PRZEDMIOT: RACHUNKOWKOŚĆ FINANSOWA KLASA: IV TECHNIKUM EKONOMICZNE NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 331403 Tematyka Majątek jednostki organizacyjnej Poziom wymagań uczeń potrafi zna: Konieczny Podstawowy Rozszerzony Dopełniający -zna pojęcie majątku -zna pojęcie kapitału -zna podział majątku i kapitału w ujęciu rzeczowym i finansowym - omówi budowę majątku podmiotu gospodarczego -potrafi wymienić składniki majątku trwałego i obrotowego -zna składniki kapitału własnego i obcego -posiada umiejętności identyfikowania składników do prawidłowych grup aktyw trwałych i obrotowych -potrafi określić strukturę kapitału - identyfikuje składniki do grup kapitałów własnych oraz zobowiązań i rezerw na zobowiązania -potrafi obliczyć strukturę majątku i kapitału - potrafi omówić warunki korzystania z obcych składników
Bilans Konieczny Podstawowy Rozszerzony Dopełniający -zna treść i formę bilansu -potrafi wymienić cechy i funkcje bilansu - zna definicję zdarzenia gospodarczego i operacji gospodarczej - przedstawi podział operacji - wie kiedy występuje operacja bilansowa a kiedy wynikowa - przedstawi definicję: konta, obrotu konta, salda końcowego - dokona klasyfikacji kont księgowych -potrafi określić zasady bilansowe - omówi budowę bilansu według wymaganego wzoru -potrafi sporządzić bilans w formie uproszczonej - zna określone typy operacji - umie wyjaśnić kiedy występuje saldo debetowe a kiedy kredytowe - wie na czym polega zasada podwójnego zapisu na koncie księgowym - omówi operacje bilansowe: aktywne, pasywne i aktywnopasywne. -potrafi sporządzić bilans wybranych jednostek -potrafi określić wpływ operacji na składniki bilansu - potrafi dokonać analizy w podstawowym zakresie - potrafi podać przykłady zdarzeń oraz operacji bilansowych i wynikowych - określi typ wybranej operacji gospodarczej mając podana jej treść ekonomiczną - potrafi w praktyce zastosować zasadę podwójnego zapisu -zna zasadnicze grupy operacji - potrafi ocenić użyteczność informacji zawartych w bilansie - posiada umiejętności dotyczące ustalania obrotów na koncie księgowym - potrafi ustalić saldo końcowe na podstawie określonych zapisów na koncie księgowym
Inwentaryzacja inwentaryzacji, - wymienić przyczyny powstania ubytków, szkód i niedoborów, - podać kto w firmie przeprowadza inwentaryzację, - wymienić dokumenty towarzyszące inwentaryzacji, - podać wyniki inwentaryzacji, - podać jakie konta służą do ewidencji ujawnienia niedoborów i nadwyżek,, - wyjaśnić co to są niedobory niezawinione, - uzasadnić konieczność przeprowadzenia inwentaryzacji, - wymienić rodzaje składników majątkowych, które inwentaryzuje się drogą spisu z natury, - wymienić zasady jakich należy przestrzegać dokonując spisu z natury, - wyjaśnić na czym polega rozliczenie inwentaryzacji przeprowadzonej w drodze weryfikacji dokumentów, - wyjaśnić jak wycenia się ujawnione niedobory, szkody i nadwyżki, - wyjaśnić jak rozlicza się niedobory niezawinione, - omówić czynności wchodzące w zakres inwentaryzacji, - wymienić składniki aktywów które można inwentaryzować poprzez potwierdzenie ich sald, - omówić jakie dane zawiera arkusz spisu z natury, - omówić na czym polega inwentaryzacja poprzez potwierdzenie salda, - wyjaśnić jak powinna być udokumentowana inwentaryzacja poprzez weryfikację dokumentów, - podać schemat ewidencji ujawnionych różnic inwentaryzacyjnych - ustalić, weryfikować, rozliczać i ewidencjonować różnice inwentaryzacyjne, - tworzyć i rozwiązywać rezerwy, - dokonać ewidencji powiększenia kwoty roszczeń do ceny detalicznej, spłaty należności z tytułu niedoborów i roszczeń spornych
