Omega PSIR a krajowy System Informacji o Nauce. Z doświadczeń Politechniki Warszawskiej Mirosława Lewandowska-Tranda (BG PW), Wacław Struk (WEITI PW) II Ogólnopolskie Seminarium użytkowników oprogramowania Uczelnianej Bazy Wiedzy OMEGA-PSIR
Czym jest system POL-on? POL-on jest zintegrowanym systemem informacji o szkolnictwie wyższym i nauce, który wspiera pracę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także Głównego Urzędu Statystycznego oraz Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów. Jego istotnym zadaniem jest stworzenie krajowej bazy danych o jednostkach naukowych, wyższych uczelniach i nauce polskiej. Gromadzone dzięki niemu informacje wspierają procesy decyzyjne MNiSW odnośnie polskich uczelni oraz jednostek naukowych. POL-on ułatwia podejmowanie decyzji o ukierunkowaniu wydatków na kształcenie i pomoc materialną dla uczelni wyższych 2
Czym jest system POL-on? Pewien zakres informacji zebranych w systemie udostępniany jest publicznie. Przedsięwzięcie realizowane jest jako systemowy projekt partnerski w ramach Programu Kapitał Ludzki Z POL-onem ściśle współpracują następujące jednostki: Ośrodek Przetwarzania Informacji, Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego, Index Copernicus International 3
Inne podsystemy POL-onu Polska Bibliografia Naukowa część repozytoryjna gromadząca publikacje dostępna publicznie (PBN) Polska Bibliografia Naukowa Moduł Sprawozdawczy niedostępna publicznie Polska Baza Cytowań POL-index gromadzi informacje o czasopismach naukowych wydawanych przez jednostki naukowe Ogólnopolskie Repozytorium Prac Dyplomowych (ORPD) 4
Podstawowe akty prawne Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010r o zasadach finansowania nauki i jej ostatnia nowelizacja z 15 stycznia 2015r - a zwłaszcza Art. 4c Rozporządzenie MNiSW z 29 czerwca 2015r w sprawie Systemu Informacji o Nauce (precyzuje ustawę, podając szczegółowy zakres danych, terminy aktualizacji danych, inne) 5
Ważne daty Obligatoryjność wprowadzania publikacji i pozostałych osiągnięć naukowych - powstałych po 01.01.2013r, aktualizacja co kwartał, pierwszy wyznaczony termin 25.08.2015r Komunikat MNiSW w sprawie terminu wprowadzania danych i informacji do Systemu Informacji o Nauce w ramach Zintegrowanego Systemu Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym "POL-on" zmienił termin na 30.10.2015r Termin obligatoryjny zakończenia wprowadzania danych do modułów: POL-on i PBN MS 31 stycznia 2016r 6
Jakie dane gromadzi POL-on? Informacje : o uzyskanych patentach i prawach ochronnych o realizowanych krajowych i międzynarodowych projektach obejmujących badania naukowe lub prace rozwojowe o zorganizowanych konferencjach naukowych o nagrodach i wyróżnieniach o laboratoriach badawczych o wdrożonych systemach jakości o bibliotekach naukowych w jednostkach naukowych lub w uczelniach 7
Jakie dane gromadzi POL-on? Informacje o osiągnięciach artystycznych pracowników jednostki naukowej brak modułu w systemie POL-on Informacje o wyniku finansowym jednostki naukowej - brak modułu w systemie POL-on Informacje o wdrożeniach wyników badań - brak modułu w systemie POL-on I wiele innych (celowo pominięto w prezentacji takie dane jak: rejestry szkół wyższych, informacje o kierunkach i profilach kształcenia, dane liczbowe dotyczące studentów, pracowników naukowych) 8
