Muzeum Historii Polski ul. Hrubieszowska 6a 01-209 Warszawa

Muzeum Historii Polski ul. Hrubieszowska 6a 01-209 Warszawa Tel.: (022) 211 90 02 Fax.: (022) 211 90 33 e-mail: biuro@muzhp.pl w w w. m u z h p. p l

Muzeum Historii Polski 2007

Szanowni Paƒstwo! W dobie, kiedy jednym z najcz Êciej odmienianych s ów jest nowoczesnoêç, zajmowanie si historià nie jest rzeczà oczywistà. Jako Muzeum Historii Polski próbujemy pokazaç, e nowoczesnoêç i tradycja nie sà wykluczajàcymi si wartoêciami i jesteêmy przekonani, e w programach realizowanych w 2007 roku to nam si uda o. Âwiadczà o tym m.in. t umy uczestników naszych najwi kszych imprez popularyzacyjnych: Pikniku historycznego w czerwcu i drugiej edycji projektu Przystanek Niepodleg oêç w listopadzie. W minionym roku przeprowadziliêmy szereg inicjatyw naukowych, jak choçby konferencja w Jadwisinie, podsumowujàca dorobek historiografii minionego 18-lecia. Wreszcie z powodzeniem podj liêmy szereg akcji na rzecz promocji polskiego dziedzictwa historycznego za granicà. S u y temu Êwiatowy Kongres Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski wspó organizowany z PTH czy projekt Polish Paths to Freedom w londyƒskim Imperial War Museum. Wymieniam tylko niektóre z naszych projektów, a pokazujà one, e wiele celów zwiàzanych z popularyzacjà, edukacjà i badaniami naukowymi udaje nam si ju dziê skutecznie realizowaç. Jednak najpowa niejszym wyzwaniem, które wcià stoi przed nami, jest budowa sta ej siedziby Muzeum. W najbli szych miesiàcach zamierzamy og osiç konkurs architektoniczny i mam nadziej, e w kolejnych sprawozdaniach b dziemy mogli og aszaç dalsze post py prac architektonicznych i budowlanych. Z wyrazami szacunku, Dyrektor Muzeum Historii Polski 3 MUZEUM HISTORII POLSKI

MUZEUM HISTORII POLSKI Muzeum Historii Polski zosta o powo ane w maju 2006 roku. Naszà misjà jest budzenie zainteresowania historià Polski przy wykorzystaniu nowoczesnych form muzealnych i edukacyjnych oraz promocja polskiego dziedzictwa historycznego. Muzeum od chwili powo ania przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi wiele projektów popularyzatorskich, edukacyjnych i kulturalnych, adresowanych szczególnie do m odzie y, rodzin oraz odbiorców za granicà. 4 Zespó Muzeum pracuje nad stworzeniem atrakcyjnej ekspozycji wykorzystujàcej nie tylko tradycyjne muzealia, ale równie repliki, multimedia i instalacje interaktywne. Powo ane zosta y grupy robocze wybitnych historyków, historyków sztuki oraz plastyków. Przysz a ekspozycja Muzeum Historii Polski b dzie ukazywaç najwa niejsze wàtki historii naszego kraju: dzieje polityczne, w tym zw aszcza tradycje parlamentarne, dorobek kultury, nauki, techniki i przejawy ycia codziennego. W 2008 r. przewidywane jest przeprowadzenie konkursu architektonicznego na budow sta ej siedziby Muzeum. M U Z E U M H I S T O R I I P O L S K I Westerplatte. Muzeum Historii Polski w listopadzie 2007 r. rozpocz o równie prac nad odrestaurowaniem zabytkowych obiektów na Westerplatte i stworzeniem ekspozycji dotyczàcej polskiego udzia u w II wojnie Êwiatowej. Efektem tego ma byç powstanie oddzia u Muzeum Westerplatte.

G ÓWNE PROJEKTY MUZEUM HISTORII POLSKI I PIKNIK HISTORYCZNY Piknik Historyczny by festynem, który przyciàgnà uczestników ró nych generacji. Mo na by o bawiç si, a jednoczeênie wzbogaciç swojà wiedz na temat historii Polski. Gry i zabawy plenerowe, warsztaty, konkursy, taƒce i muzyka wype nia y ca à imprez. W ramach I Pikniku Historycznego (10 czerwca 2007 r. na Polu Mokotowskim w Warszawie) przygotowane zosta y dla uczestników imprezy: n Festiwal Muzealny (35 muzeów z kraju zaprezentowa o swoje dokonania, ofert i projekty); Multimedialna wystawa MHP, a na niej ciekawe instalacje interaktywne i konkursy, w tym m.in. prezentacja nowoczesnych technik i sposobów prezentowania obiektów historycznych. n Smocze Królestwo i Starogród Êredniowieczne miasteczko, w którym najm odsi poznawali histori poprzez gry i zabawy. n W epok rycerskà wprowadzi a widzów Smocza Kom - pania, a Muzeum Opowiadaczy Historii zaprosi o do Êwiata baêni. n Na wszystkich czeka a Zabawa na dechach w atmosferze przedwojennych potaƒcówek i festynów, jakie w latach 20. i 30. XX w. urzàdzano na Saskiej K pie czy Bielanach, mo na by o nauczyç si taƒczyç walca, fokstrota, polki czy sztajerka. W trakcie Zabawy na dechach zagra y kapele: Praska, Czerniakowska oraz Czarne Motyle. n W ramach cyklu Klio w kuchni. Kultura kulinar - na dawnej Rzeczypospolitej przez ca y czas trwania imprezy prezentowane by y tradycyjne techniki wyrobu serów, a na degustacj staropolskiego sernika zaprosi goêci mistrz kuchni Karol Okrasa. n Na zakoƒczenie zagra a gwiazda wieczoru zespó Voo Voo. 5 I PIKNIK HISTORYCZNY

