2 Ogólna charakterystyka obiektów lub robót Przedmiotem inwestycji są roboty konserwacyjne, renowacyjne i modernizacyjne 11 lokalnych miejsc pamięci i kultu religijnego. Zakres inwestycji obejmuje remont poniższych obiektów: 1. Kapliczka i krzyż stalowy. Działka o nr ewid. 1442. Jarosławiec. Krzyż należy oczyszczać ręcznie z zachowaniem szczególnej ostrożności i staranności, z wykorzystaniem drobnoziarnistego papieru ściernego (o uziarnieniu max. 100) oraz mosiężnych szczotek drucianych. Oczyszczoną powierzchnię krzyża należy odtłuścić, a następnie zagruntować renowacyjną farbą podkładową oraz pomalować dwukrotnie renowacyjną farbą wierzchnią w kolorze czarnym. Powłokę malarską należy nałożyć poprzez natrysk lub za pomocą pędzla. Odlew Chrystusa Ukrzyżowanego należy odtłuścić a następnie pomalować renowacyjną farbą wierzchnią w kolorze srebrnym, najlepiej przez natrysk. Ewentualne ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w metalach, zgodnie z technologią producenta lub zachować naturalną strukturę metalu. Postument: poprzez dwukrotne nałożenie warstwy malarskiej pędzlem lub przez natrysk. Należy doprowadzić do uwidocznienia istniejącego fragmentu napisu poprzez jego oczyszczenie i renowację. Na czas prac renowacyjnych postumentu zaleca się demontaż i zabezpieczenie kapliczki (ostatecznie jej osłonięcie i zabezpieczenie) oraz osłonięcie i zabezpieczenie metalowego krzyża. Do prac renowacyjnych kapliczkę najlepiej jest zdemontować z kamiennego postumentu. Przed przystąpieniem do prac należy usunąć i zabezpieczyć (np. przez czasowe usunięcie) szybę, figurkę Matki Boskiej oraz flakony na kwiaty. Malowane elementy stalowe należy oczyszczać ręcznie z zachowaniem szczególnej ostrożności i staranności, z wykorzystaniem drobnoziarnistego papieru ściernego, z ognisk rdzy oraz złuszczeń powłoki malarskiej, pozostałą farbę należy zmatowić. Tak oczyszczoną powierzchnię należy odtłuścić, po czym zagruntować renowacyjną farbą podkładową oraz pomalować dwukrotnie renowacyjną farbą wierzchnią w kolorze ciemnobrązowym (zbliżonym do istniejącego koloru). Drewniane elementy wewnętrzne należy oczyścić, a następnie wymalować bezbarwnym lakierem renowacyjnym lub lakierobejcą, błyszczącym lub półmatowym. W celu wyeksponowania obiektu należy teren wokół krzyża o szerokości około 250 cm i długości około 50 cm za krzyżem oraz 120 cm przed krzyżem (w sumie około 6,1 m2) należy wyłożyć kamieniem polnym lub otoczakami rzecznymi, ułożonymi na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. Istniejące przed kapliczką pniaki w ziemi należy usunąć na głębokość około 20 cm poniżej poziomu terenu, a powstałe ubytki uzupełnić zagęszczanym piaskiem. Drewniane elementy ławki należy oczyścić z warstwy łuszczącego się lakieru, a następnie dwukrotnie wymalować bezbarwnym lakierem renowacyjnym lub lakierobejcą, błyszczącym lub półmatowym. Metalowe elementy nóg ławki należy oczyścić z ognisk rdzy oraz złuszczeń powłoki malarskiej, pozostałą farbę należy zmatowić. Oczyszczoną powierzchnię nóg ławki należy odtłuścić, a następnie zagruntować renowacyjną farbą podkładową oraz pomalować dwukrotnie renowacyjną farbą wierzchnią w kolorze czarnym. Należy przeprowadzać okresowy przegląd oraz prowadzić pielęgnację otaczającego kapliczkę drzewostanu z uwagi na jego wiek i wygląd. 