PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI Przedmiotowy System Oceniania zawiera następujące rozdziały: I. Cel oceny. II. Obszary aktywności podlegające ocenie. III. Ocena z przedmiotu przyroda. IV. Sposób ustalania ocen śródrocznych i rocznych. V. Tryb odwołania się od oceny klasyfikacyjnej rocznej (śródrocznej). VI. Ogólne wymagania edukacyjne z przyrody. VII. Dostosowanie wymagań edukacyjnych I. CEL OCENY Przedmiotem oceny jest: 1. aktualny stan wiedzy ucznia i jego umiejętności. 2. tempo przyrostu wiadomości i umiejętności. 3. motywowanie do dalszej pracy. 4. stosowanie wiedzy przyrodniczej w praktyce. 5. logiczne myślenie, rozumowanie i kojarzenie faktów. 6. aktywność i postawa.
II. OBSZARY AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCE OCENIE Na lekcjach przyrody oceniane są następujące obszary aktywności ucznia: 1. Rozumienie pojęć przyrodniczych. 2. Stosowanie języka przyrodniczego. 3. Samodzielne lub w grupie przeprowadzanie doświadczeń. 4. Samodzielne lub w grupie przeprowadzanie obserwacji i wnioskowanie. 5. Stosowanie zdobytej wiedzy i umiejętności w sytuacjach typowych. 6. Rozwiązywanie zadań problemowych. 7. Prace projektowe i długoterminowe. 8. Aktywność na lekcji i poza nią oraz wkład pracy ucznia. 9. Praca w grupach. 10. Systematyczne prowadzenie zeszytu i Teczki Przyrodnika. III. OCENA Z PRZEDMIOTU PRZYRODA 1. Oceniane formy aktywności to: sprawdziany, kartkówki, pisemne prace diagnozujące wiedzę po I półroczu lub całym roku szkolnym, prace projektowe, prace długoterminowe, wypowiedzi ustne, prace domowe, teczka przyrodnika, aktywność na lekcji, praca w grupie, przygotowanie do lekcji, udział w dyskusji, udział w konkursach przyrodniczych i ekologicznych. Uczeń, który uzyskał dolną granicę punktów, otrzymuje ocenę z minusem, a górną z plusem. Uczniowie, którzy mają zalecenie dostosowania wymagań mogą otrzymać ocenę dopuszczającą za 20% punktów. Oceny są odnotowywane w Dzienniku lekcyjnym i Dzienniczkach ucznia wg wzoru: - czerwonym kolorem oceny ze sprawdzianów, konkursów, sprawdzianu diagnozującego, - czarnym kolorem oceny z kartkówek, odpowiedzi ustnych, - niebieskim kolorem oceny z prac domowych, za aktywność na lekcji, za systematyczność prowadzenia zeszytu i Teczki Przyrodnika, - zielonym kolorem oceny za prace dodatkowe wykonane przez ucznia. 2. Skala ocen. Oceny bieżące, oceny klasyfikacyjne śródroczne i roczne ustala się w stopniach według obowiązującej skali:
ocena celująca 6 ocena bardzo dobra 5 ocena dobra 4 ocena dostateczna 3 ocena dopuszczająca 2 ocena niedostateczna 1 3. Kryterium ocen. Przyjmuje się procentowy system oceniania prac pisemnych: 100% - 99% - ocena celująca 98% - 86% - ocena bardzo dobra 85% - 71% - ocena dobra 70% - 50% - ocena dostateczna 49% - 30% - ocena dopuszczająca 29% - 0% - ocena niedostateczna. 4. Częstotliwość oceniania. 4.1. Odpowiedź ustna obejmuje materiał z trzech ostatnich lekcji 2 oceny w półroczu. 4.2. Kartkówki 15 minutowe obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji niezapowiedziane wcześniej przez nauczyciela, min. 3 oceny w półroczu. 4.3. Sprawdziany po przerobionym dziale w formie pisemnych pytań otwartych lub testowych, zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem. Ich liczba uwarunkowana jest liczbą działów. 4.4. Pisemna praca diagnozująca wiadomości i umiejętności po I półroczu lub całym roku nauki w zależności od potrzeb (taki sprawdzian będzie zapowiedziany dwa tygodnie wcześniej). 4.5. Pisemne prace domowe w zeszycie przedmiotowym - 2 oceny w półroczu. 4.6. Ocena Teczki przyrodnika (posiadanego zamiennie za zeszyt ćwiczeń) 2 oceny w półroczu. 4.7. Ocena za aktywność na lekcji na bieżąco. 4.8. Prace praktyczne, doświadczenia, prace dodatkowe na bieżąco. 5. Zasady oceniania. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z Wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Przy ocenianiu nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia. Ma obowiązek dostosować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności do indywidualnych potrzeb ucznia. 5.1. Sprawdziany są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem. Podany jest zakres sprawdzanych wiadomości i umiejętności.
