PRZYKŁADY POLSKO-SAKSONSKIEJ WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ w latach

PRZYKŁADY POLSKO-SAKSONSKIEJ WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ w latach 2007-2013 BEISPIELE FÜR DIE SÄCHSISCH-POLNISCHE GRENZÜBERSCHREITENDE ZUSAMMENARBEIT in den Jahren 2007-2013 - Spis treści Inhaltverzeichnis INFORMACJE OGÓLNE 2 ALLGEMEINE INFORMATIONEN WSPÓLNY FUNDUSZ MAŁYCH PROJEKTÓW POLSKA SAKSONIA 2007-2013 W EUROREGIONIE NYSA 7 GEMEINSAMER KLEINPROJEKTEFONDS SACHSEN POLEN 2007-2013 IN DER EUROREGION NEISSE FUNDUSZ MAŁYCH PROJEKTÓW POLSKA SAKSONIA 2012-2014 W EUROREGIONIE NYSA 71 KLEINPROJEKTEFONDS SACHSEN POLEN 2012-2014 IN DER EUROREGION NEISSE

PROGRAM OPERACYJNY WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA SAKSONIA 2007-2013 Działania w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013 pozostawią trwały ślad na wspólnym obszarze wsparcia. Celem Programu jest zrównoważony rozwój oraz zacieśnienie więzi gospodarczych i społecznych w regionie, czyli krótko mówiąc: Więcej Europy dla Polski i Saksonii! FUNDUSZ MAŁYCH PROJEKTÓW POLSKA SAK- SONIA W EUROREGIONIE NYSA Małymi projektami były przedsięwzięcia uzupełniające działania w ramach Programu Operacyjnego Współpracy transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013. W ramach FMP Polska Saksonia wsparcie finansowe uzyskały projekty, które: służyły intensyfikowaniu transgranicznej wymiany informacji, komunikacji oraz współpracy pomiędzy obywatelami, stowarzyszeniami i instytucjami na wspólnym obszarze wsparcia, służyły wzmacnianiu identyfikacji regionalnej mieszkańców, miały trwały wpływ na rozwój strukturalny obszaru pogranicza. ZASIĘG TERYTORIALNY PROGRAMU Obszar wsparcia programu obejmował: po stronie polskiej: w województwie dolnośląskim: podregion jeleniogórsko-wałbrzyski tj. powiaty: bolesławiecki, lubański, lwówecki, złotoryjski, jeleniogórski, kamiennogórski, jaworski, wałbrzyski, świdnicki, ząbkowicki, kłodzki, dzierżoniowski, strzeliński oraz miasto na prawach powiatu Jelenia Góra; w województwie lubuskim: podregion zielonogórski tj. powiaty: żarski, żagański, krośnieński, zielonogórski, nowosolski, wschowski, świebodziński oraz miasto Zielona Góra; po stronie niemieckiej: Powiat Görlitz (w którego skład wchodzą dawne powiaty: Niederschlesischer Oberlausitzkreis i Löbau-Zittau, jak również dawne miasto na prawach powiatu Görlitz), Powiat Bautzen (w skład którego wchodzą dawne powiaty: Kamenz i Bautzen, jak również dawne miasto na prawach powiatu Hoyerswerda); DZIEDZINY WSPARCIA W ramach FMP wspierane były działania, służące intensyfikowaniu i polepszeniu współpracy transgranicznej w następujących dziedzinach: gospodarka i nauka, turystyka i działalność uzdrowiskowa, OPERATIONELLES PROGRAMM DER GRENZÜBERGREIFENDEN ZUSAMMENAR- BEIT SACHSEN POLEN 2007-2013 Die Aktivitäten im Rahmen des operationellen Programms der grenzübergreifenden Zusammenarbeit Sachsen Polen 2007-2013 werden dauerhafte Effekte im gemeinsamen Fördergebiet hinterlassen. Das Ziel des Programms ist nachhaltige Entwicklung und Vertiefung der wirtschaftlichen und sozialen Bande in der Region, kurz gefasst: Mehr Europa in Polen und in Sachsen! KLEINPROJEKTFONDS SACHSEN POLEN IN DER EUROREGION NEISSE Kleinprojekte waren ergänzende Vorhaben zu den Aktivitäten im Rahmen des operationellen Programms der grenzübergreifenden Zusammenarbeit Sachsen - Polen 2007-2013. Im Rahmen des KPF Sachsen-Polen wurden Projekte gefördert, welche: die die grenzübergreifende Information, Kommunikation und Kooperation zwischen den Bürgern, Vereinigungen und Behörden im gemeinsamen Fördergebiet pflegten und intensivierten, Identifikation der Bevölkerung mit ihrem gemeinsamen Fördergebiet stärkten sowie, die strukturelle Entwicklung des Grenzgebiets nachhaltig beeinflussten. DIE FÖRDERKULISSE DES PROGRAMMS Das Fördergebiet auf der polnischen Seite: in der Woiwodschaft Niederschlesien: die Unterregion Jeleniogórsko-Wałbrzyski d. h. die Landkreise: Bolesławiecki, Lubański, Lwówecki, Złotoryjski, Jeleniogórski, Kamiennogórski, Jaworski, Wałbrzyski, Świdnicki, Ząbkowicki, Kłodzki, Dzierżoniowski, Strzeliński und die Kreisfreie Stadt Jelenia Góra; in der Woiwodschaft Lubuskie: die Unterregion Zielonogórski, d. h. die Landkreise: Żarski, Żagański, Krośnieński, Zielonogórski, Nowosolski, Wschowski, Świebodziński sowie die Stadt Zielona Góra; auf der deutschen Seite: Landkreis Görlitz (mit den vormaligen Landkreisen: Niederschlesischer Oberlausitzkreis und Löbau-Zittau, sowie der vormaligen Kreisfreien Stadt Görlitz), Landkreis Bautzen (mit den vormaligen Landkreisen: Kamenz und Bautzen, sowie der vormaligen Kreisfeien Stadt Hoyerswerda); VORHABENSBEREICHE Im Rahmen des KPF wurden Vorhaben gefördert, welche zur Intensivierung und Verbesserung der grenzübergreifenden Zusammenarbeit in den folgenden Bereichen dienten: Wirtschaft und Wissenschaft, Tourismus und Kurwesen, 2

