4% Źródło: Badanie Market Research World, MODUŁ I, 2013

S t r o n a 9 Ankietowani przedstawiciele firm, które nie skorzystały ze stażu w latach 2011-2012 (N=752), w większości przyznali, że żaden warunek nie zachęci ich organizacji do skorzystania ze stażu. Taką odpowiedź wybrało 71% badanych. Z kolei ponad 11% respondentów uważa, że zwiększenie działań informacyjnych na temat staży mogłoby wpłynąć pozytywnie na decyzję o skorzystaniu z tego instrumentu rynku pracy. Ilustruje to wykres 2. Wykres 2. Warunki, których spełnienie zachęciłoby do skorzystania ze stażu, N=752 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 0-9 10-49 50-249 13,6% 5,8% 3,1% 2,5% 1,9% 7,5% 0,8% 10,0% 4,6% 0,9% 1,8% 1,8% 4,6% 1,4% 11,2% 2,8% 2,8% 4,2% 1,4% 4,2% 0,0% 66,1% 76,3% 74,1% Zwiększenie działań informacyjnych na ten temat Dopasowanie kwalifikacji i kompetencji potencjalnych stażystów do profilu działalności firmy Stworzenie procedur umożliwiających szybkie i proste załatwienie formalnych spraw związanych z organizacją stażu Zwiększenie umiejętności pracodawcy w zakresie tworzenia efektywnych programów stażowych Reorganizacja polityki kadrowej w firmie 250+ 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% 6,7% 0,0% 76,7% Zwiększenie produkcji/zwiększenie ilości pracy Inne Ogółem 11,7% 4,8% 2,4% 2,7% 1,9% 6,0% 0,8% 71,0% Żaden warunek nie zachęci naszej firmy do skorzystania ze stażu Źródło: Badanie Market Research World, MODUŁ I, 2013

S t r o n a 10 3.1.2. Pytania dotyczące praktyk zawodowych W celu określenia świadomości pracodawców odnośnie praktyk zawodowych zapytano ich czy wiedzą czym są i na jakich warunkach przeprowadza się praktyki zawodowe. Ogólnie wiedza pracodawców na ten temat jest bardzo dobra 96,6% respondentów udzieliło odpowiedzi twierdzącej. W celu określenia stopnia korzystania przez pracodawców z praktyk zawodowych zapytano ich czy w latach 2011 i 2012 organizowali praktyki zawodowe. Przedsiębiorcy z pierwszej badanej grupy (0-9 pracowników) skorzystali z praktyk zawodowych w najmniejszym stopniu tylko 22%. Kolejna badana grupa (10-49 zatrudnionych) organizowała praktyki zawodowe częściej 31,3%. W przypadku firm średnich (50-249 pracowników) praktyki zawodowe odbyły się w 38,7% badanych przedsiębiorstw tej klasy wielkości. Najczęściej z praktyk zawodowych korzystały firmy duże, zatrudniające ponad 250 pracowników ogółem ponad 47,9% z nich. Wszystkie odpowiedzi prezentuje tabela 4. Tabela 4. Znajomość warunków organizacji praktyk zawodowych oraz stopień korzystania z praktyk zawodowych, N=1104 L.P. WIELKOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA WG LICZBY ZATRUDNIONYCH ZNAJOMOŚĆ WARUNKÓW ORGANIZOWANIA PRAKTYK ZAWODOWYCH KORZYSTANIE Z PRAKTYK ZAWODOWYCH W LATACH 2011-2012 1 0-9 95% 22% 2 10-49 97,4% 31,3% 3 50-249 98,8% 38,7% 4 250 + 95,8% 47,9% 5 OGÓŁEM 96,6% 30,3% Źródło: Badanie Market Research World, MODUŁ I, 2013

S t r o n a 11 Pracodawcy, którzy nie korzystali z praktyk zawodowych (N=769) zostali poproszeni o wskazanie przyczyn takiego rozwiązania. Ponad połowa z nich nie organizuje praktyk zawodowych z powodu posiadania wystarczających zasobów kadrowych. Więcej niż 15% respondentów uważa, że w ich firmie nie ma stanowiska pracy, które nadawałoby się na realizację praktyk zawodowych, a blisko co dziesiąty jest przekonany, że praktykanci nie posiadają odpowiednich kwalifikacji, przez co nie są w stanie wykonywać prawidłowo zadań i obowiązków. Wykres 3. Przyczyny nie korzystania z praktyk zawodowych, N=769 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 6,7% 9, 0-9 5% 7% 17,2% 49,0% Brak wiedzy na temat możliwości zorganizowania praktyk zawodowych 7,3% 10-49 6,8% 3% 10,1% 5,5% Firma jest zbyt mała aby przyjmować praktykantów 57,8% 5,1% 2% 4,6% 11,8% W firmie nie ma stanowiska pracy, które nadawałyby się na realizację praktyk zawodowych 50-249 3,9% 17, 55,3% Zbyt skomplikowane procedury 8,6% 7,9% 5,4% 2,7% 24,3% Posiadanie wystarczających zasobów kadrowych 250+ 2,7% 27% 5,7% 6,2% 13,5% 15,5% 24,3% Przekonanie, że praktykanci nie posiadają odpowiednich kwalifikacji przez co nie są w stanie wykonywać prawidłowo zadań i obowiązków Ogółem 4,8% 51,9% 9,6% 7% Źródło: Badanie Market Research World, MODUŁ I, 2013

S t r o n a 12 Ponad 80% przedstawicieli firm nie korzystających z praktyk zawodowych uważa, że żaden warunek nie jest w stanie przekonać ich do współorganizowania praktyk zawodowych. Blisko 7% ankietowanych przyznało, że do skorzystania z praktyk zawodowych mogłoby ich zachęcić zwiększenie działań informacyjnych na ten temat, a prawie 5% twierdzi, że mogliby przyjąć praktykanta, gdyby jego kwalifikacje i kompetencje były dopasowane do profilu działalności firmy. Szczegółowe informacje przedstawia wykres 4. Wykres 4. Warunki, których spełnienie zachęciłoby do skorzystania z praktyk zawodowych, N=769 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0-9 8,2% 5,8% 2,0% 1,2% Zwiększenie działań informacyjnych na ten temat 10-49 7% 1,2% 7,2% 3,4% 0,8% 0% 2,1% 0,4% 75,2% 86,5% Zrekrutowanie praktykanta posiadającego odpowiednie kwalifikacje i kompetencje do profilu działalności firmy Stworzenie procedur umożliwiających szybkie i proste załatwienie spraw formalnych związanych z organizacją praktyk zawodowych 50-249 2,6% 4,6% 0% Przyswojenie przez pracodawcę wiedzy, która pozwoli mu przygotować atrakcyjny program praktyk zawodowych 1,3% 1,3% 88,2% Reorganizacja polityki kadrowej w firmie 8,1% 8,1% Zwiększenie produkcji/ ilości pracy 250+ 2,7% 0% 0% 8,1% 73% Inne Ogółem 6,8% 4,9% 1,6% 0,7% 4% 1,3% 81,1% Żaden nie zachęci firmy do skorzystania z praktyk zawodowych Źródło: Badanie Market Research World, MODUŁ I, 2013

