Międzynarodowe prawo pracy

Andrzej Marian Świątkowski Międzynarodowe prawo pracy Tom I Międzynarodowe publiczne prawo pracy standardy międzynarodowe Wolumen 3

STUDIA PRAWNICZE Międzynarodowe prawo pracy

W sprzedaży: A. M. Świątkowski MIĘDZYNARODOWE PRAWO PRACY. T. I. MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE PRAWO PRACY, WOLUMEN 1 Studia Prawnicze A. M. Świątkowski KODEKs PRACY. KOMENTARZ, wyd. 2 Komentarze Kodeksowe A. M. Świątkowski KARTA PRAW społecznych RADY EUROPY Monograie Prawnicze T. Zieliński, M. Matey-Tyrowicz (red.) PRAWO PRACY RP W OBLICZU PRZEMIAN Zarys Prawa L. Florek, T. Zieliński PRAWO PRACY, wyd. 10 Podręczniki Prawnicze M. Barzycka-Banaszczyk PRAWO PRACY, wyd. 11 Skrypty Becka B. Bury PRACA W godzinach NADLICZBOWYCh jako OBOWIĄZEK PRACOWNIKA Monograie Prawnicze www.sklep.beck.pl

Międzynarodowe prawo pracy Tom I Międzynarodowe publiczne prawo pracy standardy międzynarodowe Wolumen 3 Andrzej Marian Świątkowski prof. zw. dr hab. Uniwersytet Jagielloński WYDAWNICTWO C. H. BECK WARSZAWA 2008

Propozycja cytowania: Świątkowski, Międzynarodowe prawo pracy, t. I/3, Nb. 20, Warszawa 2008 Redakcja: Magdalena Cymerska Wydawnictwo C. h. Beck 2008 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00 203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: ELPIL, Siedlce ISBN 978-83-255-0413-7

Przegląd treści Wykaz skrótów... XVII Rozdział I. Ochrona trwałości stosunku pracy... 1 1 1. Wprowadzenie... 1 1 2. Zalecenie Nr 119 MOP dotyczące rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę... 3 2 3. Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy... 8 3 4. Podsumowanie... 48 21 Rozdział II. Bezpieczeństwo i higiena pracy... 51 31 1. Wprowadzenie... 51 31 2. Powszechne standardy bezpieczeństwa i higieny pracy... 54 32 3. Międzynarodowe standardy ochrony przed szczególnymi rodzajami zagrożeń (ryzyk) dla zdrowia i życia pracowników... 93 43 4. Szczególne standardy ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i higieny pracy niektórych kategorii pracowników... 165 53 5. Konwencja Nr 174 MOP i Zalecenie Nr 181 MOP dotyczące zapobiegania poważnym wypadkom przy pracy 191 59 6. Podsumowanie... 194 60 Rozdział III. Zabezpieczenie społeczne... 201 87 1. Wprowadzenie... 201 87 2. Ochrona zdrowia... 219 90 3. Zasiłki chorobowe... 226 91 4. Zasiłki dla bezrobotnych... 232 92 5. Emerytury... 248 95 6. Świadczenia w razie wypadków przy pracy lub chorób zawodowych... 261 99 7. Świadczenia rodzinne... 288 106 8. Świadczenia macierzyńskie... 292 107 9. Renty inwalidzkie... 321 124

VI Przegląd treści 10. Renty rodzinne... 334 128 11. Organizacja i finansowanie zabezpieczenia społecznego... 348 133 12. Koordynacja krajowych systemów zabezpieczenia społecznego... 356 138 13. Podsumowanie... 380 143 Rozdział IV. Administracja i inspekcja pracy... 386 157 1. Wprowadzenie... 386 157 2. Administracja pracy... 390 158 3. Inspekcja pracy... 417 164 4. Podsumowanie... 452 173 Rozdział V. Konwencje techniczne... 456 186 1. Wprowadzenie... 456 186 2. Międzynarodowe standardy warunków pracy i życia marynarzy... 458 187 3. Międzynarodowe standardy zatrudnienia i warunków zakwaterowania rybaków... 599 216 4. Międzynarodowe standardy dotyczące warunków pracy pracowników portowych (dokerów)... 611 223 5. Międzynarodowe standardy zatrudniania... 617 226 6. Podsumowanie... 632 230 Indeks rzeczowy... 635

