Wrota Polski - realizacja Koncepcja e-puap (elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej) dr inż. Dariusz Bogucki p.o. Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego w Ministerstwie Nauki i Informatyzacji dariusz.bogucki@mnii.gov.pl Dariusz Bogucki 1
egovernment wg MNII (1) ii i epuap epuap STAP STAP 2 Dostęp wielokanałowy Zintegrowane usługi (front-office) Jednostki administracji publicznej Zintegrowane dane (back-office) Wymiana danych z systemami UE Dariusz Bogucki 2
Strona popytowa (front office) integracja usług / informacji: egovernment wg MNII (2) Strona podażowa (back-office) integracja zasobów / danych e-usługa treści i usługi online bazujące na jednolitym modelu zdarzeń życiowych obywateli i działań biznesowych e-demokracja większa przejrzystość procedur, otwartość, dostęp do pełnej informacji udział itp. Nowa organizacja procesów wewnątrz urzędów administracji wdrożenie systemu zarządzania wiedzą i wymiany informacji między instytucjami (wspólne procesy) Współpraca transgraniczna i paneuropejska Nowe rozwiązania w zakresie technologii, organizacji, procesów, zasobów danych Dariusz Bogucki 3
Szczególna rola egovernment Dokument Komisji Europejskiej egovernment beyond 2005 wskazuje na szczególna rolę usług elektronicznych a zwłaszcza egovernment w najbliższych latach: Zbliżająca się rewolucja technologiczna (UMTS, konwergencja usług, DTV/DR, szerokopamowy Internet) Zmiany demograficzne w UE (starzenie, rosnąca migracja); Rosnąca mobilność społeczeństw unijnych państwo musi realizować swe funkcje zdalnie dla wszystkich obywateli UE Oczekiwanie obywateli / firm na takie same usługi elektroniczne ze strony administracji jakie świadczy im sfera komercyjna Oczekiwanie na obniżenie kosztów funkcjonowania administracji Zapewnienie dostępu do usług egovernment dziś przekłada się wprost na pozycję kraju jutro Dariusz Bogucki 4
Strategiczny wymiar e-puap Popyt Popyt na na infrastrukturę Podaż Podaż usług usług epuap Podaż Podaż infrastruktury Popyt Popyt na na usługi usługi Cel: przerwać koło wykluczenia cyfrowego Dariusz Bogucki 5
Ogólna metodyka wyboru usług OGÓLNA METODYKA WYBORU USŁUG DO WDROŻENIA Długa lista lista usług do do wdrożenia (Około (Około 600 600 zidentyfikowanych usług) usług) Wstępna eliminacja usług do wdrożenia Usługi rekomendowane do wdrożenia przez UE Usługi o zaawansowanym stopniu wdrożenia w innych krajach Usługi o wysokim potencjale korzyści lub wysokim stopniu zaawansowania wdrożenia w Polsce D ługa lista usług zawierała Usługi realizowane w Polsce Usługi realizowane w innych krajach Dodatkowe usługi proponowane przez przedstawicieli agencji rządowych Doświadczenia innych krajów Doświadczenia lokalnych samorządów Usługi wdrażane w Polsce Inicjatywy oddolne lokalnych samorządów Krótka lista lista podstawowych usług publicznych (28 (28 usług) Priorytetyzacja usług Potencjał korzyści Łatwość wdrożenia Priorytetyzacjausług do wdrożenia poprzez Opracowanie analizy potencjalnych korzyści dla urzędów i usługobiorców (obywatele, przedsiębiorstwa) Uwzględnienie wzajemnych zależności pomiędzy usługami z uwzględnieniem usług wspólnych Kolejność usług usług do do wdrożenia Źródło: Analiza zespołu Dariusz Bogucki 6
