Spis treści Spis treści Wykaz skrótów.......................................................... 13 Przedmowa do siódmego wydania........................................ 15 Przedmowa do czwartego wydania....................................... 17 Przedmowa do pierwszego wydania....................................... 19 Dział I WIADOMOŚCI WSTĘPNE ROZDZIAŁ 1. Pojęcie postępowania cywilnego i sprawy cywilnej............ 23 ROZDZIAŁ 2. Prawo procesowe cywilne. Normy procesowe................. 26 ROZDZIAŁ 3. Funkcje postępowania cywilnego............................ 31 ROZDZIAŁ 4. Proces cywilny w rozwoju historycznym...................... 32 ROZDZIAŁ 5. Rodzaje postępowania cywilnego............................ 35 1. Uwagi ogólne......................................................... 35 2. Proces............................................................... 37 3. Postępowanie nieprocesowe............................................ 40 4. Postępowanie pomocnicze.............................................. 47 ROZDZIAŁ 6. Stosowanie norm prawa procesowego w miejscu i w czasie.... 49 1. Zasięg terytorialny norm procesowych................................... 49 2. Stosowanie norm prawa procesowego w czasie............................ 51 ROZDZIAŁ 7. Stosunki prawnoprocesowe w postępowaniu cywilnym........ 54 ROZDZIAŁ 8. Przesłanki procesowe....................................... 58 ROZDZIAŁ 9. Źródła prawa procesowego cywilnego........................ 62 1. Kodeks postępowania cywilnego........................................ 62 2. Inne źródła prawa procesowego cywilnego............................... 67 ROZDZIAŁ 10. Judykatura i literatura polskiego prawa procesowego cywilnego................................................. 68 1. Judykatura sądowa w zakresie prawa procesowego cywilnego.............. 68 2. Literatura polskiego prawa procesowego cywilnego....................... 70
6 Spis treści Dział II ZAKRES OCHRONY PRAWNEJ W SĄDOWYM POSTĘPOWANIU CYWILNYM ROZDZIAŁ 11. Droga sądowa w sprawach cywilnych....................... 80 ROZDZIAŁ 12. Stosunek sądowego postępowania cywilnego do postępowania administracyjnego i postępowania sądowoadministracyjnego.. 87 1. Stosunek sądowego postępowania cywilnego do postępowania administracyjnego.................................................... 87 2. Stosunek sądowego postępowania cywilnego do postępowania sądowoadministracyjnego.............................................. 91 ROZDZIAŁ 13. Stosunek postępowania cywilnego do postępowania karnego.. 93 1. Rozgraniczenie obu rodzajów postępowania. Związek sprawy cywilnej ze sprawą karną...................................................... 93 2. Dochodzenie roszczeń wynikających z przestępstwa....................... 96 3. Wpływ wyroku i procesu karnego na postępowanie cywilne oraz wyroku i postępowania cywilnego na proces karny............................... 99 Dział III ZASADY NACZELNE POSTĘPOWANIA CYWILNEGO ROZDZIAŁ 14. Zasady naczelne wymiaru sprawiedliwości.................. 106 1. Uwagi ogólne......................................................... 106 2. Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości i prawo do sądu................ 107 3. Zasada rzetelnego postępowania. Prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki............................................ 111 4. Zasada niezależności sądu i niezawisłości sędziowskiej..................... 116 5. Zasada nadzoru judykacyjnego Sądu Najwyższego......................... 119 6. Zasada kolegialności.................................................. 120 7. Zasada udziału czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości.......... 120 8. Zasada instancyjności................................................. 121 9. Zasada jawności...................................................... 121 ROZDZIAŁ 15. Pojęcie i klasyfikacja zasad naczelnych postępowania cywilnego................................................. 121 ROZDZIAŁ 16. Zasada prawdy materialnej i zakres jej funkcjonowania w polskim procesie cywilnym............................... 124 ROZDZIAŁ 17. Zasada równości stron..................................... 127 ROZDZIAŁ 18. Zasada dyspozycyjności (rozporządzalności)................ 130 ROZDZIAŁ 19. Inne naczelne zasady postępowania......................... 135 1. Zasada kontradyktoryjności............................................ 135 2. Zasada bezpośredniości................................................ 137 3. Zasada ustności....................................................... 140 4. Zasada koncentracji (skupienia) materiału procesowego.................... 141 www.lexisnexis.pl
