2 SPIS TREŚCI Wstęp 1. Zakres prac 2. PołoŜenie, morfologia i charakterystyka ogólna terenu 3. Budowa geologiczna 4. Warunki wodne 5. Geotechniczna charakterystyka gruntów 6. Wnioski SPIS ZAŁĄCZNIKÓW GRAFICZNYCH 01. Mapa orientacyjna w skali 1 : 10 000 02. Mapa dokumentacyjna w skali 1 : 500 03. Karty dokumentacyjne otworów geotechnicznych 04. Zestawienie parametrów geotechnicznych gruntów 05. Karty wyników badań sondą DPL 06. Zestawienie wyników badań laboratoryjnych 07. Wykresy uziarnienia gruntów 08. Objaśnienia symboli i znaków
3 Wstęp Dokumentację niniejszą opracowano na zlecenie Powiatu Kluczborskiego, 46 200 Kluczbork ul. Katowicka 1, zamówienie z dnia 28.03.2013r. Przedmiotem opracowania jest określenie warunków gruntowo - wodnych w podłoŝu działek nr 150/6, 150/10 i 150/9 zlokalizowanych w Kluczborku przy ulicy Moniuszki na terenie obecnego dworca PKS, na którym projektowana jest budowa Budynku Kluczborskiego Inkubatora Przedsiębiorczości o charakterze usługowym, do którego zostaną relokowane z wyburzonego obiektu pomieszczenia PKS - u. Wg informacji uzyskanych od Zleceniodawcy i planu zagospodarowania będzie to obiekt I kondygnacyjny o konstrukcji tradycyjnej, posadowiony stopach fundamentowych na głębokości dostosowanej do rozpoznanych warunków gruntowo-wodnych. Przed wejściem głównym do budynku dworca, od strony ulicy Grunwaldzkiej utworzonych zostanie sześć peronów autobusowych. Projektuje się takŝe wykonanie miejsc postojowych dla wysiadających z autokarów zlokalizowanych od strony południowej budynku inkubatora oraz placu parkingowego dla autokarów i samochodów osobowych. Planuje się równieŝ pozostawienie istniejących nawierzchni terenu jako podbudowy posadzek budynku i ciągów komunikacyjnych. Opracowanie sporządzono wg przepisów Rozporządzenia Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 27 kwietnia 2012r w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. poz. 463). Zgodnie z powyŝszym Rozporządzeniem, projektowane obiekty naleŝą do I i II kategorii geotechnicznej w złoŝonych warunkach gruntowo-wodnych z uwagi na występowanie gruntów słabonośnych, organicznych. 1. Zakres prac Zgodnie ze zleceniem przeprowadzono następujące prace: wizję terenową, wytyczenie miejsc rozpoznania geotechnicznego na podstawie planu sytuacyjnowysokościowego w skali 1:500 z ustaleniem wysokości terenu w miejscach wierceń przez niwelację techniczną dowiązaną do reperu roboczego pokrywy kratki ściekowej do kanalizacji deszczowej o rzędnej H = 180,76m npm. usytuowanej ok. 13 m w kierunku północno zachodnim od północno wschodniego naroŝnika istniejącego budynku PKS,
4 3 otwory geotechniczne do głębokości 5,0 6,5 m ppt., o łącznym metraŝu 16,5 mb. (otwór nr 1 został przegłębiony o 1,5 m z uwagi na występowanie gruntów słabonośnych), sondowania dynamiczne DPL w trzech otworach o łącznym metraŝu 8,2 mb., badania makroskopowe gruntów i obserwacje wody gruntowej w otworach, laboratoryjne badania gruntów obejmujące kontrolną analizę makroskopową próbek gruntów pobranych podczas wierceń a dla wytypowanych próbek laboratoryjne określenie uziarnienia, wilgotności naturalnej, gęstości objętościowej i zawartości części organicznych, ustalenie wartości wyprowadzonych parametrów fizykomechanicznych dla gruntów wydzielonych warstw geotechnicznych przez korelację z PN- 81/B-03020, kameralne opracowanie wyników badań w formie map: orientacyjnej, dokumentacyjnej, kart dokumentacyjnych otworów geotechnicznych i kart sondowań oraz części tekstowej. 