granica Euroregionu Neisse-Nisa-Nysa cały polsko-niemiecki obszar wsparcia obszar wsparcia programu polsko-saksońskiego transport i komunikacja, środowisko przyrodnicze, ład przestrzenny i planowanie regionalne, kształcenie i szkolenie, kultura i sztuka, infrastruktura społeczna, bezpieczeństwo publiczne, rozwój współpracy partnerskiej. PRZEDMIOTY WSPARCIA organizacja i przeprowadzanie seminariów, konferencji, imprez informacyjnych, prezentacji, spotkań i wymian, tworzenie lub rozszerzenie wspólnych transgranicznych systemów informacji (w szczególności prezentacje internetowe, wystawy, tablice informacyjne i kierunkowskazy), wspólne transgraniczne działania edukacyjne. BENEFICJENCI WSPARCIA jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, podmioty prawa publicznego, osoby prawne prawa prywatnego prowadzące działalność o charakterze pożytku publicznego z obszaru wsparcia, placówki i podmioty sektora finansów publicznych. STATYSTYKA Realizacja małych projektów w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013 odbyła się w okresie od roku 2009 do 2015 i przebiegła w II etapach. W tym okresie przyznano dofinansowanie ze środków EFRR w łącznej kwo- Verkehr und Kommunikation, Umwelt, Raumordnung und Regionalplanung, Bildung und Qualifizierung, Kunst und Kultur, Soziale Infrastruktur, Öffentliche Sicherheit, Entwicklung der partnerschaftlichen Zusammenarbeit. GEGENSTAND DER FÖRDERUNG Veranstaltung und Durchführung von Seminaren, Konferenzen, Informationsmaßnahmen, Präsentationen, Treffen, Austauschen, Aufbau und Erweiterung von gemeinsamen grenzübergreifenden Informationssystemen (insbesondere Internetauftritte, Informationstafeln und Hinweisschilder), gemeinsame grenzübergreifende Bildungsaktivitäten. BEGÜNSTIGTE Selbstverwaltungseinheiten und ihre Organisationseinheiten, Subjekte des öffentlichen Rechts, Gemeinnützige juristische Personen des Privatrechts aus dem Fördergebiet, Einheiten und Anstalten der öffentlichen Finanzen STATISTIK Die Umsetzung der Kleinprojekte im Rahmen der operationellen Programms der grenzübergreifenden Zusammenarbeit Polen Sachsen erfolgte 2007-2013 von 2009 bis 2015 und verlief in 2 Etappen. In diesem Zeitraum wurden aus den EFRE-Mitteln die Zuwendungen in der Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 3