spis treści Wykaz skrótów... XXVII Rozdział I. Ochrona trwałości stosunku pracy... 1 1 1. Wprowadzenie... 1 1 2. Zalecenie Nr 119 MOP dotyczące rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę... 3 2 3. Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy... 8 3 I. Metody stosowania, zakres i definicje... 8 3 1. Metody wprowadzania do krajowego porządku prawa pracy międzynarodowych standardów powszechnej ochrony trwałości stosunku pracy... 8 4 2. Zakres zastosowania Konwencji Nr 158 MOP... 12 5 3. Definicje... 17 6 II. Przyczyny rozwiązania stosunku pracy... 19 7 1. Podstawy rozwiązania stosunku pracy... 19 8 1.1. Klauzule generalne... 19 8 1.2. Katalogi przyczyn... 21 9 2. Tryb rozwiązania stosunku pracy... 24 10 3. Uprawnienia pracowników... 31 11 3.1. Uprawnienia pracownicze... 31 12 3.2. Uprawnienia socjalne... 33 13 III. Postanowienia uzupełniające dotyczące rozwiązania stosunku pracy z przyczyn gospodarczych, technologicznych, strukturalnych lub podobnych... 37 13 1. Zwolnienia grupowe... 37 13a 2. Środki mające na celu zapobieganie lub ograniczenie zwolnień grupowych... 39 14 3. Kryteria stosowane przy podejmowaniu decyzji o zwolnieniach grupowych... 39 15 4. Łagodzenie skutków zwolnień grupowych... 41 16 5. Konsultacje z przedstawicielami pracowników... 42 17 6. Obowiązek zawiadomienia właściwej władzy o zamierzonych zwolnieniach grupowych... 45 19

VIII Spis treści IV. Znaczenie międzynarodowych standardów powszechnej ochrony trwałości stosunku pracy... 46 20 4. Podsumowanie... 48 21 Rozdział II. Bezpieczeństwo i higiena pracy... 51 31 1. Wprowadzenie... 51 31 2. Powszechne standardy bezpieczeństwa i higieny pracy... 54 32 I. Wprowadzenie... 54 32 II. Konwencja Nr 155 MOP i Zalecenie Nr 164 MOP dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy... 57 33 1. Zakres zastosowania... 57 33 2. Słowniczek pojęć prawnych... 59 34 3. Zasady krajowej polityki bezpieczeństwa i higieny pracy... 62 35 4. Działania na szczeblu krajowym... 65 36 5. Działania na szczeblu przedsiębiorstwa... 70 37 III. Konwencja Nr 187 MOP dotycząca podstaw promocji bezpieczeństwa i higieny pracy... 77 38 IV. Konwencja Nr 161 MOP i Zalecenie Nr 171 MOP dotyczące pracowniczych służb zdrowia... 81 39 1. Wprowadzenie... 81 39 2. Obowiązki państw członkowskich... 82 39a 3. Funkcje pracowniczych służb zdrowia... 83 40 4. Organizacja pracowniczej służby zdrowia... 88 41 5. Warunki działania pracowniczej służby zdrowia... 90 42 3. Międzynarodowe standardy ochrony przed szczególnymi rodzajami zagrożeń (ryzyk) dla zdrowia i życia pracowników... 93 43 I. Wprowadzenie... 93 43 II. Ochrona zdrowia pracowników przed czynnikami chemicznymi... 96 44 1. Konwencja Nr 13 MOP dotycząca używania bieli ołowianej w malarstwie... 96 44 2. Konwencja Nr 136 MOP i Zalecenie Nr 144 MOP dotyczące ochrony przed niebezpieczeństwami zatrucia benzenem... 98 45 3. Konwencja Nr 162 MOP i Zalecenie Nr 172 MOP dotyczące bezpieczeństwa w stosowaniu azbestu... 103 46 4. Konwencja Nr 170 MOP i Zalecenie Nr 177 MOP dotyczące bezpieczeństwa przy używaniu substancji chemicznych w pracy... 117 47

