Alior Bank Spółka Akcyjna Biuro Maklerskie Kraków ul. Miłkowskiego 3 30-349 Kraków Infolinia 19503 www.bm.aliorbank.pl 30 grudnia 2009 Tygodniowy komentarz rynkowy Sytuacja na rynkach finansowych Akcje, waluty, surowce Opracowanie: Dział Analiz Biura Maklerskiego Zbigniew Obara Wydarzenia USA: Publikowany przez Conference Board indeks zaufania amerykańskich konsumentów wzrósł w grudniu 2009 roku do 52,9 pkt z 50,6 pkt w poprzednim miesiącu po korekcie. Instrument wartość 30 grudnia 2009 zmiana (%)* Wydatki amerykańskich konsumentów w listopadzie wzrosły o 0,5 proc. miesiąc do miesiąca, podczas gdy poprzednio wzrosły o 0,6 proc. po korekcie - poinformował Departament Handlu USA. Indeks poziomu optymizmu wśród konsumentów amerykańskich, opracowywany przez Uniwersytet Michigan spadł w grudniu do 72,5 pkt z 73,4 pkt na koniec listopada. Sprzedaż domów na rynku wtórnym w USA w listopadzie wzrosła do 6,54 mln w ujęciu rocznym - podało w raporcie National Association of Realtors. POLSKA: Rada Polityki Pieniężnej na zakończonym grudniowym posiedzeniu pozostawiła stopy procentowe na niezmienionym poziomie, główna stopa NBP wynosi nadal nie mniej niż 3,50 proc. - podała RPP 23 grudnia w komunikacie. Sprzedaż detaliczna w listopadzie 2009 roku wzrosła o 6,3 proc. w porównaniu z analogicznym okresem 2008 roku, po wzroście o 2,1 proc. rdr w październiku 2009 roku, a mdm spadła o 6,1 proc. - podał GUS. W okresie styczeń-listopad 2009 wydajność pracy w przemyśle wzrosła o 1,5 proc. w porównaniu do analogicznego okresu 2008 roku przy mniejszym o 5,4 proc. zatrudnieniu i wzroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto o 4,4 proc. rdr - podał GUS w komunikacie. Nowe zamówienia w przemyśle w Polsce spadły w listopadzie 2009 roku w ujęciu rdr o 12,5 proc., po spadku o 20,3 proc. w październiku 2009 roku - podał GUS. Inflacja bazowa, po wyłączeniu cen żywności i energii, w listopadzie wyniosła 2,8 proc. wobec 2,9 proc. w październiku - podał NBP w komunikacie. Indeksy akcji na świecie Londyn-FTSE 5404,8 3,5% Francja-CAC40 3942,1 3,5% Niemcy-DAX 5957,4 1,6% Rosja-RTS 1427,3 0,8% USA-S&P500 1123,1 2,4% USA-Nasdaq 2281,6 4,0% Chiny - Sh, Comp, 3262,6 4,8% Chiny-HangSeng 21496,6 1,5% Tokio-Nikkei 10546,4 5,2% Indeksy GPW WIG 40094,5 1,8% WIG20 2396,4 3,2% mwig40 2362,8 0,5% swig80 11060,6 0,5% NCI 49,0 3,4% Waluty EUR/USD 1,4299 0,2% EUR/PLN 4,1314-1,7% USD/PLN 2,8891-1,9% Surowce Ropa Brent 77,7 6,3% Złoto 1090,6-0,9% Miedź 7260,0 7,0% *dane z 30 grudnia z godz. 17:25; zmiana obejmuje okres: 18 grudnia godz. 17.10 30 grudnia, godz. 17.25 1
Zagraniczne giełdy akcji Wykres 1. Indeks S&P500 (USA) w układzie dziennym Na siedem sesji na Wall Street, jakie zakończyły się od momentu wydania ostatniego raportu tygodniowego, indeks S&P500 w sześciu z nich kończył notowania na plusie. Większość sesji miała podobny przebieg stosunkowo mała zmienność, a obroty o kilkadziesiąt procent niższe od średniej z ostatniego kwartału. W takim otoczeniu S&P500 przełamał jednak ważny dla zwolenników analizy technicznej poziom 50%-owego zniesienia całej bessy z lat 2007-2009. Trwa także dobra passa japońskiego Nikkei. Główny indeks giełdy w Tokio od końca listopada niespodziewanie zyskał już aż 15%, głównie dzięki kontynuacji ekspansywnej polityki monetarnej Bank of Japan oraz stymulacji fiskalnej tak we własnym kraju, jak i w Chinach. Nastroje w Azji popsuły się nieco dopiero dziś nad ranem, kiedy zaczęto szerzej dyskutować o zagrożeniu bankructwem największego pod względem przychodów japońskiego przewoźnika lotniczego Japan Airlines Corp. Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego IATA szacuje tegoroczne straty linii lotniczych na świecie na ok. 11 mld USD. W przyszłym roku sumaryczna strata ma być o połowę mniejsza, choć nie wiadomo jeszcze jak wyglądać będą notowania ropy, która jest kluczową pozycją kosztów w branży. W USA nadal mieszane dane z rynku nieruchomości. W 20 największych amerykańskich miastach następuje stabilizacja cen nieruchomości (indeks S&P/Case- Schiller), zadowalająca jest też aktywność Amerykanów na rynku wtórnym domów. Ciągle jednak liczba zajęć domów (foreclosures) utrzymuje się na wysokim poziomie ponad 300 tys. miesięcznie, a agencje finansujące obligacje hipoteczne Fannie Mae i Freddie Mac korzystać będą z rządowej pomocy, co świadczy że rynek nieruchomości w USA jeszcze w pełni nie ozdrowiał. W ostatnich dniach pojawił się pierwszy sygnał o ewentualnych przymiarkach FEDu do zacieśniania polityki pieniężnej. FED miałby przyjmować od banków komercyjnych zbędną podaż pieniądza na oprocentowane lokaty, co niewątpliwie kłóci się z zabiegami administracji Obamy przekierowania strumienia kredytu z rynków finansowych do realnej gospodarki. Styczeń może być na rynkach akcji miesiącem spadkowym ze względu na związane z końcem roku window dressing. Po zakończeniu okresu rozliczeniowego za 2009 rok, obfitującego w dwu- lub nawet trzycyfrowe zyski (jako ciekawostkę prezentujemy w kolumnie obok kilkuletni wykres głównego indeksu giełdy w Sao Paolo w Brazylii) firmom inwestycyjnym może nie starczyć determinacji do utrzymania wysokich wycen akcji. S&P 500 US (1,128.55, 1,130.38, 1,126.08, 1,126.20, -1.58008) 2009 Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2 Wykres 2. Indeks Nikkei (Japonia) w układzie dziennym Nikkei 225 Tokyo (10,611.85, 10,683.12, 10,597.41, 10,638.06, +3.82910) December Wykres 3. Indeks DAX (Niemcy) w układzie dziennym Frankfurt DAX (6,010.92, 6,026.69, 6,001.22, 6,011.55, +8.62988) Wykres 4. Indeks Bovepsa (Brazylia) w układzie dziennym BOVESPA Sao Paulo (67,591.06, 68,308.78, 67,591.06, 68,296.04, +707.180) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 1100 1050 1000 950 900 850 800 750 700 650 11000 10500 10000 9500 9000 8500 8000 7500 7000 6200 6100 6000 5900 5800 5700 5600 5500 5400 5300 5200 5100 5000 4900 4800 4700 4600 4500 4400 4300 4200 4100 4000 3900 3800 3700 3600 3500 3400 75000 70000 65000 60000 55000 50000 45000 40000 35000 30000 25000 0 2
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie Wykres 5. Indeks WIG20 w układzie dziennym WIG20 (2,406.64, 2,418.90, 2,392.94, 2,414.85, +9.81006) 2550 2500 2450 2350 2250 2150 2050 1950 1850 1800 1750 1700 1650 1600 1550 1500 1450 1400 1350 1300 2009 February March April May June July August September October November December 2 Wykres 6. Indeks mwig40 w układzie dziennym mwig40 (d. MIDWIG) (2,358.19, 2,366.60, 2,347.84, 2,366.60, +13.9402) 2450 2350 2250 2150 2050 1950 1850 1800 1750 1700 1650 1600 1550 1500 1450 1400 1350 1300 Wykres 7. Indeks swig80 w układzie dziennym Przez sześć sesji, które odbyły się na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie od momentu wydania przez nas ostatniego raportu tygodniowego spośród indeksów WIG, WIG20, mwig40, swig80 najkorzystniej wypadł WIG20. Z kolei w drugiej połowie grudnia z tego samego zbioru indeksów tylko mwig40 zdołał poprawić tegoroczne szczyty. Nasuwa się zatem wniosek, że pod koniec roku lepiej radziły sobie spółki największe (mwig40 ciągnęły do góry w sporej mierze banki, które przecież mają decydujący wpływ na ten indeks), a słabiej spółki małe, których akumulacja największy sens miałaby w sytuacji obstawiania istotnego ożywienia w naszej gospodarce w przyszłym roku. Przyjmuje się, że im wyższe tempo wzrostu gospodarczego w kraju takim jak Polska, tym większy kawałek tortu z dodatkowego wzrostu produkcji i usług przypada właśnie podmiotom najmniejszym i