267 090,80 434 138,94 277 119,88 747 082,56 Etap I Etappe I Etap II Etappe II Poziom wykorzystania środków Etap I Ausnutzungniveau Etappe I Poziom wykorzystania środków Etap II Ausnutzungniveau Etappe II cie 1.725.432,18 EUR dla 159 projektów, z czego zrealizowano 141 projektów (18 projektów nie odbyło się) na łączną kwotę dofinansowania 1.181.221,50 EUR, co stanowi 68,46% łącznej przyznanej kwoty dofinansowania. I ETAP Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa I etap rozpoczął się naborem małych projektów w roku 2010 i zakończył w grudniu 2011. Na 9 posiedzeniach Komitetu Sterującego FMP wybrano i zatwierdzono do dofinansowania 72 projekty (w tym 10 wspólnych, tj. ze wspólnym budżetem) na łączną kwotę dofinansowania ze środków EFRR 711.258,82 EUR. Projekty te dotyczyły 8 dziedzin współpracy, tj.: Gospodarka i nauka 4 projekty na łączną kwotę dofinansowania 50.588,49 EUR Turystyka i działalność uzdrowiskowa 8 projektów na łączną kwotę 77.632,95 EUR Transport i komunikacja 1 projekt na kwotę 12.503,50 EUR Środowisko 2 projekty na łączną kwotę 21.192,57 EUR Kształcenie i szkolenie 6 projektów na łączną kwotę 57.583,76 EUR Kultura i Sztuka 21 projektów na łączną kwotę 178.390,53 EUR Bezpieczeństwo publiczne 1 projekt na kwotę 12.750,00 EUR Rozwój współpracy partnerskiej 29 projektów na łączną kwotę 300.617,02 EUR Gesamtsumme von 1.725.442,18 EUR für 159 Projekte gewährt, davon wurden 141 Projekte umgesetzt (18 Projekte fielen aus) mit der Gesamtzuwendungssumme von EUR 1.181.221,50 EUR, was 68,46% von der gewährten Gesamtzuwenduungssumme ausmacht. 1. ETAPPE Gemeinsamer Kleinprojektfonds Polen Sachsen 2007-2013 in der Euroregion Neisse Die erste Etappe begann 2010 mit den Kleinprojektanträgen und wurde im Dezember 2011 beendet. In 9 Sitzungen des KPF-Lenkungsausschusses wurden 72 Projekte (davon 10 gemeinsame Projekte, d. h. mit dem gemeinsamen Budget) zur Finanzierung gewählt und mit den EFRE-Mitteln von insgesamt 711.258,82 EUR gefördert. Die Projekte fielen unter 8 Vorhabensbereiche, d. h.: Wirtschaft und Wissenschaft 4 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 50.588,49 EUR Tourismus und Kurwesen 8 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 77.632,95 EUR Verkehr und Kommunikation 1 Projekt mit der Finanzierung von 12.503,50 EUR Umwelt 2 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 21.192,57 EUR Bildung und Qualifizierung 6 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 57.583,76 EUR Kunst und Kultur 21 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 178.390,53 EUR Öffentliche Sicherheit 1 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 12.750,00 EUR Entwicklung der partnerschaftlichen Zusammenarbeit 29 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 300.617,02 EUR 4

