Zatrudnienie osób niepełnosprawnych perspektywy wzrostu

Transkrypt

1 Scenariusz do indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI) z kluczowymi przedstawicielami organizacji pozarządowych, fundacji i stowarzyszeń aktywnie zajmujących się rehabilitacją społeczną i zawodową osób h Narzędzie przygotowane w ramach projektu Zatrudnienie osób h perspektywy wzrostu Projekt współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Warszawa 2013

2 Skróty używane w tekście: ON: osoba niepełnosprawna OPS: Ośrodek Pomocy Społecznej PUP: Powiatowy Urząd Pracy ZAZ: Zakład Aktywności Zawodowej ZPCh: Zakład Pracy Chronionej [WŁĄCZYĆ NAGRYWANIE] TEMAT KWESTIE SZCZEGÓŁOWE (PYTANIA) UWAGI Cele i zakres działalności organizacji pracodawcami z otwartego rynku pracy Jakimi działaniami zajmuje się Państwa organizacja? Czy państwa organizacja prowadzi działalność gospodarczą? Jeśli tak: Jakiego rodzaju jest to działalność (branża)? Czy współpracują Państwo z firmami z otwartego rynku pracy w zakresie zatrudniania osób h? Czy chcieliby Państwo takiej współpracy? Na czym powinna polegać współpraca firm z otwartego rynku pracy z organizacjami, stowarzyszeniami, fundacjami działającymi na rzecz ON? Na czym ta współpraca polega? Czy są Państwo zadowoleni z tej współpracy? Jakie zmiany powinny nastąpić w ramach współpracy firm z otwartego rynku pracy z organizacjami, stowarzyszeniami, fundacjami działającymi na rzecz ON? firmami interesuje nas wyłącznie w kontekście zawodowej ON a nie np. fundowania paczek na święta czy sponsorowania imprez.. 2

3 pracodawcami z chronionego rynku pracy - ZPCh pracodawcami z chronionego rynku pracy - ZAZ Czy współpracują Państwo z Zakładami Pracy Chronionej w zakresie zatrudniania osób h? Czy chcieliby takiej współpracy? Na czym powinna polegać? Na czym ta współpraca polega? Czy są Państwo zadowoleni z tej współpracy? Jeśli tak, to Jakie zmiany powinny nastąpić w ramach współpracy Zakładów Pracy Chronionej z organizacjami, stowarzyszeniami, fundacjami działającymi na rzecz ON? Czy współpracują Państwo z Zakładami Aktywności Zawodowej w zakresie zatrudniania osób h? Czy chcieliby takiej współpracy? Na czym powinna polegać? Na czym ta współpraca polega? Czy są Państwo zadowoleni z tej współpracy? Jeśli tak, to Jakie zmiany powinny nastąpić w ramach współpracy Zakładów Aktywizacji Zawodowej z organizacjami, stowarzyszeniami, fundacjami działającymi na rzecz ON? ZPCh interesuje nas wyłącznie w kontekście zawodowej ON. ZAZ interesuje nas wyłącznie w kontekście zawodowej ON. 3

4 Działalność w zakresie zawodowej osób h poszukiwanie pracy dla ON Działalność w zakresie zawodowej osób h szkolenia zawodowe Czy pomagają Państwo osobom niepełnosprawnym w poszukiwaniu pracy? Jakim kategoriom osób h Państwo pomagają (rodzaj i stopień niepełnosprawności)? Czy zdarza się Państwu wyszukiwać oferty pracy i proponować pracodawcom poszukującym pracowników zatrudnienie osoby niepełnosprawnej? Kiedy, w jakiej sytuacji zdarzyło się Państwu proponować pracodawcom zatrudnienie ON? Czy pracodawcy są takimi kandydatami zainteresowani? Jeśli pracodawcy nie są zainteresowani, to: Czy zdarza się Państwu informować pracodawcę o możliwościach uzyskania dofinansowań i refundacji z tytułu zatrudnienia osób h? - Komu? - - W jakich okolicznościach? Czy Państwa organizacja zajmuje się organizowaniem szkoleń zawodowych dla osób h? Jeśli nie, to Jeśli tak, to Jakich kierunków i form kształcenia dotyczyły? Czy Państwa organizacja zajmuje się wyszukiwaniem szkoleń zawodowych dla osób h? Jeśli nie, to Jeśli tak, to Jakich kierunków i form kształcenia dotyczyły? Dopytać szczegółowo o ON, którym pomagano.. Pytania dla NGO, które w jakikolwiek sposób pomagają ON w poszukiwaniu pracy lub kontaktują się z pracodawcami 4