Zasady konstrukcji długiej listy PROCES PRZYGOTOWANIA DŁUGIEJ LISTY USŁUG DO WDROŻENIA Usługi realizowane w innych krajach potencjalnie do wdrożenia w Polsce Wielka Brytania Irlandia Dania Francja Niemcy USA Singapur Usługi w trakcji wdrożenia lub wdrożone w Polsce w obiegu elektronicznym Zebrane usługi w formie karty usługi opracowanej przez zespół projektowy Karty usług wypełnione przez przedstawicieli resortów dla każdej wdrażanej/wdrożonej usługi Usługi realizowane poprzez obieg manualny/papierowy w Polsce Na poziomie centralnym Na poziomie samorządu lokalnego w poszczególnych województwach Usługi rekomendowane do wdrożenia przez UE 12 usług dla obywateli 8 usług dla przedsiębiorstw Długa lista usług zawierająca około 600 usług w podziale na usługi realizowane centralnie i lokalnie oraz manualnie i poprzez obieg elektroniczny Źródło: Analiza zespołu Dariusz Bogucki 7
Priorytetyzacja usług długiej listy METODYKA PRIORYTETYZACJI USŁUG Trudne do wdrożenia Łatwe do wdrożenia Czynniki mające wpływ na priorytetyzacjeusług 1 Łatwość wdrożenia Koszt wdrożenia Poziom zabezpieczeń dostępu do usługi Wsparcie procesu realizacji usługi poprzez technologie informatyczne Dostęp do źródeł finansowania Złożoność procesu Poziom wymaganych zmian w procesie podczas wdrożenia usługi Stopień złożoności organizacji i procesu podejmowania decyzji Stopień zbieżności obecnej architektury z docelową Skala 1 mały koszt 5 bardzo duży koszt wdrożenia Koszt wdrożenia 4 5 1 2 3 1 2 3 4 5 Złożoność procesu Skala 1 wymagane małe zmiany procesu 5 duże zmiany Kolejność usług do wdrożenia 2 Potencjał korzyści Korzyści dla administracji Zwiększanie efektywności operacyjnej Zmniejszenie nieprawidłowości Korzyści dla usługobiorców (obywatele, przedsiębiorstwa) Oszczędność czasu i wynikające z tego korzyści finansowe Koszty obsługi procesu (transport) 3 Znaczenie strategiczne usługi Usługa strategiczna do wdrożenia z punktu widzenia obsługi obywateli i przedsiębiorstw Opracowane na podstawie Łatwość wdrożenia (czas od rozpoczęcia programu do rozpoczęcia wdrożenia usługi niezbędny do przygotowania wdrożenia) Potencjału korzyści (im większy potencjał tym usługa powinna być wdrażana wcześniej) Strategiczność usługi (usługi strategiczne wdrażane będą wcześniej) Źródło: Analiza zespołu Dariusz Bogucki 8
Proponowana krótka lista LISTA PODSTAWOWYCH USŁUG PUBLICZNYCH Rekomendowane przez UE Usługi dla obywateli PUB.O.1 PUB.O.2 PUB.O.3 PUB.O.4 PUB.O.5 PUB.O.6 PUB.O.7 PUB.O.8 PUB.O.9 PUB.O.10 PUB.O.11 PUB.O.12 PUB.O.13 PUB.O.14 PUB.O.15 PUB.O.16 PUB.O.17 PUB.O.18 PUB.O.19 Podatek dochodowy od osób fizycznych Pośrednictwo pracy Proces obsługi ubezpieczeń społecznych dla osób fizycznych Proces zmiany zameldowania Proces obsługi praw jazdy Proces obsługi paszportów Proces obsługi dowodów osobistych Proces rejestracji/wyrejestrowania pojazdu Proces uzyskiwania pozwolenia na budowę/rozbiórkę Proces zgłoszenia zdarzenia na policję Proces wypożyczenia publikacji z biblioteki Proces uzyskania wymaganych dokumentów z urzędu stanu cywilnego Proces składania podania o przyjęcie na studia Proces umówienia wizyty lekarskiej Proces obsługi zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych Proces obsługi zasiłku dla poszukujących pracy Proces głosowania przez portal internetowy Proces badania opinii publicznej Proces obsługi forum publicznego Usługi dla przedsiębiorstw PUB.P.1 PUB.P.2 PUB.P.3 PUB.P.4 PUB.P.5 PUB.P.6 PUB.P.7 PUB.P.8 PUB.P.9 Proces ubezpieczeń społecznych dla osób fizycznych zatrudnionych przez pracodawcę Proces rozliczania podatku dochodowego od osób prawnych Proces rozliczania podatku VAT Proces rejestracji działalności gospodarczej Proces przekazania danych statystycznych do GUS Proces przekazywania deklaracji celnych Proces uzyskania zezwoleń i realizacji płatności za korzystanie ze środowiska Proces obsługi zamówień publicznych Proces składania deklaracji PIT-11 przez Wrota Polski * Opis ról Wrót Polski w załącznkiu Źródło:Analiza zespołu Dariusz Bogucki 9
