Nazwa przedmiotu: Kierunek: Biotechnologia Rodzaj przedmiotu: Obieralny, moduł 5.1 Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium Profil kształcenia: ogólnoakademicki Technologie wody i ścieków Water and wastewater technologies Poziom kształcenia: II stopnia Liczba godzin/tydzień: W, L Kod przedmiotu: 5.1.1 Semestr: II Liczba punktów: 5 ECTS Język wykładowy: polski PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE I. KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU C.1. Przekazanie wiedzy na temat technologii stosowanych do oczyszczania wody przeznaczonej do spożycia i na wybrane cele przemysłowe C.. Przekazanie wiedzy na temat technologii oczyszczania ścieków C.3. Uzyskanie umiejętności analizy wody oraz doboru procesu jej oczyszczania w zależności od rodzaju zanieczyszczeń i przeznaczenia wody C.4. Uzyskanie umiejętności doboru podstawowych technologii i prowadzenia badań biologicznych i chemicznych procesów oczyszczania ścieków WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Wiedza z zakresu chemii i biologii. Wiedza z procesów jednostkowych stosowanych w ochronie środowiska 3. Uzyskanie umiejętności doboru podstawowych technologii i prowadzenia badań biologicznych i chemicznych procesów oczyszczania ścieków PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Student, który zaliczył przedmiot: EK 1 - posiada wiedzę w zakresie podstawowych procesów technologicznych wykorzystywanych do oczyszczania wody EK - posiada wiedzę w zakresie stosowanych metod oczyszczania ścieków EK 3 - potrafi prowadzić badania technologiczne oczyszczania wody, dobrać na podstawie składu wody proces jej uzdatniania EK 4 - potrafi prowadzić badania technologiczne biologicznych i chemicznych procesów oczyszczania ścieków oraz na ich podstawie dokonać doboru odpowiedniej metody oczyszczania TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęć - wykłady Źródła zaopatrzenia w wodę do spożycia. Charakterystyka jakościowa wód powierzchniowych i podziemnych. Podstawowe układy technologiczne Liczba godzin 1/5
oczyszczania wody powierzchniowej i podziemnej. Wymagania stawiane wodzie przeznaczonej do spożycia. Proces cedzenia. Mechanizm i chemizm procesu koagulacji. Stosowane koagulanty. Badania technologiczne. Czynniki wpływające na efekt procesu. Osadniki i ich funkcja w oczyszczaniu wody. Filtracja - materiały filtracyjne. Budowa filtru. Podział filtrów. Usuwanie zanieczyszczeń na filtrach powolnych, pośpiesznych i specjalnego przeznaczenia. Sorpcja - stosowane sorbenty. Układy technologiczne z zastosowaniem węgla aktywnego. Usuwanie żelaza i manganu z wody. Chemiczne utlenianie w oczyszczaniu wody. Cel dezynfekcji wody, stosowane metody fizyczne i chemiczne (skuteczność, warunki technologiczne). Wady i zalety stosowanych dezynfektantów. Problem ubocznych produktów dezynfekcji. Aktualne problemy w oczyszczaniu wody i preferowane technologie oczyszczania. Układy technologiczne przykładowych SUW w Polsce i na świecie. Uzdatnianie wody do celów przemysłowych (chłodniczych i kotłowych). Charakterystyka technologiczna procesu wymiany jonowej. Stosowane wymieniacze jonowe. Układy technologiczne do zmiękczania i demineralizacji wody metodą jonitową. Metody membranowe. Kolokwium zaliczeniowe 1 Rodzaje ścieków i klasyfikacja zanieczyszczeń Mechaniczne procesy oczyszczania ścieków (cedzenie, sedymentacja, flotacja) Chemiczne procesy oczyszczania ścieków (strącanie, neutralizacja, utlenianie) Biologiczne oczyszczanie ścieków (utlenianie związków węgla, nitryfikacja, denitryfikacja, fermentacja) 4 Układy technologiczne stosowane w oczyszczalniach ścieków do usuwania związków organicznych, azotu i fosforu 3 Rodzaje osadów wydzielonych podczas oczyszczania ścieków 1 Kolokwium zaliczeniowe 1 Forma zajęć - laboratorium Liczba godzin Zajęcia wprowadzające. Szkolenie BHP. Zapoznanie z kartami substancji niebezpiecznych Koagulacja Sedymentacja zawiesin Odżelazianie i odmanganianie wody Sorpcja zanieczyszczeń na węglu aktywnym Zmiękczanie wody metodą wymiany jonowej Dezynfekcja wody chlorem Kolokwium zaliczeniowe obejmujące pierwszą części ćwiczeń 1 Oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego 4 Oczyszczanie ścieków na złożach biologicznych 4 Chemiczne usuwanie biogenów ze ścieków 4 Analiza i opracowanie danych do sprawozdań Kolokwium zaliczeniowe obejmujące drugą części ćwiczeń 1 NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 1. prezentacja multimedialna. stanowiska do analizy wody, ścieków i badań podstawowych procesów technologicznych /5
SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA ( F - FORMUJĄCA, P - PODSUMOWUJĄCA) F1. - aktywność na zajęciach F. - umiejętność pracy w grupie F3. - sprawozdanie z badań P1. - kolokwium zaliczeniowe obejmujące treści wykładów 1-14 P. - kolokwium zaliczeniowe obejmujące treści wykładów 16-9 P3. - sprawdziany dopuszczające do ćwiczeń OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Godziny* 1) Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Udział w zajęciach laboratoryjnych Udział w zajęciach projektowych Udział w zajęciach seminaryjnych Udział w szkoleniu z obsługi zajęć w formie e-learningu Kolokwium Sprawdzian dopuszczający do zajęć laboratoryjnych Obrona projektu Egzamin Konsultacje z prowadzącym 8 h 4 h h 6 h 18 h BEZPOŚREDNI KONTAKT Z PROWADZĄCYM, godziny/ects Przygotowanie do ćwiczeń audytoryjnych Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych Przygotowanie do zajęć projektowych Przygotowanie do zajęć seminaryjnych Przygotowanie do zajęć w formie e-learningu Udział w zajęciach w formie e-learningu Sporządzenie projektu Przygotowanie do kolokwium Przygotowanie do egzaminu 78 h / 3 ECTS 3 h 0 h PRACA WŁASNA STUDENTA, godziny/ects 5 h / ECTS SUMARYCZNA LICZBA GODZIN W SEMESTRZE 130 h SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA 5 ECTS PRZEDMIOTU * 1) Należy wpisać tylko godziny w formach aktywności przewidzianych w danym przedmiocie, w pozostałych przypadkach należy wstawić znak - LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA Aktualne przepisy prawne dotyczące wymagań dla ścieków oczyszczonych Janosz-Rajczyk M. (red)., Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wody, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 009 Janosz-Rajczyk M. (red.), Badania wybranych procesów oczyszczania ścieków, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 008 3/5
Apolinarski i inni, Procesy jednostkowe w technologii wody. Laboratorium, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 008 Henze M., Harremoes P., Jansen J., Arvin E., Oczyszczanie ścieków, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, 00 Kowal A., Świderska-Bróż M., Oczyszczanie wody, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Wrocław 009 Nawrocki J. (red.), Uzdatnianie wody. Procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 010 Łomotowski J., Szpindor A., Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków, Arkady 1999 Miksch K., Sikora J. (red.), Biotechnologia ścieków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 010 Praca zbiorowa, Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, Wyd. PZiTS Poznań 1997 Sadecka Z., Podstawy biologicznego oczyszczania ścieków, Wydawnictwo Seidel- Przywecki, Warszawa 010 KOORDYNATOR PRZEDMIOTU ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) 1. dr hab. inż. Maria Włodarczyk-Makuła prof. PCz mwm@is.pcz.czest.pl OSOBY PROWADZĄCE PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) 1. dr hab. inż. Lidia Dąbrowska prof. PCz, dabrowska@is.pcz.czest.pl. dr inż. Ewa Wiśniowska, wisnowska@is.pcz.czest.pl Efekt kształcenia Odniesienie danego efektu do efektów określonych dla kierunku Cele przedmiotu Treści programowe Narzędzia dydaktyczne Sposób oceny EK 1 K_W03 C.1 wykłady 1 P1. EK K_W03 C. wykłady 1 P. F1., EK 3 K_U1, K_U13 F., C.3 laboratorium K_K04 F3., P3. EK 4 K_U1, K_U13 K_K04 C.4 laboratorium II. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE 1. Wszelkie informacje dla studentów na temat planu zajęć dostępne są na tablicy ogłoszeń oraz na stronie internetowej: www.is.pcz.czest.pl. Informacja na temat konsultacji przekazywana jest studentom podczas pierwszych zajęć oraz umieszczana jest na stronie internetowej Wydziału Inżynierii Środowiska i Biotechnologii, Katedra Chemii, Technologii Wody i Ścieków. F1., F., F3., P4. 4/5
3. Informacje na temat warunków zaliczania zajęć zostaną przekazane studentom podczas pierwszych zajęć 5/5