REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA ROK 2006 DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W GDAŃSKU Załącznik do Uchwały Nr 968/328/06 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 10 października 2006 roku REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA ROK 2006 DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, 2006

Spis Treści Wstęp... 3 Rozdział I. Rynek pracy województwa pomorskiego i odnotowywane tendencje. 5 Rozdział II. Założenia do Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego... 12 Rozdział III. Priorytety i działania... 16 Priorytet 1. Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego i powstawania nowych miejsc pracy. Rozwój przedsiębiorczości.... 16 Priorytet 2. Inwestowanie w kapitał ludzki... 30 Priorytet 3. Rozwój instytucji rynku pracy... 74 Rozdział IV. Kalendarium prac nad tworzeniem RPD/Z... 91 Rozdział V. Monitoring... 93 Tablice zbiorcze... 94 Liczba przedsięwzięć ujętych w Regionalnym Planie Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego... 94 Wykaz instytucji i jednostek organizacyjnych, których przedsięwzięcia zostały ujęte w Regionalnym Planie Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego... 95 Źródła finansowania przedsięwzięć ujętych w Regionalnym Planie Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego... 96 Podsumowanie... 97

Wstęp Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.) nakłada na samorząd województwa obowiązek przygotowywania corocznie Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia (art.3 ust.4 ustawy). Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia przygotowywany jest na podstawie Krajowego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia, który zwiera zasady realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia. RPDZ uwzględniając strategię rozwoju województwa oraz strategię województwa w zakresie polityki społecznej, określa preferowane programy regionalne, projekty lokalne, priorytetowe grupy bezrobotnych i innych osób wymagających wsparcia po zasięgnięciu opinii powiatowych jednostek samorządu terytorialnego oraz partnerów społecznych. Prace nad Regionalnym Planem Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego rozpoczęte zostały w styczniu 2006 r. i obejmowały dwa etapy: określenie Założeń (Uchwała Nr 587/303/06 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 20 czerwca 2006 r. w sprawie określenia Założeń do Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego oraz przygotowania Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego); opracowanie dokumentu tj. zinwentaryzowanie przedsięwzięć wpisujących się w Założenia do RPDZ na rok 2006. Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 jest dokumentem określającym regionalną politykę rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w odniesieniu do krajowej polityki rynku pracy. Z uwagi na duże opóźnienie związane z przyjęciem przez Radę Ministrów Krajowego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 (Rada Ministrów zaakceptowała KPDZ na rok 2006 25 kwietnia 2006 r.). oraz długą procedurę opracowywania dokumentu jakim jest RPDZ, pierwszy etap prac zakończony został w czerwcu br. drugi we wrześniu br. Kalendarium prac nad tworzeniem RPDZ na rok 2006 jest publikowane w dokumencie. Projekt Założeń do RPDZ na rok 2006 był przedmiotem konsultacji merytorycznej z wieloma instytucjami działającymi na terenie województwa pomorskiego, w tym m.in. ze: starostwami powiatowymi, powiatowymi urzędami pracy, departamentami Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, szkołami wyższymi. Materiały służące konsultacji zamieszczone zostały również na stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku. Konsultacje trwały do 15 kwietnia br. Instytucje biorące udział w konsultacjach wypełniały specjalnie przygotowany formularz do konsultacji społecznych. Po konsultacjach merytorycznych Założenia pozytywnie zaopiniowała Wojewódzka Rada Zatrudnienia w Gdańsku Zgodnie z przyjętym przez Zarząd Województwa trybem prac do RPDZ zgłoszone zostały przedsięwzięcia realizowane przez departamenty Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego i jednostki organizacyjne Samorządu Województwa Pomorskiego w tym Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku. Do Planu przedsięwzięcia zgłosiły również Agencja Rozwoju Pomorza S.A. w Gdańsku, Komenda Wojewódzka OHP i PFRON Oddział Pomorski. Koordynację prac nad tworzeniem RPD/Z prowadził Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 3

Priorytety regionalnej polityki rynku pracy określone w przyjętych przez Zarząd Województwa Pomorskiego Założeniach koncentrują się wokół działań w zakresie: tworzenia warunków dla rozwoju gospodarczego i powstawania nowych miejsc pracy oraz rozwoju przedsiębiorczości tj. rozwijanie biznesowego wsparcia dla MŚP, wspieranie powstawania i rozwoju mikroprzedsiębiorstw, wspieranie rozwoju innowacji i transferu wiedzy jako elementów wzmocnienia powiązań nauki z gospodarką i rynkiem pracy, podnoszenia atrakcyjności inwestycyjnej regionu, w tym w szczególności polepszenie współpracy z inwestorami; inwestowania w kapitał ludzki tj. zwiększenia dostępu do edukacji oraz promocja kształcenia przez całe życie, wspierania rozwoju kadr nowoczesnej gospodarki, pomocy stypendialnej dla uczniów i studentów o utrudnionym starcie edukacyjnym, wyrównywania szans grup znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy (m.in. młodzieży, osobom powyżej 50 roku życia, długotrwale bezrobotnym, niepełnosprawnym, kobietom), reorientacji zawodowej osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi, reorientacji i aktywizacji zawodowej osób odchodzących z rolnictwa i ludności wiejskiej; rozwoju instytucji rynku pracy tj. poprawy jakości i dostępności informacji o rynku pracy oraz poszerzenia oferty i zwiększenia dostępu do usług świadczonych przez instytucje rynku pracy. Realizacja priorytetów i działań podporządkowana powinna być następującym zasadom: maksymalnego i efektywnego wykorzystania środków finansowych, w tym funduszy strukturalnych UE; szerokiego powiązania edukacji z gospodarką i rynkiem pracy; rozwijania dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego. Podstawowym narzędziem służącym do przygotowania planu realizacji działań była Karta realizacji przedsięwzięcia do Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego, która umożliwiła ujednolicenie zapisów poszczególnych przedsięwzięć. Karta będzie również wykorzystana do monitoringu Planu i oceny jego realizacji. Regionalny Plan Działań składa się pięciu rozdziałów: Rozdział I zawiera opis sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego i odnotowywanych tendencji. Rozdział II zawiera Założenia do RPDZ na rok 2006 dla województwa pomorskiego. Rozdział III opisuje przedsięwzięcia realizowane w ramach przyjętych priorytetów i działań do RPDZ według ujednoliconego schematu. Rozdział IV to kalendarium prac nad tworzeniem RPD/Z na rok 2006 dla województwa pomorskiego. Rozdział V określa sposób monitorowania i sprawozdawania z realizacji przedsięwzięć zgłoszonych do Planu. Integralną częścią dokumentu są załączniki zawierające zbiorcze tablice prezentujące: informacje na temat liczby przedsięwzięć zawartych w Planie i ich strukturę według priorytetów i działań, wykaz instytucji i jednostek organizacyjnych, których przedsięwzięcia zostały ujęte w Planie, źródła finansowania przedsięwzięć zgłoszonych do Planu według priorytetów. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 4