Spis treści 7 Dział IV PODMIOTY POSTĘPOWANIA CYWILNEGO A. SĄD.................................................................. 145 ROZDZIAŁ 20. Organizacja i skład sądu................................... 145 1. Organizacja i skład sądów w sprawach cywilnych......................... 145 2. Skład organów sądowych w postępowaniu cywilnym...................... 148 3. Wyłączenie osób wchodzących w skład organów sądowych................. 150 ROZDZIAŁ 21. Właściwość sądów w sprawach cywilnych................... 154 1. Pojęcie i rodzaje właś ciwości........................................... 154 2. Właściwość ustawowa, umowna i delegacyjna............................ 155 3. Badanie właś ciwości i skutki niewłaś ciwości sądu......................... 159 ROZDZIAŁ 22. Właściwość rzeczowa...................................... 160 1. Uwagi ogólne......................................................... 160 2. Właściwość rzeczowa według k.p.c...................................... 161 3. Obliczanie wartości przedmiotu sporu................................... 164 ROZDZIAŁ 23. Właściwość miejscowa..................................... 166 ROZDZIAŁ 24. Właściwość funkcyjna..................................... 170 ROZDZIAŁ 25. Referendarze sądowi....................................... 175 B. STRONY I UCZESTNICY POSTĘPOWANIA............................... 177 ROZDZIAŁ 26. Pojęcie stron i uczestników postępowania................... 177 1. Uwagi wstępne....................................................... 177 2. Pojęcie strony procesowej.............................................. 179 ROZDZIAŁ 27. Zdolność sądowa........................................... 184 ROZDZIAŁ 28. Legitymacja procesowa.................................... 190 ROZDZIAŁ 29. Zdolność procesowa. Przedstawicielstwo ustawowe. Zdolność postulacyjna..................................... 196 ROZDZIAŁ 30. Współuczestnictwo procesowe............................. 201 1. Uwagi ogólne......................................................... 201 2. Współuczestnictwo procesowe materialne i formalne...................... 203 3. Współuczestnictwo procesowe konieczne i jednolite....................... 205 4. Inne wypadki współuczestnictwa procesowego. Współuczestnictwo konkurencyjne........................................................ 208 5. Stosunki między współuczestnikami.................................... 209 ROZDZIAŁ 31. Następstwo procesowe i inne zmiany podmiotowe w procesie................................................. 211 1. Pojęcie i rodzaje następstwa procesowego................................ 211
8 Spis treści 2. Następstwo procesowe wynikające z następstwa prawnego................. 213 3. Następstwo procesowe niewynikające z następstwa prawnego.............. 214 ROZDZIAŁ 32. Interwencja uboczna. Przypozwanie. Interwencja główna.... 217 1. Interwencja uboczna.................................................. 217 2. Przypozwanie........................................................ 222 3. Interwencja główna................................................... 223 ROZDZIAŁ 33. Pełnomocnictwo procesowe. Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa........................................... 224 1. Pełnomocnictwo procesowe............................................ 224 2. Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa.................................. 230 C. PROKURATOR, RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH, RZECZNIK KONSUMENTÓW, ORGANIZACJE POZARZĄDOWE I INNE PODMIOTY..... 234 ROZDZIAŁ 34. Udział prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, rzecznika konsumentów, organizacji pozarządowych, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, kierownika ośrodka pomocy społecznej, kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie i inspektora pracy w postępowaniu cywilnym............................ 234 1. Udział prokuratora w postępowaniu cywilnym............................ 234 2. Udział Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka w postępowaniu cywilnym............................................. 239 3. Udział powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów w postępowaniu cywilnym............................................................ 240 4. Udział organizacji pozarządowych w postępowaniu cywilnym.............. 240 5. Udział Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w postępowaniu cywilnym............................................................ 243 6. Udział kierownika ośrodka pomocy społecznej i kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie w postępowaniu cywilnym...................... 243 7. Udział inspektora pracy w postępowaniu cywilnym........................ 243 8. Udział właś ciwych organów w postępowaniu cywilnym w sprawie o nieważność nabycia nieruchomości przez cudzoziemców................. 244 9. Udział Rzecznika Praw Pacjenta w postępowaniu cywilnym w sprawach dotyczących naruszenia praw pacjenta................................... 244 Dział V PRZEDMIOT POSTĘPOWANIA CYWILNEGO ROZDZIAŁ 35. Powództwo i jego rodzaje.................................. 245 1. Prawo do powództwa.................................................. 245 2. Pojęcie powództwa.................................................... 250 3. Rodzaje powództw.................................................... 251 ROZDZIAŁ 36. Przedmiot procesu cywilnego.............................. 255 www.lexisnexis.pl