Ostatecznie beneficjenci zrealizowali 63 projekty (w 9 przypadkach projekty nie odbyły się) na łączną kwotę dofinansowania 434.138,94 EUR, co stanowi 61,04% przyznanych tym projektom środków finansowych. Gospodarka i nauka 3 projekty na łączną kwotę dofinansowania 25.899,19 EUR Turystyka i działalność uzdrowiskowa 7 projektów na łączną kwotę 49.853,95 EUR Transport i komunikacja 1 projekt na kwotę 8.878,81 EUR Środowisko 2 projekty na łączną kwotę 14.799,10 EUR Kształcenie i szkolenie 5 projektów na łączną kwotę 20.866,36 EUR Kultura i Sztuka 19 projektów na łączną kwotę 118.547,60 EUR Bezpieczeństwo publiczne 1 projekt na kwotę 11.394,42 EUR Rozwój współpracy partnerskiej 25 projektów na łączną kwotę 183.899,51 EUR Im Endeffekt wurden von den Begünstigten 63 Projekte (9 Projekte fielen aus) mit der Gesamtzuwendungssumme von 434.138,94 EUR umgesetzt, was 61,04% von den für die Projekte gewährten Mitteln ausmacht. Wirtschaft und Wissenschaft 3 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 25.899,19 EUR Tourismus und Kurwesen 7 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 49.853,95 EUR Verkehr und Kommunikation 1 Projekt mit der Finanzierung von 8.878,81 EUR Umwelt 2 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 14.799,10 EUR Bildung und Qualifizierung 5 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 20.866,36 EUR Kunst und Kultur 19 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 118.547,60 EUR Öffentliche Sicherheit 1 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 11.394,42 EUR Entwicklung der partnerschaftlichen Zusammenarbeit 25 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 183.899,51 EUR 300 617,02 183 899,51 178 390,53 118 547,60 50 588,49 25 899,19 77 632,95 49 853,95 12 503,50 8 878,81 21 192,57 14 799,10 57 583,76 20 866,36 12 750,00 11 394,42 Gospodarka i nauka Wirtschaft und Wissenschaft Turystyka i działalność uzdrowiskowa Tourismus und Kurwesen Transport i komunikacja Kommunikation und Verkehr Środowisko Umwelt Kształcenie i szkolenie Bildung und Qualifizierung Kultura i sztuka Kunst und Kultur Bezpieczeństwo publiczne Öffentliche Sicherheit Rozwój współpracy partnerskiej Entwicklung der partnerchaftl. Zussamenarbeit środki przyznane środki wykorzystane II ETAP Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2012-2014 w Euroregionie Nysa II etap realizacji FMP przypadł na okres od stycznia 2012 do czerwca 2014. Na 10 posiedzeniach Komitetu Sterującego FMP wybrano i zatwierdzono do dofinansowania 87 projektów na łączną kwotę dofinansowania ze środków EFRR 1.014.173,36 EUR. Projekty te dotyczyły 6 dziedzin współpracy, tj.: Gospodarka i nauka 4 projekty na łączną kwotę 54.775,27 EUR Turystyka i działalność uzdrowiskowa 1 projekt na kwotę 13.414,70 EUR Kształcenie i szkolenie 2 projekty na łączną kwotę 25.601,15 EUR 583 353,30 2. ETAPPE Gemeinsamer Kleinprojektfonds Polen Sachsen 2012-2014 in der Euroregion Neisse Die zweite Etappe der Umsetzung von KPF erfolgte im Zeitraum von Januar 2012 bis Juni 2014. In 10 Sitzungen des KPF-Lenkungsausschusses wurden 87 Projekte zur Finanzierung gewählt und mit den EFRE-Mitteln von insgesamt 1.014.173,36 EUR gefördert. Die Projekte fielen unter 6 Vorhabensbereiche, d. h.: Wirtschaft und Wissenschaft 4 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 54.775,27 EUR Tourismus und Kurwesen 1 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 13.414,70 EUR Bildung und Qualifizierung 2 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 25.601,15 EUR Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 5

Kultura i Sztuka 28 projekty na łączną kwotę 323.285,29 EUR Bezpieczeństwo publiczne 1 projekt na kwotę 13.743,65 EUR Rozwój współpracy partnerskiej 51 projektów na łączną kwotę 583.353,30 EUR Ostatecznie beneficjenci zrealizowali 78 projektów (w 9 przypadkach projekty nie odbyły się) na łączną kwotę dofinansowania 747.082,56 EUR, co stanowi 73,66% przyznanych tym projektom środków finansowych. Gospodarka i nauka 4 projekty na łączną kwotę 46.736,50 EUR Turystyka i działalność uzdrowiskowa 1 projekt na kwotę 12.891,04 EUR Kształcenie i szkolenie 2 projekty na łączną kwotę 21.713,03 EUR Kultura i Sztuka 23 projekty na łączną kwotę 240.306,89 EUR Bezpieczeństwo publiczne 1 projekt na kwotę 12.900,33 EUR Rozwój współpracy partnerskiej 47 projektów na łączną kwotę 412.534,77 EUR Kunst und Kultur 28 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 323.285,29 EUR Öffentliche Sicherheit 1 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 13.743,65 EUR Entwicklung der partnerschaftlichen Zusammenarbeit 51 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 583.353,30 EUR Im Endeffekt wurden von den Begünstigten 78 Projekte (9 Projekte fielen aus) mit der Gesamtzuwendungssumme von 747.082,56 EUR umgesetzt, was 73,66% von den für die Projekte gewährten Mitteln ausmacht. Wirtschaft und Wissenschaft 4 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 46.736,50 EUR Tourismus und Kurwesen 1 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 12.891,04 EUR Bildung und Qualifizierung 2 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 21.713,03 EUR Kunst und Kultur 23 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 240.306,89 EUR Öffentliche Sicherheit 1 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 12.900,33 EUR Entwicklung der partnerschaftlichen Zusammenarbeit 47 Projekte mit der Gesamtfinanzierung von 412.534,77 EUR 583 353,30 412 534,77 323 285,29 240 306,89 54 775,27 46 736,50 13 414,70 12 891,04 25 601,15 21 713,03 13 743,65 12 900,33 Gospodarka i nauka Wirtschaft und Wissenschaft Turystyka i działalność uzdrowiskowa Tourismus und Kurwesen Kształcenie i szkolenie Bildung und Qualifizierung Kultura i sztuka Kunst und Kultur Bezpieczeństwo publiczne Öffentliche Sicherheit Rozwój współpracy partnerskiej Entwicklung der partnerchaftl. Zussamenarbeit środki przyznane środki wykorzystane 6

Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska - Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen - Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse

Gospodarka i nauka Wirtschaft und Wissenschaft 50 PLUS 50 PLUS Numer projektu: 0021.03.j.2.180810.1.01 Wnioskodawca: Województwo Dolnośląskie Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu Partner współpracy: Landratsamt Görlitz Czas realizacji: 02.11.2010 30.04.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 12.355,60 EUR Projektnummer: 0021.03.j.2.180810.1.01 Antragsteller: Województwo Dolnośląskie Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu Kooperationspartner: Landratsamt Görlitz Zeitraum: 02.11.2010-30.04.2011 Fördermittel vom EFRE: 12.355,60 EUR Celem projektu było zacieśnienie współpracy partnerskiej oraz wymiana doświadczeń z zakresu pracy z osobami długotrwale bezrobotnymi w wieku 50 i więcej lat. W ramach projektu zrealizowano m.in. konferencję pod hasłem Bariery i szanse na rynku pracy dla osób 50+. Podczas konferencji zaprezentowano wzorce best practice oraz nowatorskie metody pracy z bezrobotnymi osobami w wieku 50 i więcej lat. W konferencji udział wzięli przedstawiciele publicznych służb zatrudnienia, w tym powiatowych urzędów pracy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, agencji pracy, instytucji szkoleniowych, które realizują działania na rzecz osób długotrwale bezrobotnych w wieku 50 i więcej lat po polskiej i niemieckiej stronie Euroregionu Nysa. Das Projekt zielte darauf ab, die partnerschaftliche Kooperation zu stärken und Erfahrungen bei der Arbeit mit Langzeitarbeitslosen im Alter 50+ auszutauschen. Im Rahmen des Projekts wurde u. a. die Konferenz mit dem Titel Hürden und Chancen auf dem Arbeitsmarkt für Personen im Alter 50+ veranstaltet. Auf der Konferenz wurden die best practice und innovative Arbeitsmethoden mit den Arbeitslosen im Alter 50+ präsentiert. An der Konferenz haben Vertreter der Arbeitsverwaltungen, auch der Kreisarbeitsämter, Vertreter von Nichtregierungsorganisationen, von Arbeitsagenturen, Trainingsinstitutionen teilgenommen, die Maßnahmen für Langzeitarbeitslose im Alter 50+ im polnischen und im deutschen Teil der Euroregion Neisse realisieren. Fot. archiwum FMP Fot. archiwum FMP 8

Gospodarka i nauka Wirtschaft und Wissenschaft Współpraca gospodarcza w Euroregionie Neisse Nisa Nysa Wirtschaftliche Zusammenarbeit in der Euroregion Neisse Nisa Nysa Numer projektu: 0435.04.j.2.200711.1.01 Wnioskodawca: Bolesławieckie Towarzystwo Gospodarcze w Bolesławcu Partner współpracy: Marketing-Gesellschaft Oberlausitz-Niederschlesien Bautzen Czas realizacji: 22.07.2011 31.12.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 12.750,00 EUR Projektnummer: 0435.04.j.2.200711.1.01 Antragsteller: Bolesławieckie Towarzystwo Gospodarcze w Bolesławcu Kooperationspartner: Marketing-Gesellschaft Oberlausitz-Niederschlesien Bautzen Zeitraum: 22.07.2011 31.12.2011 Fördermittel vom EFRE: 12.750,00 EUR Celem projektu było wspieranie rozwoju transgranicznej współpracy gospodarczej w polsko-niemieckiej części Euroregionu Nysa. W ramach projektu zorganizowano konferencję dla przedsiębiorców, przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i samorządów gospodarczych, podczas której m.in. omówiono warunki i możliwości współpracy gospodarczej podmiotów polskich i niemieckich, przedstawiono przykłady współpracy podmiotów gospodarczych w Euroregionie Nysa i zaprezentowano liderów wśród przedsiębiorców współpracujących transgranicznie na obszarze ERN i wdrażających produkcję z zastosowaniem innowacyjnych rozwiązań i technologii. Das Projektziel war Unterstützung der grenzüberschreitenden wirtschaftlichen Zusammenarbeit im polnisch-deutschen Teil der Euroregion Neisse. Im Rahmen des Projektes wurde eine Konferenz für das Unternehmertum, für die Vertreter der territorialen und der wirtschaftlichen Selbstverwaltungen. Während der Konferenz wurden Bedingungen und Möglichkeiten für die Zusammenarbeit der polnischen und deutschen Subjekte besprochen, Beispiele für die Zusammenarbeit der Unternehmer in der Euroregion Neisse dargestellt und die führenden grenzübergreifend kooperierenden Unternehmer auf den Gebiet der Euroregion Neisse präsentiert, welche bei der Produktion innovative Lösungen und Verfahren einführen. Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 9