6 I PIKNIK HISTORYCZNY

7 I PIKNIK HISTORYCZNY

II PRZYSTANEK NIEPODLEG OÂå 11 listopada 2007 roku pod nazwà Przystanek Niepodleg oêç Muzeum Historii Polski po raz drugi przygotowa o nowatorski program àczàcy radosnà zabaw z popularyzacjà historii. Przystanek zgromadzi na Pl. Teatralnym w Warszawie dwudziestotysi cznà publicznoêç. W ramach imprezy: 8 n w atrakcyjny sposób pokazana zosta a historia Polski pod zaborami od upadku Rzeczypospolitej w XVIII w. do odzyskania wolnoêci w roku 1918. Ka dy móg wcieliç si w Polaków pod zaborami, bioràc udzia w wielkiej interaktywnej grze symulacyjnej Drogi do wolnoêci, opartej na konstrukcji labiryntu i prowadzàcej przez najwa niejsze wydarzenia z lat 1795 1918. n Zrealizowano akcje artystyczne zaprojektowane przez Marka Su ka. W jednej z nich (Polacy) uczestnicy mogli pozowaç do zdj cia jako wybitne postaci historyczne np. Fryderyk Chopin, Stefan Batory czy Boles aw Chrobry, a fotografie zosta y udost pnione uczestnikom na stronie www.muzhp.pl. Uczestnicy projektu Znak Or a mogli napisaç yczenia dla Polski. Przez ca y dzieƒ, na specjalnie przygotowanej makiecie, powstawa z o ony z tych yczeƒ obraz Bia ego Or a. II PRZYSTANEK NIEPODLEG OÂå

9 n Zorganizowany zosta wyjàtkowy Spacer Âladami 11 listopada prowadzony przez znanego varsavianist Jerzego S. Majewskiego. Ponad 350 uczestników pozna o miejsca zwiàzane z wydarzeniami listopada 1918 r. n Powsta a tematyczna jednodniówka JesteÊmy stylizowany druk, b dàcy oryginalnym przewodnikiem po stolicy oraz informatorem na temat wydarzeƒ 11 listopada w stolicy i zabytków z nimi zwiàzanych. n Przez ca y dzieƒ na amatorów starych pojazdów czeka a przeja d ka zabytkowym tramwajem. n Goràcà puentà II Przystanku Niepodleg oêç by koncert europejska prapremiera nowej p yty ANDANÇA Gra yny AuguÊcik i Paulinho Garcii. Koncert zosta niezwykle ciep o przyj ty przez widzów, a jego rejestracj przeprowadzi a TVP Kultura. II PRZYSTANEK NIEPODLEG OÂå

10 II PRZYSTANEK NIEPODLEG OÂå

11 Zespó Muzeum rozpoczà przygotowania do kolejnego Przystanku Niepodleg oêç (z okazji 90-lecia rocznicy powrotu Polski na map Europy). Jego g ównym elementem b dzie wystawa poêwi cona II Rzeczypospolitej na Zamku Królewskim w Warszawie (listopad 2008 - luty 2009). Poka emy najwa niejsze osiàgni cia 20-lecia mi dzywojennego, umo liwiajàc wglàd w ycie kulturalne, gospodarcze i naukowe oraz codziennoêç na tle wydarzeƒ politycznych. Wystawa wprowadzi zwiedzajàcych w atmosfer lat 20. i 30. XX wieku. II PRZYSTANEK NIEPODLEG OÂå

PROJEKT EDUKACYJNY ODWA MY SI BYå WOLNYMI 12 PROJEKT EDUKACYJNY Projekt edukacyjny Odwa my si byç wolnymi ma form ogólnopolskiego konkursu dla uczniów szkó ponadpodstawowych. Zosta a zakoƒczona I edycja. Uczestnicy przeprowadzali w asne badania nad losami lokalnych bohaterów, których aktywnoêç odegra a rol w procesie odzyskiwania niepodleg oêci w latach 1914 1922. Uczniowie docierali do miejsc zwiàzanych z wybranym bohaterem, szukali relacji Êwiadków, materia ów archiwalnych, robili ankiety. Do jury dotar o oko o 500 prac realizowanych przez kilkuosobowe zespo y. Muzeum opublikowa o najlepszà prac przygotowanà przez licealistów, przedstawiajàcà losy O. Kosmy Lenczowskiego, pierwszego kapelana Wojska Polskiego. Autorami sà uczniowie z liceum w S dziszowie Ma opolskim. Wystartowa a ju II edycja konkursu Odwa my si byç wolnymi zwiàzana z postaciami z okresu zaborów, którzy swojà dzia alnoêcià niepodleg oêciowà, kulturalnà, gospodarczà przyczynili si do zachowania polskoêci. Fina II. edycji w czerwcu 2008 r.