Spis treści IX III. Ochrona zdrowia pracowników przed czynnikami chemicznymi i fizycznymi... 127 48 1. Konwencja Nr 115 MOP oraz Zalecenie Nr 114 MOP dotyczące ochrony pracowników przed promieniowaniem jonizującym... 127 48 2. Konwencja Nr 139 MOP i Zalecenie Nr 147 MOP dotyczące zapobiegania i kontroli ryzyka zawodowego spowodowanego przez substancje i czynniki rakotwórcze... 137 49 IV. Ochrona zdrowia pracowników przed czynnikami fizycznymi powodowanymi procesami pracy, maszynami i urządzeniami oraz warunkami pracy... 144 50 1. Konwencja Nr 127 MOP i Zalecenie Nr 128 MOP dotyczące ciężaru maksymalnego ładunków, dozwolonego przy przenoszeniu przez jednego pracownika... 144 50 2. Konwencja Nr 119 MOP i Zalecenie Nr 118 MOP dotyczące zabezpieczenia maszyn... 147 51 3. Konwencja Nr 148 MOP i Zalecenie Nr 156 MOP dotyczące ochrony pracowników przed zagrożeniami zawodowymi w miejscach pracy, spowodowanymi zanieczyszczeniem powietrza, hałasem i wibracją... 154 52 4. Szczególne standardy ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i higieny pracy niektórych kategorii pracowników... 165 53 I. Wprowadzenie... 165 53 II. Szczególna ochrona pracowników zatrudnionych w kopalniach Konwencja Nr 176 MOP i Zalecenie Nr 183 MOP... 167 54 III. Szczególna ochrona pracy pracowników budownictwa 177 55 1. Konwencja Nr 62 MOP i Zalecenie Nr 53 MOP dotyczące przepisów o bezpieczeństwie w przemyśle budowlanym... 177 55 2. Konwencja Nr 167 MOP i Zalecenie Nr 175 MOP dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia w budownictwie... 179 56 IV. Konwencja Nr 120 MOP i Zalecenie Nr 120 MOP dotyczące higieny w handlu i w biurach... 185 57 V. Konwencja Nr 184 MOP i Zalecenie Nr 192 MOP dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie... 188 58

X Spis treści 5. Konwencja Nr 174 MOP i Zalecenie Nr 181 MOP dotyczące zapobiegania poważnym wypadkom przy pracy 191 59 6. Podsumowanie... 194 60 I. Obowiązki władz państw członkowskich:... 194 61 II. Obowiązki władz publicznych... 196 73 III. Obowiązki pracodawców... 197 76 IV. Obowiązki i prawa pracowników... 198 86 Rozdział III. Zabezpieczenie społeczne... 201 87 1. Wprowadzenie... 201 87 I. Międzynarodowe standardy osłony socjalnej... 201 87 II. Organizacja i finansowanie zabezpieczenia społecznego... 217 88 III. Koordynacja krajowych systemów zabezpieczeń społecznych... 218 89 2. Ochrona zdrowia... 219 90 3. Zasiłki chorobowe... 226 91 4. Zasiłki dla bezrobotnych... 232 92 I. Konwencja Nr 44 MOP dotycząca zapewnienia bezrobotnym nie z własnej winy odszkodowań lub zasiłków... 232 92 II. Konwencja Nr 102 MOP dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego... 235 93 III. Konwencja Nr 168 MOP i Zalecenie Nr 176 MOP dotyczące popierania zatrudnienia i ochrony przed bezrobociem... 238 94 5. Emerytury... 248 95 I. Konwencja Nr 35 MOP dotycząca obowiązkowego ubezpieczenia na starość pracowników najemnych zatrudnionych w przedsiębiorstwach przemysłowych i handlowych, w wolnych zawodach, jak również chałupników i pracowników gospodarstw domowych.. 248 95 II. Konwencja Nr 102 MOP dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego... 254 97 III. Konwencja Nr 128 MOP i Zalecenie Nr 131 MOP dotyczące świadczeń w razie inwalidztwa, na starość i w razie śmierci żywiciela rodziny... 258 98 6. Świadczenia w razie wypadków przy pracy lub chorób zawodowych... 261 99 I. Konwencje i zalecenia MOP poprzedzające wprowadzenie minimalnych standardów ochrony