2. Drewniana kapliczka szafkowa. Działka o nr ewid. 61. Boży Dar. Kapliczkę należy oczyszczać ręcznie z zachowaniem szczególnej ostrożności i staranności, z wykorzystaniem drobnoziarnistego papieru ściernego (o uziarnieniu max. 100). Ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w drewnie (najlepiej w kolorze zbliżonym do naturalnego koloru drewna z którego wykonana została kapliczka) zgodnie z technologią producenta. Elementy drewniane kapliczki należy dwukrotnie odmalować bezbarwnym lakierem renowacyjnym lub lakierobejcą, błyszczącym lub półmatowym, poprzez nałożenie warstwy malarskiej pędzlem lub przez natrysk. Na czas renowacji kapliczkę należy zdemontować z drzewa, poliwęglanową szybę usunąć i zabezpieczyć wraz z obrazkiem i figurką. Krzyż wiszący
3 ponad kapliczką należy oczyścić i odmalować w analogiczny sposób. Należy przeprowadzać okresowy przegląd oraz prowadzić pielęgnację rozłożystej, pomnikowej sosny na której zawieszono kapliczkę z uwagi na jej wiek i wygląd. 3. Krzyż stalowy. Działka o nr ewid. 99. Cześniki. Krzyż należy oczyszczać ręcznie z zachowaniem szczególnej ostrożności i staranności, z wykorzystaniem drobnoziarnistego papieru ściernego (o uziarnieniu max. 100) oraz mosiężnych szczotek drucianych. Oczyszczoną powierzchnię krzyża należy odtłuścić, a następnie zagruntować renowacyjną farbą podkładową oraz pomalować dwukrotnie renowacyjną farbą wierzchnią w kolorze czarnym. Powłokę malarską należy nałożyć poprzez natrysk lub za pomocą pędzla. Odlew Chrystusa Ukrzyżowanego należy odtłuścić a następnie pomalować renowacyjną farbą wierzchnią w kolorze czarnym, najlepiej przez natrysk. Ewentualne ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w metalach, zgodnie z technologią producenta lub zachować naturalną strukturę metalu. Postument: poprzez dwukrotne nałożenie warstwy malarskiej pędzlem lub przez natrysk. W celu przywrócenia zatartych napisów zaleca się usunięcie pobiały w miejscach ich wcześniejszego występowania, a następnie ich odtworzenie. Na czas remontu postumentu zaleca się osłonięcie i zabezpieczenie metalowego krzyża. W celu wyeksponowania obiektu należy teren wokół krzyża o szerokości około 250 cm i długości około 50 cm za krzyżem oraz 120 cm przed krzyżem (w sumie około 6,0 m2) należy wyłożyć kamieniem polnym lub otoczakami rzecznymi, ułożonymi na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. Drewniane elementy płotu należy oczyścić z warstwy łuszczącego się lakieru, a następnie dwukrotnie wymalować lakierem renowacyjnym lub lakierobejcą, błyszczącym lub półmatowym w kolorze brązowym. Należy przeprowadzać okresowy przegląd oraz prowadzić pielęgnację otaczającego kapliczkę drzewostanu z uwagi na jego wiek i wygląd. 4. Figura Świętego Jana Nepomucena. Działka o nr ewid. 84. Cześniki - Kolonia. Figura: Pomnik należy ostrożnie ręcznie oczyścić z mchów i porostów oraz zanieczyszczeń. Piaskowiec należy zaimpregnować odpowiednim preparatem do konserwacji tego typu kamienia zgodnie z technologią producenta. Należy uwidocznić napisy na kolumnie. Ewentualne ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w kamieniu lub mieszanką renowacyjną zgodnie z technologią producenta (np. preparatem wskazanym przez konserwatora zabytków, wyklucza się użycie do naprawy cementu itp.). W celu wyeksponowania obiektu należy teren wokół figury o szerokości około 250 cm i długości około 250 cm (w sumie około 4,8 m2) należy wyłożyć kamieniem polnym lub otoczakami rzecznymi, ułożonymi na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. Zaleca się usunięcie istniejącego ogrodzenia figury i zastąpienie go drewnianym, stylowym płotkiem o wymiarach: kwadrat o boku 250 cm i wysokości 100 cm Należy przeprowadzać okresowy przegląd oraz prowadzić pielęgnację otaczającego kapliczkę drzewostanu z uwagi na jego wiek i wygląd. 