Ocena stanu sanitarnego nadzorowanych obiektów za 27r. (analiza porównawcza za lata 25-27) PSSE TYCHY W 27 roku sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży przeprowadziła 55 kontroli bieżącego stanu sanitarno-higienicznego w ramach realizacji zadań PIS w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, szkołach wyższych oraz w ośrodkach wypoczynku. Nadzorem objętych zostało 294 zakłady zlokalizowanych na ternie 3 powiatów i 1 miasta grodzkiego. wykres nr 1 Placówki objęte nadzorem 1 94 9 Liczba obiektów 8 7 6 5 4 3 2 1 2 68 3 35 8 31 24 3 2 17 1 4 Rodzaj placówki żłobki szkoły podstawowe gimnazja zespoły szkół ogólnokształacących szkoły policealne placówki z pobytem dziennym placówki pracy pozaszkolnej przedszkola filie szkół podstawowych licea ogólnokształcące zespoły szkół ponadpodstawowych domy dziecka placówki z pobytem dziennym i całodobowym Na przestrzeni lat zmieniła się liczba zakładów objętych ewidencją i planowym nadzorem. Zmniejszenie liczby nadzorowanych zakładów nastąpiło w wyniku utworzenia zespołów szkół, co było skutkiem przekształceń strukturalnych na poziomie działania jednostek samorządowych. Bieżący nadzór nad placówkami oświatowo wychowawczymi prowadzony był z określoną częstotliwością i uwzględniał wszystkie zagadnienia środowiska dziecięco młodzieżowego.
Ocena stanu sanitarno-technicznego placówek. W trakcie przeprowadzanych kontroli stwierdzono, że warunki pobytu dzieci i młodzieży w placówkach oświatowo-wychowawczych ulegają systematycznej poprawie. Jednakże funkcjonują jeszcze obiekty, w których odbiegają one znacząco od prawidłowego. Usterki techniczne takie jak zły stan techniczny: sanitariatów dla uczniów, stolarki okiennej i drzwiowej, nawierzchni dojść do budynków szkolnych, podłóg; brudne zakurzone z licznymi zaciekami ściany i sufity, zniszczone ogrodzenie należą do najczęściej występujących uchybień (np. na terenie Miasta Tychy: Szkoły Podstawowe Nr 17, Nr 35, Nr 4; Gimnazja Nr 1, Nr 7, Nr 12; Zespoły Szkół Nr 2, Nr 4; Zespół Szkół Samochodowych wraz z Warsztatami Szkolnymi w Pszczynie). W celu likwidacji w/w usterek wydawane były decyzje administracyjne (25r. 24; 26r. 43; 27r. 9) oraz przekazywane pisemne wystąpienia do władz samorządowych. Większość zarządzeń ujętych w decyzjach nie jest realizowana w terminie. W wielu szkołach prowadzone są prace remontowe, ale są one niewystarczające w świetle nieprawidłowości stwierdzonych w czasie kontroli sanitarnych. Bieżący stan sanitarno-higieniczny w nadzorowanych obiektach ulega systematycznej poprawie, co odzwierciedla zmniejszająca się z roku na rok liczba nałożonych mandatów karnych. Ocena profilaktycznej działalności szkolnej służby zdrowia. W nadzorowanych placówkach opieka lekarska oraz stomatologiczna jest zapewniona w bardzo znikomym procencie, natomiast opieka pielęgniarska sprawowana jest w 98% szkół, jednak procent ten nie odzwierciedla rzeczywistej sytuacji z uwagi na bardzo małą liczbę godzin pracy pielęgniarki/higienistki szkolnej. W placówkach przedszkolnych działalność profilaktycznej opieki medycznej jest również niewystarczająca, odnotowano bardzo niewielki odsetek placówek, które zapewniły opiekę pielęgniarską. Podczas przeprowadzanych kontroli placówek oświatowych dyrektorzy zgłaszali uwagi dotyczące niewystarczającej opieki medycznej w stosunku do potrzeb. W 27 roku nie odnotowano żadnego przypadku zachorowań na WZW wśród dzieci i młodzieży (w 26 zgłoszono 4 przypadki) natomiast liczba zachorowań na świerzb zmniejszyła się w stosunku do roku ubiegłego (w 26r. wystąpiły 65 przypadki, w 27r wystąpiły 59). W roku sprawozdawczym nie zgłoszono do głównego rejestru chorób zakaźnych w sekcji Ep żadnego przypadku wystąpienia wszawicy, jednak w trakcie prowadzonych kontroli dyrektorzy szkół zgłaszają występujący problem.