PROJEKTY MI DZYNARODOWE POLISH PATHS TO FREEDOM Muzeum Historii Polski organizuje wspólnie z Imperial War Museum w Londynie i przy wspó pracy z Filmotekà Narodowà przeglàd filmowy Polish Paths to Freedom. Celem projektu jest popularyzacja wiedzy o najnowszej historii naszego kraju za poêrednictwem kina. Festiwal jest adresowany do osób odwiedzajàcych jedno z najwi kszych i najbardziej presti owych muzeów historycznych na Êwiecie. Projekt sk ada si z trzech cz Êci. Pierwsza, First to Fight, zrealizowana we wrzeêniu i paêdzierniku 2007, pokazywa a Polsk okresu II wojny Êwiatowej. W ramach przeglàdu pokazane zosta y filmy fabularne i dokumentalne, odnoszàce si, m.in. do takich wydarzeƒ, jak obrona Westerplatte (Westerplatte Ró ewicza), dzia alnoêç Armii Krajowej (Akcja pod Arsena em omnickiego), wywózki na Wschód (Wszystko co najwa niejsze Gliƒskiego) czy zbrodni katyƒskiej (Las katyƒski oziƒskiego). Cennym uzupe nieniem przeglàdu okaza y si filmy archiwalne z lat 1939-1945 ze zbiorów Imperial War Museum oraz Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Zaprezentowano produkcje nakr cone na zamówienie Rzàdu RP na Uchodêstwie oraz archiwalne materia y brytyjskie, amerykaƒskie i niemieckie. 13 PROJEKTY MI DZYNARODOWE

Wa nym akcentem przeglàdu by a debata pod has em Who Was the Winner? The Second World War and its Consequences for Central Europe z udzia em, m.in. Anne Applebaum, Wojciecha Roszkowskiego i Adama Zamoyskiego. Zamierzeniem dyskusji by o pokazanie, na ile doêwiadczenia II wojny Êwiatowej kszta tujà ÊwiadomoÊç w dzisiejszej Europie. (6.10.2007 r., IWM, Londyn) 14 Festiwalowi towarzyszy projekt edukacyjny Muzeum Historii Polski Armia Andersa. Przedsi wzi cie wpisa o si w obchody Roku genera a Andersa og oszonego przez Senat RP w Polsce. Projekt mia przypomnieç goêciom Imperial War Museum postaç genera a W adys awa Andersa, dowódcy Armii Polskiej w ZSRR i II Korpusu Wojska Polskiego oraz losy jego o nierzy, a tak e ludnoêci cywilnej, wyprowadzonej przez niego z agrów Rosji Sowieckiej. ChcieliÊmy przywróciç genera owi Andersowi i jego o nierzom nale ne miejsce w ÊwiadomoÊci mieszkaƒców Londynu, gdzie wcià yjà niektórzy uczestnicy tych wydarzeƒ oraz ich potomkowie. OddaliÊmy g os samym bohaterom projektu zwiedzajàcy mogli spotkaç si z kombatantami, obejrzeç wystaw z mapami i zdj ciami, przeczytaç fragmenty dokumentów. (29 30.09.2007 r., IWM, Londyn) W roku 2008 planowane sà kolejne dwie cz Êci przeglàdu filmowego Za elaznà kurtynà (Behind the Iron Curtain) oraz Iskry Nadziei (Flames of Hope) poêwi cone okresowi 1945-89. PROJEKTY MI DZYNARODOWE

15 PROJEKTY MI DZYNARODOWE

I. KONGRES ZAGRANICZNYCH BADACZY DZIEJÓW POLSKI Muzeum Historii Polski wspó organizowa o wraz z Polskim Towarzystwem Historycznym I. Kongres Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski w Krakowie. Kongres zgromadzi ponad 600 specjalistów z zagranicy zajmujàcych si historià Polski i Europy Ârodkowej. Wydarzenie pos u y o lepszej wymianie informacji pomi dzy polskimi i zagranicznymi badaczami, czego efektem jest promocja kultury i historii Polski w Êwiecie. Kongres cieszy si du ym zainteresowaniem i b dzie organizowany co kilka lat. 16 W trakcie Kongresu zosta a wr czona po raz pierwszy nagroda Pro Historia Polonorum za najlepszà ksià k dotyczàcà historii Polski, wydanà w j zyku obcym w latach 2002-2006. Statuetk Galla Anonima otrzyma amerykaƒski historyk, Timothy Snyder. W nagrodzonej publikacji Sketches from a Secret War. A Polish Artist's Mission Liberate Soviet Ukraine (Yale 2005) ukaza fascynujàcà biografi Henryka Józewskiego, artysty, o nierza i jednego z twórców polityki polskiej wobec Ukrainy przed wojnà oraz dzia acza podziemia w czasie II wojny Êwiatowej. Przyznana zosta a tak e nagroda honorowa Pro Historia Polonorum za wybitny dorobek naukowy dla prof. Normana Daviesa. PROGRAM STYPENDIALNY PROJEKTY MI DZYNARODOWE Muzeum Historii Polski uruchomi o program stypendialny dla historyków zagranicznych zajmujàcych si dziejami Polski. Przewodniczàcym jury stypendialnego jest prof. Zofia Zieliƒska (Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego). Zamkni to pierwszà edycj programu, do którego zg oszono ponad 30 wniosków z ca ego Êwiata, od Rosji a po Australi. Wyniki zostanà og oszone w lutym 2008 roku. RODZINY ROZDZIELONE PRZEZ HISTORI Celem projektu jest zebranie pamiàtek listów, dokumentów, fotografii rodzin, które zosta y rozdzielone w czasie wojny, w okresie powojennym w latach 50., 60. XX w., czy podczas stanu wojennego. Poprzez indywidualne losy zamierzamy przeêledziç prze ycia polskich rodzin poczàwszy od wrzeênia 1939 roku, na które sk ada y si, m.in. emigracja, przesiedlenia, wywózki, przeêladowania polityczne. Na podstawie zebranych opowieêci Muzeum Historii Polski zorganizuje wystaw, która przedstawi dzieje wybranych osób i rodzin, fotografie, listy, dokumenty i pamiàtki. Ekspozycja b dzie wzbogacona o publikacj zawierajàcà materia y zebrane w trakcie realizacji projektu oraz przewidujemy powstanie jego wersji filmowej. Partnerem przedsi wzi cia jest, m.in. Fundacja Wspó pracy Polsko-Niemieckiej Pojednanie.

