RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Rachunek zysków i strat jest sposobem wyjaśnienia zmian w sytuacji firmy pomiędzy momentami bilansowymi. Równanie bilansowe może zostać przekształcone aby pokazać że przychody i koszty są częścią kapitału własnego. Rachunek zysków i strat akumuluje zmiany i prezentuje je w jednym miejscu.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Równanie bilansowe: Aktywa = Zobowiązania + Kapitał własny Aktywa = Zobowiązania + Kapitał własny + Zyski zatrzymane Aktywa = Zobowiązania + Kapitał własny + Przychody - Koszty :

PRZYCHODY Przychody i zyski są zdefiniowane jako uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli (art.3 ust. 1, pkt. 30) Przychody powstają przede wszystkim w wyniku transakcji sprzedaży dóbr i usług, z których uzyskiwane są środki pieniężne lub należności.

KOSZTY Koszty i straty są definiowane jako uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie porównawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów lub zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli (art.3 ust. 1, pkt. 31).

PODSTAWOWA DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA Rachunek zysków i strat może być prezentowany w wariancie porównawczym lub kalkulacyjnym. Różnica ujawnia się w prezentacji kosztów dotyczących podstawowej działalności operacyjnej.

WARIANT KALKULACYJNY sumie przychodów ze sprzedaży produktów przeciwstawiane są koszty wytworzenia sprzedanych produktów, oraz całość kosztów sprzedaży (handlowych) i ogólnego zarządu

METODA KALKULACYJNA USTALANIA WF 860 WYNIK FINANSOWY KOSZT WŁASNY SPRZEDAŻY PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW WARTOŚĆ SPRZEDANYCH MATERIAŁÓW I TOWARÓW W CENACH NABYCIA (ZAKUPU) PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY MATERIAŁÓW I TOWARÓW POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE KOSZTY FINANSOWE PRZYCHODY FINANSOWE STRATY NADZWYCZAJNE ZYSKI NADZWYCZAJNE OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO

WARIANT KALKULACYJNY A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów,w tym: - od jednostek powiązanych I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym: - jednostkom powiązanym I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II.Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E)

WARIANT PORÓWNAWCZY sumie przychodów ze sprzedaży produktów, skorygowanych zmniejszeniem stanu zapasów produkcji gotowej i niezakończonej oraz rozliczeń międzyokresowych kosztów, jak też zwiększonych o koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby - przeciwstawiana jest suma kosztów według rodzajów działalności operacyjnej

METODA PORÓWNAWCZA USTALANIA WF 860 WYNIK FINANSOWY KOSZTY WG RODZAJU PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW ZMIANA STANU PRODUKTOW WARTOŚĆ SPRZEDANYCH MATERIAŁÓW I TOWARÓW W CENACH NABYCIA PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY MATERIAŁÓW I TOWARÓW POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE KOSZTY FINANSOWE PRZYCHODY FINANSOWE STRATY NADZWYCZAJNE ZYSKI NADZWYCZAJNE OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO

WARIANT PORÓWNAWCZY. A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie wartość dodatnia zmniejszenie wartość ujemna) III Koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty działalności operacyjnej I. Koszty w układzie rodzajowym 1) Amortyzacja 2) Zużycie materiałów i energii 3) Usługi obce 4) Podatki i opłaty 5) Wynagrodzenia 6) ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 7) pozostałe koszty rodzajowe II. Koszt sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów II. Koszty sprzedanych towarów, produktów i materiałów III. Zysk (strata) ze sprzedaży (I-II) IV. Koszt sprzedaży V. Koszty ogólnego zarządu VI. Zysk (strata) ze sprzedaży (III-IV-V) VII. Pozostałe przychody operacyjne VIII. Pozostałe koszty operacyjne IX. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (VI+VII-VIII) X. Przychody finansowe XI. Koszty finansowe XII. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (IX+X-XI) XIII. Wynik zdarze nadzwyczajnych XIV. Zysk (strata) brutto XV. Podatek dochodowy XVI. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty) XVII. Zysk (strata) netto (XIV-XV-XVI)

PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY brutto - sprzedaż gotówkowa i dokonywana na kredyt w określonym okresie sprawozdawczym; netto - są skorygowane o przewidywane zwroty sprzedanych produktów i towarów oraz udzielone rabaty. przychód jest wykazywany w momencie przekazania produktu lub towaru odbiorcy.

PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY trend (3-5 lat) odzwierciedla tempo rozwoju przedsiębiorstwa. wzrastająca sprzedaż świadczy o wzroście podmiotu; spadająca lub wzrastająca wolniej niż wskaźnik inflacji świadczy o spadku popytu

KOSZTY SPRZEDANYCH PRODUKTÓW, TOWARÓW I MATERIAŁÓW w podmiocie handlowym koszty sprzedanych towarów są wydatkami poniesionymi na ich zakup. W podmiocie produkcyjnym - suma kosztów poniesionych na wyprodukowanie produktów.

PODZIAŁ KOSZTÓW ZE WZGLĘDU NA RODZAJ Amortyzacja Zużycie materiałów i energii Usługi obce Podatki i opłaty Wynagrodzenia Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Pozostałe

PODSTAWOWE METODY WYCENY ZAPASÓW Cztery podstawowe metody wyceny Identyfikacji jednostkowej First in, first out (FIFO), ceny najwcześniejszej Last in, first out (LIFO), ceny najpóźniejszej Średniego kosztu 61

PODSTAWOWE METODY WYCENY ZAPASÓW Jeżeli nie zmienia się cena jednostkowa zapasów to rezultaty zastosowania każdej z metod będą identyczne. Zmieniające się ceny wpływają na koszt produktów sprzedanych i zapasy, a to z kolei ma wpływ na poziom zysków i aktywów. Wybór metody wyceny wpłynie na informacje raportowane w sprawozdaniach finansowych. 62

METODA IDENTYFIKACJI SZCZEGÓŁOWEJ Metoda identyfikacji szczegółowej - śledzenie fizycznego przypływu sprzedanego zapasu. wykorzystywana jest gdy łatwo jest śledzić przypływ zapasów łatwa w użyciu najlepsza dla drogich, luksusowych, rzadkich zapasów 63

FIFO FIFO (first in, first out) - jednostki zakupione jako pierwsze, sprzedawane są jako pierwsze niekoniecznie odzwierciedla rzeczywisty przypływ zapasów. najstarsze zapasy zostały sprzedane bez względu czy faktycznie zapas ten został sprzedany odbiorcy. koszt zakupu najnowszych zapasów wykazywany jest jako wartość zapasów na koniec okresu. 64

FIFO wg metody FIFO zapasy odzwierciedlają wartość rynkową w bilansie majątkowym. w okresach wzrostu cen metoda FIFO prowadzi do zawyżonych zysków ponieważ koszt najstarszych, najtańszych zapasów jest włączony do kosztu produktów sprzedanych. 65

LIFO LIFO (last in, first out) - zapasy kupione jako ostatnie są sprzedawane jako pierwsze niekoniecznie odzwierciedla rzeczywisty przypływ zapasów. zakłada się że najnowsze zapasy zostały sprzedane bez względu czy faktycznie zapas ten został sprzedany odbiorcy. koszt zakupu najstarszych zapasów wykazywany jest jako wartość zapasów na koniec okresu. 66

LIFO wartość zapasów w bilansie może się zasadniczo różnić od wartości rynkowej zapasów. W okresach wzrostu cen prowadzi do zaniżonych zysków ponieważ koszt najnowszych, najdroższych zapasów jest włączony jako pierwszy do kosztu zapasów sprzedanych. 67

DLACZEGO FIRMY NIE STOSUJĄ WYŁĄCZNIE LIFO? koszt zmiany metody może być istotny. zaniżanie zysków to także zaniżanie nagród i premii. mniejszy zysk zmniejszy szanse na uzyskanie kredytu. mniejszy zysk mogą spowodować zmniejszenie się wyceny podmiotu 68

METODA KOSZTU PRZECIĘTNEGO Metoda kosztu przeciętnego - koszt zapasu poprzez podzielenie wartości wszystkich zapasów przez liczbę zapasów dostępnych do sprzedaży koszt przeciętny Koszt zapasów dostepnych do sprzedaży Liczba zapasów dostepna do sprzedaży 69