Dział programu Analiza ekonomiczna Tematyka Pojęcie rachunkowości Poziom wymagań. Uczeń potrafi zna: Konieczny - K Podstawowy - P Rozszerzający - R Dopełniający - D - Istotę i przedmiot - Przeprowadza - Interpretuje - Metody i techniki analizy ekonomicznej analizę pionową i wskaźniki planowania - Rodzaje i metody poziomą rentowności - Charakteryzuje analizy ekonomicznej sprawozdań - Interpretuje sprawozdawczość - Źródła i cele analizy finansowych wskaźniki płynności finansową ekonomicznej - Przedmiot analizy finansowej - Rodzaje sprawozdań - Dobra metody analizy wskaźnikowej - Interpretuje finansowych ekonomicznej do rentowności wskaźniki sprawności przedmiotu i celu - Oblicza wskaźniki działania badania rentowności - Interpretuje - Wymienia rodzaje - Oblicza wskaźniki wskaźniki zadłużenia wskaźników analizy płynności przedsiębiorstwa ekonomicznej finansowej - Oblicza wskaźniki sprawności działania - Oblicza wskaźniki zadłużenia przedsiębiorstwa Poziom wymagań uczeń potrafi zna: Konieczny Podstawowy Rozszerzony Dopełniający -zna pojęcie majątku -zna pojęcie kapitału -zna podział majątku i kapitału w ujęciu rzeczowym i finansowym - omówi budowę majątku podmiotu gospodarczego -potrafi wymienić składniki majątku trwałego i obrotowego -zna składniki kapitału własnego i obcego -posiada umiejętności identyfikowania składników do prawidłowych grup aktyw trwałych i obrotowych -potrafi określić strukturę kapitału - identyfikuje składniki do grup kapitałów własnych oraz zobowiązań i rezerw na zobowiązania -potrafi obliczyć strukturę majątku i kapitału - potrafi omówić warunki korzystania z obcych składników
Dział programu Poziom wymagań Konieczny - K Podstawowy - P Rozszerzający - R Dopełniający - D Uczeń zna: Ewidencja operacji bilansowych -zna pojęcie i formy kont -potrafi wymienić elementy konta -zna zasady łączenia kont -omówi schematy dotyczące funkcjonowania kont bilansowych: aktywnych, pasywnych i aktywno-pasywnych - dokona klasyfikacji sposobów poprawiania błędów księgowych -wyjaśni pojęcia bilans otwarcia i zamknięcia -potrafi otworzyć i zamknąć konto bilansowe -potrafi zaksięgować operacje gospodarcze - omówi budowę zestawienia obrotów i sald - wymieni czynności związane ze sporządzeniem zestawienia obrotów i sald - wymieni sytuacje kiedy można zastosować korektę, storno czarne częściowe, storno czarne całkowite i storno czerwone - dokona ewidencji składników na kontach bilansowych - zastosuje zasadę podwójnego zapisu -potrafi sporządzić bilans początkowy i końcowy -potrafi sporządzić zestawienie obrotów i sald - dokona analizy zalet i wad zestawienia obrotów i sald - potrafi otworzyć konto księgowe na podstawie bilansu otwarcia, zaksięgować operacje gospodarcze, sporządzić zestawienie i bilans zamknięcia -zna zasady poprawiania błędów księgowych -potrafi określić pionowy i poziomy podział kont - potrafi samodzielnie sporządzić zestawienie obrotów i sald kont księgowych - potrafi samodzielnie poprawić błędy księgowe na określonych kontach