Gospodarka i nauka Wirtschaft und Wissenschaft Energooszczędne budownictwo w rzemiośle saksońsko-dolnośląska wymiana doświadczeń Energieeffizientes Bauen im Handwerk sächsischniederschlesischer Erfahrungsaustausch Numer projektu: 0487.05.j.2.220811.1.01 Wnioskodawca: Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu Partner współpracy: Handwerkskammer Dresden Czas realizacji: 15.09.2011 31.01.2012 Kwota dofinansowania z EFRR: 12.733,00 EUR Projektnummer: 0487.05.j.2.220811.1.01 Antragsteller: Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu Kooperationspartner: Handwerkskammer Dresden Zeitraum: 15.09.2011 31.01.2012 Fördermittel vom EFRE: 12.733,00 EUR Projekt miał na celu wzmocnienie współpracy gospodarczej polskich i saksońskich firm rzemieślniczych oraz instytucji otoczenia biznesu w dziedzinie budownictwa, w szczególności budownictwa energooszczędnego. W ramach projektu zrealizowano wspólne dwudniowe dolnośląsko-saksońskie seminarium, podczas którego przedstawiono informacje o sytuacji gospodarczo-ekonomicznej w obu regionach, a także procedury prawne w zakresie budownictwa, w tym kooperacje w przetargach. Zorganizowano również giełdę kooperacji polegającą na prezentacji firm i instytucji związanych z branżą budowlaną. Kolejnym działaniem w projekcie była wizyta studyjna w niemieckiej części Euroregionu Nysa, będąca prezentacją saksońskich best practice w branży budowlanej. Das Projekt hatte zum Ziel Festigung der wirtschaftlichen Kooperation der polnischen und sächsischen Handwerksfirmen sowie der geschäftsnahen Institutionen im Bausektor, insbesondere im energiesparenden Bau. Im Rahmen des Projektes wurde ein gemeinsames niederschlesisch-sächsisches Seminar organisiert, während dessen Informationen zu der wirtschaftlich-ökonomischen Lage in beiden Regionen sowie rechtliche Prozeduren im Bauwesen, darunter Kooperationen bei Ausschreibungen, präsentiert wurden. Es wurde auch eine Kooperationsbörse zur Präsentation von Firmen und Institutionen im Bausektor organisiert. Eine weitere Projektmaßnahme war ein Studienbesuch im deutschen Teil der Euroregion Neisse, der ein Präsentation von den sächsischen best practice im Bausektor war. 10