5.2. Sprawdziany są obowiązkowe, uczeń nieobecny pisze sprawdzian w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Nie przystąpienie do zaliczenia zaległego sprawdzianu powoduje wystawienie oceny niedostatecznej. 5.3. Uczeń może poprawić każdą ocenę niedostateczną jednokrotnie z każdej formy oceniania, w terminie 14 dni od jej postawienia. Ocenę z poprawy wpisuje się do dziennika, obok oceny uzyskanej poprzednio. Uwaga! Nauczyciel może odmówić uczniowi prawa do poprawy sprawdzianu, jeśli: - uczeń nagannie zachowuje się na zajęciach lub w lekceważący sposób traktuje swoje obowiązki lub - gdy podczas pierwszego terminu jego praca zostanie uznana za niesamodzielną. 5.4. Uczeń może poprawić każdą inną ocenę ( tj. od dopuszczającej do dobrej) jednokrotnie z każdej formy oceniania, w terminie 14 dni od jej postawienia. Ocenę z poprawy wpisuje się do dziennika, obok oceny uzyskanej poprzednio. 5.5. Prace pisemne, tj. sprawdziany, klasówki są jawne, do wglądu uczniów i rodziców. Przy ich oddaniu nauczyciel uzasadnia wystawioną ocenę - podaje informację pisemną uczniowi, o tym jakich treści nie opanował i podkreśla motywująco te wiadomości i umiejętności, które opanował bardzo dobrze. Wszystkie prace są do wglądu dla rodziców: w dniu konsultacji nauczyciela danego przedmiotu lub na zebraniach z rodzicami. 5.6. Uczeń ma prawo do trzykrotnego zgłoszenia nieprzygotowania się do lekcji w ciągu półrocza - jest to odnotowywane jako znak - w zeszycie nauczyciela. W przypadku nieprzygotowania ucznia do lekcji po raz czwarty uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną wpisaną do Dziennika lekcyjnego. 5.7. Przy wystawieniu oceny śródrocznej i rocznej decydującymi ocenami są oceny uzyskane ze sprawdzianów, kartkówek i odpowiedzi ustnych. Jeżeli uczeń brał udział w konkursie o tematyce przyrodniczej otrzyma dodatkowa ocenę w zależności od poziomu trudności konkursu i wyniku ucznia. 5.8. W przypadku nieobecności (krótszej czy wynikającej np. z powodu choroby) uczeń ma obowiązek uzgodnić z nauczycielem danego przedmiotu termin uzupełnienia obowiązkowych form aktywności: sprawdzianów, testów, kartkówek, prac domowych, kart pracy, itp. IV. SPOSÓB USTALANIA OCEN ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH Śródroczną ocenę klasyfikacyjną z przyrody, nauczyciel wystawia na podstawie przynajmniej:
minimum 6 stopni bieżących z przedmiotu, który realizowany jest w wymiarze 3 godzin tygodniowo wystawionych w pierwszym półroczu. Roczną ocenę klasyfikacyjną z przyrody, nauczyciel wystawia na podstawie: oceny śródrocznej oraz przynajmniej 6 stopni bieżących z przedmiotu, który realizowany jest w wymiarze 3 godzin tygodniowo. 1. Ocena celująca: Uczeń uzyskał ze sprawdzianów oceny bardzo dobre i celujące, ponadto brał udział w konkursie przedmiotowymi dobrze się do niego przygotował lub samodzielnie prowadził obserwacje przyrodnicze, ewentualnie samodzielnie opracował i wykonał pracę projektową. Z odpowiedzi i prac domowych otrzymał oceny co najmniej bardzo dobre ( dopuszczalna jedna dobra). Jest systematyczny w nauce i aktywny na zajęciach. Uzyskał średnią ważoną minimum 5,50 2. Ocena bardzo dobra: Uczeń uzyskał ze sprawdzianów oceny bardzo dobre i dobre, również z odpowiedzi i prac domowych uzyskał ponad połowę ocen bardzo dobrych i najwyżej jedną ocenę dostateczną. Jest