Obrót pieniężny obrotu gotówkowego i bezgotówkowego, - uzasadnić rolę pieniędzy we właściwym funkcjonowaniu firmy, - podać co zalicza się do aktywów finansowych, - podać kryteria podziału, - podać dowody księgowe dokumentujące wpłaty i wypłaty gotówki z kasy, - podać konta ( ich nazwy) w których prowadzone jest ujęcie gotówki w kasie, - podać obowiązki przedsiębiorcy dotyczące środków pieniężnych, - wymienić jakie rachunki księgowe może otwierać przedsiębiorca, - wymienić rodzaje kredytów, - podać cechy poszczególnych kredytów, pożyczki kredytu bankowego, weksla, - wymienić dane które powinien zawierać weksel, - wyjaśnić co to jest dyskonto weksla, - wyjaśnić o czym mówi przepis ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, - wymienić pozycje krótkoterminowych aktyw finansowych, - wyjaśnić co to są aktywa pieniężne, wypełnia dowody KW, KP, wniosek o zaliczkę i jego rozliczenie, - wyjaśnić na czym polega rozliczenie pracowników z tytułu zaciągniętych zaliczek, - wyjaśnić na czym polega inwentaryzacja gotówki w kasie, - wyjaśnić formy w jakiej mogą występować rozliczenia gotówkowe, - podać co księguje się po stronie Dt, a co po stronie Ct kont rachunków bankowych, - ewidencja akredytywy, - wymienić funkcje pełnione przez weksel, sumy wekslowej, - obliczyć oprocentowanie ( dyskonto) weksli, - zaksięgować środki pieniężne w drodze - omówić zasady obowiązujące przy wycenie aktywów pieniężnych, - omówić formy obrotu pieniężnego i na czym one polegają, - wyjaśnić przeznaczenie czeku gotówkowego i rozrachunkowego oraz zasady jego wypełniania, ustala i księguje niedobory i nadwyżki środków pieniężnych, - scharakteryzować poszczególne formy rozliczeń bezgotówkowych, - podać zasady wyceny walut obcych, - omówić co powinna zawierać umowa o udzielenie kredytu, księguje: udzielenie kredytu, prowizje od udzielonego kredytu, odsetki, spłatę kredytu, - omówić funkcje pełnione przez weksel, - omówić różnice pomiędzy wekslem własnym a obcym oraz wekslem in blanco a trasowanym - omówić prowadzenie ewidencji szczegółowej do konta Kasa, - wyjaśnić w jakiej sytuacji przedsiębiorca musi stosować konto inne rachunki bankowe, - dokonać i uzasadnić ewidencję operacji związanych z obrotem pieniężnym na kontach syntetycznych i analitycznych, - wyjaśnienie wypełniania dokumentu Polecenie księgowania i Raport kasowy
Dział programu Poziom wymagań Konieczny - K Podstawowy - P Rozszerzający - R Dopełniający - D Uczeń zna: Rozrachunki - wyjaśnić pojęcia: dłużnik, wierzyciel, zobowiązanie, należność, - podać w jakiej grupie bilansu umieszcza się należności i zobowiązania, - wymienić co zaliczamy do rozrachunków publicznych, - podać nazwę podatku VAT, - wyjaśnić istotę podatku VAT, - wymienić jakie koszty ponosi pracodawca z tytułu ubezpieczenia pracownika, - wymienić co jest podstawą wymiaru składek na ZUS, księguje zarachowanie podatku dochodowego od osób fizycznych, wynagrodzeń, - wymienić dokumenty na podstawie których wylicza się wynagrodzenia, - wyjaśnić wg jakich kryteriów można dzielić rozrachunki, - podać konta syntetyczne zespołu 2, - wymienić obowiązujące stawki podatku VAT, - wymienić pojęcia: VAT należny, VAT naliczony, - podać operacje związane z ewidencją VAT, - wypełnić fakturę VAT, ustala dochód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, - wyjaśnić różnicę między potrąceniami obligatoryjnymi a dobrowolnymi, - obliczyć różnice kursowe, - wyjaśnić zasady wyceny bieżącej oraz bilansowej należności i zobowiązań, - omówić jak funkcjonują konta rozrachunki z dostawcami, rozrachunki z odbiorcami, - omówić funkcje konta rozrachunki publicznoprawne, - ustalić