METODA KOSZTU PRZECIĘTNEGO Uśrednianie uwzględnia nie tylko cenę zapłaconą za zapasy ale także liczbę jednostek zakupionych. Zysk wykazywany przy wykorzystaniu metody kosztu przeciętnego do wyceny zapasów kształtuje się pomiędzy zyskami obliczonymi przy wykorzystaniu metoda FIFO i LIFO. 70

ZYSK (STRATA) BRUTTO ZE SPRZEDAŻY Różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży netto i kosztami sprzedanych produktów, towarów i materiałów. Bezwzględnie powinna być dodatnia. Marża zysku - wyrażony procentowo stosunek zysku brutto ze sprzedaży do przychodów ze sprzedaży netto.

KOSZTY OPERACYJNE Wszystkie koszty (wyłączając koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów), których poniesienie jest niezbędne w celu prowadzenia działalności operacyjnej.

KATEGORIE KOSZTÓW OPERACYJNYCH Koszty sprzedaży, Koszty ogólnego zarządu.

KOSZTY SPRZEDAŻY Koszty przechowywania produktów i towarów w magazynach, Koszty przygotowania ich do sprzedaży, Koszty promocji i reklamy, Koszty związane z samą sprzedażą i dostarczeniem produktów i towarów do odbiorcy, jeśli sprzedający ponosi koszty transportu.

KOSZTY OGÓLNEGO ZARZĄDU Wszystkie koszty, które są niezbędne do prawidłowego prowadzenia działalności operacyjnej, a jednocześnie nie da się ich bezpośrednio przypisać do produkowanych i sprzedawanych wyrobów. Koszty związane np. z utrzymaniem biura, księgowości i kadry zarządzającej.

POZOSTAŁE PRZYCHODY I KOSZTY OPERACYJNE przychody i koszty powstające w toku działalności operacyjnej niejako przy okazji, nie związane z działalnością podstawową, ale odnoszące się jeszcze do działalności operacyjnej.

ZYSK (STRATA) Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ EBIT będącym skrótem od angielskiego Earnings Before Interest and Tax (Zyski przed kosztami odsetek i podatku dochodowego), porównując zyski z działalności operacyjnej dwóch różnych spółek można wyciągnąć wnioski na temat różnic zyskowności (automatycznie wyeliminowany jest wpływ różnic w strukturach kapitału i różnic wynikających z odmiennych sytuacji podatkowych,

POZOSTAŁE PRZYCHODY I KOSZTY Przychody i koszty, które nie wynikają z działalności operacyjnej przedsiębiorstwa. Przychody z inwestycji - otrzymane dywidendy i odsetki oraz koszty odsetek płaconych od zaciągniętych kredytów i pożyczek, czy wyemitowanych obligacji. Zyski lub straty z tytułu różnic kursowych, czyli wynikające ze zmian kursów walutowych,

ZDARZENIA NADZWYCZAJNE Zyski i straty nadzwyczajne to powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i nie związane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Do wyników nadzwyczajnych zalicza się wyniki powstałe wskutek zdarzeń losowych.

ZYSK (STRATA) BRUTTO Kwota zarobiona bądź stracona przez spółkę w wyniku wszelkiej działalności, operacyjnej i nieoperacyjnej, zanim weźmie się pod uwagę koszty podatku dochodowego.

ZYSK NETTO Wartość, która zostaje z przychodów ze sprzedaży netto po uwzględnieniu wszystkich przychodów i kosztów. Wyraża kwotę należącą do właścicieli ekonomicznych podmiotu.

Przychody księgowe i podatkowe Przychody księgowe Przychody księgowe nie wliczane trwale do podstawy opodatkowania Przychody księgowe nie wliczane przejściowo do podstawy opodatkowania Przychody księgowe będące równocześnie przychodami podatkowymi Przychody podatkowe nie zaliczane do księgowych trwale i przejściowo Przychody podatkowe Przychody podatkowe, które były przychodami księgowymi w okresach ubiegłych Źródło: B. Gierusz: Przychody, koszty, podatek dochodowy i rezerwa na podatek. Gdańsk: ODDK 1996, s.18.