średniej wielkości. Fakt partycypowania we wzrostach stosunkowo małej liczby spółek rodzi także jeszcze jedno ryzyko, analogiczne do tego z rynków zagranicznych, a mianowicie, że na polskim rynku mieć mogło miejsce lekkie window dressing ze strony inwestorów instytucjonalnych. I tu także powstaje pytanie czy na początku przyszłego roku nie braknie im determinacji w utrzymaniu obecnych poziomów nie niskich wcale wycen akcji. Jeśli chodzi o spółki najmniejsze, to w tej grupie wskazana jest największa selektywność przy budowie portfela inwestycyjnego - selektywność wychodząca poza zwykła analizę sektorową, a dotyczącą przede wszystkim struktury bilansu i otoczenia konkurencyjnego w jakim przyjdzie im działać w 2010 roku. Wykres 8. Indeks WIG w układzie dziennym swig80 d.wirr (10,988.09, 11,075.37, 10,960.40, 11,075.37, +108.170) 1 WIG (40,087.95, 40,313.19, 39,972.97, 40,281.16, +231.000) 4200 4100 0 4000 3900 11000 3800 10500 3700 3600 10000 3500 3400 9500 3300 3200 9000 3100 3000 8500 2900 2800 8000 2700 7500 2600 2500 7000 6500 6000 5500 Dec x10 3
Waluty Wykres 9. EUR/USD w układzie dziennym EURUSD (1.43730, 1.44570, 1.43310, 1.43500, -0.00220) 1.53 1.52 1.51 1.50 1.49 1.48 1.47 1.46 1.45 1.44 1.43 1.42 1.41 1.40 1.39 1.38 1.37 1.36 1.35 1.34 1.33 1.32 1.31 1.30 1.29 1.28 1.27 1.26 1.25 1.24 1.23 09 Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2 Wykres 10. EUR/PLN w układzie dziennym EURPLN (4.15460, 4.15540, 4.12900, 4.13240, -0.02270) 4.95 4.90 4.85 4.80 4.75 4.70 4.65 4.60 4.55 4.50 4.45 4.40 4.35 4.30 4.25 4.20 4.15 4.10 4.05 4.00 3.95 3.90 3.85 3.80 Ostatnie kilka dni na rynku walutowym przyniosło zahamowanie spadku eurodolara. Dynamiczna korekta, jaka miała miejsce na tej parze walutowej od końca listopada (spadek z ponad 1,51 do poziomu ok 1,43 obecnie), to efekt spadku wiarygodności krajów ze strefy Euro (Grecja, Hiszpania) oraz zagrożenia dalszymi obniżkami ratingów dla poszczególnych krajów Wspólnoty. To oczywiście nie jedyne wyjaśnienie, bo amerykańska waluta w grudniu zyskiwała znacząco także wobec japońskiego jena czy brytyjskiego funta. Być może zatem przyczyna ku temu należy szukać w zaniechaniu przez amerykańską Rezerwę Federalną skupu obligacji rządowych, które FED w ramach bezprecedensowego ilościowego wspomagania praktykował przez większą część 2009 roku. Na dynamikę korekty niewątpliwie wpływ miała realizacja minimalizujących stratę zleceń obronnych (stoplossów) u inwestorów eksploatujących mechanizm carry trade. Od kilku dni można już jednak odnieść wrażenie, że carry trade powoli się odradza, wszak ryzyko spadku wartości euro wyrażonego w USD przy poziomie 1,43 jest znacznie mniejsze niż to miało miejsce na początku miesiąca przy 1,51, a dysparytet stóp procentowych pomiędzy strefą Euro a USA racjonalizujący zapożyczanie się w USD i zajmowanie długiej pozycji w EUR, wciąż się utrzymuje. Na lokalnym rynku walutowym w okresie około świątecznym, złotówka umocniła się do obu głównych światowych walut, przy znacząco jednak niższych obrotach. Surowce Wykres 11. Ropa crude w układzie dziennym CRUDE_FUT (78.5800, 79.3500, 78.0100, 78.7200, +0.11000) 85 80 75 70 65 60 55 50 45 40 35 30 Spadek eurodolara z początku grudnia spowodował przecenę całej klasy surowców. Najszybciej z trzech głównych surowców pozbierała się miedź, której cena dziś jeszcze poprawiła kilkunastomiesięczne szczyty (ponad 7300 USD za tonę). Dobrze wygląda też ropa jej cena zbliżyła się ponownie do 80 USD za baryłkę. Wzrostowe tendencje tych obu surowców przemysłowych odzwierciedlają wiarę rynków finansowych w kontynuację ożywienia w największych gospodarkach i utrzymania galopującego wzrostu gospodarki chińskiej. W tym roku chińskie spółki przemysłowe zanotują najwyższe zyski w historii (wyższe niż w roku 4
