Witajcie! W tym roku szkolnym bierzemy udział w akcji Szkoła Myślenia. W ramach tej akcji w ciągu ostatnich miesięcy realizowaliśmy projekt Skąd pochodzimy? Jacy jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Ten numer naszego szkolnego pisma poświęcamy w całości na zaprezentowanie efektów tego przedsięwzięcia. Możecie przeczytać, czym jest Szkoła Myślenia oraz jakie działania podjęliśmy w ramach projektu. Zapraszamy do lektury! U W A G A!!! Od tego numeru Pinezkę będzie można przeczytać tylko na stronie internetowej naszej szkoły. www.gimleknica.info Redakcja Pinezki 1
Program Szkoła Myślenia jest częścią akcji Szkoła z klasą, która jest prowadzona przez Fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej oraz Agorę S.A, wydawcę Gazety Wyborczej. Akcję wspiera Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności. Celem programu jest zachęcenie nauczycieli i uczniów do podejmowania projektów edukacyjnych, rozwijających umiejętności myślenia, rozumowania i rozwiązywania problemów w naukach matematyczno-przyrodniczych, humanistycznospołecznych oraz językach obcych. W ramach tej akcji nauczyciele i uczniowie naszego gimnazjum zrealizowali pierwszy projekt pod tytułem Skąd pochodzimy? Jacy jesteśmy? Dokąd zmierzamy?. Miał on charakter interdyscyplinarny. Jego pomysł jest konsekwencją specyfiki historycznej i społecznej miejscowości położonej na granicy zachodniej Polski. Wyłonił się w trakcie realizacji planów wychowawczych i realizacji planów pracy w kołach zainteresowań na temat przeszłości osobistej rodzin uczniów w powiązaniu z historią miasta Łęknicy i Bad Muskau oraz aspiracji i planów życiowych uczniów. Prace nad postawionym zadaniem prowadził: Samorząd Uczniowski, grupy uczniów pracujących w kołach zainteresowań i redakcja gazetki szkolnej. Cele projektu: zdobycie przez uczniów wiedzy na temat specyfiki ich małej ojczyzny, związanej z geograficznym położeniem i historią miasta, poznanie aspiracji i planów życiowych młodych mieszkańców umiejętność połączenia i prezentacji treści edukacyjnych z różnych dziedzin. Zgodnie z założonym harmonogramem działań najpierw została przeprowadzona wśród wszystkich uczniów ankieta, dzięki której ustalono czas i przyczyny osadnictwa mieszkańców do Łęknicy po 1945 roku. Na tej podstawie uczniowie przygotowali mapę poglądową. Kolejna grupa uczestników projektu po zapoznaniu się z przygotowanymi materiałami i tekstami źródłowymi z roczników Gazety Łęknickiej, zredagowała esej, odnoszący się do tematu projektu. Następnie Samorząd Uczniowski przeprowadził debatę, w której uczniowie, nauczyciele i zaproszeni goście dyskutowali o charakterystycznych cechach miejscowości wielokulturowej, położonej na styku granic, swoim w niej miejscu, aspiracjach i planach życiowych. Próbowano zdefiniować aktualne pojęcie małej ojczyzny. Wszystkie zadania zrealizowane w projekcie zostały zaprezentowane w specjalnym wydaniu gazetki szkolnej Pinezka. Projekt prowadziły: Jolanta Bojsza, Elżbieta Piekarek, Renata Pytel, Iwona Ambroziak, Anna Zajączkowska. Jolanta Bojsza 2
Osadnictwo w Łęknicy po roku 1945 Mapę wykonały: Roksana Bieszczad kl. Ia i Natalia Góraleczko kl. Ib, pod kierunkiem pani Elżbiety Piekarek. 3