S t r o n a 13 Przedsiębiorcy, którzy skorzystali z praktyk zawodowych, wskazali podmioty, z którymi zawarli umowy na ich organizację. Najczęściej praktyki zawodowe organizowano przy współpracy z uczelniami wyższymi (51%) oraz szkołami średnimi (29,1%). Wszystkie odpowiedzi przedstawiono w tabeli 5. Tabela 5. Podmioty, z którymi podjęto współpracę przy organizacji praktyk zawodowych, N=335 L.P. INSTYTUCJA PROCENT ODPOWIEDZI L.P. INSTYTUCJA PROCENT ODPOWIEDZI 1 Uczelnia wyższa 51% 6 Ochotniczy Hufiec Pracy 2,9% 2 Szkoła średnia 29,1% 7 Powiatowy Urząd Pracy 2,6% 3 Firma prywatna 4% 8 Cech Rzemiosł Różnych 1,6% 4 Brak odpowiedzi 3,9% 9 Firma zlecona przez PUP 1,4% 5 Szkoła zawodowa 3,3% 10 Źródło: Badanie Market Research World, MODUŁ I, 2013 Zakład Doskonalenia Zawodowego 0,3% Średnia liczba osób odbywających praktyki zawodowe w latach 2011 i 2012 wynosi 6. Osoby te najczęściej nie zostały zatrudnione po zakończeniu praktyk zawodowych. Tabela 6. Liczba praktykantów oraz osób zatrudnionych po odbyciu praktyki zawodowej, N=335 OSOBY PRZYJĘTE NA PRAKTYKĘ ZAWODOWĄ OSOBY ZATRUDNIONE PO ODBYTEJ PRAKTYCE ZAWODOWEJ ŚREDNIA MEDIANA ŚREDNIA MEDIANA OGÓŁEM 6 4 0 0 Źródło: Badanie Market Research World, MODUŁ I, 2013 Przyczyną korzystania z praktyk zawodowych, wskazywaną najczęściej przez przedsiębiorców, którzy w latach 2011-2012 skorzystali z takiej formy (N=335) jest przekonanie o konieczności przekazywania wiedzy niedoświadczonym osobom 54,6%. Dla ponad 27% badanych praktykanci są dodatkową pomocą dla firmy. Blisko po 10% ankietowanych jako powód organizowania praktyk zawodowych wskazało odpowiednią politykę personalną firmy i sposób na sprawdzenie kwalifikacji przyszłych pracowników.

S t r o n a 14 Wykres 5. Przyczyny korzystania z praktyk zawodowych, N=335 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 15,5% 33% 0-9 43,3% 10,3% 1% 7,4% 27,8% 10-49 4,6% 54,6% 8,3% 0,9% Taka jest polityka personalna firmy 50-249 1% 4,2% 9,4% 25% 62,5% Praktykanci są dodatkową pomocą dla firmy Firma nie musi płacić za zorganizowanie praktyk Przekonanie o konieczności przekazywania wiedzy 0% Firma w ten sposób sprawdza kwalifikacje przyszłych 14,7% Inne 17,6% 250+ 0% 2,9% 5,9% 64,7% 9,6% 27,5% Ogółem 2,1% 54,6% 9% 0,6% Źródło: Badanie Market Research World, MODUŁ I, 2013

S t r o n a 15 3.2. MODUŁ II 3.2.1. Określenie pozytywnych i negatywnych aspektów staży Badani przedsiębiorcy zostali poproszeni o ocenę podanych opinii dotyczących staży, z których firmy skorzystały w latach 2011-2012. Ankietowani odpowiadając korzystali z pięciostopniowej skali, w której 1 oznacza zdecydowanie się nie zgadzam natomiast 5 zdecydowanie się zgadzam. Najwięcej ankietowanych zgadza się z opinią, że firma chce przekazać wiedzę i umiejętności niedoświadczonym pracownikom, średnia ocena tej opinii wynosi 4,74. Prawdziwe dla większości badanych okazało się również stwierdzenie, że stażyści są dodatkową pomocą w pracy (średnia 4,67). Kolejną opinią przedstawioną respondentom było stwierdzenie, że dla firmy korzystne jest przyjęcie osoby, za którą nie ma konieczności ponoszenia kosztów. Średnia ocena tej kwestii wyniosła 4,59. Ankietowani wyrazili także swoją opinię na temat możliwości wykształcenia pracownika pod kątem przygotowania go do przyszłej pracy w danej organizacji. Średnia ocena tego stwierdzenia wyniosła 4,52. Kolejnym zagadnieniem jest możliwość uprzedniego sprawdzenia pracownika zanim zostanie zatrudniony na stałe (średnia 4,32). Najmniej osób zgadza się ze stwierdzeniem, że staż wymusza na firmie oddelegowanie opiekuna na czas trwania stażu, który przez to zaniedbuje codzienne obowiązki. W tej kwestii średnia ocen równa się 1,83. Niewiele wyższą ocenę (1,87) uzyskała opinia, że procedura skorzystania ze staży jest skomplikowana i długotrwała. Respondenci raczej nie zgadzają się z opinią, że pojawienie się stażystów spowalnia pracę pozostałych pracowników (średnia 1,9). Wszystkie opinie wraz z ocenami prezentuje tabela 7. Tabela 7. Ocena opinii dotyczących staży, N=375 L.P. OPINIA ŚREDNIA OCENA MEDIANA 1 Firma chce przekazać wiedzę i umiejętności niedoświadczonym pracownikom 4,74 5 2 Stażyści to dodatkowa pomoc w pracy 4,67 5 3 4 5 Dla firmy korzystne jest przyjęcie osoby, za którą nie trzeba płacić Firma ma możliwość wykształcenia pracownika w taki sposób aby był przygotowany do przyszłej pracy w tej organizacji Firma ma możliwość uprzedniego sprawdzenia pracownika zanim go zatrudni na stałe 4,59 5 4,52 5 4,32 5 6 Stażysta po odbytym stażu zasługuje na to aby go zatrudnić 3,94 4 7 Nie powierzamy odpowiedzialnych zadań stażystom 3,65 4 8 Firma korzysta ze staży regularnie, bo taka jest polityka personalna firmy 2,83 2

