Victim Notification Scheme (program informowania ofiar przestępstw) Skazani z wyrokami krótkoterminowymi Informacje dla ofiar przestępstw Rząd Szkocji
W niniejszym informatorze wyjaśniamy: czym jest program informowania ofiar przestępstw (VNS); kto może zarejestrować się w programie; kiedy skazani są zwalniani; na czym polega zwolnienie pod dozorem elektronicznym (ang. Home Detention Curfew); jaki rodzaj informacji otrzymują osoby zarejestrowane w programie. Mamy nadzieję, że zawarte tu informacje pomogą w podjęciu decyzji o rejestracji w programie VNS. Osoby pragnące uzyskać dodatkową pomoc w podjęciu decyzji o udziale w programie mogą skontaktować się z Victim Support Scotland, organizacją wolontariacką udzielającą pomocy ofiarom przestępstw. Dane kontaktowe najbliższego biura organizacji znaleźć można w książce telefonicznej pod hasłem Victim Support. Z organizacją można także kontaktować się telefonicznie pod ogólnokrajowym numerem 0845 6039 213, od poniedziałku do czwartku w godzinach od 9.00 do 16.30 i w piątki w godzinach od 9.00 do 16.00. Dane teleadresowe podane są także na stronie 11. Czym jest VNS? W ramach programu VNS w niektórych sprawach karnych ofiary mają prawo być informowane o terminie zwolnienia skazanego. Sprawcy skazani na mniej niż cztery lata pozbawienia wolności zwykle zwalniani są po odbyciu połowy kary. Jest to tzw. najwcześniejszy termin zwolnienia (ang. Earliest Date of Liberation, EDL). W niektórych przypadkach skazani mogą być zwalniani nawet o 6 miesięcy wcześniej w ramach tzw. systemu dozoru elektronicznego (ang. Home Detention Curfew lub tagging; zob. str. 6). Program VNS daje ofiarom przestępstw prawo do przedstawiania służbie więziennej (Scottish Prison Service, SPS) swoich poglądów na temat planowanego zwolnienia sprawcy pod dozorem elektronicznym.
program informowania ofiar przestępstw (VNS) Victim Notification Scheme (VNS) to program, w ramach którego ofiary przestępstw są informowane o terminie zwolnienia skazanego i mają prawo przedstawiania swoich poglądów na ten temat. VNS składa się z dwóch części. Pierwsza część programu uprawnia ofiary do otrzymywania informacji o terminie zwolnienia skazanego, a druga do przedstawiania służbie więziennej (SPS) swoich opinii na temat ewentualnego zwolnienia sprawcy w systemie dozoru elektronicznego (HDC). Do niniejszego informatora załączany jest formularz, umożliwiający rejestrację w jednej lub w obu częściach programu. Kto może zarejestrować się w programie? Niniejszy informator 1 wysyłamy wyłącznie do osób kwalifikujących się do programu. Do programu kwalifikują się ofiary przestępstw, których sprawca skazany został na co najmniej 18 miesięcy pozbawienia wolności za przestępstwo z zastosowaniem przemocy, przestępstwo z użyciem broni palnej, włamanie, przestępstwo na tle nienawiści lub podpalenie. Do programu kwalifikują się następujące osoby: ofiary przestępstw w wieku powyżej 14 lat; rodzice lub opiekunowie ofiar poniżej 14 roku życia; bliscy krewni ofiary, jeżeli ofiara przestępstwa jest niezdolna do podejmowania świadomych decyzji; do czterech bliskich krewnych ofiary, jeżeli ofiara przestępstwa zmarła. Pełną listę uprawnionych krewnych ofiar przedstawiamy na stronie 12. W następujących przypadkach informacje nie są udzielane: jeżeli sprawca zostanie zwolniony przed ukończeniem 16. roku życia; jeżeli ze względu na okoliczności szczególne udzielanie informacji jest niestosowne. 1 Opublikowano także osobny informator dotyczący sprawców przestępstw na tle seksualnym, skazanych na wyroki krótkoterminowe, sprawców skazanych na wyroki krótkoterminowe, które uległy przedłużeniu oraz na temat osób skazanych na długoterminowe kary pozbawienia wolności.