Źródła pozyskiwania danych do POL-onu Bazy własne jednostek naukowych w przypadku Politechniki Warszawskiej - Baza Wiedzy PW Podstawowe jednostki uczelni wydziały Biuro Rektora Biuro ds. Nauki, Biuro ds. Rozwoju i Projektów Strategicznych, Centrum Współpracy Międzynarodowej Zespół Rzeczników Patentowych przy Politechnice Warszawskiej S.C. Instytut Badań Stosowanych PW Dział Administracyjno-Gospodarczy Kwestura 9
Problem zasadniczy Brak możliwości importowania danych do podstawowych modułów systemu POL-on z systemów wewnętrznych lub innych źródeł danych Import był możliwy w programie Ankieta Jednostki Praktycznie wymusza to ręczne wpisywanie danych do POL-on, co może powodować konieczność wielokrotnego wprowadzania tych samych danych Na szczęście nie dotyczy to podsystemów: PBN MS - publikacje ORPD - prace dyplomowe 10
Elementarne problemy Krótki termin realizacji wprowadzania danych do POL-onu, kwartalna aktualizacja Dane rozproszone w kilkunastu jednostkach PW (praca wymaga dobrej współpracy i koordynacji zadań) Aktualizacja POL-on w pierwszej kolejności obejmie dane spójne z systemami PW; w kolejnych etapach dane będą uzupełniane zgodnie z Rozporządzeniem i możliwościami systemu. Kompletność i poprawność danych w POL-onie Konieczność utworzenia w Bazie Wiedzy PW nowych modułów potrzebnych dla systemu POL-on i PBN 11
Elementarne problemy Brak w Systemie niektórych modułów wymaganych w Rozporządzeniu Liczne zmiany pól w modułach realizowanie w trakcie pracy w systemie np. (konieczność zwiększenia liczby znaków w polach, brak możliwości dopisywania autorów spoza POL-onu, z jednostki w przypadku modułu: nagrody i wyróżnienia Niezgodność wymogów systemu z aktami prawnymi np. (obligatoryjność pola opis w patentach - wg. Systemu - obligatoryjny - wg. Rozporządzenia nie czy wprowadzanie zgodnie z ustawą tylko uzyskanych patentów i praw ochronnych przez jednostkę naukową ( a nie zgłoszeń) 12
Elementarne problemy Te rozbieżności wymuszają wprowadzanie najpierw danych wymaganych przez system a następnie uzupełnianie o dane wymagane przez Rozporządzenie Dane o patentach i zgłoszeniach (po nowelizacji ustawy) mają być dostępne publicznie - protest środowiska naukowego i rzeczników patentowych, gdyż nie mamy prawa upubliczniać zgłoszeń patentowych Nowy system pomocy dla użytkowników POL-onu dopiero niedawno został uruchomiony i ma charakter bardziej merytoryczny, niż dotychczasowy (techniczny) 13
Szkolenia OPI Ośrodek Przetwarzania Informacji Państwowy Instytut Badawczy organizuje szkolenia dotyczące systemu POL-on. Spotkania odbywają się w siedzibie OPI PIB w Warszawie, w al. Niepodległości 188 b. Zgłoszenie na udział w szkoleniu należy składać za pomocą formularza, po wypełnieniu należy go przesłać na adres: POLON_szkolenia@opi.org.pl. Pracownicy Oddziału ds. Bazy Wiedzy przeszli cały cykl szkoleń we wrześniu 2015r we wszystkich 4 modułach : patenty i prawa ochronne, organizacja konferencji, nagrody i wyróżnienia, biblioteki PW zorganizowała dodatkowo cały cykl szkoleń na terenie PW 14