5. Krzyż drewniany przy źródełku. Działka o nr ewid. 33. Kornelówka - Kolonia. Krzyż należy ostrożnie ręcznie oczyścić ze złuszczającej się warstwy farby i zszarzałej warstwy drewna. Ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w drewnie (najlepiej w kolorze zbliżonym do naturalnego koloru drewna z którego wykonany został krzyż) zgodnie z technologią producenta lub zachować naturalną strukturę. Krzyż, jeśli to możliwe, należy zabezpieczyć bezbarwnym impregnatem do drewna głęboko penetrującym poprzez nałożenie podwójnej warstwy. Jeżeli przywrócenie naturalnego koloru drewna nie będzie możliwe, krzyż należy odmalować na kolor piaskowo-brązowy farbami renowacyjnymi do drewna. Powłokę należy nałożyć poprzez dwukrotne nałożenie warstwy malarskiej pędzlem lub przez
4 natrysk. Krzyż należy zastabilizować w gruncie (z uwagi na postępujące niszczenie podstawy) poprzez wbicie w grunt czterech kątowników stalowych walcowanych o wysokości 50 mm. Profile stalowe o długości 100 cm każdy należy zagłębić w grunt w narożnikach krzyża, bezpośrednio przy nim, na głębokość około 60 70 cm, zwracając szczególną uwagę aby nie uszkodzić krzyża, a jednocześnie profile wzmocniły podstawę krzyża. Kątowniki należy wbijać w grunt pod nieznacznym kątem z uwagi na ostrosłupową podstawę krzyża. W razie konieczności należy zastosować dodatkowo dwie opaski zaciskowe w dolnej części podstawy. Profile stalowe należy zabezpieczyć wyprawą malarską antykorozyjną poprzez dwukrotne malowanie (po uprzednim zgrubnym oczyszczeniu) oraz pokrycie warstwą farby wierzchniej w kolorze możliwie zbliżonym do koloru krzyża. Metalową figurkę Chrystusa należy starannie oczyścić i pomalować na kolor srebrny (jak obecnie). W przyszłości należy rozpatrzyć możliwość wymiany krzyża na nowy, w formie odpowiadającej istniejącemu krzyżowi. Teren wokół krzyża o szerokości około 100 cm i długości około 100 cm (w sumie około 1,0 m2) należy wyłożyć kamieniem polnym ułożonym na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. W celu wyeksponowania krzyża i źródełka należy usunąć istniejące topole, oraz dokonać nasadzeń trzech do czterech lip lub dębów. 6. Kapliczka krzyż kamienny. Działka o nr ewid. 797/2. Stabrów. Krzyż i postument: Krzyż i postument, kamienny lub też murowany postument należy oczyszczać ręcznie z zachowaniem szczególnej ostrożności i staranności, z wykorzystaniem drobnoziarnistego papieru ściernego. Miejsca uszkodzeń powłoki malarskiej należy oczyścić ze złuszczającej się warstwy farby, pozostałą farbę należy przeszlifować. Ewentualne ubytki i uszkodzenia, po poprzez dwukrotne nałożenie warstwy malarskiej pędzlem lub przez natrysk. Odlew Chrystusa Ukrzyżowanego należy odtłuścić a następnie pomalować renowacyjną farbą wierzchnią w kolorze srebrnym, najlepiej przez natrysk. Na czas prac renowacyjnych zaleca się demontaż i zabezpieczenie figurki Matki Boskiej i Chrystusa. Teren wokół krzyża o szerokości około 250 cm i długości około 200 cm (w sumie około 3,0 m2) należy wyłożyć kamieniem polnym ułożonym na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. 