Rozdział I. Rynek pracy województwa pomorskiego i odnotowywane tendencje W latach 19992002 w województwie pomorskim odnotowywany był, podobnie jak i w kraju, trend wzrostowy liczby bezrobotnych. W tym okresie liczba osób bezrobotnych wzrosła ponad dwukrotnie (tj. o 98,1 tys. osób) 1. Od 2003 r. nastąpiło odwrócenie się poprzedniego trendu, podobnie jak i w kraju. W 2003 roku liczba bezrobotnych zmalała o 0,2 tys. osób tj. 0,1%, w 2004 r. o 11,9 tys. osób tj. o 6,2%, w 2005 r. o 19,8 tys. osób tj. o 11,0%. W I kwartale 2006 r. liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego wzrosła o 2,0 tys. osób, tj. 1,2% i na koniec marca 2006 r. wyniosła 161,9 tys. osób, w tym 90,9 tys. kobiet (56,1%). Wzrost ten wynika z sezonowości kształtowania się liczby bezrobotnych na przełomie każdego roku. W I kwartałach lat ubiegłych bezrobocie wzrastało odpowiednio: w I kwartale 02003 r. o 6,0 tys. osób (3,1%), w I kwartale 2004 r. o 5,1 tys. osób (2,7%) i w I kwartale 2005 r. o 3,9 tys. osób (2,2%). Kształtowanie się liczby bezrobotnych województwo pomorskie lata 1999 2006 200000 2003 2004 2002 180000 2005 liczbabezrobotnych 160000 140000 120000 1999 2000 2001 2006 100000 80000 lata 1999 2006 Do korzystnych zmian na rynku pracy zaliczyć można również : wzrost przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw; w roku 2005 przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw ukształtowało się na poziomie 244,1 tys. osób i było wyższe o 4,5 % od odnotowanego w 2004 r. (w kraju o 1,9 %) 2 ; przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w województwie pomorskim w I kwartale 2006 r. wyniosło 252,4 tys. osób i było wyższe o 2,9% od notowanego w I kwartale 2005 r.(w kraju przeciętne zatrudnienie wzrosło o 2,6%) 3, wzrost ilości ofert pracy, jakimi dysponowały powiatowe urzędy pracy województwa pomorskiego; w 2005 roku powiatowe urzędy pracy województwa pomorskiego dysponowały znacznie większą ilością ofert pracy niż w latach poprzednich: w 2002 r. 44,4 tys. ofert pracy, w 2003 r. 53,4 tys. ofert pracy, w 2004 r. 58,2 tys. ofert pracy, w 2005 r. 67,8 tys. ofert pracy; w I kwartale 2006 r. liczba zgłoszonych ofert wynosiła 18,1 tys. i była wyższa niż w tym samym okresie roku ubiegłego o 3,5 tys. ofert, tj. o 24,1%, 1 Liczba bezrobotnych w województwie pomorskim: 31.XII.1998 r. 93,7 tys. osób, 31.XII.2002 r. 191,8 tys. osób. 2 Komunikat o sytuacji społeczno gospodarczej województwa pomorskiego Nr 12, Urząd Statystyczny w Gdańsku, grudzień 2005 r., www.stat.gov.pl/urzedy/gdansk, str.2 3 Komunikat o sytuacji społeczno gospodarczej województwa pomorskiego Nr 3, US w Gdańsku, kwiecień 2006 r., www.stat.gov.pl/urzedy/gdansk, str.2 R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 5

zmniejszenie zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy; w województwie pomorskim w roku 2005 odnotowano zdecydowanie mniejszą liczbę osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy niż w latach poprzednich; w roku 2005 zwolnienia dotyczyły 37 zakładów pracy, z których zwolniono 2,1 tys. osób, podczas gdy w latach ubiegłych zwolnienia dotyczyły: w roku 2004 2,3 tys. osób z 63 zakładów pracy, w roku 2003 3,7 tys. osób ze 155 zakładów pracy. Rynek pracy województwa pomorskiego charakteryzuje się również: korzystną strukturą pracujących; w roku 2004 według danych GUS w usługach pracowało 60,6% pracujących, w przemyśle 29,9%, a w rolnictwie 9,5% (dla kraju wskaźniki te kształtowały się odpowiednio na poziomie 54,4%, 28,3% i 17,3%), 4 wysokim odsetkiem ludności z wykształceniem wyższym; według BAEL w IV kwartale 2004 r. wśród ludności w wieku 15 lat i więcej osoby posiadające wykształcenie wyższe stanowiły 13,3%, 5 relatywnie młodą strukturą wiekową społeczeństwa; w grudniu 2004 r. ludność w wieku produkcyjnym w województwie pomorskim stanowiła 22,3% populacji, w kraju 21,2%. 6 dostępnością do usług instytucji rynku pracy; oprócz działalności publicznych służb zatrudnienia i OHP w końcu 2005 r. na terenie województwa pomorskiego działało m.in. 181 agencji zatrudnienia, 30 gminnych centrów informacji i 14 akademickich biur karier. Pomimo odwrócenia się negatywnego trendu wzrostu liczby bezrobotnych, sytuacja na rynku pracy województwa pomorskiego jest nadal trudna, a bezrobocie jest jednym z najpoważniejszych problemów społecznoekonomicznych województwa pomorskiego. Województwo pomorskie należy do województw o jednej z najwyższych stóp bezrobocia w Polsce. Stopa bezrobocia dla województwa pomorskiego wyniosła na koniec grudnia 2005 r. 19,3%, a dla kraju 17,6%. Stopa bezrobocia dla województwa pomorskiego była więc wyższa o 1,7 punkta procentowego od stopy bezrobocia dla kraju. W I kwartale 2006 r. stopa bezrobocia dla województwa pomorskiego wynosiła 19,4%, dla kraju 17,8%. Kształtowanie się stopy bezrobocia w województwie pomorskim i w Polsce lata 1999 2006 25,0 2003 2004 2002 2005 2006 20,0 2001 stopabezrobocia(w%) 15,0 10,0 1999 2000 5,0 0,0 lata 1999 2006 województwo pomorskie Polska Jedną z cech charakterystycznych bezrobocia w województwie pomorskim jest jego duże zróżnicowanie terytorialne. Najniższe bezrobocie występuje w dużych miastach oraz w powiatach położonych w bezpośrednim sąsiedztwie Trójmiasta. Najwyższe bezrobocie odnotowywane jest natomiast w powiatach położonych wzdłuż granic regionu. Są to przede wszystkim obszary byłych PGR ów. W powiatach tych stopa bezrobocia na koniec grudnia 2005 r. wyniosła: powiat sztumski 37,1%, nowodworski 37,1%, bytowski 34,7%, słupski 33,7%, człuchowski 30,8% i starogardzki 30,0%. Różnica pomiędzy najniższą stopą bezrobocia odnotowaną w województwie (Sopot 7,1%), a najwyższą (powiat nowodworski i powiat sztumski po 37,1%) wynosiła 30 punktów procentowych. 4 Obliczenia własne na podstawie danych dotyczących pracujących według sekcji, województw i sektorów, Pracujący w gospodarce narodowej w 2004 r., GUS, Warszawa, wrzesień 2005 r., str. 34,36 5 Obliczenia własne na podstawie danych dotyczących aktywności ekonomicznej ludności, Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego 2005, US w Gdańsku, grudzień 2005 r., str. 107 6 Obliczenia własne na podstawie danych dotyczących ludności w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym według województw i podregionów w 2004 r., Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31.XII. 2004 r., GUS, Warszawa 2005 r., str.15,16 R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 6