Priorytety usług dla obywateli PRIORYTETYZACJA USŁUG DLA OBYWATELI Potencjał korzyści Mln PLN Małe znaczenie strategiczne Duże znaczenie strategiczne Usługi priorytetowe do wdrożenia 120 100 O.14 O.1 80 60 40 20 0-20 O.7 O.2 O.17 O.17 O.15 O.3 O.13 O.4 O.9 O.8 O.11 O.12 O.6 O.18 O.5 O.16 O.10 O.19 0 0.5 1 O.18 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 Łatwe Łatwość wdrożenia* Trudne Potencjał korzyści PUB.O.1: PUB.O.2: PUB.O.3: PUB.O.4: 108,1 28,6 16,0 9,2 PUB.O.5: PUB.O.6: PUB.O.7: PUB.O.8: 3,3 11 18,7 14,8 PUB.O.9: PUB.O.10: PUB.O.11: PUB.O.12: 1,2 2,7 11,8 8,0 PUB.O.13: PUB.O.14: PUB.O.15: PUB.O.16: 20,0 110,7 29,6 4,2 PUB.O.17: PUB.O.18: PUB.O.19: 29,1 0,2 0,0 * Łatwość wdrożenia oznacza poziom przygotowania usługi do wdrożenia. Jeśli niski (wdrożenie trudne) wdrożenie usługi powinno być poprzedzone dłuższym przygotowaniem Źródło: Analiza zespołu Dariusz Bogucki 10
Priorytety usług dla firm PRIORYTETYZACJA USŁUG DLA PRZEDSIĘBIORSTW Potencjał korzyści Mln PLN 11.000 2.000 1.800 1.600 Małe znaczenie strategiczne Duże znaczenie strategiczne Usługi priorytetowe do wdrożenia P.8 P.3 1.400 1.200 1.000 800 600 400 P.2 200 0 P.5 P.6 P.7 P.9 P.4 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0-200 Łatwe P.1 Łatwość wdrożenia* Trudne Potencjał korzyści PUB.P.1: PUB.P.2: 0,0 380,8 PUB.P.3: PUB.P.4: 1.566,9 4,9 PUB.P.5: PUB.P.6: 2,8 8,2 PUB.P.7: PUB.P.8: 1,9 10.033,4 PUB.P.9: 76,4 * Łatwość wdrożenia oznacza poziom przygotowania usługi do wdrożenia. Jeśli niski (wdrożenie trudne) wdrożenie usługi powinno być poprzedzone dłuższym przygotowaniem Źródło: Analiza zespołu Dariusz Bogucki 11
Podstawowe założenia architektoniczne (1) 1. e-puap nie zastępuje systemów sektorowych należących do jednostek administracji rządowej i samorządowej 2. e-puap jest dla obywatela / firmy bramą do świata administracji. Stanowi jednolity interfejs do wszystkich usług udostępnianych publicznie. 3. udostępnia jednostkom administracji rządowej i samorządowej wspólne usługi, pozwalające na efektywną realizację docelowych funkcji dla obywatela. 4. e-puap zawiera katalog usług elektronicznych oferowanych przez jednostki administracji rządowej i samorządowej (oraz sam e-puap) = A2B, A2C i A2A 5. Architektura e-puap musi być otwarta, skalowalna i elastyczna (stały rozwój) 6. Architektura epuap to Service Oriented Architecture Dariusz Bogucki 12
Podstawowe założenia architektoniczne (2) Front-Office Back-Office Obywatel usługi i inf. dla klienta App 1 App 2 usługi i inf. dla jedn. jedn. A G2C G2B G2G jedn. B Firma App 3 jedn. C Klienci administracji Platforma centralna informacyjna portal, usługowa - MOST Jednostki administracji rządowej i samorządowej Dariusz Bogucki 13
Model przed wdrożeniem e-puap: obywatel posiada dostęp do wielu portali dotyczących różnych sfer jego życia (w kontekście e-government) Brak jednego punktu kontaktu dla obywatela Brak jednego punktu kontaktu dla urzędów = pseudointeroperacyjnosc wiele podejść do typowych problemów w ramach różnych systemów e-government (uwierzytelnianie, płatności, dostęp do podstawowych danych obywatela itp.) wykonywanie tej samej pracy wielokrotnie (niska efektywność kosztowa) Obywatel / Firma eusługi przed epuap JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA D JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA C JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA A JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA B Dariusz Bogucki 14