7. Kamienna kapliczka. Działka o nr ewid. 182/4. Horyszów - Nowa Kolonia. Krzyż i postument: poprzez dwukrotne nałożenie warstwy malarskiej pędzlem lub przez natrysk. Należy doprowadzić do uwidocznienia istniejącego napisu poprzez jego oczyszczenie i renowację. Na czas prac renowacyjnych postumentu zaleca się demontaż i zabezpieczenie figurek Maryi i Chrystusa. Odlew Chrystusa Ukrzyżowanego należy odtłuścić a następnie pomalować renowacyjną farbą wierzchnią w kolorze srebrnym, najlepiej przez natrysk. Teren wokół cokołu o szerokości około 150 cm i długości około 100 cm (w sumie około 1,5 m2) należy wyłożyć kamieniem polnym ułożonym na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. Należy przeprowadzać okresowy przegląd oraz prowadzić pielęgnację otaczających kapliczkę krzewów bzu z uwagi na ich wygląd. 8. Kapliczka z 1870 roku. Działka o nr ewid. 170. Horyszów - Stara Kolonia. Przed przystąpieniem do prac należy usunąć i zabezpieczyć (np. przez czasowe usunięcie) figurki Matki Boskiej, św. Jana Nepomucena oraz ołtarzyk z obrazkiem (oraz inne elementy znajdujące się wewnątrz). Należy dokonać oczyszczenia dolnych fragmentów ścian zewnętrznych z zanieczyszczeń związanych z rozbryzgami wód opadowych skapujących z dachu. Ubytki w tynku należy wypełnić zaprawą renowacyjną
5 zgodnie z technologią producenta. Następnie ściany pomalować farbami emulsyjnymi lub akrylowymi zewnętrznego stosowania w kolorze białym, poprzez dwukrotne nałożenie warstwy malarskiej pędzlem lub wałkiem malarskim. Ściany wewnętrzne należy oczyścić i odmalować również na biało. Drewniane sklepienie należy oczyścić a następnie dwukrotnie wymalować bezbarwnym lakierem renowacyjnym lub lakierobejcą, błyszczącym lub półmatowym. Drewniane elementy podłogi należy oczyścić z warstwy złuszczającej się farby, pozostałą farbę należy zmatowić, nieznaczne ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w drewnie (najlepiej w kolorze zbliżonym do naturalnego koloru drewna z którego wykonana została podłoga) zgodnie z technologią producenta. W przypadku natrafienia na elementy drewniane o znacznym stopniu uszkodzenia należy rozważyć możliwość wymiany fragmentu lub całego elementu i zastąpienie go nowym wykonanym z drewna o tym samym gatunku i zbliżonym wyglądzie. Szacuje się, że z uwagi na zawilgocenie podłogi do wymiany może zostać zakwalifikowanych do około 10 % elementów podłogi. Tak oczyszczoną i przygotowaną powierzchnię należy zagruntować renowacyjną farbą podkładową (lub impregnatem) oraz pomalować dwukrotnie renowacyjną farbą wierzchnią do drewna w kolorze brązowym (zbliżonym do istniejącego koloru). Krzyż zwieńczający dach należy oczyszczać ręcznie z zachowaniem szczególnej ostrożności i staranności, z wykorzystaniem drobnoziarnistego papieru ściernego (o uziarnieniu max. 100) oraz mosiężnych szczotek drucianych. Oczyszczoną powierzchnię krzyża należy odtłuścić, a następnie zagruntować renowacyjną farbą podkładową oraz pomalować dwukrotnie renowacyjną farbą wierzchnią w kolorze czarnym. Powłokę malarską należy nałożyć poprzez natrysk lub za pomocą pędzla. Ewentualne ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w metalach, zgodnie z technologią producenta lub zachować naturalną strukturę