Liczba bezrobotnych Stopa bezrobocia stan na 31.XII.2005 r. powiaty powiaty Bytów 10743 osoby Bytów 34,7 % Chojnice 9766 osób Chojnice 26,6 % Człuchów 6639 osób Człuchów 30,8 % Gdańsk 4050 osób Gdańsk 16,5 % Kartuzy 6735 osób Kartuzy 19,4 % Kościerzyna 5702 osoby Kościerzyna 23,6 % Kwidzyn 7150 osób Kwidzyn 21,8 % Lębork 6894 osoby Lębork 28,9 % Malbork 6470 osób Malbork 29,5 % Nowy Dwór Gd. 4776 osób Nowy Dwór Gd. 37,1% Puck 5261 osób Puck 20,5 % Słupsk 11549 osób Słupsk 33,7 % Starogard Gd. 13114 osób Starogard Gd. 30,0 % Sztum 5252 osoby Sztum 37,1 % Tczew 9586 osób Tczew 24,9 % Wejherowo 9076 osób Wejherowo 19,1 % miasta na prawach powiatu miasta na prawach powiatu Gdańsk 18709 osób Gdańsk 9,6 % Gdynia 8337 osób Gdynia 8,0 % Słupsk 8823 osoby Słupsk 19,5 % Sopot 1268 osób Sopot 7,1 % województwo 159 900 osób województwo 19,3 % Cechą charakterystyczną bezrobocia w województwie pomorskim jest niski poziom kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych, szczególnie mieszkańców wsi, którzy stanowili w grudniu 2005 r. 44,7% ogółu bezrobotnych. Wśród bezrobotnych mieszkańców wsi największy udział miały osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej 40,1% oraz zasadniczym zawodowym 37,2%, bezrobotni z wykształceniem średnim 21,0% a z wykształceniem wyższym 1,7%. Dla porównania struktura wykształcenia bezrobotnych mieszkańców miast kształtowała się odpowiednio: 28,8%, 31,4%, 32,8% i 6,9%. Około 1/5 ogółu bezrobotnych stanowi młodzież. W grudniu 2005 r. w ewidencjach powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego zarejestrowanych było 35,7 tys. osób bezrobotnych w wieku 1824 lata. Ponad połowa bezrobotnej młodzieży to mieszkańcy wsi. Niskie kwalifikacje zawodowe, mała mobilność życiowa, zawodowa i przestrzenna, rosnące wymagania pracodawców, problemy komunikacyjne utrudniające dojazdy do pracy, to niektóre z elementów sprzyjających długotrwałemu bezrobociu. W województwie pomorskim co druga osoba bezrobotna pozostaje bez pracy dłużej niż 12 miesięcy, z tego 15,5% stanowią osoby pozostające bez pracy od 12 do 24 miesięcy, a 34,6% stanowią osoby pozostające bez pracy powyżej 24 miesięcy. 75,4% osób długotrwale bezrobotnych 7 posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe i niższe. Długotrwałe pozostawanie 7 Osoby długotrwale bezrobotne osoby pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy od momentu ostatniego zarejestrowania się bezrobotnego w powiatowym urzędzie pracy obliczonych w pełnych miesiącach. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 7

bez pracy zmniejsza szanse na znalezienie nowej pracy, wpływa na status materialny i społeczny tych osób i ich rodzin i może zagrażać patologiami społecznymi. Jednym z istotnych uwarunkowań dla kształtowania się poziomu zatrudnienia oraz bezrobocia w województwie podobnie jak w całym kraju są zmiany demograficzne. Przy ogólnym przyspieszeniu procesu starzenia się polskiego społeczeństwa, liczba ludności w wieku produkcyjnym będzie wzrastać do 2010 roku. W świetle prognoz demograficznych GUS 8 w stosunku do danych rzeczywistych z 2004 r. liczba ludności w wieku produkcyjnym w województwie pomorskim wzrośnie do roku 2010 o 38,7 tys. osób tj. o 2,8 % (w kraju o 1,7 %). W roku 2010 populacja w wieku produkcyjnym będzie najwyższa i wynosić będzie 1440,5 tys. osób. Począwszy od 2010 r. populacja w wieku produkcyjnym zacznie się sukcesywnie zmniejszać. W roku 2004 odsetek osób w wieku zdolności do pracy wynosił 63,9 % (w kraju 63,5 %). W świetle prognoz w roku 2010 wynosić będzie 65,2 % (w kraju 65,1 %). Prognozowane zmiany w liczbie ludności wg ekonomicznych grup wieku w województwie pomorskim stan na 31.XII. liczba ludności 600 500 400 300 200 100 0 wiek przedprodukcyjny (017) 489,8 424,1 344,8 400,4 388,9 371,9 2004* 2010 2015 2020 2025 2030 liczba ludności 1500 1450 1400 1350 1300 1250 1200 1150 1401,8 1440,5 wiek produkcyjny (1859/64) 1402,1 1343,7 1296,3 1261,7 2004* 2010 2015 2020 2025 2030 liczba ludności 600 500 400 300 200 100 0 wiek poprodukcyjny (60+/65+) 529,4 552,8 416,6 484,6 302,4 346,0 2004* 2010 2015 2020 2025 2030 lata Na uwagę zasługuje fakt, że inaczej kształtować się będą zmiany w liczbie ludności w wieku produkcyjnym na wsi i w mieście. 9 Liczba ludności w wieku produkcyjnym w mieście będzie malała już po 2005 r., natomiast w grupie ludności zamieszkującej tereny wiejskie obserwowany jest wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym i prognozy wskazują na utrzymywanie się tego wzrostu do 2030 roku. 8 Prognoza demograficzna na lata 2003 2030, GUS, Warszawa 2004 R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 8