5 ośrodkami pomocy społecznej Komu proponowaliście Państwo udział w szkoleniach zawodowych? - stopień i charakter niepełnosprawności, - poziom wykształcenia, - posiadane kwalifikacje zawodowe Czy osoby niepełnosprawne zakończyły te szkolenia? Kim były osoby, które nie ukończyły szkoleń? Czy osoby te znalazły dzięki tym szkoleniom pracę? Czy uwzględniane były podczas organizacji tych szkoleń potrzeby osób h wynikające z uszkodzenia organizmu? Czy współpracują Państwo z ośrodkami pomocy społecznej w zakresie zatrudniania osób h? Czy chcieliby takiej współpracy? Na czym powinna polegać? Na czym ta współpraca polega? Czy są Państwo zadowoleni z tej współpracy? Jakie zmiany powinny nastąpić w ramach współpracy z OPS na rzecz ON? Pytamy jeśli organizacja wyszukiwała lub sama organizowała szkolenia zawodowe dla ON. Dopytać szczegółowo o ON, którym proponowano szkolenia oraz tych którzy wzięli w nich udział. Np. specyficzne materiały szkoleniowe (np. niewidomi), lokalizacja umożliwiająca dotarcie (np. na wózku) itp. OPS interesuje nas wyłącznie w kontekście zawodowej ON. Formy współpracy z naciskiem na inne formy, poza pracami społecznie użytecznymi. 5

6 powiatowymi urzędami pracy Czy współpracują Państwo z PUP w zakresie zatrudniania osób h? Czy chcieliby takiej współpracy? Na czym powinna polegać? Na czym ta współpraca polega? Czy są Państwo zadowoleni z tej współpracy? Jakie zmiany powinny nastąpić w ramach współpracy z PUP na rzecz ON? PUP interesuje nas wyłącznie w kontekście zawodowej ON. 6

7 Ocena działań PUP w obszarze zawodowej osób h Zatrudnienie osób h w organizacji/funda cji /stowarzyszeniu Jak oceniają Państwo działania podejmowane przez PUP, których celem jest aktywizacja zawodowa osób h? Czy, Pana(i) zdaniem, usługi świadczone przez PUP osobom niepełnosprawnym usprawniłoby wprowadzenie mobilnych centrów obsługi w gminach? Jeśli tak to: W jaki sposób powinny działać takie centra? Kto powinien koordynować ich pracę? Czy w Państwa organizacji są zatrudnione osoby niepełnosprawne? Jeśli tak to: Czy w ciągu ostatniego roku starali się Państwo o pomoc na zatrudnianie osób h? Jeśli tak to: O jaką pomoc się Państwo ubiegali? Czy otrzymali ją Państwo? Dlaczego Jeśli nie starali się o pomoc, to: Zadaniem mobilnych centrów byłoby wykonywanie usługi pośrednictwa pracy czyli przyjmowanie zgłoszeń do pracy od ON jak i przyjmowanie ofert pracy od przedsiębiorców. Centra informowałyby również ON o ich prawach i obowiązkach jako osób poszukujących pracy i bezrobotnych. Informowałyby również pracodawców o dostępnych dla nich usługach i instrumentach rynku pracy, związanych z zatrudnieniem ON. 7

8 Dostosowanie organizacji do potrzeb osób h - pomieszczenia Dostosowanie organizacji do potrzeb osób h - personel Czy wszystkie budynki i pomieszczenia, znajdujące się w Państwa dyspozycji są przystosowane do obsługi osób h? Jakie ułatwienia zostały wprowadzone? Czy osoby pomagające osobom niepełnosprawnym posiadają dodatkowe umiejętności lub wiedzę przydatną w tej pracy? Proszę podać jakie to są umiejętności i formy kształcenia, na których je uzyskali. Czy te umiejętności są wystarczające do tego, aby bez przeszkód móc pomagać osobom niepełnosprawnym? Jakich umiejętności i wiedzy im brakuje? Jeśli respondent nie wymieni spontanicznie, należy dopytać konkretnie, np. o podjazdy dla wózków, niwelacja krawężników, przystosowane toalety, specjalne windy itp. ułatwienia. np. kurs języka migowego, kurs przygotowujący do pracy z osobami upośledzonymi umysłowo, ukończony kierunek studiów itp. 8