2. PołoŜenie, morfologia i charakterystyka ogólna terenu Teren objęty rozpoznaniem zlokalizowany jest w centrum Kluczborka na północ od Rynku. Obejmuje działki nr 150/6, 150/10 i 150/9, połoŝone przy ul. Moniuszki na skrzyŝowaniu z ulicą Grunwaldzką, na których znajduje się Dworzec Autobusowy PKS. Większość terenu badań zajmują place manewrowe i postojowe autobusów oraz parkingi. Od strony południowej znajduje się parterowy budynek Dworca PKS z zadaszeniami stanowisk, przeznaczone do wyburzenia. Zadaszeniami osłonięte są równieŝ stanowiska od strony ul. Grunwaldzkiej. Powierzchnia jest płaska, utwardzona o nawierzchni asfaltowej oraz z płytek chodnikowych. Działki są uzbrojone, wyposaŝone w kanalizację deszczową, sanitarną oraz czynne kable energetyczne. W jego sąsiedztwie, od strony wschodniej znajduje się obecnie targowisko miejskie. Rzędne powierzchni w miejscach wierceń wynoszą 180,81 181,09 m npm. z ogólnym nachyleniem na północny zachód. Obszar starego miasta w Kluczborku leŝy na fragmencie wysoczyzny plejstoceńskiej częściowo zdegradowanej przez erozję rzeczną Stobrawy. Tworzy ona wyniosłość między terasami rzecznymi Stobrawy i potoku przepływającego przez północną część miasta. Teren wzdłuŝ ul. Moniuszki połoŝony jest w obszarze prawobrzeŝnej doliny potoku będącego prawobrzeŝnym dopływem Stobrawy. Począwszy od ul. Jagiellońskiej jest on skanalizowany (w kolektorach φ 1200) i przebiega pod ul. Moniuszki, okalając wyniesienie, na
5 którym jest połoŝone Stare Miasto. Ciek uchodzi do Młynówki (odnogi Stobrawy) w rejonie ul. Dworcowej. Wg podziału fizyczno-geograficznego Kondrackiego rejon Kluczborka połoŝony jest w makroregionie Nizina Śląska, w południowo-wschodniej części mezoregionu Równina Namysłowska, na pograniczu z Równiną Opolską. 3. Budowa geologiczna W podłoŝu rozpoznanym wykonanymi wierceniami do głębokości maksymalnej 6,5 m ppt. stwierdzono występowanie osadów czwartorzędowych akumulacji rzecznej powstałych w okresie holoceńskim i plejstoceńskim, przykrytych od góry ok. 1,0 1,6m warstwą nasypów. Stropowe utworów rodzimych do głębokości 2,3 2,6 m ppt. reprezentowane są przez mady rzeczne wykształcone jako namuły organiczne z drobnymi wkładkami torfów. PoniŜej występuje seria piaszczysto-ŝwirowa, miejscami z domieszkami części organicznych lub w otworze nr 1 przewarstwieniem glin pylastych na poziomie 3,7 5,1m ppt. PoniŜej serii piaszczysto Ŝwirowej w otworze nr 1 i 2 występuje warstwa glin pylastych zwięzłych oraz iłów pylastych. Są to utwory plejstoceńskie, akumulacji lodowcowej, które nie zostały przewiercone. Wg danych archiwalnych miąŝszość utworów czwartorzędowych w centrum Kluczborka przekracza 8,0 m. Głębsze partie podłoŝa stanowią osady ilaste triasu górnego (kajper) reprezentowane przez iłołupki i iły. Bezpośrednio od powierzchni terenu do głębokości od 0,9 (otwór nr 1) do 1,6 m ppt. (otwór nr 2) stwierdzono grunty nasypowe budowlane piaszczysto kamieniste w postaci podbudowy płyty betonowej oraz nasypy niebudowlane mineralno gruzowe i organiczne o bardzo zróŝnicowanym składzie, takim jak cegła, kamienie, materiał gliniasto piaszczysty z humusem i kamienie. 4. Warunki wodne W podłoŝu występuje jeden poziom wodonośny związany z czwartorzędowymi utworami piaszczysto-ŝwirowymi zalegającymi poniŝej warstwy utworów gliniasto - organicznych. Zwierciadło wody jest napięte przez nadległe słabo przepuszczalne, duŝej miąŝszości warstwy namułów. Zwierciadło wody nawiercone w okresie prowadzonych wody na głębokościach 2,3 2,6 m ppt. stabilizowało się na poziomie 1,80 2,20 m ppt., odpowiadającym rzędnym 178,89 179,09 m npm. W otworze nr 1warstwa wodonośna rozdzielona jest przewarstwieniem glin. Generalny spływ wody następuje w kierunku południowo- zachodnim zgodnie z ogólnym nachyleniem powierzchni i przebiegiem sieci rzecznej, przy czym badany teren znajduje się w strefie lokalnego wododziału między rzeką Stobrawą a potokiem płynącym przez północną