Turystyka i działalność uzdrowiskowa Tourismus und Kurwesen Inwentaryzacja zasobów turystycznych Borów Dolnośląskich i Powiatu Görlitz i ich promocja Inventarisierung der touristischen Ressourcen Bory Dolnośląskie und des Landkreises Görlitz und deren Werbung Numer projektu: 0158.20.j.2.041110.2.02 Wnioskodawca: Fundacja Pro Culturae Bono we Wrocławiu Partner współpracy: Touristische Gebietsgemeinschaft Neisseland e.v. Bad Muskau Czas realizacji: 04.12.2010 30.09.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 9.646,02 EUR Projektnummer: 0158.20.j.2.041110.2.02 Antragsteller: Fundacja Pro Culturae Bono we Wrocławiu Kooperationspartner: Touristische Gebietsgemeinschaft Neisseland e.v. Bad Muskau Zeitraum: 04.12.2010-30.09.2011 Fördermittel vom EFRE: 9.646,02 EUR Celem projektu było stworzenie bazy danych zawierającej informacje przydatne turystom i osobom podróżującym po Borach Dolnośląskich i Powiecie Görlitz. W ramach projektu przeprowadzono inwentaryzację Borów Dolnośląskich i Powiatu Görlitz pod kątem obiektów hotelowych, lokali gastronomicznych, szlaków pieszych, rowerowych i konnych, punktów Informacji turystycznej, obiektów kulturalnych takich jak muzea, galerie, zamki, pałace, parki i ogrody. Bazę zasobów turystycznych udostępniono w internecie. Das Projektziel war, eine Datenbank mit nützlichen Informationen für Touristen und Reisende in der Niederschlesischen Heide und im Landkreis Görlitz zu erstellen. Im Rahmen des Projektes wurde eine Bestandsaufnahme in der Niederschlesischen Heide und im Landkreis Görlitz hinsichtlich der gastgewerblichen Objekte, gastronomischen Lokale, Wander-, Rad- und Reitwege, Punkte der touristischen Informationen, kulturelle Objekte wie Museen, Galerien, Paläste, Parkanlagen und Gartenanlagen durchgeführt. Die Datenbank mit den touristischen Ressourcen wurde im Internet verfügbar gemacht. Fot. Kondzio 1990 (Wikipedia) Fot. Tomornik (Wikipedia) Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 11

Turystyka i działalność uzdrowiskowa Tourismus und Kurwesen Szprycha 2011 Speiche 2011 Numer projektu: 0318.04.j.2.080211.1.02 Wnioskodawca: Zgorzelecka Grupa Rowerowa THC Promil w Zgorzelcu Partner współpracy: CaTeeDrale e.v. Görlitz Czas realizacji: 01.04.2011 30.09.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 9.252,29 EUR Projektnummer: 0318.04.j.2.080211.1.02 Antragsteller: Zgorzelecka Grupa Rowerowa THC Promil w Zgorzelcu Kooperationspartner: CaTeeDrale e.v. Görlitz Zeitraum: 01.04.2011-30.09.2011 Fördermittel vom EFRE: 9.252,29 EUR Celem projektu było zachęcenie osób w różnym wieku do spędzania czasu w sposób aktywny, jeżdżąc na rowerze oraz integracja mieszkańców Zgorzelca, Görlitz i okolic. W ramach projektu zorganizowano jednodniowy rajd rowerowy, w którym uczestnikom zaproponowano do wyboru trzy trasy rowerowe o różnej długości i zróżnicowanym poziomie trudności, prowadzące przez teren Niemiec, Czech i Polski. Po przejechaniu wybranej trasy uczestnicy spotkali się przy ognisku, gdzie przeprowadzono rozmaite konkursy i zabawy. Das Ziel des Projektes war Ermunterung der Bürger Zgorzelec, Görlitz und Umgebung verschiedenen Alters zur aktiven Erholung im Freien beim Radfahren. Im Rahmen des Projektes wurde an einem Tag eine Fahrradtour organisiert, bei denen die Teilnehmer drei Strecken von verschiedenem Schwierigkeitsgrad und Längen über das Deutschland, Tschechien und Polen zur Wahl hatten. Nachdem die Teilnehmer die Strecke bewältigt hatten, trafen sich am Lagerfeuer, wo ein Spielund Spaßprogramm angeboten wurde. 12

Turystyka i działalność uzdrowiskowa Tourismus und Kurwesen Rowerowe Łużyce Fahhrad Lausitz Numer projektu: 0323.02.j.2.080211.1.02 Wnioskodawca: Zgorzelecka Grupa Rowerowa THC Promil w Zgorzelcu Partner współpracy: CaTeeDrale e.v. Görlitz Czas realizacji: 01.04.2011 30.09.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 10.599,94 EUR Projektnummer: 0323.02.j.2.080211.1.02 Antragsteller: Zgorzelecka Grupa Rowerowa THC Promil w Zgorzelcu Kooperationspartner: CaTeeDrale e.v. Görlitz Zeitraum: 01.04.2011-30.09.2011 Fördermittel vom EFRE: 10.599,94 EUR Celem projektu było wzbogacenie oferty turystyczno-rekreacyjnej Euroregionu poprzez wytyczenie nowych tras rowerowych na pograniczu polsko-saksońskim. W ramach projektu opracowano trasy rowerowe o zróżnicowanej długości i różnym stopniu trudności, stworzono mapy dostępne w wersji drukowanej i elektronicznej, a następnie zorganizowano sześć wycieczek nowymi szlakami dla cyklistów. Das Projektziel war Bereicherung des touristischen und Erholungs-Angebotes der Euroregion durch Bestückung von Fahrradwegen in der polnisch-sächsischen Grenzregion. Im Rahmen des Projektes wurden Fahrradwege von verschiedenen Längen und Schwierigkeitsgrad bestückt, entsprechende in Druck- und elektronischen Version zugängliche Karten erarbeitet und anschließend auf den neuen Fahrradwegen sechs Ausflüge organisiert. Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 13

