INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO DLA MIĘDZYNARODOWEGO CENTRUM HANDLOWO - WYSTAWIENNICZO - KONGRESOWE PTAK Al. Katowicka 62, 05-830 Nadarzyn, Wolica 114D powiat pruszkowski; woj. mazowieckie WYCIĄG MATERIAŁ DLA PSP Opracował: Rzeczoznawca d/s zabezpieczen ppożarowych mgr inż. Bogdan Gątkowski Prawa opracowania zastrzeżone KWIECIEŃ 2015 r.
SPIS TREŚCI: I. Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem... 3 1) Charakterystyka obiektu... 3 2) Kategoria zagrożenia ludzi... 7 3) Strefy pożarowe... 7 4) Klasa odporności pożarowej obiektów... 8 5) Zagrożenie wybuchem... 10 6) Warunki ewakuacji w aspekcie budowlanym... 10 7) Drogi pożarowe drogi dojazdu dla potrzeb straży pożarnej i jednostek ratowniczych 12 8) Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru... 13 II. Określenie wymaganego wyposażenia w urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice... 14 Strona 2 z 17
I. Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem 1) Charakterystyka obiektu Nazwa i adres: MIĘDZYNARODOWEGO CENTRUM WYSTAWIENNICZO KONGRESOWEGO PTAK w Nadarzynie Al. Katowicka 62, 05-830 Nadarzyn, Wolica 114D powiat: województwo: pruszkowski mazowieckie Przedmiotem niniejszego opracowania jest zlokalizowana na terenie MIĘDZYNARODOWEGO CENTRUM HANDLOWO - WYSTAWIENNICZO KONGRESOWEGO PTAK koło Nadarzyna. PTAK to najnowsze i największe w regionie, Międzynarodowe Centrum Wystawienniczo-Kongresowe, oferujące 43 000 m 2 powierzchni wystawienniczej w dwóch halach zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie Warszawy; na drodze wyjazdowej z Warszawy w kierunku Katowic/Krakowa, Łodzi i Wrocławia. W skład Centrum wchodzi działka o powierzchni ok. 83 439 m 2 wraz z budynkiem F" (24 296,14 m 2 ), a także działka o powierzchni 117 490 m 2 wraz z budynkiem E" (18 384,40 m 2 ). CENTRUM WYSTAWIENNICZO KONGRESOWEGO PTAK znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Centrum Handlowego PTAK FASHION CITY WARSAW. Od wschodu i północy teren jest ogrodzony, od zachodu granicę wytycza rzeka Utrata, od południa teren nieruchomości przylega bezpośrednio do terenów działającego PTAK FASHION CITY WARSAW. Całość jest ogrodzona. Wokół Hali zlokalizowano parkingi. hala o funkcji ekspozycji wystawienniczej i kongresowej oraz handlu jest budynkiem wolnostojącym posiadającym jedną kondygnację nadziemną, niskim [N], wybudowanym w konstrukcji z elementów żelbetowych prefabrykowanych: elementy nośne - słupy żelbetowe o przekroju prostokątnym, dach płaski wsparty na dźwigarach żelbetowych, zapewniających uzyskanie klasy odporności pożarowej D, z zastosowaniem podziału na strefy pożarowe o powierzchni nie przekraczającej 10 000 m 2. Ściany osłonowe wykonano w technologii obudowy lekkiej z wykorzystaniem płyt warstwowych ściennych, mocowanych do żelbetowych słupów. Izolację płyt warstwowych stanowi wełna mineralna. Natomiast Strona 3 z 17
ściany wewnętrzne stanowiące oddzielenia przeciwpożarowego pomieszczeń technicznych i stref pożarowych murowane o odporności ogniowej REI 60. Dach o konstrukcji stalowej, kryty blachą trapezową z ociepleniem niepalnym wełna mineralna. Przegrody wydzielające stoiska - ścianki pomiędzy butikami wykonano z materiałów niepalnych (ścianki z płyt gipsowo kartonowych). Natomiast sufity podwieszane nad butikami ażurowe, na wysokości ok. 3,90 m od poziomu posadzki o prześwicie co najmniej 50%. Witryny stoisk szklane szkło bezpieczne, osadzone w ślusarce stalowej/aluminiowej. Elementy konstrukcyjne stoik/butików z sufitem podwieszanym ażurowym zapewniającym prześwit co najmniej 50%. Widok witryn stoisk zastosowane szkło bezpieczne, osadzone w ślusarce stalowej/aluminiowej. Parametry techniczne HALI F : szerokość: 137,20 m długość budynku: 183,63 m wysokość budynku: 10,00 m powierzchnia zabudowy: 25 183,14 m 2 powierzchnia użytkowa: 24 296,82 m 2 kubatura hali ok. 226 648,26 m 3 Strona 4 z 17