Prognozowane zmiany w liczbie ludności wg ekonomicznych grup wieku w województwie pomorskim Stan na 31.XII. miasto 1200 1000 800 600 400 200 0 przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny wieś 600 500 400 300 200 100 0 przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny ogółem 2000 1500 1000 500 0 przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny 2004 2010 2030 Niekorzystnym zjawiskiem jest postępujące starzenie się zasobów pracy. 10 W 2004 r. liczba ludności w wieku niemobilnym (mężczyźni 4564 lata, kobiety 4559 lat) wynosiła 512,1 tys. osób i stanowiła 36,5% ogółu ludności w wieku produkcyjnym województwa. Do 2010 udział ten wzrośnie do 37,2%, a w perspektywie 2030 roku do 45,5%. 9 Liczba osób w wieku produkcyjnym w miastach województwa pomorskiego w 2004 r. wynosiła 966,7 tys. i w świetle prognoz demograficznych GUS do 2030 roku zmaleje o 208,5 tys. osób tj. 21,6%. Liczba osób w wieku produkcyjnym zamieszkała na wsi województwa pomorskiego w 2004 r. wynosiła 435,1 tys. i do 2030 roku wzrośnie o 68,4 tys. osób tj. 15,7%. 10 Liczba osób w wieku niemobilnym w 2004 roku wyniosła 512,1 tys. osób i według prognoz demograficznych do 2010 r. wzrośnie o 23,6 tys. osób, tj. o 4,6%., a do 2030 roku o kolejne 38,4 tys. osób, tj. o 7,2%. Liczba osób w wieku mobilnym w 2004 roku wyniosła 889,7 tys. osób i według prognoz demograficznych do 2010 r. wzrośnie o 15,1 tys. osób, tj. o 1,7%., a w latach 2010 2030 zmaleje o 217,2 tys. osób, tj. o 24,0%. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 9

100% Prognoza udziału ludności w w ieku mobilnym (18 44) i niemobilnym (45 59/64) w liczbie ludnosci w w ieku produkcyjnym w w ojew ództw ie pomorskim stan na 31.XII. 80% 60% 63,5% 62,8% 63,9% 63,0% 59,6% 54,5% 40% 20% 0% 36,5% 37,2% 36,1% 37,0% 40,4% 45,5% 2004 2010 2015 2020 2025 2030 niemobilny mobilny Aktywność ekonomiczna ludności w województwie pomorskim w IV kwartale 2005 r. 11 Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w IV kwartale 2005 r. wskazują na niewielką poprawę sytuacji na rynku pracy w porównaniu z IV kwartałem 2004 r.: w IV kwartale 2005 r. zbiorowość aktywnych zawodowo w województwie pomorskim liczyła 904 tys. osób, a biernych zawodowo 780 tys. osób. W porównaniu z analogicznym okresem 2004 r. liczba osób aktywnych zawodowo zwiększyła się o 46 tys., tj. 5,4%. W grupie tej zmniejszyła się o 14,2% liczba bezrobotnych, a liczba osób pracujących wzrosła o 10,0%; współczynnik aktywności zawodowej wyrażający udział aktywnych zawodowo (pracujący i bezrobotni) w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej w IV kwartale 2005 r. wynosił 53,6% i wzrósł w stosunku do tego samego okresu roku 2004 o 0,2 punkta procentowego; w IV kwartale 2005 r. pracujący stanowili 45,4% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej, w porównaniu z tym samym okresem roku 2004 r. wskaźnik ten określany jako wskaźnik zatrudnienia był wyższy o 2,1 punkta procentowego; Struktura ludności w wieku 15 lat i więcej według aktywności ekonomicznej w województwie pomorskim w IV kwartale 2004 i 2005 r. w IV kwartale 2004 r. w IV kwartale 2005 r. 10,1% 8,2% 46,6% 43,3% 46,4% 45,4% pracujący bierni zawodowo bezrobotni pracujący bierni zawodowo bezrobotni 11 Aktywność ekonomiczna ludności w województwie pomorskim w IV kwartale 2005 r., US w Gdańsku, kwiecień 2006 r.; Aktywność ekonomiczna ludności w województwie pomorskim w IV kwartale 2004 r., US w Gdańsku, maj 2005 r.; R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 10

w najlepszej sytuacji na rynku pracy były osoby z wykształceniem wyższym, dla których stopa bezrobocia wyniosła 4,7%, a w najtrudniejszej osoby o najniższym wykształceniu; stopa bezrobocia w grupie osób z ukończoną (lub nie ) szkołą podstawową i gimnazjum wynosiła 32,0%; największy spadek stopy bezrobocia w IV kwartale 2005 r. w stosunku do IV kwartału roku 2004 odnotowano wśród kobiet (o 4,5 punkta procentowego) i w miastach (o 3,3 punkta procentowego); stopa bezrobocia dla kobiet w IV kwartale 2005 r. wynosiła 17,6%, stopa bezrobocia w miastach 12,7% (na wsi 21,5%); dla osób w wieku 1524 lata stopa bezrobocia wynosiła 37,8% (według danych za III kwartał 2005 r.). Źródła: 1. Aktywność ekonomiczna ludności w województwie pomorskim w IV kwartale 2005 r., US w Gdańsku, kwiecień 2006 r.; 2. Aktywność ekonomiczna ludności w województwie pomorskim w IV kwartale 2004 r., US w Gdańsku, maj 2005 r.; 3. Komunikat o sytuacji społeczno gospodarczej województwa pomorskiego Nr 12, Urząd Statystyczny w Gdańsku, grudzień 2005 r., www.stat.gov.pl/urzedy/gdansk 4. Komunikat o sytuacji społeczno gospodarczej województwa pomorskiego Nr 3, Urząd Statystyczny w Gdańsku, kwiecień 2006 r., www.stat.gov.pl/urzedy/gdansk 5. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31.XII.2004 r., GUS, Warszawa 2005. 6. Prognoza demograficzna na lata 2003 2030, GUS, Warszawa 2004. 7. Pracujący w gospodarce narodowej w 2004 r., GUS, Warszawa, wrzesień 2005 r. 8. Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego, US w Gdańsku, Gdańsk, grudzień 2005 r. 9. Wyniki badań statystycznych rynku pracy MP i PS 01 (sprawozdawczość powiatowych urzędów pracy) oraz dane GUS. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 11

