Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY
Zagadnienia : 1.Bilans energetyczny - pojęcie 2.Komponenty masy ciała, 3.Regulacja metabolizmu w spoczynku i podczas wysiłku fizycznego
Bilans energetyczny zrównoważony (Równowaga energetyczna ) Bilans energetyczny oznacza różnicę pomiędzy ilością energii uzyskiwanej przez organizm w postaci przyswajalnych składników energetycznych pokarmu a ilością energii wydatkowanej przez ustrój w określonym czasie (Kozłowski i wsp. 1995) Energia metaboliczna + Energia przyjmowana z pokarmem = Wydatek energii
Bilans energetyczny Dobowa ilość energii przyjmowanej = Dobowa ilość energii wydatkowanej 1 cal=4,184 J (dżul)
Określanie wydatku energetycznego dokonuje się za pomocą: metody kalorymetrii bezpośredniej polega na umieszczeniu badanego w szczelnej komorze i określeniu ilości wytworzonego przez niego ciepła. Następnie ilość wydzielonego ciepła jest przeliczana na wartość kalorii wykorzystanych do utrzymania procesów fizjologicznych. metody kalorymetrii pośredniej (zależność między szybkością pobieranego tlenu przez organizm, a ilością energii uwalnianej w procesach utleniania opiera się na fakcie, że energia wykorzystywana przez organizm wyzwalana jest na drodze utleniania składników odżywczych. Oznaczenie polega na pomiarze respiracyjnym, w określonym czasie, objętości zużytego tlenu i objętości wydychanego dwutlenku węgla. Wartość energetyczna 1 litra tlenu wynosi ok. 5 kcal
Dobowy wydatek energii w ustroju człowieka składa się: podstawowej przemiany materii (Basic Metabolic Rate- BMR), cieplnego wpływu posiłków (zwanego także specyficznym dynamicznym działaniem pokarmu) wydatku energetycznego związanego z aktywnością ruchową człowieka
Dobowy wydatek energii w ustroju człowieka składa się: podstawowej przemiany materii (BMR), cieplnego wpływu posiłków (zwanego także specyficznym dynamicznym działaniem pokarmu) wydatku energetycznego związanego z aktywnością ruchową człowieka
BMR = RMR [Resting Metabolic Rate] RMR średnio jest większy o 15 % od BMR
Dobowy wydatek energii w ustroju człowieka składa się: podstawowej przemiany materii (BMR): Jest to wydatek energii niezbędny do podtrzymania podstawowych procesów życiowych: obrót metaboliczny składników komórek, utrzymanie ich stałego składu strukturalnego, praca osmotyczna, przekształcenie energii chemicznej w energię zmian bioelektrycznych, praca mechaniczna serca i mięśni oddechowych czynność resorpcyjna i wydzielnicza cewek nerkowych czynność wydzielnicza komórek gruczołowych
Podstawowa Przemiana Materii (BMR): 25% układ nerwowy, 20% wątroba, 6% nerki, 6% serce, 40% mięśnie szkieletowe, inne narządy układu trzewnego, ukł. oddechowego, kostnego, skóry
Wydatek energetyczny Dobowy wydatek energii w ustroju człowieka składa się: podstawowej przemiany materii (BMR), cieplnego wpływu posiłków (zwanego także specyficznym dynamicznym działaniem pokarmu) wydatku energetycznego związanego z aktywnością ruchową człowieka
Wydatek energetyczny Dobowy wydatek energii w ustroju człowieka składa się: cieplnego wpływu posiłków (zwanego także specyficznym dynamicznym działaniem pokarmu) Zwiększenie tempa metabolizmu 30-60 minut po spożyciu pokarmu : 6% wartości energetycznej węglowodanów 7% wartości energetycznej tłuszczu 15% wartości energetycznej białek