17 PROJEKTY MI DZYNARODOWE

RECOVERING FORGOTTEN HISTORY. THE IMAGE OF EAST CENTRAL EUROPE IN AMERICAN TEXTBOOKS PRZYWRACANIE ZAPOMNIANEJ HISTORII WIZERUNEK EUROPY ÂRODKOWO WSCHODNIEJ W AMERYKA SKICH PODR CZNIKACH AKADEMICKICH 18 Polsko-amerykaƒski projekt poêwi cony jest weryfikacji tekstów na temat historii Polski i Europy Ârodkowej w amerykaƒskich podr cznikach akademickich. Dzi ki konferencjom, które odby y si ju trzykrotnie, uda o si nawiàzaç wspó prac mi dzy polskimi i amerykaƒskimi historykami, autorami podr czników akademickich (m.in. J. Merriman, T. Weeks, J. McNeill, J. Moran Cruz) oraz ich wydawcami. Efektem dyskusji na temat obrazu historii Polski zawartego w ksià kach u ywanych na amerykaƒskich uczelniach jest wprowadzanie korekt i uzupe nieƒ do publikacji rozchodzàcych si cz sto w setkach tysi cy egzemplarzy. Zmiana i rozszerzenie treêci zawartych w podr cznikach na temat Polski ma zatem ogromne znaczenie dla wizerunku naszego kraju. Inicjatorem i wspó organizatorem projektu jest Instytut Przestrzeni Obywatelskiej i Polityki Spo ecznej przy WSHiP im. R. azarskiego, kierowany przez prof. Andrzeja Sulim Kamiƒskiego. PROJEKTY MI DZYNARODOWE

KONFERENCJE TRADYCJE PARLAMENTARNE W POLSCE Konferencja poêwi cona tradycjom parlamentarnym w Polsce. Uczestniczyli w niej doradcy metodyczni z ca ego kraju. Organizatorzy: Muzeum Historii Polski i Centralny OÊrodek Doskonalenia Nauczycieli za podstawowy cel przyj li konfrontacj aktualnego stanu badaƒ nad systemem parlamentarnym w dawnej Polsce ze stereotypami utrzymujàcymi si w szkolnej edukacji historycznej. (26 28.02.2007 r., Sulejówek) SPOJRZENIE W PRZESZ OÂå 19 Podsumowanie ostatnich 18 lat polskiej historiografii, poznanie aktualnego stanu badaƒ oraz g ównych kierunków prac badawczych to efekt konferencji naukowej Spojrzenie w przesz oêç. Sympozjum zgromadzi o ponad 120 historyków badaczy wszystkich epok dziejów Polski. Na zaproszenie Muzeum Historii Polski zjechali si przedstawiciele najbardziej presti owych oêrodków akademickich i naukowych. Efekt konferencji w postaci publikacji zawierajàcej referaty i g osy w dyskusji zostanie opublikowany w 2008 r. (25 26.10.2007 r., Jadwisin nad Zalewem Zegrzyƒskim) JAN PAWE II O POLSKIEJ KULTURZE Sesja naukowa Jan Pawe II o polskiej kulturze zorganizowana przez Muzeum Historii Polski i Centrum MyÊli Jana Paw a II w Warszawie by a podsumowaniem projektu badawczego Indeks cytowaƒ polskiej literatury i kultury w tekstach Jana Paw a II, przeprowadzonego przez MHP, którego celem by o zbadanie, jakie polskie dzie a i w jakich kontekstach przywo ywa Jan Pawe II w swoich wypowiedziach. W rezultacie powsta a baza cytatów z dzie papie a Polaka, zawierajàcych odniesienia do polskiej literatury i kultury. Po wyk adach odby a si dyskusja mi dzy obecnymi na sesji badaczami literatury, kultury, historii, filozofii i teologii. (16.11. 2007 r., Centrum Prasowe Foksal, Warszawa) KONFERENCJE

