Przemys owie wielkopolscy od ksi cia dzielnicowego do króla Polski

Transkrypt

1 Przemys owie wielkopolscy od ksi cia dzielnicowego do króla Polski WYDAWNICTWO POKONFERENCYJNE pod redakcjà prof. dr hab. Hanny Kóčki-Krenz Konferencja popularnonaukowa towarzyszàca Dniom Grodu Przemys a 27 wrzeênia 2007 roku Muzeum Archeologiczne w Poznaniu Poznaƒ 2008

2 Opublikowano nak adem Wydzia u Rozwoju Miasta Urz du Miasta Poznania pl. Kolegiacki 17, Poznaƒ Opracowanie i koordynacja: Biuro Programu Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu Wydzia Rozwoju Miasta Urz du Miasta Poznania pl. Kolegiacki 17, Poznaƒ tel lub 749, faks trakt@um.poznan.pl, Mapa na wewn trznej stronie ok adki: ZGiKM GEOPOZ, ul. Gronowa 20, Poznaƒ tel Rycina na ok adce: Piecz ç królewska Przemys a II (awers i rewers), ze zbiorów Archiwum Diecezjalnego w Pelplinie Projekt graficzny: Joanna Paku a Wydawca: Wydawnictwo Miejskie ul. F. Ratajczaka 44, Poznaƒ tel , faks Sk ad: Studio Poligraficzne Wydawnictwa Miejskiego studio@wm.poznan.pl Druk: Zak ad Poligraficzny MoÊ & uczak sp.j., ul. Piwna 1, Poznaƒ ISBN

3 Spis treêci Wst p 5 Cz Êç I Referaty wyg oszone na konferencji popularnonaukowej Przemys owie wielkopolscy miejsca, postacie, wydarzenia prof. dr hab. Jacek Wiesio owski Rola zamku ksià cego dla miasta lokacyjnego 9 dr Tomasz Ratajczak Âredniowieczny zamek królewski w Poznaniu. Uwagi na temat chronologii i genezy architektury 15 Zbigniew Karolczak Zamek królewski w Poznaniu w Êwietle badaƒ archeologicznych 33 dr Igor Kraszewski Powiàzania dynastyczne Piastów wielkopolskich 55 prof. dr hab. Jerzy Strzelczyk Rola kobiet w kulturze europejskiej 67 Zygmunt Dolczewski Znaczàce wydarzenia historyczne na zamku królewskim w Poznaniu 77 prof. dr hab. Jadwiga Krzy aniakowa Ostatni Piastowie wielkopolscy próba oceny 91 Dorota Matyaszczyk Szlak Królewski w Wielkopolsce: od Mieszka III Starego do Przemys a II 103

4 Cz Êç II Referaty wyg oszone podczas trwania wystawy Przemys owie wielkopolscy od ksi cia dzielnicowego do króla Polski prof. dr hab. Wojciech Suchocki Âmierç Przemys a wed ug Matejki 139 Tadeusz Jeziorowski Piecz ç królewska Przemys a II. U genezy Or a Bia ego herbu paƒstwa 143 dr Witold Garbaczewski Autentyki i falsyfikaty, czyli zamieszanie z monetami Przemys ów wielkopolskich 157 Agnieszka Murawska Piecz cie Piastów wielkopolskich 171 Zofia Wojciechowska Dokumenty w Êredniowieczu 181

5 Wst p W 2007 roku przypad y dwie wa ne dla Polski i Poznania rocznice: 750-lecie Êmierci Przemys a I, ksi cia wielkopolskiego, a zarazem 750-lecie urodzin jego syna, Przemys a II ksi cia wielkopolskiego i króla Polski. Z tej okazji obaj XIII-wieczni w adcy byli bohaterami wydarzeƒ kulturalnych i edukacyjnych organizowanych przez Urzàd Miasta Poznania w ramach Programu Trakt Królewsko- -Cesarski. Przedsi wzi cie zosta o obj te honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kulminacyjnym momentem obchodów jubileuszowych by a impreza edukacyjno-kulturalna pt. Dni Grodu Przemys a, podczas której w ostatni weekend wrzeênia 2007 r. okolice Góry Przemys a zmieni y si w Êredniowiecznà osad, z jarmarkiem, pokazami rycerskimi, koncertami. Program imprez odbywajàcych si w ramach Dni Grodu Przemys a obejmowa równie konferencj popularnonaukowà, wystawy okolicznoêciowe w Muzeum Sztuk U ytkowych i Muzeum Archeologicznym, multimedialny spektakl teatralny oraz projekt edukacyjny Jaki znak Twój? Orze Bia y! adresowany do dzieci i m odzie y z poznaƒskich szkó i przedszkoli. Dni Grodu Przemys a by y ju drugim wydarzeniem z cyklu Weekend z Historià na Trakcie Królewsko-Cesarskim. Zamys em tych imprez jest popularyzacja, w ciekawy i niekonwencjonalny sposób, wa nych wydarzeƒ historycznych zwiàzanych z naszym miastem. Dni Grodu Przemys a cieszy y si du ym zainteresowaniem poznaniaków i zebra y wiele pozytywnych recenzji. Potwierdza to przekonanie organizatorów, e istnieje zapotrzebowanie spo eczne na imprezy o tematyce historycznej. W niniejszej publikacji, b dàcej drugim zeszytem serii Materia y. Dokumentacje. Projekty, zebrane zosta y wszystkie materia y dokumentujàce i prezentujàce wspomniane wy ej wydarzenia. Jej g ównà cz Êç stanowià referaty wyg oszone podczas konferencji popularnonaukowej Przemys owie wielkopolscy miejsca, postacie, wydarzenia, która odby a si w Muzeum Archeologicznym, oraz referaty poêwi cone omówieniu obiektów prezentowanych na wystawie Przemys owie wielkopolscy od ksi cia dzielnicowego do króla Polski. Wydawnictwo pozwoli Paƒstwu zapoznaç si z postaciami Przemys ów wielkopolskich w kontekêcie ich czasów i dzia alnoêci oraz uêwiadomi, jak wiele elementów otaczajàcej nas rzeczywistoêci zawdzi czamy tym w adcom. Drugà cz Êcià publikacji jest prezentacja multimedialna dokumentujàca przebieg wydarzeƒ organizowanych w trakcie Dni Grodu Przemys a. Znajdà tu Paƒstwo reporta filmowy, galeri zdj ç oraz audycje radiowe dotyczàce imprezy. P yta zawiera ponadto katalog wystawy Przemys owie wielkopolscy od ksi cia dzielnicowego do króla Polski, która zorganizowana zosta a w Muzeum Sztuk U ytkowych (oddzia Muzeum Narodowego w Poznaniu). Ciekawym elementem prezentacji jest drzewo genealogiczne pokazujàce koligacje rodzinne Piastów wielkopolskich ze wspó czeênie panujàcymi rodami europejskimi. Umo liwia ono odbycie fascynujàcej podró y w czasie tropem wi zów rodzinnych àczàcych w adców Polski i Europy. Przekazujàc Paƒstwu kolejny zeszyt publikacji, licz, e zamieszczone w niej teksty i prezentacje zach cà Paƒstwa do spaceru Traktem Królewsko-Cesarskim Êladami Przemys a I i Przemys a II i pozwolà odkrywaç Poznaƒ na nowo. ycz ciekawej lektury Ryszard Grobelny Prezydent Miasta Poznania

6

7 Cz Êç I Referaty wyg oszone na konferencji popularnonaukowej Przemys owie wielkopolscy miejsca, postacie, wydarzenia

8