S t r o n a 16 L.P. OPINIA ŚREDNIA OCENA MEDIANA 9 Przyjęcie stażystów absorbuje wiele czasu i uwagi 2,51 2 10 11 12 13 Brak doświadczenia stażystów znacząco wpływa na dezorganizację pracy zespołu Pojawienie się stażystów spowalnia pracę pozostałych pracowników Procedura skorzystania ze staży jest bardzo skomplikowana i długotrwała Pojawienie się stażystów wymusza na firmie oddelegowanie opiekuna, który przez to zaniedbuje codzienne obowiązki 2,36 4 1,9 1 1,87 1 1,83 1 Ankietowani zostali poproszeni o wskazanie określenia, które najbardziej odpowiada sytuacji w firmie po zakończeniu staży w latach 2011-2012. Ponad połowa badanych uważa, że skorzystanie ze staży przyniosło więcej pozytywnych niż negatywnych efektów. Blisko co trzeci jest zdania, że przyjęcie stażysty (stażystów) przyniosło same pozytywne rezultaty. Tabela 8. Określenie sytuacji w firmie po zakończonym stażu (staży) w latach 2011-2012, N=375 L.P. OKREŚLENIE OGÓŁEM 1 Skorzystanie ze stażu przyniosło same pozytywne rezultaty naszej firmie 32,2% 2 Skorzystanie ze stażu przyniosło więcej pozytywnych niż negatywnych efektów 50,9% 3 Skorzystanie ze stażu przyniosło tyle samo pozytywnych i negatywnych rezultatów dla naszej firmy 5,4% 4 Skorzystanie ze stażu w sposób obojętny wpłynęło na naszą firmę 6,4% 5 Skorzystanie ze stażu przyniosło więcej negatywnych niż pozytywnych efektów 3,8% 6 Skorzystanie ze stażu przyniosło same negatywne rezultaty naszej firmie 1,3%

S t r o n a 17 3.2.2. Ocena wpływu organizacji staży na efektywność działania przedsiębiorstw Kolejnym celem badania jest ustalenie ogólnej oceny wpływu organizacji staży na efektywność działania przedsiębiorstw. Ankietowanym zadano pytania dotyczące przebiegu staży. Respondenci korzystali z pięciostopniowej skali, w której 1 oznaczało zdecydowanie tak, zaś 5 zdecydowanie nie. Pierwszą kwestią, poruszoną w tej części badania, jest ocena wpływu przyjęcia stażysty na poprawę funkcjonowania jednostki. Najwięcej badanych wskazało, że staż zdecydowanie poprawił funkcjonowanie firmy (42,1% wszystkich ankietowanych). Wykres 6. Wpływ przyjęcia stażysty na funkcjonowanie firmy, N=375 50% 40% 42,1% 30% 26,1% 20% 10% 0% 12,8% 12,3% Ogółem 6,7% Zdecydowanie tak Raczej tak Ani tak ani nie Raczej nie Zdecydowanie nie Respondenci ocenili w skali pięciostopniowej rzetelność wykonywania przez stażystów obowiązków. Ponad 57% ankietowanych zdecydowanie ją potwierdziła. Wykres 7. Ocena rzetelności wykonywania przez stażystów obowiązków, N=375 70% 60% 57,8% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 21,4% 12,8% Ogółem 5,3% 2,7% Zdecydowanie tak Raczej tak Ani tak ani nie Raczej nie Zdecydowanie nie

S t r o n a 18 Kolejnym ocenianym przez respondentów aspektem są oczekiwane przez pracodawców kompetencje posiadane przez stażystów. Największy odsetek odpowiedzi stanowi zdecydowane potwierdzenie, że stażysta wykazywał oczekiwane umiejętności i wiedzę. Wykres 8. Ocena oczekiwanych przez firmę kompetencji stażystów, N=375 50% 47,3% 40% 30% 23,8% 20% 10% 12,6% 10,7% 5,6% 0% Ogółem Zdecydowanie tak Raczej tak Ani tak ani nie Raczej nie Zdecydowanie tak Badani przedsiębiorcy wskazali ile osób przyjęli na staż w latach 2011-2012. Średnia liczba stażystów wynosi 3. Średni czas trwania stażu wyniósł 5,3 miesiąca. W opinii respondentów, staż powinien trwać ponad 9 miesięcy aby był efektywny. Tabela 9. Średnia liczba stażystów przyjętych w latach 2011-2012, czas trwania stażu, efektywny czas trwania stażu, N=375 ŚREDNIA LICZBA STAŻYSTÓW PRZYJĘTYCH W LATACH 2011-2012 FAKTYCZNY CZAS TRWANIA STAŻY ( LICZBA MIESIĘCY) EFEKTYWNY CZAS TRWANIA STAŻY (LICZBA MIESIĘCY) 3 5,3 9,3 W badaniu ustalono czy po zakończonych stażach w latach 2011-2012 firmy zdecydowały się zatrudnić stażystów. Jak wskazują wyniki ponad 30 % badanych zdecydowała się zatrudnić stażystę (stażystów). Średnia liczba zatrudnionych stażystów to 2. Tabela 10. Średnia liczba przyjętych stażystów, N=257 ODSETEK FIRM ZATRUDNIAJĄCYCH STAŻYSTÓW ŚREDNIA LICZBA ZATRUDNIONYCH STAŻYSTÓW 31,5% 2

S t r o n a 19 Następnie poproszono respondentów o ocenę zadowolenia z aktualnej pracy osób, które zatrudniono po uprzednim odbyciu stażu w latach 2011-2012. Większość respondentów zadeklarowało, że są bardzo zadowoleni lub zadowoleni z pracy tych pracowników. Wykres 9. Ocena zadowolenia z aktualnej pracy osób, które odbywały staże, N=257 60% 50% 50,8% Bardzo zadowolony/a 40% 35,4% Zadowolony/a 30% 20% 10% 0% 11,9% Ogółem 1,9% Ani zadowolony/a ani nie zadowolony/a Niezadowolony/a Bardzo niezadowolony/a 3.2.3. Określenie preferencji przedsiębiorstw wobec stażystów Badanie pozwoliło ustalić preferencje przedsiębiorców wobec płci i wieku przyszłych stażystów. Na początku bloku pytań poświęconych tej tematyce zapytano, czy firmy planują przyjąć kolejnych stażystów. Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że nieco ponad połowa badanych firm zamierza ponownie skorzystać z instrumentu rynku pracy jakim jest staż. Wykres 10. Planowane przyjęcie stażystów, N=375 60% 50% 51,9% 40% 30% 20% 10% 21,4% 14,7% 9,1% 2,9% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie wiem 0% Ogółem