Rozdział II. Założenia do Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego Załącznik do Uchwały Nr 587/303/2006 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 20.06.2006 r. Założenia do Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2006 dla województwa pomorskiego 1. Realizacja priorytetów i działań podporządkowana powinna być następującym zasadom: maksymalnego i efektywnego wykorzystania środków finansowych w tym funduszy strukturalnych UE, szerokiego powiązania edukacji z gospodarką i rynkiem pracy, rozwijania dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego. 2. Priorytety i działania. Priorytet 1. Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego i powstawania nowych miejsc pracy. Rozwój przedsiębiorczości. Działanie 1.1. Rozwijanie biznesowego wsparcia dla MŚP Przykładowe typy przedsięwzięć: wzmacnianie i rozwój instytucji otoczenia biznesu, w tym rozwój usług specjalistycznego doradztwa i informacji biznesowej. Działanie 1.2 Wspieranie powstawania i rozwoju MŚP i mikroprzedsiębiorstw Przykładowe typy przedsięwzięć: wsparcie finansowe (dotacje i pożyczki) i merytoryczne (szkolenia i doradztwo) dla osób podejmujących działalność gospodarczą, wsparcie przedsiębiorstw w tworzeniu nowych miejsc pracy poprzez wykorzystanie środków Funduszu Pracy oraz wzmocnienie, działających na ich rzecz, funduszy pożyczkowych i poręczeniowych, stosowanie przez samorządy lokalne zachęt do tworzenia miejsc pracy w postaci ulg w podatkach i opłatach lokalnych, pobudzanie aktywności gospodarczej w gałęziach o relatywnie wysokiej pracochłonności (np. w usługach), które zapewnią pracę nie tylko ludziom młodym i dobrze wykształconym, ale również osobom starszym, legitymującym się niskimi kwalifikacjami, tworzenie inkubatorów przedsiębiorczości, Działanie 1.3. Wspieranie rozwoju innowacji i transferu wiedzy jako elementów wzmocnienia powiązań nauki z gospodarką i rynkiem pracy Przykładowe typy przedsięwzięć: budowa sprawnych mechanizmów transferu innowacji oraz infrastruktury koniecznej do tworzenia i rozwoju firm innowacyjnych, rozwój i upowszechnianie gospodarki elektronicznej oraz społeczeństwa informacyjnego, rozwój współpracy środowiska naukowo akademickiego ze środowiskiem gospodarczym i administracją publiczną. Działanie 1.4. Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu, w tym w szczególności polepszenie współpracy z inwestorami Przykładowe typy przedsięwzięć: podnoszenie sprawności lokalnych instytucji obsługujących inwestorów i zapewnienie stałego wzrostu kompetencji zatrudnionych tam pracowników, ułatwianie zainteresowanym podmiotom dostępu do informacji gospodarczej i stosowanie skutecznych narzędzi promocji regionu jako miejsca potencjalnych inwestycji, kreowanie polityki inwestycyjnej gmin Pomorza budowa infrastruktury technicznej niezbędnej do realizacji inwestycji. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 12

Priorytet 2. Inwestowanie w kapitał ludzki Działanie 2.1. Zwiększanie dostępu do edukacji oraz promocja kształcenia przez całe życie Przykładowe typy przedsięwzięć: wspieranie kształcenia na odległość w formach pozaszkolnych, wzbogacenie oferty programowej kształcenia ustawicznego i rozwój systemu informacji o kształceniu ustawicznym, podwyższanie jakości edukacji stosownie do potrzeb rynku pracy, promowanie mobilności zawodowej i zdolności w zakresie dostosowania umiejętności i kwalifikacji zawodowych do wymogów regionalnego rynku pracy w warunkach członkostwa w UE, rozwijanie współpracy z krajami UE poprzez wymiany i staże, rozwój sieci szkolnego doradztwa zawodowego, Działanie 2.2. Wspieranie rozwoju kadr nowoczesnej gospodarki Przykładowe typy przedsięwzięć: inwestowanie w kadry dla podniesienia konkurencyjności i rozwoju potencjału adaptacyjnego firm. Działanie 2.3. Programy stypendialne dla uczniów i studentów o utrudnionym starcie edukacyjnym Przykładowe typy przedsięwzięć: zwiększenie dostępu do edukacji na wszystkich poziomach kształcenia. Działanie 2.4. Wyrównywanie szans grup znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy m.in. młodzieży, osób w wieku powyżej 50. roku życia, długotrwale bezrobotnych, niepełnosprawnych, kobiet Przykładowe typy przedsięwzięć: aktywizacja zawodowa młodzieży, aktywizacja zawodowa osób, które ukończyły 50. rok życia, aktywizacja zawodowa osób długotrwale bezrobotnych, integracja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych, aktywizacja zawodowa kobiet, m.in. poprzez wspieranie podejmowania własnej działalności gospodarczej oraz rozwiązanie problemu opieki nad dziećmi matek pracujących, aktywizacja zawodowa innych grup znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, z uwzględnieniem mniejszość narodowych i osób, które odbyły i odbywają karę pozbawienia wolności. Działanie 2.5. Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi Przykładowe typy przedsięwzięć: pomoc osobom zagrożonych utratą zatrudnienia, m.in. poprzez dofinansowanie szkoleń uwzględniających naukę języków obcych. Działanie 2.6. Reorientacja i aktywizacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa i ludności wiejskiej Przykładowe typy przedsięwzięć: wsparcie osób odchodzących z rolnictwa poprzez zmianę kwalifikacji zawodowych i umożliwienie zdobycia nowego zatrudnienia, promowanie alternatywnych wobec działalności rolniczej form zatrudnienia, w tym samozatrudnienia. Priorytet 3. Rozwój instytucji rynku pracy Działanie 3.1. Poprawa jakości i dostępności informacji o rynku pracy Przykładowe typy przedsięwzięć: doskonalenie i rozwój monitorowania lokalnych rynków pracy, badanie popytu na prace poprzez monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych, monitoring i ewaluacja programów rynku pracy, współpraca publicznych służb zatrudnienia z ośrodkami badawczymi na terenie województwa, w tym z uczelniami wyższymi w zakresie badań rynku pracy, podwyższanie sprawności systemu tworzenia i przepływu informacji o rynku pracy, w tym upowszechnianie informacji o rynku pracy. Działanie 3.2. Poszerzenie oferty i zwiększenie dostępu do usług świadczonych przez instytucje rynku pracy Przykładowe typy przedsięwzięć: zwiększenie dostępu do podstawowych usług rynku pracy poprzez rozwój instytucji rynku pracy (szczególnie na terenach słabo rozwiniętych małych miast i wsi), rozwijanie partnerstwa między usługodawcami rynku pracy pochodzącymi z sektora publicznego, prywatnego i instytucji społecznych, w celu objęcia usługami wszystkich zainteresowanych grup klientów wzbogacenie oferty i podwyższenie jakości usług świadczonych przez powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy m.in. poprzez: rozwój sieci EURES, doskonalenie kwalifikacji kadry publicznych służb zatrudnienia, rozwój pośrednictwa pracy, podniesienie jakości usług poradnictwa zawodowego, promowanie elastycznych form zatrudnienia oraz legalnego zatrudnienia i legalnej pracy zarobkowej doskonalenie systemu szkoleń osób bezrobotnych, wzmocnienie kadrowe publicznych służb zatrudnienia. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 13