6 część miasta i drenowany jest przez w/w potok. W okresach po intensywnych opadach atmosferycznych i podczas roztopów po śnieŝnych zimach mogą wystąpić sączenia wody pochodzenia infiltracyjnego lub wody zawieszone na namułach i nasypach z gruntów spoistych. Sączenia takie stwierdzono podczas prac terenowych we wszystkich otworach na głębokościach 1,50 1,60 m ppt. Warstwy wodonośne poziomu czwartorzędowego charakteryzują się dobrą przepuszczalnością, której miarą są następujące wartości współczynników filtracji obliczone z krzywych uziarnienia metodą USBSC. dla piasków k = 10,0m/d dla Ŝwirów k = 50,0 m/d W stosunku do betonu wody gruntowe poziomu czwartorzędowego w tym rejonie Kluczborka wykazują cechy agresywności węglanowej la 2 i kwasowej la 1. 5. Geotechniczna charakterystyka gruntów Grunty rozpoznane w podłoŝu podzielono na następujące warstwy geotechniczne zróŝnicowane pod względem genezy, wykształcenia litologicznego i właściwości geotechnicznych: warstwa I Grunty nasypowe stwierdzone od powierzchni do głębokości 0,9 1,6 m ppt. o zróŝnicowanym składzie. Nawierzchnia w obrębie dworca wykonana jest na znacznej części z asfaltu, który wylany został na płytę betonową o grubości 0,20 0,25m. Nasypy stanowiące podbudową nawierzchni wykonane są w części stropowej z gruntów piaszczysto-ŝwirowo-kamienistych, w otworze nr 1 i 3 w formie 0,25 0,40 m warstwy, głębiej z domieszką gruzu i materiału miejscowego gliniasto-organicznego. Nasypy nie nadają się jako podłoŝe do posadowienia fundamentów, mogą być jednak wykorzystane jako podbudowa posadzki obiektu a takŝe ciągów komunikacyjnych i parkingów. warstwa IIa - Namuły organiczne pylaste miejscami zawierające drobne przewarstwienia torfów torfów nawiercone we wszystkich otworach poniŝej nasypów jako warstwa ciągła do głębokości 2,3 2,6 m ppt. Są to grunty w stanie miękkoplastycznym o stopniu plastyczności I L = >0,50, symbol konsolidacji gruntów C. Zawierają średnio 11,40% części organicznych. Parametry mechaniczne tj. spójność i kąt tarcia wewnętrznego oraz moduły ściśliwości podany orientacyjnie na podstawie badań laboratoryjnych wykonanych w dokumentacji archiwalnej z 1974r opracowanej przez Geoprojekt Opole dla terenu przyległego (targowiska) są b. niskie. Grunty
7 organiczne warstwy IIa nie nadają się do bezpośredniego posadowienia fundamentów. warstwa IIb Gliny pylaste przewarstwione pyłem stwierdzone tylko w otworze nr 1 w formie warstwy pomiędzy piaskami i Ŝwirami na poziomie 3,7 5,1 m ppt. Są to grunty miękkoplastyczne o stopniu plastyczności I L = 0,50, nie skonsolidowane grupy C. Sondowania dynamiczne DPL wykonane in situ w obrębie glin wskazują iŝ grunty te w naturalnym stanie zalegania charakteryzują się korzystniejszymi właściwościami geotechnicznymi niŝ po wyjęciu próbek z otworu. warstwa IIc Nawodnione piaski średnie zaglinione z domieszką ok. 1,8% humusu występujące bezpośrednio pod namułami warstwy IIa w otworze nr 3 do głębokości 3,0 m ppt. Stan techniczny piasków średnio zagęszczony o stopniu zagęszczenia I D = 0,60, ustalonym na podstawie badań sondą DPL. warstwa IId Nawodnione piaski średnie występujące pod namułami w otworach nr 1 i 2 w przedziale głębokości 2,3 3,8 m ppt. oraz piaskami warstwy