Kiedy sprawcy zostają zwolnieni? Zwolnienie skazanych z wyrokami krótkoterminowymi Obecnie większość sprawców przestępstw skazanych na mniej niż 4 lata pozbawienia wolności (tzw. short-term prisoners) jest automatycznie i bezwarunkowo zwalniana po odbyciu połowy kary. W niektórych przypadkach skazani odbywający karę pozbawienia wolności w wymiarze krótszym niż 4 lata mogą być zwolnieni w ramach systemu dozoru elektronicznego (ang. Home Detention Curfew, w skrócie HDC) nawet o 6 miesięcy wcześniej (więcej na temat HDC piszemy na stronie 6). Apelacje Skazani mogą wnosić odwołania co do winy lub co do kary. W takim przypadku sprawca może zostać zwolniony tymczasowo (ang. interim liberation). W przypadku zezwolenia sprawcy na apelację takie zwolnienie może nastąpić bardzo szybko. Prokuratura podejmuje wszelkie starania, aby jak najszybciej poinformować ofiarę przestępstwa o zwolnieniu. Więcej informacji na temat zasad funkcjonowania szkockiego systemu sprawiedliwości w sprawach karnych znaleźć można na stronie www.scottishvictimsofcrime.co.uk. Jakiego rodzaju informacje udzielane są w ramach programu VNS? Osoby zarejestrowane w programie otrzymują następujące informacje: (a) Termin zwolnienia skazanego z zakładu karnego Tych informacji służba więzienna (SPS) zwykle udziela na mniej więcej miesiąc przed terminem zwolnienia skazanego (o ile skazany nie jest zwalniany w systemie dozoru elektronicznego; zob. str. 6).
program informowania ofiar przestępstw (VNS) (b) Śmierć skazanego przed upływem terminu zwolnienia O śmierci skazanego SPS stara się informować ofiary przestępstw możliwie jak najszybciej. Warto jednak pamiętać, że informacje o zgonie skazanego mogą się również bardzo szybko ukazywać się w prasie. (c) Termin przeniesienia skazanego do innego zakładu karnego poza Szkocją Istnieje możliwość przekazywania informacji o skazanym z kraju, do którego został przeniesiony. SPS może zasięgać informacji w imieniu ofiar przestępstw. (d) Czasowe zezwolenie na opuszczenie zakładu karnego przez skazanego Skazani, którzy biorą udział w programach resocjalizacyjnych i szkoleniowych, mogą otrzymywać zezwolenie na czasowe opuszczenie zakładu karnego. Ofiary przestępstw są informowane o pierwszym planowanym terminie czasowego zwolnienia. Nie dotyczy to jednak wszystkich kolejnych zwolnień. (e) Ucieczka skazanego z zakładu karnego Zdarza się, że skazany ucieka z zakładu karnego. Bezzwłocznie zawiadomiona zostaje o tym policja. Jeżeli skazany stanowi zagrożenie dla ofiary, policja podejmuje wszelkie niezbędne kroki mające na celu natychmiastowe powiadomienie ofiary. Informacje o ucieczce skazanego przekazywane są ofierze przestępstwa, jeżeli skazany pozostaje poza zakładem karnym przez ponad 48 godzin. Ofiara przestępstwa informowana jest także o zatrzymaniu skazanego i jego powrocie do zakładu karnego. (f) Data powrotu skazanego do zakładu karnego przed upływem przewidzianego terminu zakończenia odbywania kary Może tak się zdarzyć, jeżeli skazany, który został zwolniony przedterminowo, popełni kolejne przestępstwo przed upływem wyroku lub po wydaniu nakazu sądowego.