S t r o n a 20 Badani przedsiębiorcy wskazali głównie, iż płeć przyszłych stażystów nie ma znaczenia. Omawiając płeć przyszłych stażystów warto zauważyć, że 32,9% wszystkich respondentów nie potrafiło jednoznacznie ustosunkować do tej kwestii odpowiadając nie wiem. Przedsiębiorcy, którzy wskazali preferowaną płeć przyszłych stażystów tak samo preferują kobiety jak i mężczyzn. Wykres 11. Preferowana płeć stażystów, N=285 40% 35% 30% 37,1% 32,9% 25% 20% Woleliby aby była to kobieta 15% 10% 5% 0% 12,1% 11,1% 6,8% Ogółem Woleliby aby był to mężczyzna Kobiety bądź mężczyźni w zależności od stanowiska Płeć przyszłych stażystów nie ma znaczenia Nie wiem Kolejną kwestią, dotyczącą preferencji przedsiębiorców wobec stażystów, stanowi wiek. Najliczniej respondenci wskazywali, że wiek stażystów nie ma znaczenia 69,3% ogółu ankietowanych. W przypadku wskazania konkretnego przedziału wiekowego, największy odsetek badanych preferuje przedział 27-40 lat (17,5% ogółu). Wykres 12. Preferowany wiek stażystów, N=285 80% 70% 69,3% 60% 50% Osoby młode do 26 lat Osoby w wieku 27-40 lat 40% Osoby w wieku 41-50 lat 30% 20% 17,5% Osoby w wieku 50+ Wiek nie ma znaczenia Nie wiem 10% 0% 8,9% 2,1% 1,1% Ogółem 1,1%

S t r o n a 21 Jednym z celów badania jest ustalenie stosunku pracodawców do przyjmowania na staż osób w wieku powyżej 50 lat. Większość respondentów zadeklarowała chęć przyjęcia na staż osób w tym przedziale wiekowym. Wykres 13. Przyjęcie na staż osób w wieku 50+, N=285 80% 60% 40% 64,3% 26,1% Tak Nie 20% 9,6% Nie wiem 0% Ogółem 3.2.4. Ocena jakości współpracy z Powiatowymi Urzędami Pracy przy organizacji staży Wyniki badania pozwoliły na ustalenie oceny współpracy firm z Powiatowymi Urzędami Pracy w zakresie organizowania staży. Ankietowani, udzielając odpowiedzi na ten blok pytań, korzystali z pięciostopniowej skali, w której 1 oznaczał ocenę najgorszą a 5 najlepszą. Respondenci ocenili ogólne zadowolenie ze współpracy z działem ds. organizacji staży Powiatowych Urzędów Pracy. Średnia ocena współpracy wyniosła 4,43, wartość środkowa 5. Badani ocenili także w jakim stopniu są zadowoleni ze sposobu realizacji usługi przez Powiatowy Urząd Pracy na etapie wstępnym organizacji staży czyli od momentu zgłoszenia zainteresowania usługą do pozytywnego rozpatrzenia zgłoszenia. Średnia ocena etapu wstępnego realizacji staży wyniosła 4,38, wartość przeciętna 5. Tabela 11. Ocena zadowolenia ze współpracy z PUP ogólnie i na etapie wstępnym, N=375 OCENA ZADOWOLENIA ZE SPOSOBU REALIZACJI USŁUGI PRZEZ OCENA ZADOWOLENIA ZE WSPÓŁPRACY Z DZIAŁEM DS. ORGANIZACJI STAŻY POWIATOWEGO URZĘDU PRACY PUP NA ETAPIE WSTĘPNYM ORGANIZACJI STAŻY OD MOMENTU ZGŁOSZENIA ZAINTERESOWANIA USŁUGĄ DO POZYTYWNEGO ROZPATRZENIA ZGŁOSZENIA MEDIANA ŚREDNIA MEDIANA ŚREDNIA 5 4,43 5 4,38

S t r o n a 22 13,9% Ogółem 15% 10% 5% 0% Ponadto respondenci wskazali występowanie problemów i trudności na etapie wstępnym organizacji staży przez Powiatowe Urzędy Pracy. Utrudnienia na tym etapie realizacji usługi dostrzegło 13,9% respondentów. Najczęściej pojawiające się problemy to: długotrwałe terminy załatwianie dokumentacji stażowej (27,8%), chaos informacyjny(19,4%) oraz udzielanie niepełnej zdawkowej informacji i nadmierna biurokracja (po 15,3%). Wykres 14. Występowanie problemów i utrudnień na etapie wstępnym organizacji staży, N=375 Tabela 12. Problemy występujące na etapie wstępnym organizacji staży, N= 5 L.P. PROBLEMY NA ETAPIE WSTĘPNYM OGÓŁEM 1 Długotrwałe terminy załatwiania dokumentacji stażowej 27,8% 2 Chaos informacyjny 19,4% 3 Nadmierna biurokracja 15,3% 4 Udzielanie niepełnej, zdawkowej informacji 15,3% 5 Brak zaangażowania ze strony pracowników PUP 6,9% 6 Niekompetencja pracowników PUP 6,9% 7 Skomplikowane procedury konieczne do zorganizowania stażu 5,6% 8 Inne 2,8% Inne odpowiedzi: Brak kandydatów, konieczność deklaracji zatrudnienia po stażu

S t r o n a 23 Respondenci ocenili również w jakim stopniu są zadowoleni ze sposobu realizacji usługi przez Powiatowy Urząd Pracy na etapie właściwym organizacji staży to jest od momentu pozytywnego rozpatrzenia wniosku do zakończenia stażu. Średnia ocena etapu właściwego realizacji stażu wyniosła 4,5. Ocenie podlegał także sposób przekazywania informacji przez pracowników działu organizacji staży Powiatowego Urzędu Pracy. Respondenci wskazali na ile udzielane informacje były dla nich wystarczające i jasne. Średnia ocena tego zagadnienia wyniosła 4,51, wartość przeciętna 5. Tabela 13. Ocena zadowolenia ze współpracy z PUP na etapie właściwym i ocena pracowników PUP, N=375 OCENA ZADOWOLENIA ZE SPOSOBU REALIZACJI USŁUGI PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY NA ETAPIE WŁAŚCIWYM ORGANIZACJI STAŻY OD MOMENTU POZYTYWNEGO ROZPATRZENIA WNIOSKU DO ZAKOŃCZENIA STAŻU OCENA NA ILE INFORMACJE PRZEKAZYWANE PRZEZ PRACOWNIKÓW DZIAŁU ORGANIZACJI STAŻY POWIATOWEGO URZĘDU PRACY BYŁY DLA PANA/I WYSTARCZAJĄCE I JASNE MEDIANA ŚREDNIA MEDIANA ŚREDNIA 5 4,5 5 4,51 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% 5,3% Ogółem Badani przedsiębiorcy wskazali, czy na etapie właściwym organizacji staży wystąpiły trudności we współpracy z działem ds. organizacji staży Powiatowych Urzędów Pracy. Niewiele ponad 5% ankietowanych przyznało, że na etapie właściwym realizacji staży pojawiły się problemy, z których najczęstsze to niedopasowanie kompetencji stażysty (34,6%) oraz kierowanie osób do firmy, bez ich uprzedniego sprawdzenia (30,8%). Wykres 15. Występowanie problemów i utrudnień na etapie właściwym organizacji staży, N=375 Tabela 14. Problemy występujące na etapie właściwym organizacji staży, N=20 L.P. PROBLEMY NA ETAPIE WŁAŚCIWYM OGÓŁEM 1 Niedopasowanie kompetencji stażysty do potrzeb przedsiębiorstwa 34,6% 2 Kierowanie do pracodawcy osób bez wcześniejszego ich sprawdzenia 30,8% 3 Nadmierna biurokracja 15,4%