kwotę podatku VAT, który należy odprowadzić do urzędu skarbowego, - omówić jak księguje się podatki z tyt. Akcyzy i ceł, - omówić jakie koszty poza osobowymi ponosi przedsiębiorca, - omówić jakie składki na ZUS i w jakiej wysokości płaca pracownicy firmy, ustala podstawę podatku dochodowego od osób prawnych, - dokonać ewidencji na kontach głównych operacji związanych z rozrachunkami z tyt. wynagrodzeń, - samodzielnie udokumentować i ewidencjonować operacje gospodarcze związane z rozrachunkami, - prowadzić ewidencję analityczna i pozabilansową wg rozrachunków, - wyjaśnić na czym polega wypełnienie i obliczenie noty odsetkowej, - wypełnienie dokumentu Lista płac
Dział programu Ewidencja zmian w stanie majątku trwałego Poziom wymagań Konieczny - K Podstawowy - P Rozszerzający - R Uczeń potrafi: - wymienić aktywa - Podać strukturę - objaśnić trwałe, aktywów trwałych, aktualizację wyceny - dokonać środków trwałych, środków trwałych, klasyfikacji - objaśnić jak się - podać czym się środków trwałych, ustala wartość różni amortyzacja - podać w jaki początkową środków od umorzenia, sposób można trwałych, - wymienić metody ustalić stopy - omówić na jakich amortyzacji, amortyzacji, kontach księgujemy - wymienić - wyjaśnić metodę aktualizację wyceny dokumenty które liniową w środków trwałych, są podstawą amortyzacji, - omówić metody ewidencji środków - wymienić kto amortyzacji trwałych, sporządza nierównomiernej, - wymienić konta dokumenty: OT, - ustalić roczne służące do PT,LT stawki amortyzacji ewidencji środków - wyjaśnić sposób środków przy trwałych, ewidencji zakupu metodzie liniowej, - podać zasady środków trwałych - scharakteryzować w wyceny środków od dostawców jakiej postaci trwałych, krajowych, prowadzona jest - podać przyczyny - podać schematy ewidencja likwidacji środków ewidencji analityczna środków trwałych, likwidacji środków trwałych, trwałych, leasingu, - podać schemat - wymienić ewidencji wartości dodatniej wartości niematerialne i firmy, prawne, wartości niematerialnych i prawnych, - podać jak rachunkowość określa środki trwałe w budowie, - wymienić jak dzielą się inwestycje, - wymienić co zaliczamy do inwestycji długoterminowych, - podać definicje: rynek pierwotny, rynek wtórny, - podać klasyfikacje środków trwałych w budowie, - wymienić najważniejsze rodzaje kosztów budowy, księguje emisję akcji własnych, - omówić funkcję kont do ewidencji środków trwałych, - omówić jakie operacje występują przy zmianie stanu środków trwałych, - wskazać różnice pomiędzy leasingiem operacyjnym a finansowym, - scharakteryzować Dopełniający - D - scharakteryzować na czym polega ulepszenie środków trwałych, - dokonać urzędowej aktualizacji wyceny wartości środków trwałych, - dokonać ewidencji aktualizacji środków trwałych na kontach, - ustalić kwoty amortyzacji w poszczególnych latach środka trwałego metodą degresywną, - dokonać ewidencji amortyzacji na kontach, - omówić w jaki sposób należy przeprowadzić inwentaryzację środków trwałych, - wytłumaczyć różnice w ewidencji środków trwałych nabywanych od dostawców krajowych i zagranicznych, - dokonać ewidencji w przypadku: nieodpłatne otrzymanie i przekazanie środków