Realizacja zaproponowanych priorytetów i działań podporządkowana powinna być następującym zasadom: Maksymalnego i efektywnego wykorzystania środków finansowych w tym funduszy strukturalnych UE Realizacja priorytetów i działań Regionalnego Planu Działań Na Rzecz Zatrudnienia podporządkowana powinna być zasadzie maksymalnego i efektywnego wykorzystania dostępnych środków finansowych w tym funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, ponieważ środki te stanowią podstawę dla realizacji działań tego Planu. Zgodnie z rekomendacjami Raportu z realizacji strategii rozwoju województwa pomorskiego w latach 20002004 istnieje potrzeba stworzenia takich mechanizmów programowania i realizacji regionalnych przedsięwzięć rozwojowych, które umożliwią jak najefektywniejsze z punktu widzenia interesów regionalnych alokowanie środków krajowych (np. w postaci rządowosamorządowych programów operacyjnych). Ponadto zgodnie z w/w rekomendacjami wzrost udziału środków Unii Europejskiej w realizacji Strategii stwarza dla samorządu województwa i partnerów regionalnych (zwłaszcza gmin i powiatów) poważne wyzwanie związane z właściwym i efektywnym (tzn. sprzyjającym długofalowym celom rozwojowym) zagospodarowaniem dużo większych niż dotąd środków, zarówno unijnych, jak też własnych. Charakterystyczną cechą Unii Europejskiej jest szeroki zakres interwencji w procesy rozwoju regionalnego, zarówno na poziomie Komisji Europejskiej jak też i poszczególnych państw członkowskich i regionów. Podstawą tej działalności są zapisy w Traktacie Rzymskim oraz Traktatach z Maastricht i Amsterdamu. Polityka rozwoju regionalnego planowana jest w okresach wieloletnich, obecny dotyczy lat 20002006. Działalność ta odbywa się na podstawie wypracowanych w ramach Unii Europejskiej elementarnych zasad rozwoju regionalnego. Cztery zasady rozwoju regionalnego uznawane w Unii Europejskiej za kluczowe to: koncentracja, programowanie, partnerstwo i dodatkowość. Przytoczenie tych informacji służy udokumentowaniu znaczenia polityki rozwoju regionalnego uprawianej w ramach Unii Europejskiej. Zgodnie z założeniami Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego na podstawie Uchwały nr 587/XXXV/05 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 18 lipca 2005 roku województwo pomorskie aktywnie uczestniczy w realizacji strategii lizbońskiej, która od roku 2007 stanie się przewodnim wątkiem nowej polityki spójności Unii Europejskiej. W realizacji celów zaktualizowanej strategii lizbońskiej, szczególnego znaczenia nabierają działania skoncentrowane m.in. na zwiększaniu zatrudnienia, usuwaniu bezrobocia strukturalnego oraz efektywniejsze inwestycje w kapitał ludzki. Kompleksowe podejście obejmujące zarówno wyznaczanie priorytetów i działań Regionalnego Planu Działań Na Rzecz Zatrudnienia, jak w powiązaniu z nimi, inicjowanie efektywnych przedsięwzięć do ich realizacji ma w sytuacji województwa pomorskiego kluczowe znaczenie. Promowanie i realizacja efektywnych działań na rzecz wzrostu zatrudnienia wymaga znacznych nakładów, zarówno pracy jak i środków finansowych. Dlatego też, aby możliwa była efektywna realizacja założeń do Regionalnego Planu Działań Na Rzecz Zatrudnienia niezbędne jest przyjęcie zasady maksymalnego i efektywnego wykorzystania dostępnych środków finansowych w tym funduszy strukturalnych UE. Szerokiego powiązania edukacji z gospodarką i rynkiem pracy Ideą, która powinna przenikać wszystkie działania wpływające na rozwój kapitału ludzkiego, jest powiązanie edukacji z gospodarką i rynkiem pracy, ponieważ czynnikiem kształtującym popyt na pracę są zmiany struktury gospodarki. Polegają one na zmniejszaniu zatrudnienia w tradycyjnych sektorach takich jak rolnictwo i wytwórczość oraz na wzroście zatrudnienia w usługach, także na dynamicznym rozwoju w sektorach technologicznych takich jak telekomunikacja, elektronika czy biotechnologia. Nowoczesne technologie wymagają kształcenia w nowych zawodach. Zmieniają się także wymagania dotyczące kwalifikacji i umiejętności zatrudnianych osób. Na rynku pracy liczą się umiejętności związane z wykorzystaniem w pracy komputera oraz innych urządzeń, znajomość języków obcych, zdolności organizacyjne, umiejętność komunikowania się, kreatywność. Oferta szkolna na wszystkich szczeblach kształcenia nie zawsze nadąża za dynamicznymi zmianami w gospodarce. Poza tym kształcenie szkolne nie wyposaża w pełni absolwenta w poszukiwane na rynku pracy umiejętności zarówno ogólne jak i specyficzne. Pracownik zarówno wchodzący na rynek pracy jak i już w nim uczestniczący musi być przygotowany na to, iż całe jego aktywne życie zawodowe będzie podporządkowane zdobywaniu adekwatnej wiedzy i umiejętności. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 14