S t r o n a 24 L.P. PROBLEMY NA ETAPIE WŁAŚCIWYM OGÓŁEM 4 Niekompetencje pracowników PUP 11,5% 5 Przebieg stażu po zaplanowanym terminie 3,8% 6 Chaos informacyjny 3,8% 7 Problemy z komunikacją z Powiatowym Urzędem Pracy 0% 8 Inne 0% Kończąc ocenę współpracy z Powiatowymi Urzędami Pracy badani przedsiębiorcy wyrazili opinię na temat rzetelności prowadzenia procedury organizacji staży. Ponad 60% wszystkich respondentów zdecydowanie potwierdziła rzetelność realizacji procedury (62,3%). Wykres 16. Rzetelność prowadzenia procedury organizacji staży, N=375 70% 60% 62,3% 50% 40% 30% 20% 32,1% Zdecydowanie tak Raczej tak Ani tak ani nie Raczej nie 10% 0% 3,5% Ogółem 1,6% 0,5% Zdecydowanie nie

S t r o n a 25 4. SPIS TABEL Tabela 1. Rozkład próby badawczej moduł I (p 95%, e 5%)... 5 Tabela 2. Rozkład próby badawczej moduł II... 5 Tabela 3. Znajomość warunków organizacji staży oraz stopień korzystania ze staży, N=1104... 7 Tabela 4. Znajomość warunków organizacji praktyk zawodowych oraz stopień korzystania z praktyk zawodowych, N=1104... 10 Tabela 5. Podmioty, z którymi podjęto współpracę przy organizacji praktyk zawodowych, N=335.. 13 Tabela 6. Liczba praktykantów oraz osób zatrudnionych po odbyciu praktyki zawodowej, N=335... 13 Tabela 7. Ocena opinii dotyczących staży, N=375... 15 Tabela 8. Określenie sytuacji w firmie po zakończonym stażu (staży) w latach 2011-2012, N=375.. 16 Tabela 9. Liczba stażystów przyjętych w latach 2011-2012, czas trwania stażu, efektywny czas trwania stażu, N=375... 18 Tabela 10. Średnia liczba przyjętych stażystów, N=257... 18 Tabela 11. Ocena zadowolenia ze współpracy z PUP ogólnie i na etapie wstępnym, N=375... 21 Tabela 12. Problemy występujące na etapie wstępnym organizacji staży, N= 51Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Tabela 13.Ocena zadowolenia ze współpracy z PUP na etapie właściwym i ocena pracowników PUP, N=375... 23 Tabela 14. Problemy występujące na etapie właściwym organizacji staży, N=20... 23 5. SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Przyczyny nie korzystania ze staży, N=752... 8 Wykres 2. Warunki, których spełnienie zachęciłoby do skorzystania ze stażu, N=752... 9 Wykres 3. Przyczyny nie korzystania z praktyk zawodowych, N=769... 11 Wykres 4. Warunki, których spełnienie zachęciłoby do skorzystania z praktyk zawodowych, N=769 12 Wykres 5. Przyczyny korzystania z praktyk zawodowych, N=335... 14 Wykres 6. Wpływ przyjęcia stażysty na funkcjonowanie firmy, N=375... 17 Wykres 7. Ocena rzetelności wykonywania przez stażystów obowiązków, N=375... 17 Wykres 8. Ocena oczekiwanych przez firmę kompetencji stażystów, N=375... 18 Wykres 9. Ocena zadowolenia z aktualnej pracy osób, które odbywały staże, N=257... 19 Wykres 10. Planowane przyjęcie stażystów, N=375... 19 Wykres 11. Preferowana płeć stażystów, N=285... 20 Wykres 12. Preferowany wiek stażystów, N=285... 20 Wykres 13. Przyjęcie na staż osób w wieku 50+, N=285... 21 Wykres 14. Występowanie problemów i utrudnień na etapie wstępnym organizacji staży, N=375... 22 Wykres 15. Występowanie problemów i utrudnień na etapie właściwym organizacji staży, N=375.. 23 Wykres 16. Rzetelność prowadzenia procedury organizacji staży, N=375... 24

S t r o n a 26 6. ZAŁĄCZNIKI 6.1. KWESTIONARIUSZ MODUŁ I 7. Kwestionariusz badania postaw przedsiębiorców wobec staży i praktyk zawodowych MODUŁ I 8. ANKIETA ANONIMOWA Szanowni Państwo, Zapraszamy do wzięcia udziału w badaniu społecznym dotyczącym postaw przedsiębiorców wobec staży i praktyk zawodowych, przeprowadzanym na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Opolu. Badanie wynika z realizacji projektu systemowego pn. Opolskie Obserwatorium Rynku Pracy III w ramach Poddziałania 6.1.2. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Celem głównym badania jest określenie stopnia powszechności korzystania ze staży w regionie oraz wytypowanie czynników wpływających pozytywnie i negatywnie na ich popularność. Państwa opinia pomoże określić jaka jest efektywność staży, ich wpływ na jakość działalności przedsiębiorstw a także jakie są preferencje przedsiębiorców odnośnie stażystów. DANE PORZĄDKUJĄCE Nazwisko ankietera Numer ankiety Termin przeprowadzenia badania PYTANIE 1 Liczba pracowników zatrudnionych w Państwa firmie mieści się w przedziale: Pytanie jednokrotnego wyboru a) 0-9 1 b) 10-49 2 c) 50-249 3 d) 250 i więcej 4 PYTANIE 2 Sektor działalności: Pytanie jednokrotnego wyboru a) Prywatny 1 b) Publiczny 2 PYTANIE 3 Powiat, na terenie którego zarejestrowane jest przedsiębiorstwo: Pytanie jednokrotnego wyboru a) Powiat brzeski 1 b) Powiat głubczycki 2 c) Powiat kędzierzyńsko-kozielski 3 d) Powiat kluczborski 4 e) Powiat krapkowicki 5 f) Powiat namysłowski 6 g) Powiat nyski 7 h) Powiat oleski 8 i) Powiat opolski 9 j) Powiat prudnicki 10