(g) Termin zakończenia pierwotnego wyroku W przypadku gdy skazany zostanie na nowo osadzony w zakładzie karnym w rezultacie popełnienia kolejnego przestępstwa przed upływem wyroku, ofiary przestępstw są informowane o upływie pierwotnego wyroku oraz o ponownym osadzeniu skazanego w zakładzie karnym. W takim przypadku udział w programie VNS zostaje zakończony i ofiarom pierwszego przestępstwa nie przysługuje już prawo do otrzymywania informacji o zakończeniu odbywania kary przez skazanego. Dozór elektroniczny System dozoru elektronicznego (ang. Home Detention Curfew, HDC) umożliwia zwalnianie niektórych skazanych z wyrokami krótkoterminowymi na 2 tygodnie do 6 miesięcy przed planowanym zakończeniem odbywania kary. System ten nie ma zastosowania w przypadku niektórych kategorii skazanych (np. przestępców seksualnych). Skazani zwalniani w systemie HDC mają obowiązek przebywania pod oznaczonym adresem przez około 12 godzin w ciągu doby. Służba więzienna przeprowadza ocenę ryzyka skazanego przed podjęciem decyzji o zwolnieniu z zastosowaniem monitoringu elektronicznego. Przestrzeganie obowiązku przebywania pod oznaczonym adresem jest monitorowane przy użyciu specjalnych urządzeń elektronicznych. Skazani objęci dozorem elektronicznym kontynuują odbywanie kary i w przypadku nieprzestrzegania warunków zwolnienia mogą zostać z powrotem osadzeni w zakładzie karnym.
program informowania ofiar przestępstw (VNS) Osoby zarejestrowane w części 2 programu (zob. str. 2 Czym jest VNS? ), mogą nadsyłać swoje uwagi i opinie do służby więziennej (SPS), które będą brane pod uwagę przez dyrektora zakładu karnego przed zwolnieniem skazanego pod dozorem elektronicznym. Ofiary przestępstw mogą przedstawić wpływ przestępstwa na ich życie oraz potencjalne konsekwencje zwolnienia skazanego, a także wystąpić o zastosowanie określonych warunków (na przykład zakazu przebywania na danej ulicy). Dyrektor zakładu karnego bierze pod uwagę opinie ofiar, ale musi też uwzględnić swoje obowiązki wobec skazanego i zapewnić mu odpowiednią resocjalizację i ponowną integrację w środowisku. SPS traktuje dane osobowe ofiar przestępstw jako poufne. Skazanemu ujawniane są natomiast opinie wyrażone przez ofiarę, jeżeli mają one wpływ na decyzję w sprawie jego zwolnienia lub konkretnych warunków dozoru. Nawet w przypadku nieprzedstawiania opinii, osoby, które zarejestrowały się w części 2 programu VNS, są informowane o warunkach zwolnienia dotyczących kontaktu skazanego z ofiarą lub jej rodziną. SPS informuje ofiary o tym, czy skazany zostanie zwolniony w systemie dozoru elektronicznego (HDC). Należy jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach przedział czasowy pomiędzy wydaniem zgody na zwolnienie skazanego a jego zwolnieniem jest bardzo krótki. SPS stara się wcześniej informować ofiarę o planowanym zwolnieniu skazanego, ale nie zawsze jest to możliwe.