Autorzy Krajowego Programu Reform na lata 20052008 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej oraz autorzy Raportu Ministerstwa Gospodarki i Pracy Zatrudnienie w Polsce 2005 zwracają uwagę, na fakt, że poziom wykształcenia społeczeństwa Polskiego nie odpowiada wymogom gospodarki. Poziom kwalifikacji zawodowych i ogólnych potencjalnych pracowników jest w wielu przypadkach niewystarczający do znalezienia zatrudnienia bądź samozatrudnienia. Kształcenie prowadzone w formach zarówno szkolnych jak i pozaszkolnych musi wyposażać ludzi w poszukiwane na rynku pracy specyficzne umiejętności, ale też dostarczyć wiedzy i umiejętności uniwersalnych, które stosunkowo łatwo pozwalałyby dostosowywać posiadane kwalifikacje do popytu na rynku pracy. Rozwijania dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego Polityka rynku pracy realizowana przez władze publiczne opiera się na dialogu i współpracy z partnerami społecznymi. Strony uczestniczące w dialogu społecznym powinny dyskutować o stosunkach zawodowych, warunkach pracy, płacach i świadczeniach socjalnych, a także o innych problemach polityki gospodarczej, będących przedmiotem zainteresowania i kompetencji wszystkich stron. Dialog może także dotyczyć stosunków między partnerami i ich wzajemnych zobowiązań. Idea dialogu sprowadza się do podejmowania działań na rzecz zwiększenia potencjału instytucji rynku pracy działających na szczeblu krajowym, wojewódzkim i lokalnym oraz lokalnych społeczności. Bezpośrednia i ścisła kooperacja ww. instytucji może przyczynić się do łagodzenia skutków bezrobocia oraz do tworzenia nowych miejsc pracy np. poprzez realizację projektów partnerskich. Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku współpracuje z Wojewódzka Radą Zatrudnienia oraz z Wojewódzką Komisją Dialogu Społecznego. W ramach dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego współpracuje również z organizacjami pozarządowymi, z agencjami zatrudnienia przede wszystkim biorąc udział w spotkaniach i konferencjach służących wymianie doświadczeń, a także upowszechnianiu działań podejmowanych na rzecz rynku pracy. Jednym z ważniejszych działań realizowania polityki, mającej na celu rozwiązywanie problemów związanych z rynkiem pracy jest zakrojona na szeroką skalę współpraca z kluczowymi instytucjami rynku pracy i budowanie partnerstwa lokalnego, w tym również z przedstawicielami mediów jako głosu opinii publicznej. Ww. współpraca może okazać się efektywna w tworzeniu porozumień między służbami zatrudnienia, instytucjami szkoleniowymi, szkołami wyższymi, a przedsiębiorstwami uwzględniającymi potrzeby rynku pracy zarówno w kwestii branż deficytowych, jak i kapitału ludzkiego spełniającego jego oczekiwania. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 15

Rozdział III. Priorytety i działania Priorytet 1. Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego i powstawania nowych miejsc pracy. Rozwój przedsiębiorczości. Działania 1.1. Rozwijanie biznesowego wsparcia dla MŚP 1.2 Wspieranie powstawania i rozwoju MŚP i mikroprzedsiębiorstw 1.3. Wspieranie rozwoju innowacji i transferu wiedzy jako elementów wzmocnienia powiązań nauki z gospodarką i rynkiem pracy 1.4. Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu, w tym w szczególności polepszenie współpracy z inwestorami Uzasadnienie Największym wyzwaniem polskiego rynku pracy jest bardzo niska stopa zatrudnienia i aktywności zawodowej oraz zwiększający się zakres wykluczenia społecznego spowodowany trudnościami w uzyskaniu pracy. Od wielu lat zwiększa się liczba osób w wieku produkcyjnym odzwierciedlając efekty wyżu demograficznego. W świetle prognoz demograficznych GUS w stosunku do danych rzeczywistych z 2004 r. liczba ludności w wieku produkcyjnym w województwie pomorskim wzrośnie do roku 2010 o 38,7 tys. osób tj. o 2,8 % (w kraju o 1,7 %). W roku 2010 populacja w wieku produkcyjnym będzie w województwie najwyższa i wynosić będzie 1440,5 tys. osób. Tym zjawiskom towarzyszy utrzymujące się na wysokim poziomie bezrobocie, stąd popytowa strona rynku pracy ma znaczenie rozstrzygające dla zatrudnienia w województwie pomorskim. W Regionie powinniśmy zapewnić taki poziom rozwoju gospodarczego, aby pozwolił on na zaangażowanie w pracę zawodową wszystkich Pomorzan zgłaszających chęć podjęcia pracy, zarówno tych którzy obecnie są bezrobotnymi i pracy poszukują (około 161,9 tys. osób), jak i tych którzy w najbliższym czasie wejdą na rynek pracy powiększając liczbę ludności w wieku produkcyjnym (38,7 tys. osób do roku 2010). Gospodarka i rozwój przedsiębiorczości powinny zapewnić mieszkańcom Pomorza wszechstronny rozwój zawodowy, bez względu na to w jakiej formie będą chcieli wykonywać pracę: jako pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę, na podstawie umów cywilnoprawnych, kontraktów, samozatrudnienia czy też będą chcieli występować w roli przedsiębiorców. Dotychczasowe doświadczenia z rozwoju polskiej gospodarki wskazują jak duża rola w dostarczaniu nowych miejsc pracy przypada sektorowi małych i średnich przedsiębiorstw i samozatrudnieniu. Podejmowane w województwie w sposób systemowy działania na rzecz rozwoju instytucji otoczenia biznesu, w tym rozwoju usług specjalistycznego doradztwa i informacji biznesowej tworzą dobre podstawy do rozwoju gospodarczego i rozwoju przedsiębiorczości (np. Centrum Euro Info w Gdańsku przy Stowarzyszeniu Wolna Przedsiębiorczość, Centra Wspierania Biznesu, Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych, Pomorski Fundusz Pożyczkowy, Program Regionalny Przedsiębiorczy Pomorzanin ). Pracodawcy mogą oczekiwać na systemowe wsparcie ze strony instytucji regionalnych już na etapie powstawania inwestycji (Centrum Obsługi Inwestora oraz Obserwatorium Gospodarcze przy Agencji Rozwoju Pomorza w Gdańsku), wsparcie R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 16

finansowe w tworzeniu nowych miejsc prac, w przypadku gdy w grę wchodzi zatrudnienie osób bezrobotnych skierowanych przez powiatowe urzędy pracy oraz wsparcie udzielane przez samorządy lokalne między innymi w postaci ulg w podatkach i opłatach lokalnych). Motorem rozwoju gospodarczego województwa powinno się stać wzmocnienie powiązań nauki z gospodarką i rynkiem pracy. Dotychczasowa współpraca Samorządu Województwa Pomorskiego z uczelniami i instytucjami naukowymi pozwala angażować środki Funduszy Strukturalnych w programy wspierające rozwój innowacji i transfer wiedzy. Programy te pozwalają na budowę sprawnych mechanizmów transferu innowacji koniecznych do tworzenia i rozwoju firm innowacyjnych, infrastruktury oraz rozwoju i upowszechniania gospodarki elektronicznej oraz społeczeństwa informacyjnego R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 17