9 Osoby niepełnosprawne i ich stosunek do pracy widziani oczami przedstawicieli organizacji pozarządowych Jak ogólnie rzecz biorąc - oceniają Państwo postawy osób h w stosunku do pracy? Czy postawy osób h wobec pracy są zróżnicowane ze względu na stopień i rodzaj niepełnosprawności, wiek, płeć, sytuacje rodzinną, miejsce zamieszkania? Na czym polega to zróżnicowanie? Czy ON są roszczeniowe? Czego dotyczą te roszczenia? Czy w Państwa ocenie - kwalifikacje ON odpowiadają potrzebom rynku pracy? Czy istnieją różnice w gotowości podjęcia pracy pomiędzy osobami niepełnosprawnymi, które posiadają rentę z tytułu niezdolności do pracy z ZUS, rentę socjalną oraz osobami które renty nie posiadają? Jeśli tak to: Czym są spowodowane te różnice? Czy wśród osób pobierających rentę występuje obawa o utratę renty? Jeśli tak to: Czy wynika ona z przekonania że już samo podjęcie pracy może być czynnikiem ryzyka, czy też dopiero uzyskiwanie pewnego poziomu dochodów? Jakiego? Czy osoby niepełnosprawne mają orientację od jakiego poziomu dochodów ich renta może być zmniejszona lub zawieszona? Czy wiedza ta jest zróżnicowana np. ze względu na stopień i rodzaj niepełnosprawności, wiek, płeć, sytuację rodzinną, miejsce zamieszkania? Na czym polega to zróżnicowanie wiedzy posiadanej przez ON? 9

10 Percepcja stosunku pracodawców do zatrudniania osób h Ocena istniejącego systemu wsparcia zatrudnienia osób h Czy, Państwa zdaniem, pracodawcy obawiają się zatrudniania osób h? Czego konkretnie obawiają się pracodawcy? Czy - w Państwa ocenie - obawy pracodawców oparte są na ich doświadczeniach, czy też dominują tutaj stereotypy? Jeśli opierają się na stereotypach, to: Na czym polegają stereotypy dotyczące ON? Co, Pana(i) zdaniem, należałoby zrobić, żeby zmienić podejście pracodawców do zatrudniania osób h? Czy należałoby zmienić zasady dofinansowania zatrudnienia osób h? Jakie wprowadzić zmiany? Czy należałoby wprowadzić inne formy zachęt? Jakie? Jak ogólnie rzecz biorąc - oceniają Państwo istniejący system wsparcia zatrudnienia osób h? Które rozwiązania Państwa zdaniem działają najlepiej, a które najgorzej? Które należałoby zmienić w przekroju refundacji i dofinansowania? Czy Państwa zdaniem następujące rozwiązania sprzyjają zatrudnianiu osób h: Możliwość uzyskania dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego Jeśli nie: Co, Pana(i) zdaniem, należałoby zmienić, aby zachęcić pracodawców do zatrudnienia ON? Możliwość otrzymania zwrotu kosztów przystosowania stanowiska pracy Jeśli nie: Co, Pana(i) zdaniem, należałoby zmienić, aby zachęcić pracodawców do zatrudnienia ON? Wręczyć respondentowi kartę z informacjami dla uczestników wywiadów dotyczącymi rozwiązań prawnych mających na celu wyrównanie szans osób h na rynku pracy. Proszę poprosić, aby respondent uzasadnił swoją odpowiedź i w przypadku każdego z rozwiązań dopytać, co należałoby 10

11 Możliwość uzyskania zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej Jeśli nie: Co, Pana(i) zdaniem, należałoby zmienić, aby zachęcić pracodawców do zatrudnienia ON? zdaniem respondenta zmienić, aby zachęcić pracodawców do zatrudnienia osób h Możliwość uzyskania zwrotu kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego Jeśli nie: Co, Pana(i) zdaniem, należałoby zmienić, aby zachęcić pracodawców do zatrudnienia ON? Możliwość uzyskania zwrotu kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy Jeśli nie: Co, Pana(i) zdaniem, należałoby zmienić, aby zachęcić pracodawców do zatrudnienia ON? Czy Państwa zdaniem możliwość obniżenia wpłat na PFRON w związku z zakupem towarów lub usług od firmy osiągającej określony wskaźnik zatrudnienia osób h jest czynnikiem sprzyjającym zatrudnianiu osób h? Jeśli nie: Co, Pana(i) zdaniem, należałoby zmienić, aby zachęcić pracodawców do zatrudnienia ON? Czy możliwość obniżenia wymaganego wskaźnika zatrudnienia osób h poprzez zatrudnianie osób mających pewne schorzenia specjalne jest rozwiązaniem atrakcyjnym dla pracodawców? Jeśli nie: Co, Pana(i) zdaniem, należałoby zmienić, aby zachęcić pracodawców do zatrudnienia ON? A jakie zmiany istniejącego systemu wsparcia zatrudnienia osób h mogłyby zachęcić Pana(i) organizację do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej? 11