wykres nr 2 Zachorowania na WZW i ŚWIERZB w latach 26-27 8 6 65 59 4 2 4 26 27 WZW ŚWIERZB Dożywianie dzieci i młodzieży Oceniono dożywianie dzieci i młodzieży szkolnej z uwzględnieniem dożywiania sponsorowanego (wykres nr 3). wykres nr 3 Dożywianie dzieci i młodzieży w latach 25-27 7 6 6759 58534 53682 5 4 3 2 1 963 1224 435 8856 1152 3972 92 648 2954 25 26 27 Liczba dzieci ogółem Liczba dzieci korzystających z pełnych obiadów Liczba dzieci korzystających z obiadów jednodaniowych liczba dzieci korzystających z posiłków sponsorowanych W 27 roku rozpowszechniono wśród jednostek administracji samorządowej program Dopłaty to spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach
oświatowych, którego celem jest promowanie spożycia mleka i przetworów mlecznych wśród dzieci i młodzieży szkolnej. Ocena warunków higieniczno-zdrowotnych w pracowniach komputerowych. Z roku na rok zwiększa się liczba szkół posiadających pracownie komputerowe. Pracownie pozyskiwane są ze środków Unii Europejskiej w ramach ministerialnego projektu współfinansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny: Pracownie komputerowe dla szkół. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi. W trakcie kontroli sanitarnych zwracano uwagę na warunki przechowywania niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych w pracowniach chemicznych. W tym zakresie obserwuje się systematyczną poprawę, jednak są jeszcze szkoły, w których stwierdzono około 294 kg przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych. Dyrektorzy placówek, w których zaistniał powyższy problem zostali zobowiązani do jak najszybszego przekazania przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych do utylizacji. Infrastruktura do prowadzenia zajęć sportowych. Prowadzono również nadzór nad infrastrukturą do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. W chwili obecnej ok. 73% szkół wszystkich typów posiada salę gimnastyczną wraz z zapleczem. W 27 roku dokonano oceny warunków do utrzymania higieny po zajęciach z wychowania fizycznego w szkołach podstawowych. Uczniowie mają możliwość korzystania z natrysków po lekcjach z wychowania fizycznego, natomiast nie wykazują chęci. Przyczyną takiego stanu jest brak właściwych nawyków higienicznych oraz zbyt krótkie przerwy międzylekcyjne. Najczęściej korzystają z natrysków uczniowie biorący udział w dodatkowych zajęciach sportowych. wykres nr 4 Infrastruktura do prowadzenia zajęć WF w szkołach wszystkich typów 27r. 21% 6% 73% Sale gim nas tyczne Sale rekreacyjno-zas tępcze Brak s ali
Ocena dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu dzieci. W roku sprawozdawczym przeprowadzono ocenę dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu. Skontrolowano pod tym względem 9 przedszkoli (w których zmierzono 644 dzieci w tym 295 siedziało nieprawidłowo) oraz 9 szkół podstawowych (w których zmierzono 153 uczniów z czego 779 siedziało nieprawidłowo). W porównaniu z latami ubiegłymi w szkołach podstawowych procent uczniów nieprawidłowo rozsadzonych uległ zmniejszeniu (w 25r. 8 %, w 26 86 % natomiast w 27r 74 %). wykres nr 5 Oce na dostosow ania m e bli szk olnych do w zros tu uczniów w latach 25-27 15 1 1215 972 1192 11 153 779 5 25 26 27 liczba dzieci zm ierzonych liczba dzieci siedzących niepraw idłow o Przyczyną stale utrzymującej się wysokiej liczby dzieci siedzących nieprawidłowo są meble szkolne starego typu bez możliwości regulacji wysokości, brak zróżnicowania wysokościowego mebli oraz brak stałej sali lekcyjnej przyporządkowanej danej klasie (dotyczy przede wszystkim klasy IV-VI). Higieniczna ocena tygodniowych rozkładów zajęć. W roku 27 dokonano higienicznej oceny rozkładów zajęć w 9 szkołach podstawowych (w których skontrolowano 39 oddziałów w tym w 28 oddziałach stwierdzono nieprawidłowości) oraz w 6 gimnazjach (w których skontrolowano 73 oddziały w tym w 48 oddziałach stwierdzono nieprawidłowości). Najczęściej nieprawidłowości dotyczyły: występowania przerw 5 -minutowych; braku w każdym dniu zajęć z elementami ruchu; nie rozpoczynania lekcji o stałej porze; różnicy liczby godzin lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia. We wszystkich placówkach, w których stwierdzono nieprawidłowości, osobom odpowiedzialnym za prawidłowe ułożenie rozkładów zajęć lekcyjnych udzielono instruktażu na temat higieny procesów nauczania oraz zalecono uwzględnienie jej zasady przy sporządzaniu kolejnych rozkładów. W porównaniu z latami ubiegłymi w badanych placówkach procent oddziałów, w których odnotowano nieprawidłowości jest w dalszym ciągu wysoki (w 25r. 77 %, w 26 17 % natomiast w 27r 68 %).