S t r o n a 27 k) Powiat strzelecki 11 l) Powiat m. Opole 12 STAŻ PYTANIE 4 Pytanie jednokrotnego Czy wie Pan/i czym są staże organizowane przez Powiatowe Urzędy Pracy dla wyboru osób bezrobotnych i na jakich warunkach są przeprowadzane? a) Tak 1 b) Nie (wyjaśnij: S. to nabywanie przez osoby pozostające bez zatrudnienia umiejętności praktycznych do wykonywania pracy bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą) PYTANIE 5 2 Pytanie jednokrotnego wyboru Czy w latach 2011-2012 Pana/i przedsiębiorstwo skorzystało z instrumentu rynku pracy, jakim jest staż? a) Tak (przejdź do pytania 8) 1 b) Nie 2 PYTANIE 6 Jaka jest przyczyna tego, że Państwa firma nigdy nie skorzystała ze staży? Pytanie wielokrotnego wyboru a) Brak wiedzy na temat możliwości zorganizowania stażu 1 b) Zbyt skomplikowane procedury 2 c) Posiadanie wystarczających zasobów kadrowych 3 d) Przekonanie, że stażyści nie posiadają odpowiednich kwalifikacji przez co nie są w stanie 4 wykonywać prawidłowo zadań i obowiązków e) Inne (jakie?) 5 PYTANIE 7 Pytanie wielokrotnego Jakie warunki musiałyby zostać spełnione aby Państwa firma była skłonna wyboru skorzystać z instrumentu rynku pracy jakim jest staż? a) Zwiększenie działań informacyjnych na ten temat 1 b) Dopasowanie kwalifikacji i kompetencji potencjalnych stażystów do profilu działalności 2 firmy c) Stworzenie procedur umożliwiających szybkie i proste załatwienie formalnych spraw 3 związanych z organizacją stażu d) Zwiększenie umiejętności pracodawcy w zakresie tworzenia efektywnych programów 4 stażowych e) Reorganizacja polityki kadrowej w firmie 5 f) Zwiększenie produkcji/zwiększenie ilości pracy 6 g) Inne (jakie?) 7 h) Żaden warunek nie zachęci naszej formy do skorzystania ze staży (KONIEC CZĘŚCI ANKIETY DOT. STAŻY PRZEJDŹ DO PYTANIA 11) 8 PYTANIE 8 Ilu stażystów przyjęła Państwa firma w przeciągu 2011-2012 roku? (Wpisać liczbę, a jeśli ktoś nie potrafi poprosić aby oszacował) Pytanie otwarte PYTANIE 9 Jaka jest przyczyna tego, że Państwa firma skorzystała ze staży? Pytanie wielokrotnego wyboru a) Taka jest polityka personalna firmy 1 b) Stażyści są dodatkową pomocą dla firmy 2

S t r o n a 28 c) Firma nie musi płacić za pracę tej osoby 3 d) Przekonanie o konieczności przekazywania wiedzy niedoświadczonym osobom 4 e) Firma w ten sposób sprawdza kwalifikacje przyszłych pracowników 5 f) Inne (jakie?) 6 PYTANIE 10 Pytanie otwarte Ilu stażystów Państwa firma zatrudniła po odbyciu stażu? (Wpisać liczbę, a jeśli ktoś nie potrafi poprosić aby oszacował) TANIE 14 PYTANIE 14 PYTANIE 11 PRAKTYKI ZAWODOWE Czy wie Pan/i czym jest praktyka zawodowa organizowana przez szkoły (w tym Pytanie jednokrotnego wyboru uczelnie wyższe), instytucje szkoleniowe i Powiatowe Urzędy Pracy w wyniku realizacji np. szkoleń oraz na jakich warunkach przebiega? a) Tak 1 b) Nie (wyjaśnij: P.Z. to forma praktycznej nauki zawodu będąca częścią szkolenia celem pogłębienia zdobytej wiedzy w rzeczywistych warunkach pracy bądź zdobywaniem nowych umiejętności zawodowych poprzez praktyczne wykonywanie zadań związanych z zawodem) PYTANIE 12 2 Pytanie jednokrotnego wyboru Czy w latach 2011-2012 Pana/i przedsiębiorstwo skorzystało z praktyk zawodowych? a) Tak (przejdź do pytania 15) 1 b) Nie 2 PYTANIE 13 Pytanie wielokrotnego Jaka jest przyczyna tego, że Państwa firma nigdy nie skorzystała z praktyk wyboru zawodowych? a) Brak wiedzy na temat możliwości zorganizowania praktyk zawodowych 1 b) Firma jest zbyt mała aby przyjmować praktykantów 2 c) W firmie nie ma stanowiska pracy, które nadawałoby się na realizację praktyk 3 zawodowych d) Zbyt skomplikowane procedury 4 e) Posiadanie wystarczających zasobów kadrowych 5 f) Przekonanie, że praktykanci nie posiadają odpowiednich kwalifikacji przez co nie są w 6 stanie wykonywać prawidłowo zadań i obowiązków g) Inne (jakie?) 7 PYTANIE 14 Pytanie wielokrotnego Jakie warunki musiałyby zostać spełnione aby Państwa firma była skłonna wyboru skorzystać z praktyk zawodowych? a) Zwiększenie działań informacyjnych na ten temat 1 b) Zrekrutowanie praktykanta posiadającego odpowiednie kwalifikacje i kompetencje do 2 profilu działalności firmy c) Stworzenie procedur umożliwiających szybkie i proste załatwienie formalnych spraw 3 związanych z organizacją praktyk zawodowych d) Przyswojenie przez pracodawcę wiedzy, która pozwoli mu przygotować atrakcyjny 4 program praktyk zawodowych e) Reorganizacja polityki kadrowej w firmie 5 f) Zwiększenie produkcji/zwiększenie ilości pracy 6 g) Inne (jakie?) 7