systematyczny w nauce. Uzyskał średnią ważoną minimum 4,50 3. Ocena dobra: Uczeń uzyskał ze sprawdzianów oceny dobre, dostateczne i bardzo dobre. Z odpowiedzi i prac pozostałych uzyskał oceny powyżej dopuszczającej w tym dostatecznych nie więcej niż połowę. Niewielkie uchybienia w systematyczności lub staranności. Uzyskał średnią ważoną minimum 3,50 4. Ocena dostateczna: Uczeń uzyskał ze sprawdzianów nie więcej niż połowę ocen dopuszczających, a pozostałe dostateczne lub dobre. Z odpowiedzi i pozostałych prac oceny dostateczne i dobre, ocen dopuszczających poniżej połowy. Wykazuje poprawny stosunek do nauki. Uzyskał średnią ważoną minimum 2,50 5. Ocena dopuszczająca: Uczeń uzyskał za większość sprawdzianów oceny dopuszczające i nie więcej połowę ocen niedostatecznych. Z odpowiedzi i pozostałych prac uzyskał ponad połowę ocen pozytywnych. Uzyskał średnią ważoną minimum 1,50 6. Ocena niedostateczna: Uczeń uzyskał ponad połowę ocen niedostatecznych ze sprawdzianów, kartkówek, odpowiedzi ustnych, prac domowych i innych, jego zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń zawiera liczne braki, nie wykazuje chęci pracy na lekcji. Nie poprawia ocen niedostatecznych oraz lekceważąco odnosi się do swoich obowiązków związanych z przedmiotem.
V. TRYB ODWOŁANIA SIĘ OD OCENY KLASYFIKACYJNEJ ROCZNEJ (ŚRÓDROCZNEJ) Tryb odwołania się od oceny klasyfikacyjnej rocznej (śródrocznej) znajduje się w Statucie Szkoły Podstawowej w Olbrachcicach. Jest on dostępny na stronie internetowej szkoły : www.spolbrachcice.pl oraz w bibliotece szkoły w godzinach pracy. Niniejszy Przedmiotowy System Oceniania wraz z wymaganiami edukacyjnymi na poszczególne oceny klasyfikacyjne z przyrody znajduje się na stronie internetowej szkoły, w bibliotece oraz w pracowni przyrodniczej sala nr 4. VI. OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania i podstawę programową II etapu edukacyjnego, - potrafi stosować wiadomości w sytuacjach problemowych, - umie formułować i dokonywać analizy lub syntezy nowych zjawisk, - proponuje nietypowe rozwiązania, - prowadzi własne hodowle zwierząt lub roślin i gromadzi zbiory okazów naturalnych, - potrafi zaplanować i wykonać doświadczenie lub eksperyment czy też obserwację przyrodniczą i przewidzieć ich efekty, - samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia wykorzystując różne źródła informacji, - aktywny w czasie opracowania nowego materiału, - osiąga sukcesy w konkursach szczebla wyższego niż szkolny, - uzyskał średnią ważoną z ocen cząstkowych minimum 5,50. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: - w pełni opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania, - potrafi biegle i samodzielnie używać sformułowań przyrodniczych, - projektuje doświadczenia i je prezentuje, - dostrzega i ocenia związki dotyczące zjawisk przyrodniczych i działalności człowieka, - przewiduje następstwa i skutki działalności człowieka oraz przebieg procesów naturalnych w przyrodzie, wyjaśnia je, - sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami wypowiedzi są pełne, samodzielne, poprawne, - gromadzi, opracowuje i interpretuje wiedzę z różnych źródeł informacji, - bardzo dobrze czyta i interpretuje mapy, wykresy, tabele, - rozwiązuje problemy w nowych sytuacjach, - jest aktywny w czasie lekcji, - uzyskał średnią ważoną z ocen cząstkowych minimum 4,50.
Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: - opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania - poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania typowych problemów, - właściwie wykorzystuje przyrządy do obserwacji i pomiarów elementów przyrody, - korzysta z różnych źródeł informacji, - dostrzega wpływ przyrody na życie i gospodarkę człowieka, - proponuje działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego, - wykonuje zaplanowaną obserwację lub eksperyment, - aktywnie uczestniczy w lekcji. - uzyskał średnią ważoną z ocen cząstkowych minimum 3,50. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: - opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem, - potrafi zastosować wiadomości i umiejętności z pomocą nauczyciela, - potrafi wykonać z pomocą nauczyciela prosty eksperyment lub obserwację, - rozpoznaje i ocenia postawy człowieka wobec środowiska przyrodniczego, - potrafi korzystać z różnych źródeł wiedzy, - uzyskał średnią ważoną z ocen cząstkowych minimum 2,50. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: - ma braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem nauczania, a braki te nie przekraczają możliwości dalszego kształcenia, - rozwiązuje przy pomocy nauczyciela typowe zadania o niewielkim stopniu trudności, - z pomocą nauczyciela potrafi korzystać z różnych źródeł informacji mapy, globusa, - rozpoznaje i nazywa podstawowe zjawiska przyrody, wskazuje kierunki świata, - zna najpospolitsze rośliny i zwierzęta, - na bieżąco wykonuje pisemne polecenia nauczyciela, - uzyskał średnią ważoną z ocen cząstkowych minimum 1,50. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania, które są potrzebne do dalszego kształcenia, - nie potrafi rozwiązać problemów przedmiotowych o elementarnym stopniu trudności - nawet przy pomocy nauczyciela, - nie zna podstawowych określeń przyrodniczych, - nie potrafi współpracować zespole i skutecznie porozumieć się w różnych sytuacjach, - uzyskał ponad połowę ocen niedostatecznych ze sprawdzianów, odpowiedzi, prac domowych i innych. Nie poprawia tych ocen, lekceważąco odnosi się do swoich obowiązków związanych z przedmiotem.
VII. DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH. 1. Dostosowanie wymagań dla uczniów z dysleksją rozwojową: a. wydłużanie czasu pracy na sprawdzianach, b. polecenia w pracach pisemnych zapisywane większą czcionką niż 12, c. pomoc w zrozumieniu złożonych lub trudniejszych poleceń, zadań, d. pomoc w przeczytaniu poleceń, sprawdzanie czy uczeń zrozumiał zadanie, e. dokładne sprawdzanie notatek w zeszycie, f. aktywizacja ucznia podczas lekcji powtórzeniowych i w momentach utrwalania materiału, g. udzielanie pytań naprowadzających w czasie odpowiedzi oraz pomoc w wydobywaniu z pamięci trudniejszych nazw, dawanie czasu na przypomnienie, h. w razie potrzeby odpytywanie indywidualne. 2. Dostosowanie wymagań dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną: a. odpytywanie z podstawowych treści z danego zagadnienia, b. w przypadku trudniejszego materiału, zadawanie wcześniej prostych pytań i wydłużone oczekiwanie na formułowanie podstawowych pytań do powtórzeń, c. wydłużanie czasu pracy, d. częste odwoływanie się do konkretów, szczególnie przy omawianiu zjawisk i procesów w otoczeniu, e. zadawanie pytań w jak najprostszej formie, f. w trakcie samodzielnej pracy podchodzenie do uczniów i w razie pomocy udzielanie dodatkowych wyjaśnień, mobilizowanie do pracy, wspomaganie, g. obniżenie wymagań na ocenę dopuszczającą ( nie poniżej podstawy programowej) h. częste sprawdzanie pracy domowej. Opracowała:M.Włodarczyk