metalu. Drewniane elementy ram, drzwi i okien należy starannie oczyścić z warstwy złuszczającej się farby i zmurszałego drewna. Nieznaczne ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w drewnie (najlepiej w kolorze zbliżonym do naturalnego koloru drewna z którego wykonane zostały elementy stolarki) zgodnie z technologią producenta. W przypadku natrafienia na elementy drewniane o znacznym stopniu uszkodzenia, należy rozważyć możliwość wymiany fragmentu elementu i zastąpienie go nowym, wykonanym z drewna o tym samym gatunku i zbliżonym wyglądzie. Ubytki kitu okiennego należy uzupełnić. Tak oczyszczoną i przygotowaną powierzchnię stolarki należy zagruntować renowacyjną farbą podkładową (lub impregnatem) oraz pomalować dwukrotnie renowacyjną farbą wierzchnią do drewna w kolorze białym. Wokoło kapliczki należy wykonać opaskę odwadniającą o szerokości minimum 70 cm wykonaną z kamieni polnych lub otoczaków rzecznych, ułożonych na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. Przed wejściem do kapliczki należy ułożyć ścieżkę w kierunku drogi o szerokości około 150 cm i długości około 5,8 m w sposób analogiczny jak opaska odwadniająca (w sumie do wybrukowania około 18,7 m2). Należy przeprowadzać okresowy przegląd oraz prowadzić pielęgnację otaczającego kapliczkę krzewów i drzewostanu z uwagi na jego wiek i wygląd. 9. Krzyż drewniany. Działka o nr ewid. 485. Stanisławka. Przed rozpoczęciem prac krzyż należy zabezpieczyć przed możliwością wywrócenia poprzez podparcie. Podstawę krzyża należy ostrożnie odkopać, a krzyż przenieść w zabezpieczone miejsce. Istniejący pień drzewa wraz z korzeniem należy usunąć na głębokość około 60 cm. Teren w bezpośrednim sąsiedztwie krzyża należy wyrównać. W miejscu ustawienia krzyża należy wykonać betonowy fundament o wymiarach 50x50 cm i wysokości 70 cm wyniesiony 20 cm ponad przyległy teren (zagłębienie fundamentu wyniesie 50 cm). Po wykonaniu fundamentu należy go obsypać ziemią do wysokości jego górnej powierzchni. Centralnie w fundamencie należy zabetonować dwa płaskowniki stalowe 80x5 mm o długości 70 cm każdy, wystające 30 cm ponad powierzchnię, w rozstawie odpowiadającym podstawie słupa. W górnej części płaskowników, w odległości 6 i 20 cm od brzegu należy nawiercić otwory o średnicy 14 mm. Profile stalowe należy zabezpieczyć wyprawą malarską antykorozyjną poprzez dwukrotne malowanie (po uprzednim oczyszczeniu zgrubnym z korozji) oraz dwukrotne pokrycie warstwą farby wierzchniej w kolorze możliwie zbliżonym do naturalnego koloru krzyża. Drewniany krzyż należy zabezpieczyć preparatami wskazanymi do tego typu prac a wskazanymi przez konserwatora dzieł sztuki i w porozumieniu z nim. Drewnianą podstawę krzyża która znajdowała się w ziemi należy usunąć. W przypadku stwierdzenia po demontażu krzyża znacznych ubytków i uszkodzeń jego podstawy uniemożliwiających późniejszy montaż, należy rozważyć możliwość częściowej jej wymiany. Przygotowany i zabezpieczony krzyż należy ustawić na fundamencie z zachowaniem od jego spodu przerwy 2 3 cm. Krzyż należy mocować do płaskowników za pomocą dwóch śrub φ12 poprowadzonych przez przewiercone otwory w podstawie słupa. W przyszłości należy rozpatrzyć możliwość wymiany krzyża na nowy, w formie odpowiadającej istniejącemu krzyżowi.