Spis treści 9 Dział VI CZYNNOŚCI PROCESOWE. KOSZTY POSTĘPOWANIA I USTANOWIENIE ADWOKATA LUB RADCY PRAWNEGO PRZEZ SĄD ROZDZIAŁ 37. Czynności procesowe...................................... 258 1. Charakterystyka czynności procesowych................................. 258 2. Czynności procesowe sądu............................................. 260 3. Czynności procesowe stron i uczestników postępowania................... 261 4. Czynności procesowe prokuratora, organizacji pozarządowych i innych podmiotów działających na tych samych zasadach co prokurator............ 264 ROZDZIAŁ 38. Pisma procesowe.......................................... 265 ROZDZIAŁ 39. Doręczenia................................................ 270 ROZDZIAŁ 40. Posiedzenia sądowe........................................ 274 ROZDZIAŁ 41. Terminy w postępowaniu cywilnym......................... 276 1. Rodzaje terminów..................................................... 276 2. Uchybienie terminowi i przywrócenie terminu............................ 278 ROZDZIAŁ 42. Koszty postępowania. Pomoc prawna z urzędu............... 281 1. Pojęcie i rodzaje kosztów postępowania.................................. 281 2. Zasady obowiązujące co do kosztów postępowania........................ 285 3. Zabezpieczenie kosztów procesu........................................ 289 4. Zwolnienie od kosztów sądowych....................................... 290 5. Pomoc prawna z urzędu................................................ 295 Dział VII POSTĘPOWANIE W I INSTANCJI ROZDZIAŁ 43. Wszczęcie postępowania................................... 300 1. Wytoczenie powództwa................................................ 300 2. Skutki wytoczenia powództwa i doręczenia pozwu........................ 305 ROZDZIAŁ 44. Zawieszenie i umorzenie postępowania..................... 308 1. Zawieszenie postępowania............................................. 308 2. Umorzenie postępowania.............................................. 311 ROZDZIAŁ 45. Obrona pozwanego........................................ 313 1. Uwagi ogólne......................................................... 313 2. Uznanie powództwa................................................... 314 3. Niepodjęcie obrony przez pozwanego.................................... 315 4. Zaprzeczenie i zarzuty w procesie....................................... 316 5. Powództwo wzajemne................................................. 318 ROZDZIAŁ 46. Mediacja. Postępowanie pojednawcze. Ugoda sądowa........ 321 1. Mediacja............................................................. 321 2. Postępowanie pojednawcze............................................. 325 3. Ugoda sądowa........................................................ 326
10 Spis treści ROZDZIAŁ 47. Rozprawa................................................. 331 1. Uwagi ogólne......................................................... 331 2. Przygotowanie rozprawy............................................... 333 3. Przebieg rozprawy.................................................... 336 ROZDZIAŁ 48. Postępowania odrębne..................................... 341 1. Uwagi ogólne........................................................ 341 2. Postępowanie w sprawach małżeńskich................................. 343 3. Postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi....... 347 4. Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych......................................................... 349 5. Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania....................... 355 6. Postępowania w sprawach z zakresu ochrony konkurencji, w sprawach z zakresu regulacji energetyki, sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty oraz sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego.......... 356 7. Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone..................................................... 360 8. Postępowanie nakazowe i upominawcze................................ 362 9. Postępowanie uproszczone............................................ 367 10. Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych.................. 370 11. Elektroniczne postępowanie upominawcze.............................. 377 ROZDZIAŁ 49. Dowody................................................... 381 1. Materiał procesowy................................................... 381 2. Dowód i jego przedmiot................................................ 382 ROZDZIAŁ 50. Postępowanie dowodowe................................... 387 1. Przebieg postępowania dowodowego.................................... 387 2. Zabezpieczenie dowodów.............................................. 391 ROZDZIAŁ 51. Środki dowodowe.......................................... 391 1. Uwagi wstępne....................................................... 391 2. Dowód z dokumentów................................................. 393 3. Dowód z zeznań świadków............................................. 398 4. Dowód z opinii biegłych............................................... 399 5. Dowód z oględzin..................................................... 401 6. Dowód z przesłuchania stron........................................... 402 7. Inne środki dowodowe................................................. 404 Dział VIII ORZECZENIA SĄDOWE ROZDZIAŁ 52. Zagadnienia ogólne........................................ 407 1. Czynności procesowe sądu o charakterze decyzyjnym...................... 407 2. Wyroki. Ich rodzaje................................................... 408 ROZDZIAŁ 53. Wyrok zwykły............................................. 410 1. Uwagi ogólne......................................................... 410 2. Przedmiot orzekania.................................................. 411 www.lexisnexis.pl