Strona 5 z 17
Odległość pomiędzy halami F i E wynosi ok. 57,9 m [odległość spełnia wymogi ochrony przeciwpożarowej dotyczące zachowania minimalnych odległości pomiędzy obiektami budowlanymi]. Nie występuje również sytuacja lokalizacji któregokolwiek obiektu blisko granicy działki. Odległość od najbliższej granicy działki około 10 m. Hala posiada pięć głównych ciągów komunikacyjnych rozciągających się wzdłuż dłuższego boku, do których przylegają stoiska, pom. konferencyjne itp. W częściach wspólnych zlokalizowano węzły higieniczno-sanitarne, zaplecza techniczne i administracyjne. Wokół hali wykonano parkingi w zakresie miejsc postojowych dla samochodów osobowych, które utwardzone są nawierzchnią asfaltową i utwardzona. Widok miejsc parkingowych. Instalacje i urządzenia techniczne w obiekcie oraz ich lokalizacja W obiekcie występują następujące instalacje i urządzenia techniczne: instalacja elektryczna, przeciwpożarowy wyłącznik prądu zlokalizowany przy wejściu/wyjściu do hali instalacja wodna i kanalizacyjna, instalacja wentylacji, w tym klimatyzacji, instalacja hydrantów wewnętrznych, oświetlenie ewakuacyjne, gazowa, grzewcza. Strona 6 z 17
Na terenie nieruchomości zlokalizowano budynek techniczny - budynek wolnostojący, jednokondygnacyjny, bez podpiwniczenia, niski [N]. Mieszczą się w nim pomieszczenia: rozdzielnia SN i NN, Transformator 1600 kva i 1250 kva, agregat prądotwórczy, pompownia. Widok budynku technicznego. 2) Kategoria zagrożenia ludzi HALĘ F z racji przeznaczenia i sposobu użytkowania, w całości klasyfikuje się do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, bez pomieszczeń przeznaczonych przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się. Natomiast w pomieszczeniach technicznych gęstość obciążenia ogniowego nie przekracza 500 MJ/m 2. Powierzchnia użytkowa wynosi - 24 296,82 m 2 ; zgodnie z dokumentacją projektową do celów obliczania parametrów ewakuacji przyjęto ok. 5000 osób. 3) Strefy pożarowe Podział budynku na strefy pożarowe umożliwia w warunkach pożaru i zadymienia bezpieczną ewakuację ludzi ze strefy zagrożonej do strefy bezpiecznej, a także uniemożliwia rozprzestrzenianie się pożaru do sąsiednich stref, co znacznie ogranicza skutki wywołane pożarem. Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków. Biorąc pod uwagę powierzchnię użytkową HALI F na terenie CENTRUM WYSTAWIENNICZO KONGRESOWEGO, kategorię zagrożenia ludzi określono dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych, co przedstawiono w poniżej tabeli. Strona 7 z 17
Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych ZL, określa poniższa tabela: Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej w m 2 Rodzaj stref pożarowych w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokości) niskim [N] w budynku wielokondygnacyjnym średniowysokim [SW] wysokim i wysokościowym [W] i [WW] 1. 2. 3. 4. 5. ZL I, ZL III, ZL IV, ZL V 10 000 8 000 5 000 2500 ZL II 8 000 5 000 3 500 2000 Obiekt został podzielony na strefy pożarowe o powierzchni nie przekraczającej 10 000 m 2 tj.: trzy strefy pożarowe [6 155 m 2, 9 400 m 2 i 9 357 m 2 ]; z wydzielonymi pożarowo pomieszczeniami technicznymi. Ściany oddzieleń przeciwpożarowych wykonano o klasie REI 60 odporności ogniowej. Ściany posiadają własną niezależną konstrukcję, nie związaną z konstrukcją nośna budynku, przez co zapewniono im nośność w warunkach pożaru. Są one murowane, na fundamentach, wzmocnione żelbetowymi słupami o klasie R 60. Na styku ścian oddzielenia