PUBLIKACJE PROJEKTY WYDAWNICZE WIELCY POLACY O DZIEJACH POLSKI 20 Seria publikacji Wielcy Polacy o dziejach Polski w swoich za o eniach ma zawieraç refleksje na temat historii Polski w utworach najwybitniejszych polskich pisarzy i myêlicieli. Pierwszà pozycjà z tej serii jest wybór myêli Jana Paw a II dokonany przez Paw a Zuchniewicza Wspólne dziedzictwo. Jan Pawe II o historii Polski. Obecnie Muzeum Historii Polski przygotowuje kolejne tomy tekstów wybitnych postaci polskiej kultury, m.in. Gombrowicza, Mickiewicza i S owackiego. POLSKA NA TLE EUROPY XVI XVII WIEKU PUBLIKACJE / PROJEKTY WYDAWNICZE Publikacja Polska na tle Europy XVI XVII wieku to efekt konferencji zrealizowanej przez Muzeum w 2006 r. Zasadniczym celem publikacji jest przedstawienie dyskusji specjalistów na temat sposobów rozumienia doêwiadczeƒ dziejowych z okresu XVI-XVII w. oraz ukazanie dróg ich interpretacji z perspektywy badaczy polskich i uczonych pochodzàcych z krajów wspó tworzàcych niegdyê Rzeczypospolità. Jej zawartoêç jest przeglàdem stanu aktualnych badaƒ, jak i efektem d ugoletniej pracy naukowej wybitnych uczonych. Mo e prowokowaç do dyskusji, inspirowaç do dalszych badaƒ naukowych oraz do wytyczania nowych wyzwaƒ badawczych. HISTORIA POLSKI Muzeum prowadzi prace przygotowawcze do wydania kilkutomowego podsumowania stanu wiedzy na temat historii Polski zawierajàcego, m.in. opis stanu badaƒ, komentowanà bibliografi, omówienie podstawowych tendencji interpretacyjnych. Publikacja b dzie z o ona z przekrojowych artyku ów dotyczàcych konkretnych epok i dziejów naszego kraju. W roku 2007 powo ano komitet redakcyjny, opracowano koncepcje tomów i rozpocz to tworzenie zespo u specjalistów, którzy napiszà artyku y.

ODBUDOWA DOMENY KRÓLEWSKIEJ W POLSCE 1504 1548 Reedycja Odbudowy domeny królewskiej w Polsce 1504 1548 autorstwa prof. Anny Sucheni-Grabowskiej, uznanego historyka polskiej nowo ytnoêci. Jedna z najwa niejszych, napisanych po II wojnie Êwiatowej prac dotyczàcych historii Polski nowo ytnej. MUZEA KOLEKCJE EKSPONATY We wspó pracy z Polskim Towarzystwem Historycznym i redakcjà WiadomoÊci Historycznych powstaje seria Muzea Kolekcje Eksponaty. Prezentuje wybrane miejsca na muzealnej mapie Polski oraz interesujàce rozwiàzania dydaktyczne, zwiàzane z eksponatami muzealnymi. Publikacje zamieszczane sà w WiadomoÊciach Historycznych czasopiêmie dla dydaktyków historii i wiedzy o spo eczeƒstwie. Do tej pory z tej serii ukaza y si publikacje dotyczàce: Muzeum Historii Polski, Muzeum Powstania Warszawskiego, piecz ci jako êród a historycznego, starych ksià ek kucharskich. CMENTARZE KRESOWE We wspó pracy z Niezale nà Gazetà Polskà zosta y wydane trzy wk adki poêwi cone najwa niejszym polskim nekropoliom, które sà wa nymi pomnikami dziedzictwa narodowego: Cmentarz Orlàt we Lwowie, Cmentarz yczakowski we Lwowie oraz Cmentarz Rossa w Wilnie. ISTORIK I CHUDO NIK Na 2008 r. planowane jest wydanie specjalnego numeru rosyjskiego kwartalnika poêwi conego historii i sztuce dotyczàcego relacji polsko-rosyjskich. Muzeum Historii Polski przygotowa o do tej publikacji teksty polskich historyków i intelektualistów, m.in. W odzimierza Boleckiego, Andrzeja Nowaka, Ewy Thompson. 21 PUBLIKACJE / PROJEKTY WYDAWNICZE

MUZEUM W SIECI STRONA INTERNETOWA www.muzhp.pl Na stronie mo na si zapoznaç z projektami Muzeum. Udost pniliêmy te kalendarz historyczny i baz ponad 300 polskich fabularnych filmów historycznych (od poczàtku 2008 r. poszerzonà o ok. 1500 filmów dokumentalnych). Nie ruszajàc si z domu mo na udaç si na wirtualnà wystaw, wziàç udzia w grze edukacyjnej lub obejrzeç galeri fotografii. PORTAL HISTORYCZNY polishhistory.pl 22 Portal polishhistory. pl jest kompendium informacji przydatnych w pracy naukowców zajmujàcych si historià Polski. Zawiera, m.in. bazy danych muzeów, bibliotek i oêrodków informacji naukowej w Polsce. BAZHUM MUZEUM W SIECI Na stronie www. polishhistory. pl dost pna jest bibliograficzna baza 50 najwa niejszych czasopism historycznych od poczàtku istnienia czasopiêmiennictwa historycznego w Polsce (BazHum). Baza zrealizowana przez MHP we wspó pracy z Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego jest u ytecznym narz dziem dla studentów i badaczy dziejów Polski. Umo liwia wszechstronne przeszukiwanie zawartoêci czasopism.