IIc w rejonie otworu nr 3 do głębokości 3,7 m ppt.. Są to grunty w stanie średnio zagęszczonym z pogranicza zagęszczonych o stopniu zagęszczenia I D = 0,67, ustalonym j.w. warstwa IIe nawodnione Ŝwiry na pograniczu Ŝwirów gliniastych występujące w dolnej części serii piaszczysto Ŝwirowej podścielone glinami i iłami warstwy III w otworach nr 1 i 2 oraz nie przewiercone do głębokości 5,0 m ppt. w otworze nr 3. Stan techniczny gruntów zagęszczony o stopniu zagęszczenia I D = 0,70, ustalonym na podstawie sondowań. warstwa III Gliny pylaste zwięzłe z domieszką otoczaków i iły pylaste stwierdzone w otworach nr 1 i 2, poniŝej Ŝwirów warstwy IIe i nie przewiercone do głębokości wykonanych badań. Są to grunty twardoplastyczne o stopniu plastyczności I L = 0,15, symbol konsolidacji gruntów B. Opisane wyŝej warstwy geotechniczne wydzielono na załączonych w części graficznej karatach dokumentacyjnych otworów geotechnicznych natomiast wartości wyprowadzonych parametrów geotechnicznych dla gruntów rodzimych ustalone przez korelację z PN- 81/B03020 zawiera załącznik 04. 6. Wnioski 6.1. Przypowierzchniową strefę podłoŝa terenu przeznaczonego pod budowę projektowanego obiektu budują zróŝnicowane pod względem składu mineralnego grunty nasypowe stwierdzone w miejscach odwiertów do głębokości 0,90 1,60 m ppt.
8 Nasypy te nie nadają się do posadowienia fundamentów obiektu lecz mogą być wykorzystane jako podbudowa posadzek obiektu i nawierzchni dróg i parkingów. 6.2. We wszystkich otworach pod nasypami stwierdzono występowanie nienośnych rodzimych namułów organicznych (warstwa IIa) zalęgających do głębokości 2,3 2,6 m ppt. Głębsze partie podłoŝa stanowią grunty nośne piaszczysto-ŝwirowe podścielone twardoplastycznymi glinami o korzystnych parametrach fizyko-mechanicznych. 6.3. Fundamenty projektowanego budynku posadowić naleŝy poniŝej strefy przemarzania tj. 1,0 m ppt. oraz gruntów organicznych warstwy IIa. MoŜliwe do zastosowania w tych warunkach sposoby posadowienia to wymiana gruntów organicznych na nasyp piaszczysto-ŝwirowy zagęszczony do I D 0,60, posadowienie pośrednie na studniach opartych na gruntach piaszczystych warstwy IIc - IId lub mikropalach. 6.4. Zastosowany sposób powinien uwzględniać ograniczenie rozkopów w związku z planowanym wykorzystaniem istniejących nawierzchni. 6.5. Parametry geotechniczne gruntów do obliczenia nośności podłoŝą dla przyjętego sposobu posadowienia zestawiono w załączniku nr 04. 6.6. Przy wymianie gruntów konieczne będzie obniŝenie zwierciadła wody gruntowej. W wykopach fundamentowych. Powinno być ono prowadzone w sposób zabezpieczający przed rozluźnieniem gruntów rodzinnych i nasypowych. Współczynniki filtracji gruntów przepuszczalnych podano w rozdziale nr 5. 6.7. Warunki gruntowo-wodne w podłoŝu wg kryteriów Rozporządzenia Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 27 kwietnia 2012r w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. poz. 463). naleŝą do złoŝonych, z uwagi na występowanie w poziomie posadowienia gruntów organicznych nienośnych. W takich przypadkach, dla obiektów II kategorii geotechnicznej zgodnie z 7.3 konieczne jest wykonanie dokumentacji geologicznoinŝynierskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 czerwca Prawo geologiczne i górnicze (DZ.U. Nr 163 poz. 981). 6.8. Roboty ziemne obejmujące odbiór podłoŝa gruntowego w wykopach oraz kontrola zagęszczenia nasypów powinny być prowadzone pod nadzorem geotechnicznym. 6.9. Grunty występujące w podłoŝu naleŝą do II-III kategorii urabialności. Opracowała: mgr Barbara Szydełko