1.1 Rozwijanie biznesowego wsparcia dla MŚP 1.1.1 Projekt Rozwój narzędzi dla przedsiębiorstw Regionu Morza Bałtyckiego INTERREG III B (INTERREG BSME) Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku partner w projekcie Skrócony opis Projekt Rozwój Narzędzi dla Przedsiębiorstw Regionu Morza Bałtyckiego w ramach programu INTERREG III zakłada realizację następujących celów: wzrost konkurencyjności całego Regionu Nadbałtyckiego oraz MŚP w regionie, intensyfikacja współpracy pomiędzy starymi a nowymi członkami UE w regionie nadbałtyckim, promocja tożsamości gospodarczej i kulturowej, tworzenie realnych i wirtualnych sieci pomiędzy wspierającymi MŚP organizacjami z obszaru gospodarki prywatnej, publicznymi organizacjami wspierającymi zagospodarowanie przestrzeni i gospodarkę oraz ośrodkami kształcenia, pozyskanie dodatkowych partnerów projektu oraz dalszy rozwój struktury międzynarodowej, realizacja działań wspierających małe i średnie przedsiębiorstwa w Regionie nadbałtyckim. Realizacja projektu przebiega w trzech pakietach roboczych: I Pakiet Roboczy Baltic SME Community rozwój współpracy i tworzenie sieci, II Pakiet Roboczy Baltic SME Education koncepcja i rozwój kształcenia na poziomie licencjata, III Pakiet Roboczy Baltic SME Development wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw poprzez współpracę międzynarodową. W każdym pakiecie roboczym zostaną wypracowane określone rezultaty poprzez współpracę pomiędzy partnerami. W projekcie uczestniczy 36 instytucji: przedsiębiorstwa, instytucje publiczne oraz samorządy gospodarcze. WUP uczestniczy w obradach Parlamentu Hanzy; bierze udział w spotkaniach grup transferowo doradczych, których celem jest doradztwo w zakresie bieżących zadań wynikających z realizacji projektu; uczestniczy w pracach grup roboczych powstałych w ramach projektu, które pracują między innymi: nad utworzeniem rejestru przedsiębiorców (wirtualnej giełdy kooperacji), stworzeniem jednolitego systemu zarządzania jakością w MŚP, wypracowaniem działań promocyjnych związanych z rozwojem produktu i marketingiem. MŚP, szkoły wyższe, izby rzemieślnicze, instytucje wspierające MŚP, administracja publiczna Środki ogółem 79,3 tys. zł, z tego: środki publiczne polskie (środki samorządu województwa pomorskiego 37,8 tys. zł) oraz środki publiczne zagraniczne (EFDR 41,5 tys. zł) środki w dyspozycji WUP. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 18

1.1 Rozwijanie biznesowego wsparcia dla MŚP 1.1.2. Sieć Instytucji Otoczenia Biznesu w województwie pomorskim Agencja Rozwoju Pomorza S.A. Skrócony opis Sieć Instytucji Otoczenia Biznesu stworzenie podstaw do skoordynowanego systemu wsparcia przedsiębiorczości w regionie oraz wypracowanie spójnego systemu informacji o sektorze małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) i dla MŚP. Instytucje zrzeszone w ramach sieci będą świadczyły usługi na wysokim, stale doskonalonym poziomie a przedsiębiorcy będą mieli dostęp do kompleksowej informacji dotyczącej usług doradczych, szkoleniowych i finansowych w regionie. Usługi wsparcia dla przedsiębiorców będą koordynowane i wspólnie wypracowywane. Projekt składa się z trzech zasadniczych elementów: portalu internetowego, Regionalnych Forów Przedsiębiorczości oraz Regionalnej Rady Przedsiębiorczości. Najważniejszym efektem jego realizacji ma stać się wypracowanie modelu wspierania przedsiębiorczości na Pomorzu. Przedsiębiorcy z województwa pomorskiego, instytucje otoczenia biznesu w województwie pomorskim Stowarzyszenie Wolna Przedsiębiorczość, Fundacja Gospodarcza, Naczelna Organizacja Techniczna Słupsk, Słupskie Stowarzyszenie Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości, Regionalne Towarzystwo Inwestycyjne, Pomorska Agencja Rozwoju Regionalnego, Wojewódzkie Zrzeszenie Handlu i Usług w Gdańsku z siedzibą w Gdyni, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Oddział w Gdańsku, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Urząd Miasta Gdańsk, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańska Fundacja Przedsiębiorczości. Środki ogółem 387,0 tys. zł środki publiczne polskie (samorządu województwa pomorskiego) Stworzenie podstaw do budowania skoordynowanego systemu wsparcia przedsiębiorczość w województwie pomorskim poprzez: powstanie portalu internetowego o tematyce gospodarczej, organizowanie Regionalnych Forów Przedsiębiorczości, które będą miały charakter targów z uczestnictwem instytucji otoczenia biznesu i przedsiębiorców, powstanie Regionalnej Rady Przedsiębiorczości. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 19

1.1 Rozwijanie biznesowego wsparcia dla MŚP 1.1.3. Budowa sieci Punktów Konsultacyjnych w ramach Krajowego Sytemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw Agencja Rozwoju Pomorza S.A. Skrócony opis ARP SA jest partnerem w projekcie współfinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, Działanie 1.1 Wzmocnienie Instytucji Wspierających Działalność Przedsiębiorstw. Celem projektu Budowa sieci Punktów Konsultacyjnych w ramach KSU jest ułatwienie małym i średnim przedsiębiorcom dostępu do kompleksowej bezpłatnej oferty usług informacyjnych poprzez utworzenie i wzmocnienie sieci Punktów Konsultacyjnych, opartej na sieci instytucji należących do Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Projekt zakłada utworzenie sieci Punktów Konsultacyjnych (PK) na poziomie krajowym i regionalnym poprzez udzielenie wsparcia dla organizacji prowadzących PK na poziomie regionalnym oraz lokalnym. Wsparcie ma służyć wzmocnieniu potencjału organizacyjnego Punktów, celem zwiększenia zdolności do świadczenia usług informacyjnych dla MŚP. Stworzony system wsparcia zapewni współpracę pomiędzy wszystkimi podmiotami oraz pozwoli na skuteczną koordynację działań całej sieci. Zadaniem Agencji jako Punktu Konsultacyjnego Regionalnego jest: zarządzanie, integrowanie, rozwój systemu Punktów Konsultacyjnych (PK) oraz Lokalnych Okienek Przedsiębiorczości w regionie (LOP), świadczenie bezpłatnych usług informacyjnych dla przedsiębiorców. Czas realizacji 1.07.2005 r. 31.12.2007 r. Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa województwa pomorskiego Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Stowarzyszenie Wolna Przedsiębiorczość, Fundacja Gospodarcza, Naczelna Organizacja Techniczna Słupsk, Słupskie Stowarzyszenie Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości, Regionalne Towarzystwo Inwestycyjne Środki ogółem 330,7 tys. zł, z tego środki publiczne polskie (budżet państwa 24,0 tys. zł) oraz środki publiczne zagraniczne (EFDR 306,7 tys. zł) Ilość nowych Punktów Konsultacyjnych 5 (w sumie działać ma 12). Ilość nowych Lokalnych Okienek Przedsiębiorczości 20 (w sumie działać ma 35). Ilość obsłużonych przedsiębiorców 1000 przedsiębiorców w ciągu 2006 roku. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 6 20