W jaki sposób mogę się zarejestrować w programie VNS? Do informatora załączony jest formularz, który należy wypełnić i odesłać do działu zajmującego się programem (Victim Notification Section) przy SPS. Adres podany jest na formularzu i na stronie 11 niniejszego informatora. Po otrzymaniu zgłoszenia SPS kontaktuje się z ofiarą przestępstwa listownie, aby poinformować ją o rodzaju informacji, do jakich jest uprawniona w ramach programu i wydaje jej indywidualny numer referencyjny VNS, który należy podawać w korespondencji wysyłanej do SPS. Aby ułatwić działowi VNS przy SPS kontaktowanie się, należy podać szczegółowe dane kontaktowe. Warto także poinformować dział VNS przy SPS o preferowanej metodzie otrzymywania informacji. Informacje te będą traktowane jako ściśle poufne. Prosimy także pamiętać o poinformowaniu SPS o zmianie miejsca zamieszkania. Do informatora załączony jest osobny formularz przeznaczony do tego celu. O zmianie adresu można również zawiadomić SPS telefonicznie, listownie lub pocztą elektroniczną. Dane teleadresowe SPS znajdują się na stronie 11. W korespondencji prosimy podawać swój numer referencyjny VNS.
CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA program informowania ofiar przestępstw (VNS) Czy udział w programie VNS jest obowiązkowy? Udział w programie jest całkowicie dobrowolny i wyłącznie od ofiary przestępstwa zależy, czy życzy sobie otrzymywać informacje na temat sprawcy. Co dzieje się, jeżeli nie zdecyduję się na udział w programie? Osobom, które nie zarejestrują się w programie nie będą przesyłane żadne pisma ani formularze; osoby te nie będą otrzymywały informacji o skazanym. Co będzie, jeżeli zmienię zdanie? Niektórym osobom trudno jest podjąć decyzję o rejestracji w programie bezpośrednio po zakończeniu sprawy sądowej. W programie można się jednak zarejestrować w dowolnym momencie wystarczy przesłać formularz do SPS lub skontaktować się z nią w jeden ze sposobów opisanych powyżej (dane teleadresowe podane są na stronie 11). W programie można się zarejestrować w dowolnym momencie przed zwolnieniem skazanego. Warto jednak zgłosić się do programu w miarę wcześnie, ponieważ rejestracja tuż przed zwolnieniem skazanego lub po jego zwolnieniu nie jest możliwa. Osoby, które zarejestrują się w programie VNS i które później będą chciały się z niego wycofać, mogą to zrobić w dowolnym momencie. Do informatora załączony jest osobny formularz przeznaczony do tego celu. O wycofaniu się z programu można również zawiadomić SPS telefonicznie, listownie lub pocztą elektroniczną. Dane teleadresowe SPS znajdują się na stronie 11. W korespondencji prosimy podawać swój numer referencyjny VNS.
Czy skazany wie o rejestracji ofiary w programie VNS? Nie. Dział ds. programu VNS przy służbie więziennej nie zawiadamia skazanego o rejestracji ofiary przestępstwa w programie, ale w przypadku rejestracji w części 2 i przedstawienia opinii przez ofiarę, skazany może na tej podstawie wywnioskować, że ofiara jest w programie zarejestrowana (na przykład w przypadku wniesienia przez ofiarę wniosku o wydanie skazanemu zakazu przebywania na określonej ulicy, skazany może domyślić się, kto wystąpił z takim wnioskiem). Kiedy będę otrzymywać informacje? Na stronie 4 w części Jakiego rodzaju informacje udzielane są w ramach programu VNS? wyjaśniamy, kiedy osoby zarejestrowane w programie mogą się spodziewać informacji na temat skazanego. W jaki sposób będę otrzymywać informacje o skazanym? Informacje przesyłane są listownie przez SPS. Z jakich form pomocy mogę skorzystać? Informacje na temat organizacji udzielających pomocy ofiarom przestępstw znaleźć można pod adresem: www.scottishvictimsofcrime.co.uk.