wykres nr 6 Higieniczna ocena rozkładów zajęć w latach 25-27 12 112 1 8 93 72 84 76 6 4 2 25 26 27 14 Liczba oddziałów zbadanych Liczba oddziałow w których stwierdzono nieprawidłowości Z wyjaśnień dyrektorów skontrolowanych szkół wynika, że stwierdzone nieprawidłowości spowodowane były koniecznością dostosowania planów zajęć do potrzeb dojeżdżających uczniów, małą liczbą zatrudnionych nauczycieli języków obcych. Ocena natężenia oświetlenia sztucznego. W roku 27 Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży wykonała pomiary natężenia oświetlenia sztucznego w 2 placówkach. Zbadano 34 pomieszczenia z czego w 7 stwierdzono wynik poniżej normy. W porównaniu z latami ubiegłymi sytuacja ulega systematycznej poprawie ( w 25r badania przeprowadzono w 2 placówkach pomiarami objęto 16 pomieszczeń z czego w 14 stwierdzono wynik nieprawidłowy; w 26r badania przeprowadzono w 3 placówkach pomiarami objęto 24 pomieszczenia z czego w 23 stwierdzono wynik nieprawidłowy). W roku sprawozdawczym oddział laboratoryjny sekcja badań i pomiarów na stanowiskach pracy PSSE w Tychach przeprowadził również w 6 placówkach pomiary natężenia oświetlenia sztucznego. Zbadano 8 pomieszczeń z czego w 3 odnotowano oświetlenie niewystarczające. Wyniki przeprowadzonych pomiarów natężenia oświetlenia sztucznego zostały przesłane w formie wystąpień do władz administracji samorządowej w celu zapoznania się z wynikami pomiarów i podjęcia stosownych działań mających na celu poprawę istniejącego stanu.
Organizacja wypoczynku letniego i zimowego. Wypoczynek dla dzieci i młodzieży zarówno w formie wyjazdowej oraz w miejscu zamieszkania organizowany był przez placówki prowadzące działalność całoroczną. Placówki zagwarantowały uczestnikom dobre warunki zakwaterowania, utrzymania higieny osobistej oraz prowadzenia zajęć rekreacyjnych. Systematycznie z roku na rok ulega poprawie stan sanitarny placówek wypoczynku. Współpraca z samorządem terytorialnym. W ramach współpracy z samorządami wystosowano 12 pism interwencyjnych do władz lokalnych dotyczących: oceny stanu sanitarno-technicznego placówek oświatowowychowawczych; higienicznej oceny rozkładów zajęć oraz analizy stanowisk pracy ucznia; certyfikacji wyposażenia szkół i placów zabaw; realizacji programu Dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych. Współpraca Sekcji HDiM z instytucjami odpowiedzialnymi za warunki zdrowotne placówek oświatowo-wychowawczych układa się w dalszym ciągu dobrze. Podsumowanie i wnioski. 1. Warunki sanitarno-higieniczne w placówkach nauczania i wychowania ulegają systematycznej poprawie. 2. Dążyć do zapewnienia dzieciom i młodzieży szkolnej odpowiednich warunków do utrzymania właściwej higieny po zajęciach z wychowania fizycznego i dodatkowych zajęciach organizowanych w godzinach pozalekcyjnych. 3. Tygodniowe rozkłady zajęć opracowywane są z naruszeniem zasad higieny pracy umysłowej ucznia. 4. Liczba dzieci i młodzieży siedzących w nieprawidłowo zestawionych stolikach i krzesłach szkolnych i przedszkolnych ulega minimalnemu zmniejszeniu w porównaniu do lat ubiegłych. W dalszym ciągu jednak problem mebli istnieje. 5. Podejmować działania mające na celu poprawę warunków oświetlenia elektrycznego w pomieszczeniach szkolnych. 6. W dalszym ciągu upowszechniać wśród dzieci i młodzieży szkolnej picie mleka i jego przetworów. 7. Podejmować działania zmierzające do całkowitej likwidacji przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych znajdujących się w szkolnych pracowniach chemicznych.