Skąd pochodzimy? Jacy jesteśmy? Dokąd zmierzamy? W 600-roku n.e. w osadzie Serbów Łużyckich (Mużaków) rozwinęło się miasteczko Muskau. Jego centrum znajdowało się na zachodnim brzegu Nysy. Na wschodniej stronie graniczyła z Muskau osada o nazwie Wenedyjska Wieska, później Luknić i Luknitz, która dała początek wojennej Łęknicy. Okres II Wojny Światowej zakończył się tu 22 lutego 1945 roku. W czasie działań wojennych zniszczeniu uległo 70% terenów, w tym ważne obiekty przemysłowe, m.in. kopalnia węgla brunatnego, huta szkła i dachówczarnia. Łęknica swą obecną nazwę otrzymała w 1956 roku. Do 1950 roku, jako wieś, wraz z powiatem żarskim, wchodziła w skład woj. wrocławskiego. Do 1954 roku należała do gminy Niwica. Od 1955 roku Łęknica była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej, a w 1956 roku została przemianowana na osiedle. 1 stycznia 1969 roku decyzją Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze uzyskała prawa miejskie. Pierwszymi mieszkańcami Łęknicy byli osadnicy wojskowi. Po rozminowaniu ulic miasta, zaczęli przybywać nowi mieszkańcy z centralnych województw polskich. Osiedlali się też Polacy, powracający z robót przymusowych. Jednym z pierwszych, honorowych mieszkańców Łęknicy był pan Stefan Mentel. Człowiek jest taki, że przyzwyczaja się do wszystkiego. Tak rozpoczął swoją opowieść pan Stefan Mentel Honorowy Obywatel Miasta Łęknica. Pochodzi z Podkarpacia. Przed wojną była tam straszna bieda. Wioski były takie, że z jednej do drugiej potokiem się jechało. W czasie wojny został, jako szesnastoletni chłopak, wywieziony na roboty. Pracował u bauera w Austrii. W 1946 roku, już po powrocie do Polski, oddelegowano pana Mentla jako kierowcę do Łęknicy właśnie. Tutaj poznał swoją żonę, która przywędrowała również z robót niewolniczych. Ludzie na początku żyli w trudnych warunkach. Ogromnym utrudnieniem była właśnie obecność granicy. W Żarkach stał szlaban i trwały ciągłe kontrole wjeżdżających i wyjeżdżających z Łęknicy. Do 1956 roku człowiek czuł się jak intruz. Później wszystko zaczęło się zmieniać na lepsze. Ludzie mieli w sobie ogromnie dużo zapału. Ruszyła huta szkła. W tym zakładzie pan Stefan przepracował większość swego życia do 1990 roku. Teraz odpoczywa w swoim zadbanym ogrodzie. Najsilniejsze powojenne przemiany związane były z odtworzeniem dawnego, przemysłowego charakteru miasta. Odbudowano zakład górniczy, hutę szkła opakowaniowego. Później uruchomiono zakłady ceramiczne. W 1962 roku 98,5% mieszkańców Łęknicy zatrudnionych było w lokalnym przemyśle. Niestety w 1973 roku, a potem w 1993 roku wszystkie zakłady zamknięto. Dzisiaj Łęknica ma bardziej skromne i bardziej lokalne znaczenie gospodarcze, związane z samochodowym przejściem granicznym i usługami handlowo turystycznymi. Miasto dla swego dalszego rozwoju obrało kierunek turystycznego wykorzystania walorów środowiska i dziedzictwa kulturowego, z myślą o mieszkańcach regionu i gościach zagranicznych. W Łęknicy po II Wojnie Światowej osiedlali się ludzie z byłych terytoriów Polski, które po 1945 roku weszły w skład ZSRR (dzisiejsza Litwa, Białoruś i Ukraina). Od 1945 do 1960 roku przyjeżdżano tutaj z: Litwy, Białorusi, Ukrainy i Gruzji. Pojawili się również przybysze z Jugosławii, czy Niemiec. Po 1960, aż do 1980 roku dalej napływali osadnicy z Litwy, Ukrainy (okolice Lwowa), ale również z polskich miast, takich jak Kraków, Toruń oraz Gdańsk. Ta migracja związana była z powstaniem kopalni węgla brunatnego, co dawało lepsze możliwości życiowe nowym mieszkańcom. Od 1980 do 2000 roku, sprawdzali się już tylko ludzie z pobliskich terenów, np. Wrocław, czy Zielona Góra. Ich przybycie związane było z rozwojem ogromnego przygranicznego handlu z sąsiadami zza Nysy. Ludność pojawiła się w Łęknicy z różnych powodów. Jedną z przyczyn była praca. Można ją było znaleźć na bazarze, w kopalni