program informowania ofiar przestępstw (VNS) Dane teleadresowe Porad w sprawie rejestracji w programie informowania ofiar przestępst (Victim Notification Scheme) udziela organizacja Victim Support Scotland pod numerem 0845 603 9213, od poniedziałku do czwartku w godzinach od 9.00 do 16.30 i w piątki od godz. 9.00 do 13.00. Adres i numer telefonu najbliższego biura znaleźć można w książce telefonicznej pod hasłem Victim Support lub otrzymać go od krajowego biura w Edynburgu. Victim Support Scotland 15/23 Hardwell Close Edinburgh EH8 9RX Tel. 0131 668 4486 Fax. 0131 662 5400 www.victimsupportsco.org.uk The Scottish Prison Service (Victim Notification Section) Calton House 5 Redheughs Rigg Edinburgh EH12 9HW Tel. 0131 244 8670/8541 email. vns@sps.gov.uk lub victimnotificationscheme@sps.gov.uk Parole Board for Scotland Saughton House Broomhouse Drive Edinburgh EH11 3XD Tel. 0131 244 8687 www.scottishparoleboard.gov.uk Crown Office and Procurator Fiscal Service Policy Division Crown Office 25 Chambers Street Edinburgh EH1 1LA Tel. 0131 226 2626 www.crownoffice.gov.uk
Parole and Life Sentence Review Division The Scottish Government St Andrew s House Regent Road Edinburgh EH1 3DG Tel. 0131 244 8524 www.scotland.gov.uk Victims and Witnesses Unit The Scottish Government St Andrew s House Regent Road Edinburgh EH1 3DG Tel. 0131 244 2213 www.scottishvictimsofcrime.co.uk
Lista krewnych ofiary przestępstwa kwalifikujących się do programu Victim Notification Scheme W przypadku kilku krewnych do programu kwalifikuje się osoba wymieniona na liście w pierwszej kolejności. Jeżeli ofiara przestępstwa zmarła, tylko czterech krewnych może zarejestrować się w programie. W przypadkach, w których ofiara przestępstwa jest niezdolna do podejmowania świadomych decyzji, zarejestrować się może wyłącznie osoba wymieniona w pierwszej kolejności na liście. W przypadku ofiar poniżej 14. roku życia w programie rejestruje się rodzic lub opiekun dziecka. W przypadku gdy ofiara jest niezdolna do porozumiewania się, ale gdy (z pomocą innej osoby lub środków mechanicznych) jest w stanie wyrazić swoją wolę, (np. gdy ofiara nie może pisać, ale może ustnie przekazać swoje życzenia drugiej osobie), wówczas to ofiara przestępstwa ma prawo do rejestracji w programie VNS. (a) współmałżonek (b) konkubent/konkubina; (c) syn lub córka lub inna osoba, wobec której ofiara przestępstwa ma odpowiedzialność rodzicielską; (d) ojciec, matka lub inna osoba posiadająca odpowiedzialność rodzicielską wobec ofiary; (e) brat lub siostra; (f) dziadek lub babcia; (g) wnuk; (h) wuj lub ciotka; (i) bratanek/bratanica lub siostrzeniec/siostrzenica, Pierwszeństwo ma starsza z każdych dwóch osób wymienionych w punktach od (a) do (i), niezależnie od płci.
program informowania ofiar przestępstw (VNS) Konkubent/konkubina oznacza osobę płci przeciwnej, która mieszkała z ofiarą na zasadzie podobnej do małżeństwa, przez co najmniej 6 miesięcy przed przestępstwem.
Aby otrzymać niniejszy dokument w innej wersji językowej, na kasecie lub w wersji z powiększonym drukiem, prosimy o kontakt: 0131 244 2213. Crown copyright 2008 Niniejszy dokument dostępny jest także na stronie rządu szkockiego: www.scotland.gov.uk RR Donnelley B55872 05/08 (Polish) Dodatkowe egzemplarze: Blackwell s Bookshop 53 South Bridge Edinburgh EH1 1YS Zamówienia i zapytania telefoniczne: 0131 622 8283 lub 0131 622 8258 Zamówienia faksem: 0131 557 8149 Zamówienia pocztą elektroniczną: business.edinburgh@blackwell.co.uk w w w. s c o t l a n d. g o v. u k Stwierdza się zgodność niniejszego egzemplarza z oryginałem.