udziały, akcje, obligacje, pożyczki długoterminowe, wartość nominalna emisyjna i bieżąca akcji jakie operacje mogą wystąpić w firmie w związku z posiadaniem wartości niematerialnych i prawnych, - podać zasady ewidencji kosztów budowy i przyjęcia środków trwałych do użytkowania, - wyjaśnić sposób ewidencji zakupu i sprzedaży akcji obcych stanowiących trwałą lokatę kapitału, - omówić funkcje konta Długoterminowe udziały i akcje trwałych, zakup środków trwałych, sprzedaż środków trwałych, otrzymanie i przekazanie środków trwałych w formie aportu, środki trwałe pozyskane w drodze leasingu, - omówić na czym polega ocena bilansowa wartości niematerialnych i prawnych, - wyjaśnić zasady wyceny środków trwałych w budowie, - dokonać ewidencji stanu i ruchu poszczególnych składników majątku trwałego na kontach syntetycznych, analitycznych i pozabilansowych
Dział programu Poziom wymagań Konieczny - K Podstawowy - P Rozszerzający - R Dopełniający - D Uczeń potrafi - zna: Zasady wyceny i ewidencji rzeczowych składników aktywów obrotowych - wymienić rodzaje materiałów, obrotu materiałowego, - wyjaśnić co zalicza się do materiałów, - podać na czym polega wycena obrotu materiałowego, - wymienić jakie dane powinien zawierać rejestr zakupów, - wymienić metody bieżącej ewidencji zapasów materiałów, - wymienić i wypełnić dokumenty Pz, Zw, Pw, Po, Rw, Wz, Mm, - omówić na czym polega reklamacja zgłoszona przed zapłata i po zapłacie oraz jej ewidencja - omówić przebieg zakupów na Fa i osobno Pz, - wyjaśnić różnice i podobieństwa między cenami zakupu, nabycia, ewidencją, księguje dane wynikające z rejestru zakupów, - ewidencja materiałów w drodze i dostaw niefakturowanych, ewidencji wartościowej, ilościowej i wartościowoilościowej oraz wypełnić dokumenty tej ewidencji, - omówić co to są noty korygujące, jak się je wypełnia i co powinny zawierać, - wyjaśnić co to są odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów, - omówić dlaczego zakup należy księgować dwa razy, - omówić na czym polega i co obejmuje rozliczenie zakupu materiałów, - omówić z jakimi kontami może korespondować konto rozliczenie zakupu, - obliczyć i dokonać ewidencji odchyleń, - wyjaśnić różnice między bieżącą a wyceną bilansową zapasów towarów, - ustalić aktualizację wartości materiałów, - wyjaśnić w jaki sposób dokonuje się ewidencji niedoborów i nadwyżek materiałów w transporcie, - wyjaśnić na czym polega ewidencja i wycena rozchodu materiałów- wg cen rzeczywistych, ewidencyjnych, - omówić zasady rozliczenia kosztów zakupu materiałów,
Dział programu Poziomy wymagań uczeń powinien: Konieczny - K Podstawowy - P Rozszerzający - R Dopełniający -D Wynik finansowy ustalanie i podział -Wyjaśnić na czym polega ustalanie wyniku finansowego w sposób księgowy -Zdefiniować pojęcie wynik finansowy jednostki -Wyjaśnić kto bierze udział w podziale wyniku finansowego -Zdefiniować pojęcie rezerwa na podatek dochodowy -Wyjaśnić co to są aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego -Wyjaśnić na czym polega wynik finansowy -Wyjaśnić metodę statystyczną przy ustalaniu wyniku finansowego -Podać wariant porównawczy jednostki handlowej przy ustalaniu wyniku finansowego -Wymienić różnicę miedzy porównawczym a kalkulacyjnym wariantem ustalania wyniku finansowego w sposób księgowy -Wymienić obligatoryjne odpisy wyniku finansowego -Wyjaśnić, kto tworzy rezerwę na podatek dochodowy -Wyjaśnić, czym się różni podatek księgowy od zobowiązania podatkowego -Omówić jakie cząstkowe wyniki tworzą wynik finansowy netto -Scharakteryzować wyniki cząstkowe które tworzą wynik finansowy netto -Ustalić wynik finansowy według wariantu kalkulacyjnego -Omówić jak zmiana stanu produktów wpływa na wynik finansowy -Omówić funkcje konta Rozliczanie wyniku finansowego -Omówić czynności wykonywane przy ustalaniu wyniku finansowego sposobem statystycznym -Ustalić wynik finansowy poprzez porównawczy i kalkulacyjny rachunek zysków i strat -Dokonać ewidencjonowania operacji związanych z podziałem i rozliczaniem wyniku finansowego