INNE PRAWDZIWA HISTORIA W RADIU JÓZEF Muzeum Historii Polski we wspó pracy z Radiem Józef realizuje cykl radiowych audycji Prawdziwa historia poêwi conych kontrowersjom wokó niektórych wydarzeƒ w historii Polski. Od paêdziernika 2007 roku powsta o pi ç nagraƒ, m.in. na temat liberum veto, Biskupina, poczàtków paƒstwa piastowskiego, króla Zygmunta Augusta, polskich kulinarnych zwyczajów wigilijnych. BLIZNY HISTORII Muzeum Historii Polski zorganizowa o wystaw multimedialnà Blizny historii towarzyszàcà pierwszej edycji Europejskich Spotkaƒ Teatralnych Bliscy Nieznajomi w Poznaniu. W Galerii Teatru Polskiego przedstawiono filmy i prezentacje na temat wa nych wydarzeƒ z XX-wiecznej historii Polski i Europy Wschodniej. 23 POWSTANIE WIELKOPOLSKIE ZAPOMNIANE ZWYCI STWO 1918 2007 W 89. rocznic wybuchu Powstania Wielkopolskiego, 27 grudnia 2007 r., Muzeum Historii Polski wraz ze Stowarzyszeniem Grupa Rekonstrukcji Historycznej 3 Bastion Grolman po raz drugi zorganizowa o w Poznaniu rekonstrukcje wydarzeƒ pod nazwà Powstanie Wielkopolskie Zapomniane Zwyci stwo 1918-2007. INNE

WYDARZENIA MULTIMEDIALNE HISTORIA NA EKRANIE 24 HISTORIA I FILM Kogo kr ci kino historyczne? to projekt obejmujàcy mi dzynarodowà konferencj na temat kina i historii, baz danych polskich filmów historycznych (filmy fabularne, a na poczàtku 2008 r. zostanie rozszerzona o filmy dokumentalne), publikacj ksià kowà i tematyczne przeglàdy filmowe. W ramach projektu, w lutym 2007 zorganizowany zosta we wspó pracy z Filmotekà Narodowà przeglàd filmów. Podczas konferencji zorganizowanej przez MHP w Archiwum G ównym Akt Dawnych w Warszawie, goêcie z czterech krajów Rosji (prof. Siergiej Sekirinsky), USA (prof. Sheila Skaff), Niemiec (dr Bernd Kiefer) i Polski (dr hab. Alina Madej) zastanawiali si nad problemem relacji pomi dzy przedstawianiem przesz oêci na ekranie, a m.in. koniunkturami politycznymi, tradycyjnym j zykiem symbolicznym, modami intelektualnymi i innymi czynnikami kszta tujàcymi wra liwoêç historycznà artystów i widzów. Drugi dzieƒ konferencji zosta zdominowany przez tematy zwiàzane z polskim kinem i jego zwiàzkami z historià. Dr Rafa Marsza- ek przedstawi wyniki kwerendy przeprowadzonej na zlecenie MHP, majàcej na celu wyszukanie w ca ej filmografii polskiej tych filmów fabularnych, w których przedstawiono wydarzenia i postaci zwiàzane z historià Polski. W trakcie kwerendy opracowanych zosta o oko o 300 filmów, z nich zosta a stworzona baza danych mogàca s u yç filmoznawcom i historykom. W ramach konferencji odby y si równie dwie debaty z udzia- em twórców filmowych (Jerzy Stefan Stawiƒski, Robert Gliƒski, Dariusz Gajewski, S awomir Fabicki, Wojciech Tomczyk) oraz publicystów, historyków i krytyków filmowych (Tadeusz Sobolewski, Wojciech Orliƒski, Cezary Michalski, dr Rafa Marsza ek, prof. Andrzej Chojnowski, Mateusz Werner). Obydwie dotyczy y aktualnoêci tematu historycznego w polskim kinie, jego noênoêci spo ecznej i podatnoêci na politycznà koniunktur.