eusługi po wdrożeniu epuap Katalog usług dla Obywatela / firmy Obywatel Firma Front-Office Udostępnienie / przekierowanie usług do e-puap Back-Office e-puap Wykorzystanie wspólnych usług, wyszukiwanie oferowanych usług JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA A JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA A JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA A Dariusz Bogucki 15
Rola: Katalog odnośniki Katalog Katalog Wzorzec architektoniczny katalogu zakłada agregację danych o odnośnikach, ich aktualizację itp. Architektura może być w całości oparta o mechanizmy portalowe. Wymagany jest standard aktualizacji informacji katalogowych i ewentualnie zawartości. Dopuszczamy kilka poziomów aktualizacji od prostych odnośników wraz z meta Informacjami do pobierania opisów za pomocą RSS (zewn.portale umieszczają specyficzne dane dla e-puap w formie czystej informacji ). Dariusz Bogucki 16
Rola: Bramka usługi jako odnośniki, lub usługi jako web-service Bramka uwierzytelnienie / autoryzacja wywołanie usługi Bramka Wzorzec architektoniczny oparty jest o rozszerzony katalog. W tej roli e-puap przejmuje odpowiedzialność za identyfikację i autentykację obywatela (por. IAAA / MOST ). W szczególności obywatel uzyskuje dostęp do usługi po zalogowaniu się w e-puap. Dalej obsługę w całości prowadzą zewnętrzne (np. resortowe) serwisy. Możliwe jest wysłanie danych dotyczących usługi bezpośrednio z e-puap (jeśli formularz jest dostępny w e-puap). Dariusz Bogucki 17
Rola: Notyfikator zdarzenia Notyfikator zdarzenia oraz modele komunikacji używane w poprzednio opisanych rolach Wrót Polski Notyfikator Rozszerzenie modelu bramki. W tym modelu e-puap odbiera zdarzenia od systemów administracji państwowej wysyłane w określonym formacie. Dla celów informowania obywatela mogą zdarzenia te agregować, priorytetyzować i obrabiać. e-puap staje się odbiornikiem informacji, a nie tylko bramką przekazującą zdarzenia na zewnątrz. Dariusz Bogucki 18
Rola: Koordynator Notyfikator Koordynator dwukierunkowa komunikacja pomiędzy mi administracji z wykorzystaniem e-puap Koordynator W przypadku Notyfikatora e-puap pełnił rolę odbiorcy komunikatów od zewnętrznych systemów. Celem była prezentacja obywatelowi najbardziej istotnych dla niego informacji (dotyczących go osobiście). W przypadku Koordynatora wprowadzamy możliwość wysyłania komunikatów do zewnętrznych systemów. e-puap staje się brokerem informacyjnym administracji państwowej. W żadnym jednak wypadku nie przejmuje funkcjonalności innych systemów (resortowych). Dariusz Bogucki 19
Architektura epuap -podsumowanie Front-Office UDOSTĘPNIONE USŁUGI SYNDYKACJA TREŚCI WWW WAP SMS E-MAIL GUI Formularze Kampanie marketingowe Współpraca (np. forum dysk.) PORTAL Katalog usług SUBSRIBER Katalog MANAGEMENT usług AUTENTYKACJA AUTORYZACJA SUBSRIBER Procesy pracy MANAGEMENT (workflow/bpm) AUTORYZACJA SUBSRIBER AUTENTYKACJA MANAGEMENT Procesor zdarzeń AUTORYZACJA SUBSRIBER AUTENTYKACJA MANAGEMENT IAAA Agregacja treści AUTORYZACJA SUBSRIBER AUTENTYKACJA MANAGEMENT Podpis cyfrowy SUBSRIBER Płatności MANAGEMENT elektroniczne CMS Wyszukiwanie Personalizacja USŁUGI WSPÓLNE PLATFORMA KOMUNIKACYJNA - MIDDLEWARE Back-Office MOST ADAPTER ADAPTER ADAPTER ADAPTER WARSTWA INTEGRACJI system jednostki portal jednostki centrum płatności kwalifikowane centrum certyfikacyjne Dariusz Bogucki 20