Zatrudnienie osób b niepełnosprawnych nosprawnych na otwartym rynku pracy. Uwarunkowania systemowe Instytut Spraw Publicznych Warszawa - 3.04.2009. Systemy orzecznictwa i rehabilitacji zawodowej dr inż.. Andrzej Barczyński Politechnika Częstochowska Częstochowa
Cel prezentacji: Wskazanie zagrożeń o charakterze systemowym dla efektywnych relacji między orzecznictwem, formą aktywizacji i zasadami wspierania finansowego. 2
TEZA: Wyniki badań,, analizy i obserwacje skłaniaj aniają do stwierdzenia, że e na obecną sytuację osób b niepełnosprawnych nosprawnych w ich aktywizacji zawodowej, jednym z istotnych czynników w wpływu jest brak spójności pomiędzy systemem orzekania o niepełnosprawno nosprawności a systemem wspierania aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych. nosprawnych. 3
Model? 4
Polityka społeczna wobec niepełnosprawnych nosprawnych Głównym celem polityki społecznej wobec osób niepełnosprawnych nosprawnych staje się tworzenie warunków w dla usamodzielnienia się osoby niepełnosprawnej nosprawnej i jej maksymalne zintegrowanie się ze społecze eczeństwem oraz wyrównywanie wnywanie szans. Narzędziem tak sformułowanych owanych celów w polityki społecznej wobec osób b niepełnosprawnych nosprawnych jest między innymi tworzenie szans na pełne włąw łączenie się w życie społeczne poprzez wspieranie aktywności zawodowej i społecznej ecznej. 5
ZATRUDNIENIE PRACA ZAROBKOWA REHABILITACJA REHABILITACJA SPOŁECZNA REHABILITACJA ZAWODOWA OPIEKA MEDYCZNA WARSZTAT TERAPII ZAJĘCIOWEJ ZAKŁAD AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ ZAKŁAD PRACY CHRONIONEJ RELACJE POSTULOWANE RELACJE REALIZOWANE FIRMA NA OTWARTYM RYNKU Źródło: opracowanie własne. System rehabilitacji zwodowej I społecznej - postulowane I praktycznie realizowane 6 relacje pomiędzy elementami systemu
Np. Zalecenie nr R(92)6 Komitetu Ministrów Rady Europy z dnia 9 kwietnia 1992r.w sprawie spójnej polityki wobec osób b niepełnosprawnych. nosprawnych. Ludzie, których zdolność do pracy produktywnej jest ograniczona, lub którzy sąs tak cięż ężko poszkodowani, że okresowo lub stale nie sąs w stanie podjąć pracy w normalnym środowisku pracy, powinni znaleźć zatrudnienie w środowisku chronionym. 11 7
Polityka wyrównywania wnywania szans powinna polegać na tworzeniu warunków umożliwiaj liwiających eliminację racjonalnie zdefiniowanych dodatkowych, powszechnych oraz indywidualnych barier,, dla pełnoprawnego funkcjonowania osoby niepełnosprawnej nosprawnej w życiu społecznym środowiska lokalnego. 8
Wyrównywanie szans Wyrównywanie szans to tworzenie warunków, w, w których ludzie o podobnym wykształceniu, doświadczeniu i talentach mogą osiągn gnąć podobne sukcesy.
Stan systemu? 10
11
12
13
14
15
Konsekwencje wdrażanych anych zmian? 16
Mając c na względzie skuteczność rozwiąza zań, warunki wsparcia finansowego rehabilitacji zawodowej niepełnosprawnych nosprawnych można analizować z perspektywy: zgodności preferencji finansowych z deklarowaną polityką społeczn eczną państwa wobec niepełnosprawnych, nosprawnych, realizacji motywacyjnej funkcji dofinansowań dla zatrudniania niepełnosprawnych, nosprawnych, stopnia skomplikowania regulacji prawnych, stabilności regulacji prawnych, relacji pomiędzy wysokości cią wsparcia a realnymi podwyższonymi kosztami. stopnia skomplikowania procedur pozyskiwania i rozliczania wsparcia, 17
18
19
20
21
Analiza wskaźnikowa usprawnia ocenę skuteczności ci systemu wsparcia finansowego aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych nosprawnych na każdym etapie jego funkcjonowania. 14 22
23
24
25
Problemy? Rekomendacje 26
Zatrudnienie wynika z przyjaznego zbiegu: warunków w otoczenia, woli pracodawcy i woli pracownika. Warunek dotyczy w równym r stopniu osoby pełnosprawnej jak i niepełnosprawnej. nosprawnej. 27
28
PROBLEMY: Orzecznictwo dla celów w zatrudnieniowych powinno uwzględnia dniać ocenę niepełnosprawno nosprawności z punktu widzenia wpływu niepełnosprawno nosprawności na potrzebę zapewnienia opieki medycznej w miejscu pracy, możliwo liwości wykonywania zadań zawodowych (jakość pracy, wydajność ść) ) z wsparciem zachowującym cym racjonalny wymiar organizacyjny i finansowy. Warunek ten ma szczególne znaczenie dla wskazania miejsca zatrudnienia lub rehabilitacji (otwarty rynek, zakład ad pracy chronionej, zakład ad aktywizacji zawodowej, warsztat terapii zajęciowej). 29
Pytania: Czy system wspierania finansowego aktywizacji zawodowej osób b niepełnosprawnych nosprawnych jest spójny z deklarowaną polityką społeczn eczną państwa wobec niepełnosprawnych? nosprawnych? Czy obecnie obowiązuj zujące rozwiązania zania w zakresie orzecznictwa sprzyjają właściwemu przebiegowi procesu rehabilitacji zawodowej? Czy obecny system finansowania aktywizacji zawodowej osób b niepełnosprawnych nosprawnych sprzyja rozwojowi zainteresowania pracodawców w zatrudnianiem osób niepełnosprawnych? nosprawnych? Jakie sąs najistotniejsze bariery ograniczające ce zainteresowanie pracodawców w otwartego rynku zatrudnianiem osób b niepełnosprawnych? nosprawnych? Czy możliwa jest realizacja zatrudnienia chronionego w firmach realizujących strategie biznesowe? 30
31
32
16.000 14.000 12.834 14.448 15.440 14.280 16% 14% 12.000 12.621 12,0 11.900 Liczba zatrudnionych 12% 10.000 8.000 9,3 8,6 8,0 9.600 8.944 10% 8% 6.000 4.000 6,0 Udział % w populacji pracowników zpch 5,0 4,8 4,3 6% 4% 2.000 Rys. 6. Zatrudnienie w zpch osób niepełnosprawnych z grupy upośledzenie umysłowe w latach 1995-2002 2% 33 1995 96 97 98 99 00 01 2002