Dział programu Koszty i ich rozliczanie Poziom wymagań Konieczny - K Podstawowy - P Rozszerzający - R Dopełniający - D Uczeń zna: -potrafi wyjaśnić pojęcia : wydatek, koszt, przychód, dochód, koszty operacyjne, przychody i koszty finansowe, wynik finansowy i nadzwyczajny -zna zasady funkcjonowania kont wynikowych - przedstawi zasady obowiązujące podczas ewidencji składników na kontach wynikowych - omówi koszty z zespołu 4 i 5 ZPK - wie kiedy występuje zysk a kiedy strata nadzwyczajna -potrafi określić zasady ewidencji i rozliczania kosztów -zna zasady ewidencji przychodów -potrafi zaksięgować przychody na kontach wynikowych -potrafi określić definicję i zakres inwentaryzacji -dokona klasyfikacji przychodów - scharakteryzuje zespół 7 - omówi schematy związane z ewidencją składników na koncie przychodów - wymieni etapy ustalania wyniku finansowego - zna pojęcie rachunku zysków i strat - omówi budowę sprawozdania -potrafi księgować przychody różnych jednostek organizacyjnych - potrafi wyliczyć przykłady do pojęć kształtujących wynik finansowy - zna ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5 ZPK - zna ewidencję przychodów na prawidłowych kontach księgowych - zaksięguje zyski i straty nadzwyczajne -potrafi sporządzić rachunek zysków i strat na podstawie operacji badanego podmiotu gospodarczego - wie na czym polega ustalanie wyniku metodą księgową i poza księgową - zna zasady i etapy podczas sporządzania rachunku zysków i strat - potrafi zaksięgować wynik finansowy - posiada umiejętność analizy danych zawartych w sprawozdaniu - dostrzega różnice występujące między wariantami ustalania wyniku finansowego - potrafi ustalić wynik finansowy przedsiębiorstwa Dział programu Poziom wymagań Konieczny - K Podstawowy - P Rozszerzający - R Dopełniający - D Uczeń zna: Kalkulacja kosztu jednostkow ego -istotę kalkulacji -rodzaje i metody kalkulacji -pojęcie produktu i koszty wytworzenia produktu wg ustawy o rachunkowości, - wie jakie koszty powstają przy produkcji, -pojęcie kalkulacji podziałowej prostej - zna etapy dokonywania kalkulacji, - potrafi dokonać obliczeń wg znanych wzorów kalkulacyjnych, - czynności, które trzeba przeprowadzić w celu obliczenia kalkulacji podziałowej współczynnikowej - potrafi dokonać obliczeń wg znanych wzorów kalkulacyjnych, -pojęcie kalkulacji doliczeniowej, - potrafi zastosować odpowiednie wzory kalkulacyjne do różnych zadań,
Kryteria ocen: Dopuszczający: otrzymuje uczeń, który opanował 80% wymagań z poziomu koniecznego Dostateczny: otrzymuje uczeń, który opanował 100% wymagań z poziomu koniecznego i 80% poziomu podstawowego Dobry: otrzymuje uczeń, który opanował 100% wymagań z poziomu koniecznego i poziomu podstawowego oraz 80% poziomu rozszerzającego Bardzo dobry: otrzymuje uczeń, który opanował 100% wymagań z poziomu koniecznego, podstawowego i rozszerzającego oraz 80% poziomu dopełniającego Celujący: otrzymuje uczeń, który opanował 100% treści programowych i ponadto proponuje rozwiązania nietypowe, bierze udział w konkursach przedmiotowych