przeciwpożarowego z elewacjami wykonano pasy o szerokości 2,0 m, na całej wysokości ściany, o klasie EI 60 odporności ogniowej. Na styku z dachem ściany uszczelniono przy użyciu rozwiązań systemowych o klasie EI 60 odporności ogniowej. W przegrodach dzielących obiekt na strefy pożarowe w miejscu przecięcia z pasażem wykonano stalowe bramy przesuwne, przeciwpożarowe EI 30. Skrzydła bram wyposażone są w dwoje drzwi ewakuacyjnych o wymiarach 90x200 cm. Skrzydła drzwi wyposażone powinny być w dźwignie antypaniczne czyli poziome listwy lub drążki umożliwiające odblokowanie mechanizmu zamykającego. 4) Klasa odporności pożarowej obiektów Miarą bezpieczeństwa pożarowego budynku jest jego odporność pożarowa. W rozumieniu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 75, poz. 690; z późn. zm.) ustanowiono pięć klas odporności pożarowej budynków, podanych w kolejności od najwyższej do najniższej i oznaczonych literami A, B, C, D, E. Zapewnienie odpowiedniej klasy odporności pożarowej budynku, a co za tym idzie odpowiedniej odporności ogniowej i stopnia rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych ma na celu zapewnić Strona 8 z 17
w warunkach pożaru: nośność konstrukcji przez odpowiedni czas, ograniczanie rozprzestrzeniania się ognia i dymu w budynku, ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie części budynku, możliwość ewakuacji ludzi oraz bezpieczeństwo ekip ratowniczych. Powyższe czynniki mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo ludzi i konstrukcji obiektu w warunkach pożaru. Zgodnie z 212 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, podstawową klasą odporności pożarowej dla budynku ZL I, jednokondygnacyjnego jest klasa B odporności pożarowej. Dopuszcza się obniżenie wymaganej klasy odporności pożarowej w budynkach niskich (N) do klasy D - 212 ust. 3 ww. rozporządzenia. Wymaganą klasę odporności pożarowej dla budynku, zaliczonego do kategorii ZL, określa poniższa tabela: Klasa odporności pożarowej budynku Główna konstrukcja nośna Klasa odporności ogniowej elementów budynku 5) Konstrukcja dachu Strop 1) Ściana zewnętrzna 1), 2) Ściana wewnętrzna 1) Przekrycie dachu 3) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. A R 240 R 30 REI 120 B R 120 R 30 REI 60 C R 60 R 15 REI 60 D R 30 (-) REI 30 EI 120 (o i) EI 60 (o i) EI 30 (o i) EI 30 (o i) EI 60 RE 30 EI 30 4) RE 30 EI 15 4) RE 15 (-) (-) E (-) (-) (-) (-) (-) (-) (-) - nie stawia się wymagań. Oznaczenia w tabel: R - nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku. E - szczelność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku. I - izolacyjność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku. SRO - elementy słabo rozprzestrzeniające ogień. 1) -- jeżeli przegroda jest częścią głównej konstrukcji nośnej, powinna spełniać także kryteria nośności ogniowej (R) odpowiednio do wymagań zawartych w kol. 1 i 2. 2) -- klasa odporności ogniowej dotyczy pasa międzykondygnacyjnego wraz z połączeniem ze stropem. 3) - wymagania nie dotyczą naświetli dachowych, świetlików, lukarn i okien połaciowych, jeśli otwory w połaci dachowej nie zajmują więcej niż 20% jej powierzchni. 4) - dla ścian zsypu wymaga się klasy EI60, a dla drzwi komór zsypu klasy EI30 5) - klasa odporności ogniowej dotyczy elementów wraz z uszczelnieniami złączy i dylatacjami. Jedynym warunkiem jest, aby wszystkie elementy budynku były nierozprzestrzeniające ognia. Strona 9 z 17