25 PROGRAM TELEWIZYJNY PORTAL MUZEUM HISTORII POLSKI Produkowany przez Muzeum program PORTAL Muzeum Historii Polski jest cyklicznym magazynem emitowanym na antenie TVP Historia. W ka dym odcinku w formie reporta y, sesji i rozmów poruszane sà tematy dotyczàce historii Polski oraz prezentowane muzealne projekty. Emitowany raz w miesiàcu, jest cz Êcià programu telewizyjnego Portal magazyn historyczny. W 2007 r. pokazane zosta y trzy odcinki. HISTORIA I FILM

POD WSPÓLNYM NIEBEM Jednym z najwa niejszych osiàgni ç nowo ytnej Rzeczypospolitej by o stworzenie paƒstwa, w którym w pokojowy sposób wspó yli przedstawiciele ró nych narodowoêci i wyznaƒ. Ten Êwiat zosta nadwyr ony w okresie zaborów i ostatecznie rozpad si w okresie II wojny Êwiatowej. Naszym obowiàzkiem jest zachowaç pami ç o zaginionych kulturach Rzeczypospolitej. Jest to wa ne zw aszcza w dobie otwarcia granic Europy. Chcemy pokazaç, e Polska posiada w asne doêwiadczenia wspó ycia ró nych narodowoêci i e tradycja naszego kraju dobrze przygotowuje do spotkania z ludêmi innych kultur, tradycji, j zyków. 26 W 2007 roku powsta y dwa pierwsze odcinki cyklu przedstawiajàce dzieje spo ecznoêci Ormian i Tatarów. W najbli szym czasie powstanà kolejne dwa odcinki pokazujàce dzieje zamieszkujàcych Rzeczypospolità ydów i Ukraiƒców. Re yserem cyklu jest Grzegorz Górny. HISTORIA I FILM

POLSKA MODA MI DZYWOJNIA Projekt majàcy na celu pokazanie przesz oêci poprzez pryzmat ycia codziennego. Jak ubiera y si kobiety w okresie mi dzywojennym? Co wyra a y przemiany w ówczesnej modzie? Co z tamtych czasów inspiruje nas do dzisiaj? Na projekt z o y y si trzy wydarzenia: n wydanie ksià ki autorstwa jednej z najbardziej znanych polskich projektantek mody, Natalii Jaroszewskiej Ch opczyce, uwodzicielki, damy. Polska moda mi dzywojnia, n film pokazujàcy mod 20-lecia, n otwarcie tematycznego portalu internetowego: www. moda20lecia. muzhp. pl, n pokaz specjalnej kolekcji Natalii Jaroszewskiej, inspirowanej polskà modà lat 20.i 30. XX w., zrealizowany na Zamku Królewskim w Warszawie. Projekt po àczy ciekawy temat z historii kultury materialnej w Polsce z najnowszymi technikami promocji, zetknà ze sobà Êrodowiska historyków, muzealników oraz gwiazdy sceny i mody polskiej. 27 HISTORIA I STYL

CYKL KLIO W KUCHNI. KULTURA KULINARNA DAWNEJ RZECZYPOSPOLITEJ Cykl Klio w kuchni skierowany jest do wszystkich zainteresowanych tradycjà dawnej kuchni, obyczajami i yciem codziennym w minionych wiekach. Poprzez materia y dost pne na stronie internetowej www.kliowkuchni.pl program trafia do szerszej rzeszy odbiorców. Cykliczne spotkania w atrakcyjny sposób prezentujà wybrane zagadnienia. Spotkania w 2007 r.: 28 Kawa a sprawa polska. Zaproszeni goêcie przy fili ance aromatycznej kawy obejrzeli film Kawa a sprawa polska prezentujàcy histori kawy w Polsce. Historycy opowiadali o jej pochodzeniu i w drówkach mi dzy narodami oraz o roli kawy i kawiarni w kulturze polskiej. Wieczór z kawà by doskona à okazjà do wys uchania opowieêci o tym szlachetnym napoju i tradycjach kawiarskich w Polsce. Gwiazdà spotkania by Kordian Tarasiewicz, spadkobierca jednej z najstarszych w Polsce firm produkujàcych kaw Pluton. Wieczór ubarwi y utwory muzyczne w wykonaniu akordeonisty Dariusza Âwinogi. (18.04.2007 r., Warszawa) HISTORIA I KUCHNIA

29 Czy w Polsce istnieje kultura serów? Impreza odby a si w ramach I Pikniku Historycznego. GoÊcie mogli zapoznaç si z technikà wyrobu oscypka i degustowaç sery. Staropolski sernik przygotowa dla publicznoêci Karol Okrasa. (10.06.2007 r., Pole Mokotowskie, Warszawa) Miody. W ramach imprezy zaprezentowany zosta nieznany przedwojenny film archiwalny Bartnictwo, pokazujàcy prac bartników na Grodzieƒszczyênie. W dyskusji poêwi conej miodosytnictwu udzia wzi li znawcy przedmiotu: Pawe Libera i Andrzej Keczyƒski. Artystycznà opraw wieczoru zapewni zespó Pustki, który skomponowa muzyk do filmu Bartnictwo oraz wyst p Teatru Jednego Mima Ireneusza Krosnego. (29.11. 2007 r., Hotel Polonia Palace, Warszawa) HISTORIA I KUCHNIA

