Transgraniczna umowa sprzedaży samochodu - aspekty prawne i porady dla konsumentów MSZ CIE, Warszawa, 18 maja 2011 r. w ramach "Programu działań Wspólnoty w dziedzinie polityki konsumenckiej na lata 2007-2013" 1
Podstawa prawna Dyrektywa 1999/44/WE z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji (Dz.U.UE L z dnia 7 lipca 1999 r.). Dyrektywa 97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość (Dz.U.UE L z dnia 4 czerwca 1997 r.). Rozporządzenie 330/2010 z dnia 20 kwietnia 2010 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych (Dz.U.UE.L.2010.102.1). Dyrektywa 2005/29/WE z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym (Dz.U.UE.L.2005.149.22). 2
Podstawa prawna Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz.U. z 1964 r.nr 16 poz. 93 ze zm.). Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.). Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.). Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2006 r. nr 225, poz. 1635 ze zm.). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczenia pojazdów (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 186, poz. 1322 z późn. zm.). 3
Podstawa prawna Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 września 2003 r. w sprawie szczegółowych czynności organów związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach (Dz. U. z 2007 r. Nr 137, poz. 968 z późn. zm.). Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, ( Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 ze zm. ) oraz Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie wzoru dokumentów potwierdzających zapłatę akcyzy na terytorium kraju od samochodu osobowego nabytego wewnątrzwspólnotowo lub brak obowiązku zapłaty tej akcyzy ( Dz. U. Nr 32, poz. 248 ). Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.U. Nr 25, poz.202 ze zm.) 4
Statystyki W rekordowym 2008 r. importowano ponad 1,1 mln aut, w 2010 r. wynik był o prawie 400 tys. samochodów niższy*. 47,16 % aut importowanych ma powyżej 10 l., 44,06% ma 4-10 l. Import używanych aut osobowych (marzec 2011 - marzec 2010): Volkswagen - 10562-13623 Opel - 7297-9461 Renault - 6008-6709 Ford - 5522-6586 Audi - 4490 5661 *Dane: IBRM Samar 5
Strony i zakres terytorialny Strony umowy sprzedaży : - Konsument Sprzedawca (komis, spadkobierca), - Konsument Dostawca, - Konsument Gwarant, - Konsument Serwis, - Konsument Platforma aukcyjna / Giełda samochodowa, - Os. Fizyczna Os. Fizyczna. Zakres terytorialny sporu: Polska inny kraj UE. 6
Oferta Wiarygodność sprzedawcy i pośredników: - status prawny, - dane kontaktowe i rejestrowe. Miejsce zamieszczenia oferty. Treść oferty szczegółowość danych. Proponowany sposób zawarcia transakcji i realizacji umowy. Wysokość zaliczki. Dokumenty konsumenta wymagane do zawarcia umowy (np. scan prawa jazdy, dowód rejestracyjny obecnego auta). 7
Umowa sprzedaży Dokładne dane stron umowy. Całkowita faktyczna cena i określenie waluty. Przedmiot umowy: - Dane auta, - Stan techniczny np. przebieg, bezwypadkowość. Określenie zakresu świadczenia i odpowiedzialności. Wydane dokumenty samochodu (np. gwarancja). Treść umowy w języku obcym. Dodatkowe ustalenia ustne. 8