Wykres 12. Złoto w układzie dziennym GOLD_SPOT (1,105.40, 1,108.00, 1,096.70, 1,098.60, -7.30005) 1100 1050 1000 950 900 850 800 009 Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2 Wykres 13. Miedź w układzie dziennym COPPER_FUT (331.450, 332.380, 328.930, 329.700, -1.78000) 350 340 330 320 310 300 290 280 270 260 250 240 230 220 210 200 190 180 170 160 150 140 130 2007), a wszystko to zasługa kombinacji ekspansywnej polityki monetarnej i fiskalnej ukierunkowanych na stymulację popytu wewnętrznego, jako odpowiedzi władz Państwa Środka na ogólnoświatowy kryzys gospodarczy i spadek możliwości eksportowych. Chiny stały się już największym na świecie konsumentem każdego surowca przemysłowego oprócz ropy. Dla analityków rynku surowcowego zastanawiające jest natomiast zachowanie indeksu BDI (Baltic Dry Index) mierzącego zmiany średnich cen transportu surowców drogą morską, który z całą swoją niedoskonałością, w przeszłości dosyć dobrze wyprzedzał tendencje na rynku surowcowym i akcji, a który już od czerwca znajduje się w trendzie spadkowym. Na swoich kilkunastoletnich szczytach kończą rok niektóre z towarów rolnych, takie jak cukier czy kakao (tutaj akurat ustanowiony został rekord historyczny). Towary rolne (tzw. soft commodities) są surowcami bardziej defensywnymi niż surowce przemysłowe (hard commodities) i jak pokazuje historia, w mniejszym stopniu poddają się korektom w czasach globalnej dekoniunktury. Od ostatniej dekady listopada w cieniu rynków pozostaje złoto, ale wraz z kontynuacją programów stymulacyjnych w największych światowych gospodarkach oraz przy nadal niskich stopach procentowych, kruszec ten ponownie może mieć swoje 5 minut na rynkach finansowych. Właścicielem niniejszego opracowania jest Alior Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, Al. Jerozolimskie 94, 00-807 Warszawa, Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy, KRS: 0000305178, REGON: 141387142, NIP: 1070010731, kapitał zakładowy: 500 000 000 PLN (opłacony w całości). Opracowanie zostało przygotowane przez pracowników Biura Maklerskiego Alior Bank S.A. będącego wydzieloną organizacyjnie i finansowo jednostką w strukturach Alior Bank Spółka Akcyjna, działającą na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 5 września 2008 roku i będącą pod jej nadzorem. Niniejsze opracowanie i zawarte w nim komentarze są wyrazem wiedzy oraz poglądów autorów i nie powinny być inaczej interpretowane. Autorzy ani Biuro Maklerskie Alior Bank Spółka Akcyjna nie ponoszą odpowiedzialności za szkody poniesione w wyniku decyzji podjętych na postawie informacji i opinii zawartych w niniejszym opracowaniu. Dane zawarte w publikacji pochodzą ze źródeł uznanych przez autora opracowania za wiarygodne, jednak ani Biuro Maklerskie Alior Bank SA, ani autor publikacji nie ponoszą odpowiedzialności za kompletność i prawdziwość danych zawartych w publikacji, jak również za wszelkie szkody powstałe w wyniku wykorzystania niniejszej publikacji lub zawartych w niej informacji. Każda z opinii wyrażonych w niniejszym publikacji jest opinią własną autora opracowania i może ulec zmianie bez zapowiedzi. Niniejsza publikacja została przygotowana wyłącznie w celach informacyjnych i nie stanowi porady inwestycyjnej, rekomendacji ani oferty zakupu lub sprzedaży instrumentu finansowego. Powielanie bądź publikowanie niniejszego opracowania lub jego części bez pisemnej zgody Biura Maklerskiego Alior Bank Spółka Akcyjna jest zabronione. Wszystkie wykresy przygotowano za pomocą programu METASTOCK. Dane do wykresów dostarcza firma STATICA. GPW, BANKIER.PL. Źródłem pozostałych danych są PAP, Reuters, prasa finansowa i internetowe serwisy finansowo-ekonomiczne. 5