ZESPÓ MUZEUM HISTORII POLSKI 30 DYREKTOR Robert Kostro ZAST PCA DYREKTORA Dariusz Baraƒski DZIA WYSTAWIENNICZY Kierownik Monika Wróblewska e-mail: monika.wroblewska@muzhp.pl tel. (+48) 22 211 90 48 DZIA BADAWCZY Kierownik dr Pawe Skibiƒski e-mail: pawel.skibinski@muzhp.pl tel. (+48) 22 211 90 45 DZIA EDUKACYJNY Kierownik Ma gorzata aryn e-mail: malgorzata.zaryn@muzhp.pl tel. (+48) 22 211 90 08 DZIA PROMOCJI I PUBLIC RELATIONS Kierownik dr Katarzyna Kacprzak Rzecznik Prasowy e-mail: katarzyna.kacprzak@muzhp.pl tel. (+48) 22 211 90 11 WSPÓ PRACA Z ZAGRANICÑ Katarzyna Reiter e-mail: katarzyna.reiter@muzhp.pl tel. (+48) 22 211 90 26 DZIA ORGANIZACYJNO-PRAWNY Kierownik Dariusz Baraƒski e-mail: dariusz.baranski@muzhp.pl tel. (+48) 22 211 90 03 G ÓWNY KSI GOWY Katarzyna Wojcieszek-Puch e-mail: katarzyna.wojcieszek@muzhp.pl tel. (+48) 22 211 90 16 BIBLIOTEKA Katarzyna Pawlicka e-mail: katarzyna.pawlicka@muzhp.pl tel. (+48) 22 211 90 21 SEKRETARIAT Magdalena Tomasiak e-mail: biuro@muzhp.pl tel. (+48) 22 211 90 02 fax (+48) 22 211 90 33

RADA MUZEUM HISTORII POLSKI W ADYS AW BARTOSZEWSKI, Przewodniczàcy Rady sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, polityk, dzia- acz spo eczny, historyk, dziennikarz, pisarz, by y Minister Spraw Zagranicznych RP; w czasie okupacji o nierz AK, wspó za- o yciel Rady Pomocy ydom egota i wi zieƒ obozu Auschwitz, kawaler Orderu Or a Bia ego. PROF. JOLANTA CHOI SKA MIKA wicedyrektor Instytutu Historycznego UW. Znawczyni dziejów Polski nowo ytnej. Cz onek International Commission for the History of Representative and Parliamentary Institutions. PROF. ANDRZEJ CHOJNOWSKI profesor UW, kierownik Zak adu Historii XX w. IH UW, znawca historii politycznej Polski XX w. Przewodniczàcy Kolegium IPN. PROF. NORMAN DAVIES Od 1985 do 1996 roku profesor zwyczajny School of Slavonic and East European Studies Uniwersytetu w Londynie. Profesor Wolfson College, Oxford. Autor bestsellerów, m.in. Bo e igrzysko, Europa, Powstanie 44. DR JAROS AW GOWIN pose na Sejm RP, wspó twórca i rektor Wy szej Szko y Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera. By d ugoletnim redaktorem naczelnym miesi cznika Znak. Autor wielu publikacji prasowych i naukowych. Wyda m.in. KoÊció w czasach wolnoêci 1989 99. DR ADOLF JUZWENKO historyk, specjalista w zakresie stosunków polsko rosyjskich, Dyrektor Zak adu Narodowego im. Ossoliƒskich. Dzia acz opozycji demokratycznej w latach 70. i 80. XX w. WOJCIECH KILAR pianista, Êwiatowej s awy kompozytor i twórca muzyki filmowej; rozg os przynios a mu m.in. wspó praca z Krzysztofem Zanussim, Andrzejem Wajdà i Francisem Fordem Coppolà. PROF. JANUSZ KURTYKA prezes IPN. Od 1979 r. zwiàzany z opozycjà demokratycznà w Krakowie, by wspó za o ycielem NZS w Instytucie Historii UJ i cz onkiem Komitetu Za o ycielskiego NZS UJ, wyk adowcà podziemnego ChrzeÊcijaƒskiego Uniwersytetu Robotniczego. PROF. RYSZARD LEGUTKO sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyƒskiego, by y Minister Edukacji Narodowej, profesor filozofii, wyk adowca UJ i Wy szej Szko y Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie. PROF. ANDRZEJ NOWAK historyk, wyk adowca UJ, Wy szej Szko y Biznesu NLU w Nowym Sàczu. Zajmuje si historià politycznà i myêlà politycznà Europy Wschodniej XIX XX w. Znawca dziejów Rosji. Redaktor naczelny dwumiesi cznika Arcana. PROF. WOJCIECH ROSZKOWSKI profesor historii, pose do Parlamentu Europejskiego. Wyk adowca SGH i wielu uczelni w kraju i zagranicà. Przed 1989 r. zwiàzany z opozycjà demokratycznà. Autor najpopularniejszego podr cznika historii najnowszej. PROF. ANDRZEJ ROTTERMUND historyk sztuki, Dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie. Autor ponad 100 publikacji, m.in. Klasycyzm w Polsce (1984), Zamek Królewski funkcje i treêci rezydencji monarszej wieku OÊwiecenia (1988). ANDRZEJ SEWERYN wybitny aktor filmowy i teatralny, re yser. Znany m.in. z filmów Andrzeja Wajdy. W 1993 r. jako trzeci cudzoziemiec w historii teatru francuskiego otrzyma anga do Comédie Fran aise. PROF. ZOFIA ZIELI SKA profesor Instytutu Historii UW. Specjalizuje si w historii XVIII w., zw aszcza stosunkach polsko rosyjskich. Liczne publikacje, m.in. O sukcesyi tronu w Polszcze 1788 1790 (1991), Studia z dziejów stosunków polsko rosyjskich w XVIII wieku (2001). 31