Spis treści 11 3. Podstawy orzekania................................................... 412 4. Sposób orzekania..................................................... 413 ROZDZIAŁ 54. Wyrok częściowy, wstępny i końcowy....................... 414 ROZDZIAŁ 55. Wyrok zaoczny............................................ 415 ROZDZIAŁ 56. Nakazy zapłaty............................................ 418 ROZDZIAŁ 57. Postanowienia............................................. 419 ROZDZIAŁ 58. Sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia orzeczeń........... 421 ROZDZIAŁ 59. Prawomocność, wykonalność i skuteczność orzeczeń......... 423 1. Prawomocność orzeczeń............................................... 423 2. Wykonalność i skuteczność orzeczeń.................................... 428 Dział IX ŚRODKI ZASKARŻENIA ROZDZIAŁ 60. Uwagi ogólne o środkach zaskarżenia....................... 431 ROZDZIAŁ 61. Apelacja................................................... 434 1. Kwestie ogólne........................................................ 434 2. Zarzuty podnoszone w apelacji......................................... 436 3. Postępowanie apelacyjne............................................... 439 4. Apelacja w postępowaniu uproszczonym................................. 442 ROZDZIAŁ 62. Zażalenie................................................. 443 ROZDZIAŁ 63. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego................ 446 ROZDZIAŁ 64. Skarga kasacyjna.......................................... 447 ROZDZIAŁ 65. Wznowienie postępowania................................. 457 ROZDZIAŁ 66. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia................................................ 461 Dział X POSTĘPOWANIE GRUPOWE ROZDZIAŁ 67. Postępowanie grupowe..................................... 466 Dział XI SĄDOWNICTWO POLUBOWNE ROZDZIAŁ 68. Sąd polubowny............................................ 472 1. Uwagi ogólne......................................................... 472 2. Zapis na sąd polubowny................................................ 475 3. Skład i właś ciwość sądu polubownego................................... 477
12 Spis treści 4. Postępowanie przed sądem polubownym. Wyrok sądu polubownego......... 480 5. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego............................ 483 6. Uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej.................................................... 485 Dział XII POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE ROZDZIAŁ 69. Postępowanie zabezpieczające.............................. 488 1. Cel postępowania zabezpieczającego, rodzaje i warunki dopuszczalności..... 488 2. Przebieg postępowania zabezpieczającego................................ 491 Dział XIII POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE ROZDZIAŁ 70. Postępowanie egzekucyjne................................. 496 1. Uwagi ogólne......................................................... 496 2. Tytuł egzekucyjny..................................................... 499 3. Ograniczenia egzekucji................................................ 503 4. Powództwa przeciwegzekucyjne........................................ 504 5. Rodzaje egzekucji..................................................... 506 Dział XIV MIĘDZYNARODOWE I EUROPEJSKIE PRAWO POSTĘPOWANIA CYWILNEGO ROZDZIAŁ 71. Zagadnienia ogólne........................................ 514 1. Pojęcie i źródła międzynarodowego prawa postępowania cywilnego......... 514 2. Pojęcie i źródła europejskiego prawa postępowania cywilnego.............. 518 ROZDZIAŁ 72. Jurysdykcja krajowa i władza jurysdykcyjna................. 521 1. Granice kompetencji sądów krajowych................................... 521 2. Jurysdykcja krajowa................................................... 522 3. Immunitet sądowy i egzekucyjny........................................ 526 ROZDZIAŁ 73. Uznanie i wykonanie zagranicznych orzeczeń................ 531 1. Uznanie zagranicznych orzeczeń........................................ 531 2. Stwierdzenie wykonalności orzeczeń zagranicznych....................... 534 3. Wykonywanie zagranicznych orzeczeń bez stwierdzenia wykonalności....... 536 ROZDZIAŁ 74. Prawo pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej.......................................... 538 Skorowidz przedmiotowy................................................ 545 www.lexisnexis.pl