Podsumowanie Niezgodność wymogów systemu z aktami prawnymi jest dużym utrudnieniem dla pracujących w systemie i wymaga wielu zmian System wymusił na twórcach Bazy Wiedzy PW dodanie nowych modułów pod kątem potrzeb POL-onu i PBN np.: Wprowadzenie modułu obsługi 'Wdrożenia projektów, patentów' Wprowadzenie modułu obsługi 'Konferencje organizowane przez jednostkę' Wprowadzenie modułu obsługi 'Czasopisma wydawane przez jednostkę Wprowadzenie modułu obsługi 'Osiągnięcia zawodowe (kariera) Aktualnie BG PW wprowadziła do POL-onu komplet danych w wyznaczonych modułach: Patenty i prawa ochronne 306 Nagrody i wyróżnienia 211 Organizacja konferencji 272 Dane z 2015r będą sukcesywnie uzupełniane. 15
Podsumowanie Aktualnie Baza Wiedzy jest przystosowana pod względem systemowym do obsługi Krajowego Systemu Informacji o Nauce, nowe moduły wymagają jednak uzupełnienia danymi. Od 2015 roku zmienia się system finansowania jednostek naukowych, dzięki czemu najwięcej pieniędzy będą uzyskiwały najlepsze z nich. Od 2015 roku pieniądze przyznawane instytutom Polskiej Akademii Nauk, instytutom badawczym czy wydziałom uczelni w ramach tzw. dotacji statutowej będą uzależnione głównie od jakości prowadzonych badań i przyznanej im kategorii naukowej: A+, A, B lub C. Wysokość dotacji ma premiować rzeczywiste osiągnięcia naukowe i jakość prowadzonych prac badawczych. 16
Podsumowanie W trosce o prestiż i finansowe zaplecze instytucje nauki będą musiały zadbać o kompletność i rzetelność publikacji, aktywności zawodowej, prac naukowobadawczych, projektów i wielu innych. Nowy system finansowania nauki będzie wdrażany stopniowo. W okresie przejściowym do 2017 roku wprowadzone zostaną progi zabezpieczające przed nadmiernym spadkiem dotacji, albo jej niewspółmiernym wzrostem. Z roku na rok one będą się one zmieniały. 17
PBN Polska Bibliografia Naukowa PBN-R - Repozytorium (ICM UW) PBN MS - Moduł Sprawozdawczy (ICI) Strona oficjalna: https://pbn.nauka.gov.pl/ Strona testowa: https://pbn.ici-test.org/ (wersja beta) Moduł Sprawozdawczy dostępny jest tylko użytkownikom posiadającym rolę Importer Publikacji (na obu stronach ) Pomoc zasadniczo dotyczy PBN-R, tylko dział pomocy Moduł Sprawozdawczy jest adekwatny do zagadnień związanych ze sprawozdawczością. PBN organizuje konferencje/szkolenia 18
PBN Polska Bibliografia Naukowa Materiały szkoleniowe na stronie PBN: https://pbn.nauka.gov.pl/help/pl/szkolenia/szkolenia-z-zakresu-pbn 19
PBN MS Moduł Sprawozdawczy Gromadzone są opisy publikacji jako zdarzenia ewaluacyjne: duplikat publikacji dla każdej jednostki współautora wąski zakres metadanych tylko do ewaluacji długi okres weryfikacji danych (4-letni okres ewaluacji) rozważane korzystanie w Module Sprawozdawczym z wykazu pracowników i zatrudnienia POL-on Dorobek publikacyjny stanowi 65% całej oceny jednostek naukowych Do końca IV kwartału zakłada się całkowitą swobodę modyfikacji danych Przewidywana integracja PBN MS z PBN-R: obecnie tylko PBN-R PBN MS (eksport import) scalenie duplikatów 20
PBN MS Moduł Sprawozdawczy Funkcje Importowanie danych w formacie XML (pliki spakowane do ZIP) podmiana istniejącej wersji (na podstawie identyfikatora) każdy plik XML musi zawierać identyfikator jednostki w PBN i może zawierać opisy różnych typów publikacji (książka, artykuł, rozdział) paczka ZIP może zawierać kilka plików XML jednej jednostki w jednej operacji można importować kilka plików ZIP tej samej jednostki Wyszukiwanie : bardzo niedoskonały interfejs edycja zaimportowanych danych usuwanie pojedynczych rekordów Dopisywanie i edycja danych 21