5) Zagrożenie wybuchem W budynku nie występują pomieszczenia zagrożone wybuchem. 6) Warunki ewakuacji w aspekcie budowlanym Z każdego miejsca w obiekcie przeznaczonego na pobyt ludzi powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także być zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego, polegające na: zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych, zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych, zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń, zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych dróg ewakuacyjnych, w tym: na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymieniu lub urządzeń i innych rozwiązań techniczno-budowlanych zapewniających usuwanie dymu, zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) oraz przeszkodowego w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi, zapewnieniu możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany. Szczegółowe warunki w zakresie ewakuacji, jakim powinny spełniać obiekty zostały opisane w dziale VI, rozdział 4 rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Infrastruktury. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 75, poz. 690; z późn. zm.). Zgodnie z dokumentacją projektową do celów obliczania parametrów ewakuacji przyjęto ok. 5000 osób. Z uwagi na wskaźnikową ilość osób przewidziano następującą szerokość wyjść ewakuacyjnych: strefa pożarowa nr 1 wymagana szerokość wyjść ewakuacyjnych: 9,60 m, zapewniona szerokość wyjść ewakuacyjnych: 17,00 m na zewnątrz oraz 4,5 m do sąsiedniej strefy pożarowej; strefa pożarowa nr 2 wymagana szerokość wyjść ewakuacyjnych: 14,40 m, zapewniona szerokość wyjść ewakuacyjnych: 14,00 m na zewnątrz oraz 9,00 m do sąsiedniej strefy pożarowej; Strona 10 z 17
strefa pożarowa nr 3 wymagana szerokość wyjść ewakuacyjnych: 14,40 m, zapewniona szerokość wyjść ewakuacyjnych: 19,00 m na zewnątrz oraz 4,5 m do sąsiedniej strefy pożarowej; Z pasażu hali zaprojektowano i wykonano 20 wyjść ewakuacyjnych na zewnątrz. Łączna szerokość wyjść ewakuacyjnych 40,0 m. Większość drzwi wyjściowych, w tym główne wykonano jako rozsuwane z funkcją rozsunięcia na sygnał z centrali p.poż. Pozostaną wówczas w pozycji otwartej, ponieważ będą służyły także jako dodatkowa powierzchnia zapewniająca nawiew dla oddymiającej wentylacji grawitacyjnej. Widok drzwi rozsuwanych stanowiących wyjścia ewakuacyjne. Długości przejść ewakuacyjnych nie przekracza 70 m (40m+10m+20 - wzrost o 25% z tytułu wysokości hali oraz o 50% z uwagi na samoczynne urządzenia oddymiające uruchamiane za pomocą systemu wykrywania dymu). Na drogach ewakuacyjnych oraz nad drzwiami ewakuacyjnymi zastosowano oprawy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego, z czasem działania przynajmniej 60 minut o natężeniu minimum 1lx, załączane automatycznie po zaniku oświetlenia podstawowego / w ciągu 2 sekund /. Strona 11 z 17
Widok awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego - kierunkowego. 7) Drogi pożarowe dojazd dla potrzeb straży pożarnej i jednostek ratowniczych Istniejący układ dróg wewnętrznych na terenie CENTRUM HANDLOWO WYSTAWIENNICZO - KONGRESOWYM umożliwia dojazd o każdej porze roku do HAL F. Natomiast istniejąca infrastruktura techniczna sieci zewnętrzne, zapewniają prawidłowe funkcjonowanie obiektów. Widok dróg pożarowych. Dla budynku HALI F zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 124, poz. 1030) jest wymagana droga pożarowa, przebiegająca wzdłuż dłuższego boku budynku możliwie od strony wejść. Odległość krawędzi drogi pożarowej od obiektu musi być zawarta w przedziale 5,0 15,0m, wymagana szerokość drogi pożarowej co najmniej 4,0m, nośność utwardzonej jezdni 200 kn (nośność na oś 100 kn). Wszystkie wymogi wynikające z ww. rozporządzenia są spełnione. Droga umożliwia przejazd wokół HALI bez zawracania poprzez wykonanie drogi wokół całego obiektu. Droga ta utwardzona została asfaltem, jej szerokość jest nie mniejsza niż 4 metry, nachylenie podłużne jest nie większe niż 5%. Układ dróg wewnętrznych w obszarze HALI oraz parkingów umożliwia wjazd ciężkim pojazdom pożarniczym na teren działki oraz ich swobodne manewrowanie. Strona 12 z 17
8) Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych z uwzględnieniem kubatury i powierzchni przedmiotowego obiektu wymagane jest zaopatrzenie wodne do zewnętrznego gaszenia pożaru o wydajności co najmniej 20 dm 3 /s. Ilość tę zapewniono z wykonanej sieci obwodowej, zasilanej z pompowni pożarowej, ze zbiornika wody o pojemności V=400 m 3. Zbiornik usytuowany jest na terenie sąsiednim gdzie zlokalizowano Centrum Handlowe MAXIMUS. Widok hydrantów zewnętrznych. Wokół HALI F zainstalowano 6 szt. hydrantów nadziemnych o średnicy nominalnej DN 80 z możliwością ich odłączenia zasuwami od sieci. Zasuwy zlokalizowane są w odległości nie mniejszej niż 1m od hydrantu. Dodatkowo w odległości 5 75 m zainstalowano hydranty wokół parkingu. Lokalizację hydrantów oznakowano zgodnie z PN. Wymagana wydajność nominalna hydrantu zewnętrznego nadziemnego DN 80 wynosić powinna 10 dm 3 /s, przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa mierzonym na zaworze hydrantowym podczas poboru wody przez co najmniej 2 godziny. Lokalizację miejsc poboru wody wskazano w załączniku graficznym. Strona 13 z 17
II. Określenie wymaganego wyposażenia w urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice Pojęcie urządzenia przeciwpożarowe zostało zdefiniowane w 2 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków innych obiektów budowlanych i terenów z dnia 7 czerwca 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719). Z uwagi na sposób użytkowania oraz przeznaczenie obiektów na terenie CENTRUM HANDLOWO WYSTAWIENNICZO - KONGRESOWYM niezbędnym jest stosowanie systemów zabezpieczeń przeciwpożarowych, pozwalających na ochronę ludzi, zgromadzonego mienia, przy jednoczesnym zabezpieczeniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa dla osób przebywających w obiektach. W przedmiotowym obiekcie zastosowano następujące instalacje i urządzenia ochrony przeciwpożarowej, wpływające na bezpieczeństwo obiektów w przypadku powstania pożaru: gaśnice przenośne sieć hydrantów wewnętrznych Widok hydrantów wewnętrznych i gaśnic. sieć hydrantów zewnętrznych Widok hydrantów zewnętrznych. Strona 14 z 17
drzwi, bramy przeciwpożarowe o klasie odporności ogniowej EI 30 i EI 60. Widok ściany oddzielenia przeciwpożarowego a w miejscu przecięcia z pasażem handlowym zastosowano bramę przesuwną o klasie odporności ogniowej EI 30. system sygnalizacji pożarowej (SSP) Widok czujek dymu oraz ROP-ów. Strona 15 z 17
system oddymiania, klapy dymowe Widok tablicy sterującej klapami oddymiającymi, miejsc lokalizacji kurtyn dymowych oraz klap dymowych. instalacja odgromowa Instalacja awaryjnego oświetlenia zapasowego i ewakuacyjnego Strona 16 z 17
Widok opraw oświetlenia ewakuacyjnego, wskazujące kierunek drogi ewakuacyjnej oraz wyjść ewakuacyjnych. Przeciwpożarowy Wyłącznik Pożarowy Widok lokalizacji przeciwpożarowych wyłączników prądu, w tym ich oznakowanie. Automatyczne powiadomienie PSP Monitoring pożarowy W tym celu centralkę systemową SSP wyposażono w moduł do wysterowania urządzeń transmisji alarmu do Państwowej Straży Pożarnej (UTASU), zapewniający przesłanie następujących sygnałów: zbiorczego sygnału alarmu II stopnia zbiorczego sygnału alarmu uszkodzeniowego. W celu realizacji transmisji alarmów do PSP uwzględniono obecnie istniejące przepisy, w tym: rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz.U. 2007 nr 143 poz. 1002, ze zmianami), w szczególności zapisy wytycznych Komendanta Głównego PSP skierowanych do Komendantów Powiatowych. Strona 17 z 17