Wydatek energetyczny Dobowy wydatek energii w ustroju człowieka składa się: podstawowej przemiany materii (BMR), cieplnego wpływu posiłków (zwanego także specyficznym dynamicznym działaniem pokarmu) wydatku energetycznego związanego z aktywnością ruchową człowieka
Wydatek energetyczny Dobowy wydatek energii w ustroju człowieka składa się: wydatku energetycznego związanego z aktywnością ruchową człowieka Wzrost tempa metabolizmu w pracujących mięśniach 100-krotnie w stosunku do wartości spoczynkowych. Tempo metabolizmu uzależnione jest od czasu trwania i intensywności wysiłku.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) 1985 rok: wiek RMR kcal/24 h Mężczyźni: 3-10 (22,7x masa ciała)+ 495 10-18 (17,5 x masa ciała)+ 651 18-30 (15,3 x masa ciała)+ 679 30-60 (11,6 x masa ciała) + 879 60 (13,5 x masa ciała)+ 487 Kobiety: 3-10 (22,5 x masa ciała) +499 10-18 (12,2 x masa ciała) + 746 18-30 (14,7 x masa ciała)+ 496 30-60 (8,7 x masa ciała) + 829 60 (10,5 x masa ciała) + 596
Zadanie: Oblicz RMR dla: a)chłopca w wieku 15 lat i masie 65 kg b) Dziewczynki w wieku 13 lat i masie 50 kg c) Mężczyzny w wieku 70 lat i masie 80 kg d) Kobiet w wieku 25 lat i masie 62 kg e) Siebie
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) 1985 rok: Mężczyzna : 20 lat i masa ciała 70kg (15,3 x 70 kg)+ 679 = 1750 kcal/24h Kobieta: 20 lat i masa ciała 60kg (14,7 x 60kg)+ 496 = 1378 kcal/24h
Wielkość dobowego wydatku energetycznego Mężczyzna ( 70kg ) Kobieta (58 kg) Aktywność Czas [h] Kcal/min Całkowita Kcal/min Całkowita Sen lub pozycja leżąca Pozycja siedząca Pozycja stojąca 8 1,1 528 1,0 480 7 1,5 630 1,1 462 5 2,5 750 1,5 450 Chodzenie 2 3,0 360 2,5 300 Inne 2 4,5 540 3,0 360 2808kcal 2052kcal
Wydatek energetyczny Energia metaboliczna + Energia przyjmowana z pokarmem Jest większa niż Wydatek energii Bilans dodatni (zwiększenie masy ciała)
Mężczyzna 75kg, siedzący tryb życia : podaż energii wynosi 2600kcal/24h, rzeczywiste zapotrzebowanie 2400kcal/24h Utrata 1kg tkanki tłuszczowej wymaga deficytu 7700 kcal Dzień Tydzień Obniżenie masy ciała 1. Deficyt energetyczny 500kcal 3500 kcal 1kg / 2tygodnie 2. Dieta 800kcal 1600kcal -deficyt 1,5 kg / tydzień 3. Głodówka 2kg /tydzień
Zadanie: Jaki będzie przyrost masy ciała 70 kg, 36 letniego mężczyzny jeżeli podaż energii zwiększy się o 200 kcal dziennie: Podaj wynik takiego odżywiania po: 30 dniach 180 dniach 1 roku
1. Wydatek energetyczny Energia metaboliczna + Energia przyjmowana z pokarmem Jest mniejsza niż Wydatek energii Bilans ujemny (zmniejszenie masy ciała)
Mężczyzna 75kg, siedzący tryb życia : rzeczywiste zapotrzebowanie 2400kcal/24h, podaż 2600kcal Dzień Tydzień Miesiąc Rok 1. Podaż +200kcal 200kcal +1400 ok.1kg 9,5kg
Zadanie: Jaki będzie spadek masy ciała 65 kg, 25 letniej kobiety jeżeli podaż energii zmniejszy się o 200 kcal dziennie: Podaj wynik w/w diety po: 30 dniach 180 dniach 1 roku
Dziękuje ĆWICZENIE VI KOMPONENTY CIAŁA A WYDATEK ENERGETYCZNY I WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA