SPIS TREŚCI Zabawy słowem Nazywamy uczucia... 5 Zabawy brzmieniem słowa... 9 Zabawy znaczeniem słowa... 12 Szukamy podobieństw. Porównanie... 14 Zabawy brzmieniem słowa. Rym... 17 Różne formy wypowiedzi Za pomocą jakich znaków się porozumiewamy?... 20 Jak się wypowiadać stosownie do sytuacji?... 22 Jak precyzyjnie zadawać pytania?... 26 Jak zapisać rozmowę?... 28 Jak poprawnie zapisać adres?... 30 Jak zachęcić do przeczytania książki?... 31 Jak zwięźle przekazać informację?... 33 Jak barwnie opowiadać?... 35 Jak napisać list?... 38 Jak umieścić dialog w tekście?... 42 Jak opisać osobę?... 45 Jak napisać opowiadanie?... 48 Czytanie ze zrozumieniem Kodeks ucznia... 52 Metody zapamiętywania... 53 Zakupy... 57 Nauka o języku Głoska a litera... 58 Samogłoski i spółgłoski... 64 Sylaba i wyraz, funkcje litery i wsylabie... 66 Tworzenie wyrazów. Rodzina wyrazów... 70
Ortografia Pisownia wyrazów z rz wymiennym... 72 Pisownia wyrazów z ó wymiennym... 77 Przenoszenie wyrazów do następnej linijki... 81 Pisownia wyrazów z ż wymiennym... 84 Pisownia wyrazów z ch wymiennym... 89 Ch przed spółgłoskami, po s oraz na końcu wyrazu... 93 Pisownia rz po spółgłoskach p, b, k, g, t, d, ch, j, w... 97 Pisownia ż wcząstkach:ża-, żo-, żu-, ży-... 101 Schematy... 107! informacja, którą trzeba zapamiętać baczny obserwator wskazówki ułatwiające wykonanie zadania; wzory wypowiedzi pisemnych zadania trudniejsze zadania, przy których rozwiązywaniu należy skorzystać z dodatkowych źródeł informacji, np. słowników, internetu
42 Różne formy wypowiedzi Jak umieścić dialog w tekście? 1. Ponumeruj fragmenty tak, aby powstał uporządkowany tekst.! Kiedy smok ujrzał barana, wnet go pożarł. Po chwili wściekle zaryczał, że pali go w brzuchu, jakby połknął żywy ogień. Powlókł się w stronę Wisły, mrucząc, że zaraz go ugasi. Tam na potwora czekał szewczyk i zachęcał go, by pił jak najwięcej. Smok z każdym łykiem robił się coraz grubszy i grubszy, aż wreszcie zaryczał przeraźliwie i pękł. Król się zastanawiał, jak uwolnić miasto od smoka i przywrócić szczęście w państwie. Ogłosił, że kto zabije potwora, dostanie królewnę za żonę. Natychmiast jego najlepszy rycerz złożył obietnicę, że pokona poczwarę. Król się ucieszył, że znalazł się śmiałek, który spróbuje uratować królestwo. Niestety, ani temu rycerzowi, ani innym, którzy się zjeżdżali ze wszystkich stron świata, nie udało się tego dokonać. Gdy ujrzeli to mieszczanie, porwali Skubę w ramiona. Krzyczeli, że jest ich wybawcą i że nareszcie przywrócił spokój w królestwie. Zaprowadzono go do króla, a ten, zgodnie z obietnicą, oddał Skubie swą córkę za żonę. Żył w mieście ubogi szewczyk Skuba. On także myślał nad tym, jakby zgładzić smoka. Któregoś dnia przyszedł mu do głowy pewien pomysł. Wziął skórę barana, napchał ją wełną, siarką i smołą, a potem równiutko zszył dratwą. Wieczorem wybrał się pod jamę smoka i gromkim głosem zakrzyknął, by poczwara wylazła z groty. Zaspane smoczysko zaryczało groźnie, że zaraz pożre tego, kto mu zakłóca spokój. Na wzgórzu nad Wisłą, co je Wawelem zwano, stał zamek króla Kraka, o którym poddani mówili, że to dobry, mądry i sprawiedliwy władca. Inni dodawali, że żyje im się dobrze, bo ziemie w państwie Kraka są żyzne, w lasach roi się od zwierzyny, a w rzekach nie brakuje ryb. Pewnego dnia na stolicę spadło ogromne nieszczęście. Królewski herold obwieścił poddanym pojawienie się smoka, który zionie ogniem, porywa bydło,anawetludzi.strasznypotwórzamieszkał w ciemnej grocie pod zamkiem. Akapit to fragment tekstu wyodrębniony graficznie, stanowiący całość treściową.
43 Jak umieścić dialog w tekście? 2. a) Dopasuj rysunki do akapitów. Wpisz odpowiednie numery u dołu każdego rysunku. b) Wpisz w dymkach wypowiedzi bohaterów. P4z1 str. 43 13 kwietnia 2012 godz. 8:27
44 Różne formy wypowiedzi Aby umieścić dialog (lub pojedyncze wypowiedzi bohaterów) w tekście,po słowach narratora, który zapowiada wypowiedź bohatera, należy postawić dwukropek. Następnie po myślniku przytaczamy słowa bohatera. słowa bohaterów Na wzgórzu nad Wisłą, co je Wawelem zwano, stał zamek króla Kraka, o którym poddani mówili: To jest dobry, mądry i sprawiedliwy król. Inni przyznawali im rację i dodawali: Żyje nam się dobrze, bo ziemie w państwie Kraka są żyzne, w lasach roi się od zwierzyny, a w rzekach nie brakuje ryb. słowa narratora 3. Przekształć wybrany akapit opowieści o smoku wawelskim z ćwiczenia 1. według powyższego wzoru. Możesz wykorzystać wypowiedzi bohaterów z ćwiczenia 2.
45 Jak opisać osobę? Jak opisać osobę?! Opis postaci to dłuższa wypowiedź, w której przedstawiamy przede wszystkim czyjś wygląd. Opisujemy zwłaszcza to, co jest dla tej postaci charakterystyczne, co wyróżnia ją spośród innych. Opis postaci najczęściej składa się z: części wstępnej, która zawiera ogólne informacje o opisywanej osobie (na przykład jak się nazywa, kim jest, jak ją poznaliśmy); rozwinięcia, w którym zapisujemy szczegółowe informacje na temat opisywanej osoby; zakończenia, gdzie możemy wyrazić swoją opinię na temat tej postaci. 1. Przyjrzyj się uważnie ilustracjom, a następnie wpisz do tabeli informacje dotyczące wyglądu przedstawionych osób. Paweł Marianna Julia twarz czoło brwi oczy nos usta włosy P4z1 str. 45 13 kwietnia 2012 godz. 8:27
46 Różne formy wypowiedzi 2. Spośród podanego słownictwa wybierz i wypisz te określenia, które twoim zdaniem najlepiej opisują przedstawione postaci. wysportowana smukła muskularna zgrabna szczupła tęga nienaganna wspaniała dziewczęca koścista postawna mocna atletyczna drobna pulchna masywna kształtna barczysta Paweł Marianna Julia 3. W co są ubrane osoby z poprzednich ćwiczeń? Wypisz elementy ubioru wraz z ich określeniami (kolor, materiał, na przykład czerwony szalik z grubej wełny). Ubiór Paweł Marianna Julia
Jak opisać osobę? 47 4. Wybierz jedną osobę z poprzednich ćwiczeń i ją opisz. Posłuż się słownictwem, które już poznałaś/poznałeś. Możesz wykorzystać podane poniżej wyrazy w odpowiednich formach. wyglądać przypominać uśmiechać się być mieć błyszczeć marszczyć się zarysowywać się odznaczać się wyróżniać się charakteryzować się widać WSTĘP: 1.akapit ogólnaprezentacja postaci, informacje o tym, jak się nazywa, kim jest, ile ma lat ROZWINIĘCIE: 2. akapit ogólny wygląd, informacje między innymi o sylwetce, wzroście, budowie ciała 3. akapit informacje między innymi o twarzy (cera, kształt nosa, ust, brwi, kolor oczu), włosach, fryzurze 4. akapit opis ubioru ZAKOŃCZENIE: 5. akapit podsumowanie, na przykład odpowiedzi na pytania: czy chciałabyś/chciałbyś spotkać tę osobę?, dlaczego?; jakie robi na tobie wrażenie?