Spis treści XI socjalnej w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych... 261 99 1. Konwencja Nr 12 MOP dotycząca odszkodowań za nieszczęśliwe wypadki w rolnictwie... 261 100 2. Konwencja Nr 17 MOP dotycząca odszkodowania za wypadki przy pracy i Zalecenie Nr 23 MOP dotyczące jurysdykcji w sporach z tytułu odszkodowań za wypadki przy pracy... 262 101 3. Konwencja Nr 19 MOP i Zalecenie Nr 25 MOP dotyczące traktowania pracowników obcych na równi z krajowymi w zakresie odszkodowania za nieszczęśliwe wypadki przy pracy... 265 102 4. Konwencja Nr 18 MOP i Konwencja Nr 42 MOP (zrewidowana) dotyczące odszkodowań za choroby zawodowe... 268 103 II. Konwencja Nr 102 MOP dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego... 271 104 III. Konwencja Nr 121 MOP i Zalecenie Nr 121 MOP dotyczące świadczeń w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych... 275 105 7. Świadczenia rodzinne... 288 106 8. Świadczenia macierzyńskie... 292 107 I. Konwencja Nr 102 MOP dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego (część VIII)... 292 107 II. Konwencja Nr 103 MOP dotycząca ochrony macierzyństwa (zrewidowana)... 294 108 1. Urlopy macierzyńskie... 295 109 2. Zasiłki macierzyńskie... 297 110 3. Przerwy w pracy na karmienie... 301 111 4. Ochrona trwałości stosunku pracy... 302 112 5. Ochrona zdrowia pracownic w okresie macierzyństwa... 305 113 III. Konwencja Nr 183 MOP i Zalecenie Nr 191 MOP dotyczące ochrony macierzyństwa... 306 114 1. Ochrona zdrowia... 307 115 2. Urlop macierzyński... 309 116 3. Zwolnienia zdrowotne... 311 117 4. Świadczenia pieniężne... 313 118 5. Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy... 316 119 6. Zakaz dyskryminacji w stosunkach pracy... 318 120 7. Uprawnienia pracownicze i socjalne karmiących matek... 318 121

XII Spis treści 8. Urlopy wychowawcze... 319 122 9. Implementacja... 319 123 9. Renty inwalidzkie... 321 124 I. Konwencje i zalecenia MOP poprzedzające wprowadzenie minimalnych standardów osłony socjalnej w razie niezdolności do pracy z powodu inwalidztwa... 321 124 1. Konwencja Nr 37 MOP dotycząca obowiązkowego ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa pracowników najemnych, zatrudnionych w przedsiębiorstwach przemysłowych i handlowych, w wolnych zawodach, jak również chałupników i pracowników domowych... 321 124 2. Konwencja Nr 38 MOP dotycząca obowiązkowego ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa pracowników najemnych, zatrudnionych w przedsiębiorstwach rolnych... 327 125 II. Konwencja Nr 102 dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego (część IX)... 327 126 III. Konwencja Nr 128 MOP (część II) i Zalecenie Nr 131 MOP dotyczące świadczeń w razie inwalidztwa, na starość i w razie śmierci żywiciela rodziny... 330 127 10. Renty rodzinne... 334 128 I. Konwencje MOP poprzedzające wprowadzenie minimalnych standardów osłony socjalnej w razie utraty żywiciela rodziny... 334 128 1. Konwencja Nr 39 MOP dotycząca obowiązkowego ubezpieczenia na wypadek śmierci pracowników najemnych, zatrudnionych w przedsiębiorstwach przemysłowych i handlowych, w wolnych zawodach, jak również chałupników i pracowników gospodarstw domowych... 335 129 2. Konwencja Nr 40 MOP dotycząca obowiązkowego ubezpieczenia społecznego na wypadek śmierci pracowników najemnych zatrudnionych w przedsiębiorstwach rolnych... 341 130 II. Konwencja Nr 102 MOP dotycząca minimalnych standardów zabezpieczenia społecznego (część X)... 341 131 III. Konwencja Nr 128 MOP (część IV) i Zalecenie Nr 131 MOP dotyczące świadczeń w razie

Spis treści XIII inwalidztwa, na starość i w razie śmierci żywiciela rodziny... 344 132 11. Organizacja i finansowanie zabezpieczenia społecznego... 348 133 I. Otwarta metoda koordynacji zabezpieczenia społecznego... 348 133 II. Odpowiedzialność państwa za stan zabezpieczenia społecznego... 350 134 III. Udział zainteresowanych (ubezpieczonych) lub ich przedstawicieli w zarządzaniu sprawami zabezpieczenia społecznego... 352 135 IV. Wykorzystanie solidaryzmu społecznego przy konstruowaniu i pomnażaniu funduszy zabezpieczenia społecznego... 352 136 V. Prawo zaskarżania decyzji organów administrujących funduszami zabezpieczenia społecznego... 355 137 12. Koordynacja krajowych systemów zabezpieczenia społecznego... 356 138 I. Wprowadzenie... 356 138 II. Konwencja Nr 118 MOP dotycząca równości traktowania własnych i obcych obywateli w dziedzinie zabezpieczenia społecznego... 358 139 III. Zachowanie uprawnień do świadczeń z zabezpieczenia społecznego przez ubezpieczonych poddanych regulacji odrębnych krajowych systemów zabezpieczenia społecznego... 364 140 1. Konwencja Nr 48 MOP dotycząca ustanowienia międzynarodowego systemu zachowania uprawnień w ubezpieczeniu na wypadek inwalidztwa, starości i śmierci.... 365 141 2. Konwencja Nr 157 MOP i Zalecenie Nr 167 MOP dotyczące ustanowienia międzynarodowego systemu zachowania praw w zakresie zabezpieczenia społecznego... 372 142 13. Podsumowanie... 380 143 Rozdział IV. Administracja i inspekcja pracy... 386 157 1. Wprowadzenie... 386 157 2. Administracja pracy... 390 158 I. Rola, organizacja i zadania administracji pracy... 390 158 II. Statystyka pracy... 399 159