oraz w hucie. Niektórzy sprowadzili się tutaj, dlatego że mieli tu rodzinę, a jeszcze inni z powodu otwarcia granicy. Łęknica wyróżnia się spośród innych małych miasteczek, np. tym, że można tutaj znaleźć elementy różnorodnych kultur oraz są widoczne różne wyznania religijne. Mieszkają tu katolicy, grekokatolicy, wyznawcy prawosławia, ewangelicy. Charakterystyczną cechą jest asymilacja nowych mieszkańców ze społecznością, która osiedliła się wcześniej. Młodzi mieszkańcy nie widzą swojej przyszłości bez Łęknicy. Tutaj się wychowali, mają rodziny, oraz narodziła się w nich świadomość, że pomimo wszelkich trudności, będą tutaj powracać, bo to jest ich mała ojczyzna. Większość młodych ludzi wierzy, że warto inwestować swoje siły, wiedzę i umiejętności w rozwój ich rodzinnego miasteczka. Mają nadzieję, że uda się zachować w niezmienionym stanie jeden z najpiękniejszych parków krajobrazowych Europy Park Mużakowski (wpisany na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO), nie tylko po to, żebyśmy sami z niego korzystali także dlatego, żeby mogły go podziwiać kolejne pokolenia mieszkańców Łęknicy. Joanna Piechocka Paulina Liwińska Klaudia Kubiak 4
Moje miejsce dziś i jutro 23 lutego 2010 roku Samorząd Uczniowski Gimnazjum z Łęknicy zorganizował debatę pod hasłem Moje miejsce dziś i jutro, będącą podsumowaniem projektu Skąd pochodzimy? Jacy jesteśmy? Dokąd zmierzamy?. Spotkanie poprowadziła, a tym samym wcieliła się w rolę moderatora, Kasia Wajnberg, uczennica klasy trzeciej. Wśród zaproszonych gości byli pani: dyrektor Sławomira Marszałek, pani Anna Kubala, nauczyciele naszej szkoły oraz absolwenci. Spotkanie rozpoczęła Joanna Piechocka, która przeczytała esej o swoim mieście Łęknicy. Celem debaty było uświadomienie wszystkim zebranym, jak ważne jest dla każdego człowieka posiadanie swojej małej ojczyzny, którą w tym przypadku jest właśnie Łęknica. Zebrani goście oraz członkowie SU odpowiadali na pytania dotyczące historii, życia oraz sytuacji gospodarczej Łęknicy. Jaką rolę odegrał bazar w tym mieście, jaki wpływ na rozwój naszej miejscowości mają niemieccy sąsiedzi. Jedno z pytań dotyczyło pracy radnych w tym mieście, a mianowicie, o czym marzą mieszkańcy, czy są w stanie realizować swoje pasje, czy mają możliwość rozwoju tak jak mieszkańcy pobliskich miast. Nie obyło się bez dyskusji na temat tolerancji łękniczan wobec innych mieszkających tu narodowości, wobec innych religii i obyczajów. Dużo emocji wywołał temat miejsc pracy oraz przyszłości Łęknicy. Młodzi ludzie niezbyt optymistycznie myślą o przyszłości przygranicznego miasteczka w kontekście bezrobocia, które tak naprawdę jest olbrzymim problemem w całym kraju. Dla równowagi dostrzeżono również dobre strony życia w Łęknicy, albowiem wszyscy mieszkańcy są dumni z przepięknego Parku Mużakowskiego, z inwestycji, które powstały w latach 90-tych, w czasach rozkwitu bazaru. Większość wierzy, że mimo trudności, jakie niesie ze sobą walka o byt, w każdym miejscu na ziemi, warto wrócić do małej Łęknicy, która z pewnością ma przed sobą przyszłość, wystarczy tylko w to wierzyć. Należy inwestować tutaj swoją siłę, wiedzę i umiejętności, albowiem to jest nasza mała ojczyzna. A skąd pochodzimy, jacy jesteśmy i do czego tak naprawdę zmierzamy, uświadomiła nam nasza debata. Redakcja Pinezki 5
ZESPÓŁ REDAKCYJNY PINEZKI Skład redakcji: Natalia Hudyma, Natalia Góraleczko, Weronika Kobylczak, Arleta Pierścińska, Aleksandra Głąb, Artur Szewczyk, Mateusz Szandurski, Oskar Targoński Opiekunka grupy: Renata Pytel 6