PBN MS Moduł Sprawozdawczy Wymagania Plik XML musi być zgodny z formatem PBN MS (pbn-report.xsd) Dane muszą spełniać wymagania formalne określone w tym pliku ISBN długość pola od 10 17 znaków [cyfra,-,x] Kraj 2-znakowy kod alfabetyczny Nazwisko i imię długość pola 2 1024 znaków Zakres stron liczba-liczba Data RRRR-MM-DD Wymienione pola nie mogą być przekazywane jako puste Należy przekazywać obowiązkowo wszystkie dane określone w Rozporządzeniu. Objaśnienie znaczenia pól: https://pbn.nauka.gov.pl/help/pl/modul-sprawozdawczy/specyfikacjetechniczne/217-format-importowy-pbn-xsd 22
PBN MS Moduł Sprawozdawczy Problemy Niepoprawny Plik XML (struktura, dane) jest odrzucany konieczność wielokrotnych prób importowania należy sprawdzać poprawność danych w systemie źródłowym (Baza Wiedzy PW udostępnia statystykę wskazującą stan danych pod kątem wymagań PBN MS) Brak możliwości: weryfikacji danych przez użytkownika nie posiadającego roli Importera (przewidywane zatwierdzanie sprawozdania) raportowania zaimportowanych danych usuwania wybranego zestawu rekordów tylko pojedynczo ręcznego dopisywania i edycji danych przez użytkownika innego niż Importer 23
Artykuły (bez konferencj i) Materiały Materiały konferency konferency Język brak Paginacja brak jne jne (WoS) ISBN (Książki) brak ISBN (Książki) nieprawi dłowe Wydawca (Książki) brak ISBN (Rozdziały) brak ISBN (Rozdział y) nieprawi dłowe ISSN (Artykuły) brak Profil konferencj i* brak 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 0 0 0 0 0 0 0 1 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 56 5 2 0 2 0 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 0 0 0 5 0 0 0 0 0 1 0 144 3 0 0 3 2 2 2 3 0 3 3 192 32 1 0 85 2 1 0 26 0 1 33 144 84 7 0 1 0 0 1 13 0 2 86 563 19 10 0 22 1 0 0 10 1 6 19 734 1165 830 0 56 14 0 8 363 0 13 1189 403 291 7 0 47 1 5 1 179 60 8 292 389 15 9 0 94 0 0 0 5 0 6 15 128 84 42 0 5 1 1 2 8 14 1 86 171 162 19 0 5 1 0 0 23 2 0 164 405 374 6 0 6 4 0 0 75 5 14 382 362 62 21 0 27 8 0 6 9 1 20 64 340 113 1 0 83 2 5 1 87 17 9 115 283 39 8 0 7 1 0 0 25 0 6 41 24
PBN MS Moduł Sprawozdawczy PBN Id jednostki naukowej 25
26
27
28
29
PBN MS Moduł Sprawozdawczy Logowanie 30
PBN MS Moduł Sprawozdawczy Import 31
PBN MS Moduł Sprawozdawczy Import 32
PBN MS Moduł Sprawozdawczy Problemy zasadnicze Niegotowość systemu w sytuacji obowiązujących terminów wynikających z Rozporządzenia Poważne utrudnienia: dostęp do PBN MS tylko w roli Importera publikacji brak możliwości raportowania/pobrania zaimportowanych danych w dogodnym formacie brak możliwości operowania na wybranej grupie rekordów (usuwanie tylko pojedynczo) 33
Podsumowanie Systemy Bazy Wiedzy/Repozytorium budowane z wykorzystaniem oprogramowania Omega-PSIR oferują: Eksport plików XML w formacie akceptowanym przez PBN MS Pobieranie i modyfikację danych z wykorzystaniem serwisów webowych Udostępnianie i modyfikację danych za pomocą protokołu OAI-PMH (biblioteki cyfrowe, ORPD) Gotowość eksportu danych do pozostałych modułów systemu POL-on (gdy pojawi się taka możliwość) 34
Podziękowanie Dziękujemy za uwagę 35