XIV Spis treści 1. Konwencja Nr 63 MOP dotycząca statystyki płac i czasu pracy w podstawowych gałęziach przemysłu wydobywczego i przetwórczego, w tym w budownictwie mieszkaniowym i technicznym oraz w rolnictwie... 399 159 2. Konwencja Nr 160 MOP i Zalecenie Nr 170 MOP dotyczące statystyki pracy... 400 160 III. Komisje trójstronne... 405 161 1. Zalecenie Nr 113 MOP dotyczące konsultacji na szczeblu branżowym i ogólnokrajowym... 405 162 2. Konwencja Nr 144 MOP i Zalecenie Nr 152 MOP dotyczące trójstronnych konsultacji w zakresie wprowadzania w życie międzynarodowych norm pracy oraz przedsięwzięć krajowych związanych z działalnością Międzynarodowej Organizacji Pracy... 408 163 3. Inspekcja pracy... 417 164 I. Wprowadzenie... 417 164 II. Zakres działania inspekcji pracy... 418 165 1. Podmiotowy... 418 165 2. Przedmiotowy... 425 166 III. Funkcje inspekcji pracy... 427 167 IV. Organizacja krajowej inspekcji pracy... 432 168 V. Status prawny inspektorów pracy... 438 169 VI. Kompetencje inspekcji pracy... 443 170 VII. Obowiązki organów inspekcji pracy oraz inspektorów pracy... 448 171 1. Obowiązki organów inspekcji pracy... 448 171 2. Obowiązki inspektorów pracy... 451 172 4. Podsumowanie... 452 173 Rozdział V. Konwencje techniczne... 456 186 1. Wprowadzenie... 456 186 2. Międzynarodowe standardy warunków pracy i życia marynarzy... 458 187 I. Wprowadzenie... 458 187 II. Definicje pojęć prawnych... 463 188 1. Marynarz... 463 188 2. Statek... 465 189 III. Postanowienia ogólne... 466 190 1. Konwencja Nr 108 MOP dotycząca krajowych dokumentów tożsamości marynarzy... 466 191

Spis treści XV 2. Konwencja Nr 185 MOP dotycząca dokumentów tożsamości marynarzy (zrewidowana)... 468 192 3. Konwencja Nr 145 MOP i Zalecenie Nr 154 MOP dotyczące ciągłości zatrudnienia marynarzy... 468 193 4. Konwencja Nr 147 MOP dotycząca minimalnych norm na statkach handlowych... 471 194 5. Morska Konwencja Pracy z 2006 r.... 479 195 III. Standardy regulujące nawiązywanie stosunków pracy na statkach handlowych... 480 196 1. Minimalna granica wieku zdolności do podjęcia zatrudnienia... 481 197 2. Stan zdrowia... 482 198 3. Kwalifikacje zawodowe... 486 199 IV. Pośrednictwo pracy... 490 200 V. Warunki umowy o pracę... 497 201 1. Umowa o pracę... 498 202 2. Czas pracy... 509 203 3. Urlopy wypoczynkowe... 518 204 4. Wynagrodzenie... 526 205 5. Repatriacja... 534 206 VI. Bezpieczeństwo pracy... 545 207 VII. Warunki życia... 552 208 1. Zakwaterowanie... 552 209 2. Wyposażenie pomieszczeń... 556 210 3. Wyżywienie... 557 211 4. Usługi socjalne... 561 212 5. Ochrona zdrowia... 567 213 6. Ubezpieczenie społeczne... 571 214 7. Morska inspekcja pracy... 585 215 3. Międzynarodowe standardy zatrudnienia i warunków zakwaterowania rybaków... 599 216 I. Wprowadzenie... 599 216 II. Wymagania stawiane rybakom... 601 217 1. Wiek... 601 217 2. Stan zdrowia... 602 218 3. Kwalifikacje zawodowe... 603 219 III. Umowy o pracę zawierane z rybakami... 605 220 IV. Czas pracy rybaków... 609 221 V. Warunki zakwaterowania na statkach rybackich... 610 222 4. Międzynarodowe standardy dotyczące warunków pracy pracowników portowych (dokerów)... 611 223 I. Wprowadzenie... 611 223