Umowa sprzedaży Händlerkauf, Händlergeschäft - oznacza, że kupujący i sprzedający są przedsiębiorcami. Käufer bestätigt Gewerbetreibender - kupujący potwierdza, że jest przedsiębiorcą. Kauf zwischen zwei Verbrauchern - oznacza, że kupujący i sprzedający zawierają transakcję jako osoby fizyczne. Ohne Garantie / Unter Ausschluss jeglicher Gewährleistung / Ausschluss der Sachmängelhaftung - oznacza bez gwarancji komercyjnej. Käufer bestätigt, dass er auf Mängel hingewiesen wurde und diese akzeptiert hat - kupujący potwierdza, że został poinformowany o wadach auta i je akceptuje. 9
Klauzule w umowach Konsument potwierdza dobry stan techniczny samochodu i nie zgłasza zastrzeżeń. Zmiana ceny w momencie zakupu bez prawa do odstąpienia. Konsumentowi nie przysługuje prawo do odstąpienia od umowy w przeciwieństwie do sprzedawcy. Ustne oświadczenia sprzedawcy są wiążące, jeśli zostały potwierdzone na piśmie. Zastrzeżenie właściwości sądu w kraju sprzedawcy. Przedsiębiorca nie ponosi odpowiedzialności za szkody wynikłe ze źle wykonanej naprawy. 10
Inne elementy transakcji. Weryfikacja pochodzenia pojazdu (np. faktura zakupu od poprzedniego właściciela). Jazda próbna i analiza danych w książce serwisowej. Informacje z policji i autoryzowanych serwisów. Usługa przegląd kupno-sprzedaż / osoba trzecia. Przegląd techniczny auta. Transport (tablice wywozowe, ubezpieczenie OC). Wyrejestrowanie (np. pieczątka) / zarejestrowanie auta. Nowe ubezpieczenie. Podatki i inne opłaty urzędowe (np. recyklingowa 500 PLN). Uwierzytelnione tłumaczenia dokumentów. 11
Najczęstsze problemy Treść oferty stan auta i wiarygodność sprzedawcy. Czas i miejsce zakupu oraz cena (kurs EUR, zaniżanie wartości). Metody płatności. Zmiana szczegółów umowy i ustne ustalenia. Problemy językowe. Stosowanie umów adhezyjnych i niedozwolonych klauzul. Niekompletne dokumenty. Ograniczone czasowo prawa konsumenta. Dostarczenie samochodu przez osobę trzecią. Wadliwe auta i ich samodzielna naprawa. Eurogwarancja bez pokrycia. 12
Porady Zapoznaj się z prawami konsumenta. Sprawdź sprzedawcę i samochód. Zapoznaj się dokładnie z umową sprzedaży. Poproś o niezbędne dokumenty. Dokonaj analizy realnych kosztów. Sprawdź zakres odpowiedzialności przedsiębiorców / możliwości naprawienia wady. Żądaj potwierdzenia zobowiązań na piśmie. Szybko zarejestruj i ubezpiecz samochód oraz zapłać podatki czy opłaty. 13
Dochodzenie roszczeń - reklamacja Złożyć reklamację: - do sprzedawcy, - do gwaranta, - autoryzowanego serwisu w danym kraju, - do przedstawiciela marki w danym kraju. Zapoznać się z opinią rzeczoznawcy. 14
Dochodzenie roszczeń Wybór sposobu reklamacji: 1) niezgodność towaru z umową, 2) gwarancja. Niezgodność towaru z umową roszczenia konsumenta: - wymiana bądź naprawa - obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy. Forma i treść reklamacji. Zakres przedmiotowy i czasowy odpowiedzialności przedsiębiorców. Koszty w procesie reklamacji. 15
Dochodzenie roszczeń Zgłosić się do ECK. Skonsultować się z Solvitem. Skorzystać z ADR. Wkroczyć na drogę sądową: - określić prawo właściwe, - określić jurysdykcję sądu. 16
Ciekawostki Ministerstwo Sprawiedliwości rozważa wprowadzenie przepisów, które wyraźnie będą penalizowały cofanie licznika auta. W Niemczech grozi to 5 l. więzienia, we Francji grzywną do 37,5 tys. EUR (źródło: DGP). Komisja Europejska analizuje dane statystyczne dotyczące obrotu samochodami: http://ec.europa.eu/competition/sectors/motor_vehicles/prices/report. html 17
Dziękuję za uwagę Europejskie Centrum Konsumenckie Plac Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa www.konsument.gov.pl info@konsument.gov.pl tel. 22 55 60 118 18