S t r o n a 29 h) Żaden warunek nie zachęci naszej formy do skorzystania z praktyk zawodowych (KONIEC ANKIETY) PYTANIE 15 Z kim podpisano współpracę na organizację praktyk zawodowych? 8 Pytanie otwarte PYTANIE 16 Pytanie otwarte Ilu praktykantów przyjęła Państwa firma w przeciągu 2011-2012 roku? (Wpisać liczbę, a jeśli ktoś nie potrafi poprosić aby oszacował) PYTANIE 17 Jaka jest przyczyna tego, że Państwa firma skorzystała z praktyk zawodowych? Pytanie wielokrotnego wyboru a) Taka jest polityka personalna firmy 1 b) Praktykanci są dodatkową pomocą dla firmy 2 c) Firma nie musi płacić za zorganizowanie praktyk 3 d) Przekonanie o konieczności przekazywania wiedzy niedoświadczonym osobom 4 e) Firma w ten sposób sprawdza kwalifikacje przyszłych pracowników 5 f) Inne (jakie?) 6 PYTANIE 18 Pytanie otwarte Ilu praktykantów zatrudniono w Państwa firmie po odbyciu praktyk zawodowych? (Wpisać liczbę, a jeśli ktoś nie potrafi poprosić aby oszacował) 6.2. KWESTIONARIUSZ MODUŁ II Kwestionariusz badania postaw przedsiębiorców wobec staży i praktyk zawodowych MODUŁ II Szanowni Państwo, ANKIETA ANONIMOWA Zapraszamy do wzięcia udziału w badaniu społecznym dotyczącym postaw przedsiębiorców wobec staży i praktyk zawodowych, przeprowadzanym na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Opolu. Badanie wynika z realizacji projektu systemowego pn. Opolskie Obserwatorium Rynku Pracy III w ramach Poddziałania 6.1.2. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Celem głównym badania jest określenie stopnia powszechności korzystania ze staży w regionie oraz wytypowanie czynników wpływających pozytywnie i negatywnie na ich popularność. Państwa opinia pomoże określić jaka jest efektywność staży, ich wpływ na jakość działalności przedsiębiorstw a także jakie są preferencje przedsiębiorców odnośnie stażystów. DANE PORZĄDKUJĄCE Nazwisko ankietera Numer ankiety

S t r o n a 30 Termin przeprowadzenia badania PYTANIE 1 Pytanie Liczba pracowników zatrudnionych w Państwa firmie mieści się w przedziale: jednokrotnego wyboru a) 0-9 1 b) 10-49 2 c) 50-249 3 d) 250 i więcej 4 PYTANIE 2 Pytanie Sektor działalności: jednokrotnego wyboru a) Prywatny 1 b) Publiczny 2 PYTANIE 3 Pytanie Powiat, na terenie którego zarejestrowane jest przedsiębiorstwo: jednokrotnego wyboru a) Powiat brzeski 1 b) Powiat głubczycki 2 c) Powiat kędzierzyńsko-kozielski 3 d) Powiat kluczborski 4 e) Powiat krapkowicki 5 f) Powiat namysłowski 6 g) Powiat nyski 7 h) Powiat oleski 8 i) Powiat opolski 9 j) Powiat prudnicki 10 k) Powiat strzelecki 11 l) Powiat m. Opole 12 PYTANIE 4 Pytanie Czy w latach 2011-2012 Pana/i przedsiębiorstwo skorzystało z instrumentu rynku jednokrotnego wyboru pracy, jakim jest staż? a) Tak 1 b) Nie (koniec ankiety, ankieta nieważna) 2 1. Określenie pozytywnych i negatywnych aspektów staży wśród podmiotów gospodarczych PYTANIE 5 Jakie są pozytywne i negatywne aspekty staży? Proszę ocenić podane opinie dotyczące staży, z których skorzystała Pana/i firma w latach 2011-2012. Ocena na skali 1-5, gdzie 1 oznacza zdecydowanie się nie zgadzam a 5 zdecydowanie się zgadzam ASPEKTY 1 2 3 4 5 Dla firmy korzystne jest przyjęcie osoby, za którą nie trzeba płacić Firma ma możliwość uprzedniego sprawdzenia pracownika zanim go zatrudni na stałe Stażyści to dodatkowa pomoc w pracy Firma chce przekazać wiedzę i umiejętności niedoświadczonym pracownikom Firma ma możliwość wykształcenia pracownika w taki sposób aby był przygotowany do przyszłej pracy w tej organizacji

S t r o n a 31 Firma korzysta ze staży regularnie, bo taka jest polityka personalna firmy Stażysta po odbytym stażu zasługuje na to aby go zatrudnić Brak doświadczenia stażystów znacząco wpływa na dezorganizację pracy zespołu Nie powierzamy odpowiedzialnych zadań stażystom Pojawienie się stażystów spowalnia pracę pozostałych pracowników Pojawienie się stażystów wymusza na firmie oddelegowanie opiekuna, który przez to zaniedbuje codzienne obowiązki Przyjęcie stażystów absorbuje wiele czasu i uwagi Procedura skorzystania ze staży jest bardzo skomplikowana i długotrwała PYTANIE 6 Proszę wskazać określenie, które najbardziej odpowiada sytuacji w Pytanie jednokrotnego wyboru Państwa firmie, po zakończeniu stażu (staży) w latach 2011-2012 a) Skorzystanie ze stażu przyniosło same pozytywne rezultaty 1 naszej firmie b) Skorzystanie ze stażu przyniosło same negatywne rezultaty 2 naszej firmie c) Skorzystanie ze stażu przyniosło więcej pozytywnych niż 3 negatywnych efektów d) Skorzystanie ze stażu przyniosło więcej negatywnych niż 4 pozytywnych efektów e) Skorzystanie ze stażu przyniosło tyle samo pozytywnych i 5 negatywnych rezultatów dla naszej firmy f) Skorzystanie ze stażu w sposób obojętny wpłynęło na naszą firmę 6 Dodatkowe opinie:............................. 2. Ocena wpływu organizacji staży na efektywność działania przedsiębiorstw PYTANIE 7 Zadam kilka pytań dotyczących przebiegu stażu (staży): Zdecydowanie Raczej PYTANIA tak tak Czy przyjęcie stażysty (stażystów) poprawiło funkcjonowanie działu/komórki/jednostki? Czy stażysta (stażyści) rzetelnie wykonywał przydzielone obowiązki? Czy stażysta (stażyści) posiadał oczekiwane przez Pana/ią kompetencje? PYTANIE 8 Ani tak ani nie Raczej nie Zdecydowanie nie 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Pytanie otwarte