6 Istniejący pień drzewa wraz z korzeniem należy usunąć na głębokość nie mniejszą niż 60 cm. Krzewy rosnące za krzyżem należy usunąć lub wypielęgnować. W celu wyeksponowania obiektu należy teren wokół krzyża o szerokości około 150 cm i długości około 150 cm (w sumie około 1,3 m2) należy wyłożyć kamieniem polnym ułożonym na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. 10. Figura Świętego Jana Nepomucena. Działka o nr ewid.270/3. Rozdoły. Figura: Pomnik należy ostrożnie ręcznie oczyścić z mchów i porostów oraz zanieczyszczeń. Należy rozważyć możliwość usunięcia warstw farby zacierających napisy na cokole (aby je odtworzyć) oraz możliwość oczyszczenia figury z białej farby gdyż kolejne jej warstwy zacierają plastykę rzeźby. Istnieje również możliwość, że figura pierwotnie była wielobarwna; mogą o tym świadczyć przebicia brązowej farby widoczne w miejscach złuszczenia białej farby. Ewentualne usuwanie warstw farby należy prowadzić pod nadzorem konserwatora dzieł sztuki. Należy przeprowadzić odtworzenie uszkodzonych miejsc w krzyżu oraz ewentualnych ubytków. Ewentualne ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w kamieniu lub mieszanką renowacyjną zgodnie z technologią producenta (np. preparatem wskazanym przez konserwatora zabytków, wyklucza się użycie do naprawy cementu itp.). W celu wyeksponowania obiektu należy teren wokół figury o szerokości około 300 cm i długości około 300 cm oraz dojście do figury o szerokości 120 cm i długości 300 cm (w sumie około 11,1 m2) należy wyłożyć kamieniem polnym lub otoczakami rzecznymi, ułożonymi na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. Istniejące drewniane ogrodzenie figury należy oczyścić i pomalować. Jeżeli przywrócenie naturalnego koloru drewna nie będzie możliwe, płotek należy odmalować na kolor piaskowo-brązowy farbami renowacyjnymi do drewna. Powłokę należy nałożyć poprzez dwukrotne nałożenie warstwy malarskiej pędzlem. W celu wyeksponowania figury należy dokonać przycięcia istniejących krzewów za obiektem. Należy przeprowadzać okresowy przegląd oraz prowadzić pielęgnację otaczającego figurę drzewostanu z uwagi na jego wiek i wygląd. 11. Krzyż drewniany. Działka o nr ewid. 294. Stabrów. Krzyż należy ostrożnie ręcznie oczyścić. Ubytki i uszkodzenia należy wypełnić materiałem przeznaczonym do wypełniania ubytków w drewnie (najlepiej w kolorze zbliżonym do naturalnego koloru drewna z którego wykonany został krzyż) zgodnie z technologią producenta lub zachować naturalną strukturę. Krzyż należy odmalować na kolor brązowy farbami renowacyjnymi do drewna. Powłokę należy nałożyć poprzez dwukrotne nałożenie warstwy malarskiej pędzlem lub przez natrysk. Metalową figurkę Chrystusa należy starannie oczyścić i pomalować na kolor srebrny (jak obecnie). Profile stalowe należy zabezpieczyć wyprawą malarską antykorozyjną poprzez dwukrotne malowanie (po uprzednim oczyszczeniu zgrubnym z korozji) oraz pokrycie warstwą farby wierzchniej w kolorze możliwie zbliżonym do koloru krzyża. W celu wyeksponowania obiektu należy teren wokół krzyża o szerokości około 100 cm i długości około 100 cm (w sumie około 1,0 m2) należy wyłożyć kamieniem polnym ułożonym na warstwie piasku stabilizowanego cementem o grubości warstwy 10 15 cm. Należy przeprowadzać okresowy przegląd oraz prowadzić pielęgnację otaczającego krzyż drzewostanu z uwagi na jego wiek i wygląd. Roboty konserwacyjne, renowacyjne i modernizacyjne obejmują 11 miejsc pamięci i kultu religijnego.