Analiza obciążenia statycznego metoda OWAS. Wiadomości wstępne. Metoda analizy obciążenia statycznego Metodą OWAS (Ovako Working Posture Analysis System) służy do oceny wielkości obciążenia statycznego na stanowiskach pracy. Metoda bierze pod uwagę obciążenie pochodzące od czterech czynników: - pozycja pleców - położenie ramon - praca nóg - wielkość obciążenia zewnętrznego nie uwzględnia częstości zmiany pozycji oraz rytmu pracy.. Sposób pomiaru. Sposób postępowania podczas pomiarów: ) Wybrać czynność (pozycję przy pracy) przeważającej w ciągu zmiany roboczej. ) Z diagramu na Rys. ustalić kod pozycji według zasady pokazanej na Rys. a następnie odczytać typ kategorii obciążenia (,, lub ) ) Z tabeli (Tab.) odczytać dla danej kategorii obciążeni jej opis. ) Z tabeli (Tab.) odczytać interpretacje tabeli Przykład: Kod pozycji oznacza: - plecy wyprostowane - ramiona: jedno ramię powyżej stawu łokciowego - nogi: pozycja stojąca z jedną nogą wyprostowaną - obciążenie zewnętrzne: masa od 0 do 0 kg
. Wyniki uzyskane podczas pomiarów. Pomiar polegał na obserwacji osoby, która wykonywała pracę polegającą na nakręcani nakrętki na śrubę. Masa nakrętki oraz śruby wynosiła 6kg. Zapis wyników z pomiaru następował co minutę. W tabeli zostały przedstawione sumaryczne wyniki czasów utrzymywania poszczególnych pozycji przez badaną osobę, procentowy udział w przypadku zmiany roboczej. Wszystkie występujące pozycje zostały zakwalifikowane do odpowiednich kategorii zgodnie z zasadami przyjętymi w metodzie OWAS. Plecy Ramiona Nogi Obciążeni zewnętrzne Kategoria zewnętrzna
Udział kategorii poszczególnych pozycji do całkowitego czasu badania Kategoria pozycji I II III IV Udział procentowy 7,%,0% 0,0% 7,% Ilość pozycji spełniające dana kategorię 7 8 Kategoria I: pozycja lub pozycje przyjmowane podczas pracy są naturalne. Obciążenie jest optymalne lub akceptowalne. Nie ma potrzeby dokonywania zmian na stanowisku. Kategoria II: pozycja lub pozycje przyjmowane podczas pracy mogą mieć negatywny wpływ na układ mięśniowo szkieletowy. Obciążenie jest prawie akceptowalne. Nie ma potrzeby dokonywania natychmiastowych zmian na stanowisku pracy, ale należy wziąć pod uwagę konieczność przeprowadzenia takich zmian w najbliższej przyszłości. Kategoria III: pozycja lub pozycje przyjmowane w czasie pracy mają negatywny wpływ na układ mięśniowo-szkieletowy. Obciążenie jest duże. Zmiany na stanowisku pracy muszą być przeprowadzone tak szybko jak to jest możliwe. Kategoria IV: pozycja lub pozycje przy pracy mają bardzo negatywny wpływ na układ mięśniowo-szkieletowy. Obciążenie jest bardzo duże. Zmiany na stanowisku pracy muszą być przeprowadzone natychmiast. Wnioski. Najczęściej przyjmowana przez badanego pozycja przyjmuje miano II pozycji a taka pozycja może mieć negatywny wpływ na układ mięśniowo-szlieletowy. Całkowity czas utrzymania niezmiennej pozycji, czyli ugiętych pleców, ramion poniżej stawu barkowego, pozycji siedzącej bez obciążeń zewnętrznych wyniósł podczas badania aż 9% całego badania. Z tego wynika, iż ryzyko wystąpienia MSDs jest wysoce prawdopodobne, zakładając iż pracownik pracuje codziennie przez 8 godzin. Czas trwania badania nie pozwolił nam dokładnie sprawdzić czas trwania programisty w wyżej wymienionej pozycji. Założyliśmy, że min będziemy traktowali jako zmianę roboczą, co nie pozwoliło nam na rzeczywiste oszacowanie ryzyka.
Można zauważyć, że wyniki przeprowadzonego chronometrażu w metodzie OWAS dostarczają wielu istotnych danych o przebiegu pracy na stanowisku roboczym. Dzięki tej metodzie można łatwo określić jaką pozycję przyjmuje pracownik przez większą część swojej zmiany i czy jest wobec tego narażony na dolegliwości szkieletowo mięśniowe. Zaletą metody jest niewątpliwie jej prostota i uniwersalność - szczególnie wykorzystywana była do badań na stanowiskach pracy w przemyśle maszynowym, ale jak widać sprawdza się również dla stanowisk biurowych. 6