XVI Spis treści II. Społeczne następstwa modernizacji przeładunku w portach... 612 224 III. Bezpieczeństwo i higiena pracy robotników portowych (dokerów)... 615 225 5. Międzynarodowe standardy zatrudniania... 617 226 I. Robotnicy rolni na plantacjach... 617 226 II. Personel pielęgniarski... 620 227 III. Pracownicy hotelowi... 623 228 IV. Pracownicy zatrudnieni w domu (home work)... 624 229 6. Podsumowanie... 632 230 Indeks rzeczowy... 635

Wykaz skrótów 1. Źródła prawa EKS... Europejska Karta Społeczna z 18.10.1961 r. (Dz.U. z 1999 r. Nr 8, poz. 67) Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) Konstytucja MOP... Konstytucja Międzynarodowej Organizacji Pracy z 9.10.1946 r. (Dz.U. z 1948 r. Nr 43, poz. 308 ze zm.) 2. Czasopisma AUL FI... Acta Universitatis Lodziensis Folia Iuridica AUWr... Acta Universitatis Wratislaviensis EP... Edukacja Prawnicza IPiSS... Instytut Pracy i Spraw Socjalnych MoPr... Monitor Prawa Pracy PiP... Państwo i Prawo PiZS... Praca i Zabezpieczenie Społeczne PPiA... Przegląd Prawa i Administracji RPEiS... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny St.ZPPiPS... Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 3. Inne skróty AFL... Amerykańska Federacja Pracy (American Federation of Labour) art.... artykuł ICTU... Międzynarodowa Konfederacja Związków Zawodowych MBP... Międzynarodowe Biuro Pracy ONZ... Organizacja Narodów Zjednoczonych MOP... Międzynarodowa Organizacja Pracy orz.... orzeczenie

XVIII Wykaz skrótów t.... tom vol.... wolumen ze zm.... ze zmianami ze sprost.... ze sprostowaniem

Rozdział I. Ochrona trwałości stosunku pracy 1. Wprowadzenie Międzynarodowa Organizacja Pracy przez ponad 50 lat swojej działalności nie zajmowała się zagadnieniami stabilizacji stosunku pracy. Mimo iż niektóre państwa członkowskie, w szczególności państwa europejskie, podzielając przekonanie o formalnej równości stron indywidualnych stosunków pracy, gwarantowały ochronę pracownikom, uznając ich za słabszą stronę stosunków pracy przed czynnościami podejmowanymi przez pracodawców w celu dokonania zwolnień indywidualnych lub zbiorowych. Większość państw członkowskich pozostawała w przekonaniu, że interwencja w sprawy dotyczące rozwiązywania umów o pracę koliduje z autonomią woli stron stosunku pracy. Konsekwencją uznania pracodawców i pracowników, którzy nawiązali więź prawną regulowaną przepisami prawa pracy, za równe podmioty stosunków prawnych jest akceptacja prawa każdego z tych podmiotów do rozwiązania stosunku pracy na identycznych zasadach: z zachowaniem okresu wypowiedzenia, bez wypowiedzenia, bez konieczności podawania podstaw, czyli okoliczności uzasadniających dokonanie takiej czynności lub z obowiązkiem przestrzegania reguły, że u podstaw każdej jednostronnej czynności prawnej podjętej przez którąkolwiek ze stron stosunku pracy w zamiarze rozwiązania tego stosunku powinny znajdować się przyczyny akceptowane przez normy prawa pracy, ustanowieniem takich samych formalnych wymagań dla tych czynności. Przyjęcie koncepcji mechanicznej równości stron indywidualnych stosunków pracy i wynikające z niej identyczne traktowanie pracodawców i pracowników nie było możliwe z uwagi na ochronę autonomii działania pracowników. Ustanowienie w przepisach prawa pracy wymagań, od których uzależnione zostałoby podejmowanie przez pracowników ważnych i skutecznych czynności dotyczących rozwiązania stosunku pracy, mogłoby zostać potraktowane jako chęć zagwarantowa- 1 Nb. 1