Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Pomiar dobrobytu gospodarczego Uniwersytet w Białymstoku 07 listopada 2013 r. dr Anna Gardocka-Jałowiec EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Dobrobyt Pomiar dobrobytu w gospodarce Gospodarka
Dobrobyt?
Dobrobyt to ocena poziomu dobrego samopoczucia społeczeństwa z dostępnych warunków: gospodarczych, kulturowych, politycznych, środowiskowych. O dobrobycie decyduje m.in. sprawność funkcjonowania gospodarki, optymalne zróżnicowanie dochodów.
Gospodarka?
Gospodarka to całokształt działalności gospodarczej prowadzonej w danym regionie, kraju lub na całym świecie. Działalność ta polega na wytwarzaniu dóbr i świadczeniu usług zgodnie z potrzebami ludności.
Obieg okrężny dóbr, usług i płatności między gospodarstwami domowymi, przedsiębiorstwami i państwem
Pomiar gospodarki?
I C + I + G PKB w cenach rynkowych S C G T p C + I + G T p PKB w cenach czynników produkcji Gospodarstwa domowe Państwo Przedsiębiorstwa Y + B t -T d B t - T d Y
Produkt krajowy brutto (PKB, ang. GDP Gross Domestic Product) to miara produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze, zlokalizowane na terytorium danego kraju bez względu na to, kto jest ich właścicielem (tak więc zarówno mieszkańców danego kraju, jak i cudzoziemców) w określonym okresie, przeważnie jednego roku.
Poziom PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca (PKB per capita) określany jest jako stopa życiowa ludności.
0 5 0 5 0 5 0 Dynamika realnego PKB w UE (27) w latach 2008-2012 (w %) EU (27 countries) Belgium Bulgaria Czech Republic Denmark Germany Estonia Ireland Greece Spain France Italy Cyprus Latvia Lithuania Luxembourg Hungary Malta Netherlands Austria Poland Portugal Romania Slovenia Slovakia Finland Sweden United Kingdom Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tec00115&plugin=1[data wejścia: 04.11.2013] 2008 2009 2010 2011 2012
PKB per capita w Polsce na tle UE w latach 2002-2012 (w Euro) 2012 16800 25600 2012 65,6% 2011 16200 25100 2011 64,5% 2010 15300 24400 2010 62,7% 2009 14200 23500 2009 60,4% 2008 14100 25000 Polska 2008 56,4% 2007 13600 25000 UE(28) 2007 54,4% 2006 12300 23600 2006 52,1% 2005 11500 22500 2005 51,1% 2004 10900 21600 2004 50,5% 2003 10100 20700 2003 48,8% 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tec00001&plugin=1[data wejścia: 04.11.2013] 1,68pp
Produkt narodowy brutto Produkt narodowy brutto (PNB) jest miarą wartości wszystkich dóbr i usług wytworzonych przez obywateli danego państwa oraz przez osoby prawne z siedzibą na jego terenie niezależnie od tego, czy podmioty te działają w kraju, czy za granicą. (całkowity dochód osiągany przez mieszkańców kraju niezależnie od miejsca świadczenia usług przez czynniki wytwórcze) W skład np. PNB Polski wchodzą dochody polskich podmiotów za granicą oraz polskie PKB pomniejszone o dochody podmiotów obcych.
Wzrost a rozwój gospodarczy Lepszemu zaspokajaniu potrzeb gospodarczych społeczeństwa niezbędne są prócz zmian ilościowych zmiany jakościowe.
Czy rozwój gospodarczy może istnieć bez wzrostu? Rozwój gospodarczy Wzrost gospodarczy Rozwój gospodarczy traktuje się jako wzrost zamożności społeczeństwa, czyli powiększanie dobrobytu ekonomicznego. Rozwój gospodarczy nie może istnieć bez wzrostu. Wzrost bez rozwoju tak!!!
O dobrobycie decyduje sprawność funkcjonowania gospodarki, optymalne zróżnicowanie dochodów.
Współczynnik Giniego Współczynnik Giniego to miara nierówności rozkładu dochodów; przybiera wartość między 0 a 1 (lub jeśli przemnożymy przez 100, między 0 a 100%). Wskaźnik ten osiągnąłby wartość 0 (rozkład jednorodny), gdyby wszystkie osoby miały ten sam dochód, natomiast wartość 1, gdyby wszystkie osoby poza jedną miały dochód zerowy. Im większa jest wartość wskaźnika, tym większy jest stopień koncentracji, a tym samym większe nierówności.
Współczynnik Giniego w Polsce na tle państw UE (27) w latach 2000-2011 2000-2010 2000-2011 Dania 0,247 - Szwecja 0,250 0,250 Czechy 0,258 - Słowacja 0,258 - Finlandia 0,269 0,269 Niemcy 0,283 0,283 Austria 0,291 0,291 Bułgaria 0,292 0,292 Węgry 0,300 0,312 Holandia 0,309 - Słowenia 0,312 0,312 Rumunia 0,321 0,312 Francja 0,327 - Belgia 0,330 0,330 Irlandia 0,343 0,343 Grecja 0,343 0,343 Hiszpania 0,347 0,347 Polska 0,349 0,342 Litwa 0,358 0,376 Włochy 0,360 0,360 Wielka Brytania 0,360 - Estonia 0,360 0,360 Łotwa 0,363 0,357 Portugalia 0,385 - Luksemburg - Malta - Cypr - Źródło: opracowanie własne na podstawie Human Development Report 2010, s. 152-153; Human Development Report 2011, s. 135-136.
Współczynnik Giniego wg grup społeczno-ekonomicznych w Polsce w latach 2004-2011 Źródło: opracowanie własne na podstawie: Budżety gospodarstw domowych w 2011 r., GUS, Warszawa 2012, s. 275
S80/S20 Nierówność rozkładu dochodów S80/S20 (wskaźnik zróżnicowania kwintalowego) to stosunek sumy dochodów uzyskanych przez 20% osób o najwyższym poziomie dochodów (najwyższy kwintyl) do sumy dochodów uzyskanych przez 20% osób o najniższym poziomie dochodów (najniższy kwintyl).
S80/S20 w latach 2005-2012 Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di11&lang=en [data pobrania: 04.11.2013]
Wskaźnik S80/S20 w Polsce na tle UE (27) w latach 2005-2011* *państwa uszeregowane według średniej wartości wskaźnika S80/S20 z lat 2005-2011 (Polska na pozycji 18) Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat: http://epp.eurostat.ec[data pobrania: 17.06.2013]
Kondycja polskiego społeczeństwa w latach 1992-2013 Źródło: BIEC - Bureau For Investments And Economic Cycles, LLC [http://www.biec.org/?display=show_me_news&id=503; data pobrania: 04.11.2013]
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Warsztaty Idealny miernik dobrobytu gospodarczego Uniwersytet w Białymstoku 07 listopada 2013 r. dr Anna Gardocka-Jałowiec EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
O dobrobycie gospodarczym świadczą m.in.: optymalne zróżnicowanie dochodów w społeczeństwie; nadwyżka pozytywnych efektów zewnętrznych nad negatywnymi efektami zewnętrznymi; zapewnienie podaży dóbr społecznie pożądanych; kształtowanie świadomego popytu konsumpcyjnego; podejmowanie działań sprzyjających rozwojowi jednostki; Konsumpcja Wydatki rządowe Inwestycje Potrzeba Państwo Edukacja Zdrowie PKB przejrzyste przepisy prawne i zapewnienie przestrzegania ich;