S t r o n a 32 Ilu stażystów przyjęła Państwa firma w latach 2011-2012? (Wpisać liczbę, a jeśli ktoś nie potrafi poprosić aby oszacował) PYTANIE 9 Pytanie jednokrotnego Jak długo przeważnie trwa staż w Państwa firmie? wyboru (Odpowiedzią jest odpowiednia liczba miesięcy od 1 do 12) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 PYTANIE 10 Ile czasu powinien trwać staż aby był efektywny? Pytanie otwarte PYTANIE 11 Czy po zakończeniu stażu/y w 2011-2012r. Państwa firma zdecydowała się zatrudnić stażystę (stażystów)? Pytanie jednokrotnego wyboru a) Nie (Przejdź do pytania 13) 1 b) Tak, ilu? (Wpisać liczbę, a jeśli ktoś nie potrafi poprosić aby oszacował) 2 PYTANIE 12 Pytanie jednokrotnego Proszę ocenić Pana/i zadowolenie z aktualnej pracy zatrudnionych osób, które wyboru odbywały staże w latach 2011-2012r.? a) Bardzo zadowolony/a 1 b) Zadowolony/a 2 c) Ani zadowolony/a ani nie zadowolony/a 3 d) Niezadowolony/a 4 e) Bardzo niezadowolony/a 5 3. Określenie preferencji przedsiębiorstw wobec stażystów PYTANIE 13 Czy Państwa firma planuje przyjąć kolejnych stażystów? Pytanie jednokrotnego wyboru a) Zdecydowanie tak 1 b) Raczej tak 2 c) Raczej nie (przejdź do pytania 17) 3 d) Zdecydowanie nie (przejdź do pytania 17) 4 e) Nie wiem (nie czytać) 5 PYTANIE 14 Pytanie Jakie są Państwa preferencje odnośnie płci przyszłych stażystów? jednokrotnego wyboru a) Wolelibyśmy, aby była to kobieta 1 b) Wolelibyśmy, aby był to mężczyzna 2 c) Kobiety lub mężczyzn w zależności od stanowiska 3 d) Płeć przyszłych stażystów nie ma znaczenia 4 e) Nie wiem (nie czytać) 5 PYTANIE 15 Jakie są Państwa preferencje odnośnie wieku przyszłych stażystów? Pytanie jednokrotnego wyboru a) Wolelibyśmy aby były to osoby młode do 26 lat 1 b) Wolelibyśmy aby były to osoby w wieku od 27-40 lat 2

S t r o n a 33 c) Wolelibyśmy aby były to osoby w wieku 41-50 lat 3 d) Wolelibyśmy aby były to osoby w wieku 50 lat + 4 e) Wiek przyszłych stażystów nie ma znaczenia 5 f) Nie wiem (nie czytać) 6 PYTANIE 16 Pytanie Czy chciałby Pan/i przyjąć na staż osoby w wieku 50+ jednokrotnego wyboru a) Tak 1 b) Nie 2 c) Nie wiem (nie czytać) 3 4. Ocena jakości współpracy przedsiębiorców z Powiatowymi Urzędami Pracy przy organizacji staży i praktyk zawodowych PYTANIE 17 Proszę ocenić ogólne zadowolenie ze współpracy Pana/i przedsiębiorstwa z działem ds. organizacji staży Powiatowego Urzędu Pracy. Ocena na skali 1-5, gdzie jeden to ocena najgorsza a 5 - najlepsza 1 2 3 4 5 PYTANIE 18 Proszę ocenić w jakim stopniu jest Pan/i zadowolony/a ze sposobu realizacji usługi przez Powiatowy Urząd Pracy na etapie wstępnym organizacji staży od momentu zgłoszenia zainteresowania usługą do pozytywnego rozpatrzenia zgłoszenia. Ocena na skali 1-5, gdzie jeden to ocena najgorsza a 5 - najlepsza 1 2 3 4 5 PYTANIE 19 Czy na etapie wstępnym wystąpiły jakieś problemy, trudności we Pytanie jednokrotnego wyboru współpracy z działem ds. organizacji staży Powiatowego Urzędu Pracy? a) Tak 1 b) Nie (przejdź do pytania 21) 2 PYTANIE 20 Pytanie wielokrotnego Jakie problemy/trudności wystąpiły we współpracy z działem ds. organizacji wyboru staży Powiatowego Urzędu Pracy na etapie wstępnym? a) Nadmierna biurokracja 1 b) Skomplikowane procedury konieczne do zorganizowania stażu 2 c) Długotrwałe terminy załatwiania dokumentacji stażowej 3 d) Chaos informacyjny 4 e) Udzielanie niepełnej, zdawkowej informacji 5 f) Brak zaangażowania ze strony pracowników PUP 6 g) Niekompetencja pracowników PUP 7 h) Inne (jakie?) 8 PYTANIE 21 Proszę ocenić w jakim stopniu jest Pan/i zadowolony/a ze sposobu realizacji usługi przez Powiatowy Urząd Pracy na etapie właściwym organizacji staży od momentu pozytywnego rozpatrzenia wniosku do zakończenia stażu. Ocena na skali 1-5, gdzie jeden to ocena najgorsza a 5 - najlepsza 1 2 3 4 5

S t r o n a 34 PYTANIE 22 Czy na etapie właściwym wystąpiły jakieś problemy, trudności we Pytanie jednokrotnego wyboru współpracy z działem ds. organizacji staży Powiatowego Urzędu Pracy? a) Tak 1 b) Nie (przejdź do pytania 24) 2 PYTANIE 23 Pytanie wielokrotnego Jakie problemy/trudności wystąpiły we współpracy z działem ds. organizacji wyboru staży Powiatowego Urzędu Pracy podczas realizacji stażu? a) Nadmierna biurokracja 1 b) Problemy z komunikacją z Powiatowym Urzędem Pracy 2 c) Przebieg stażu po zaplanowanym terminie 3 d) Brak zgody PUP na przedłużenie stażu 4 e) Niedopasowanie kompetencji stażysty do potrzeb przedsiębiorstwa 5 f) Kierowanie do pracodawcy osób bez wcześniejszego ich sprawdzenia 6 g) Niekompetencja pracowników PUP 7 h) Inne (jakie?) 8 PYTANIE 24 Proszę ocenić na ile informacje przekazywane przez pracowników działu organizacji staży Powiatowego Urzędu Pracy były dla Pana/i wystarczające i jasne. Ocena na skali 1-5, gdzie jeden to ocena najgorsza a 5 - najlepsza 1 2 3 4 5 PYTANIE 25 Czy w Pana/i opinii procedura organizacji stażu była prowadzona rzetelnie? Pytanie jednokrotnego wyboru a) Zdecydowanie tak 1 b) Raczej tak 2 c) Ani tak ani nie 3 d) Raczej nie 4 e) Zdecydowanie nie 5 Dodatkowe opinie:.............................