Turystyka i działalność uzdrowiskowa Tourismus und Kurwesen Digitalizacja szlaku konnego w Borach Dolnośląskich i jego promocja Digitalisierung und Vermarktung des Reitwegs in Bory Dolnośląskie Numer projektu: 0481.05.j.2.081111.1.02 Wnioskodawca: Fundacja Pro Culturae Bono we Wrocławiu Partner współpracy: Touristische Gebietsgemeinschaft Neisseland e.v. Bad Muskau Czas realizacji: 05.12.2011 31.01.2012 Kwota dofinansowania z EFRR: 10.172,59 EUR Projektnummer: 0481.05.j.2.081111.1.02 Antragsteller: Fundacja Pro Culturae Bono we Wrocławiu Kooperationspartner: Touristische Gebietsgemeinschaft Neisseland e.v. Bad Muskau Zeitraum: 05.12.2011 31.01.2012 Fördermittel vom EFRE: 10.172,59 EUR Celem projektu było przeprowadzenie digitalizacji szlaku konnego nr 1 w Borach Dolnośląskich oraz umieszczenie zdigitalizowanych treści w urządzeniach na bazie GPS udostępnianych bezpłatnie turystom w punktach informacji turystycznej. Pisemną wersję przewodnika po szlaku konnym nr 1 w Borach Dolnośląskich udostępniono na stronach internetowych. Das Projektziel war Digitalisierung des Reitweges Nr. 1 in Bory Dolnośląskie sowie Bereitstellung der digitalisierten Inhalte für GPS-basierte Geräte, die den Touristen an den Stellen der touristischen Information unentgeltlich bereit gestellt wurden. Die Textfassung des Führers über den Reitweg 1 wurde auf den Internetseiten zur Verfügung gestellt. 14

Turystyka i działalność uzdrowiskowa Tourismus und Kurwesen Bez Granic. Odkrywamy i chronimy krajobraz kulturowy Górnych Łużyc i Dolnego Śląska Grenzenlos. Oberlausitz- Niederschlesische Kulturlandschaft entdecken und pflegen Numer projektu: 0497.02.j.2.230811.1.02 Wnioskodawca: Fundacja św. Jadwigi w Morawie Partner współpracy: Gemeindeverwaltung Markersdorf Czas realizacji: 01.09.2011 09.12.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 10.578,55 EUR Projektnummer: 0497.02.j.2.230811.1.02 Antragsteller: Fundacja św. Jadwigi w Morawie Kooperationspartner: Gemeindeverwaltung Markersdorf Zeitraum: 01.09.2011 09.12.2011 Fördermittel vom EFRE: 10.578,55 EUR Celem projektu było podniesienie atrakcyjności szlaku turystycznego łączącego obiekty sakralne Via Sacra. W ramach projektu przeprowadzono warsztaty ogrodnicze w zespole parkowo-pałacowym w Morawie. Prawie 100 osób z polsko-niemieckiej części Euroregionu Nysa pracowało wspólnie w zabytkowym parku, pielęgnując stary, wartościowy drzewostan i usuwając dziko rosnącą roślinność. Odsłonięto ruiny parkowej kaplicy służącej pielgrzymom jako miejsce skupienia i kontemplacji. W ramach projektu odbyła się również podróż studyjna do wybranych miejsc i partnerów Via Sacra. Das Projektziel war Attraktivitätsstärkung der touristischen Route Via Sacra, welche zu sakralen Objekten führt Im Rahmen des Projektes wurde ein Garten-Workshop in der Parkund Schlossanlage in Morawa durchgeführt. Fast 100 Einwohner der deutschen und polnischen Teile der Euroregion Neisse haben gemeinsam in einer alten Parkanlage gearbeitet, indem sie den alten Baumbestand gepflegt und die wild wachsenden Pflanzen entfernt haben. Wieder sichtbar gemacht wurde ein Ruin der alten Parkkapelle, die den Pilgern als Besinnungs- und Kontemplationsort diente. Im Rahmen des Projektes wurde auch eine Studienreise zu ausgewählten Orten und Partnern von Via Sacra durchgeführt. Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 15

Turystyka i działalność uzdrowiskowa Tourismus und Kurwesen Pozwólmy przemówić zabytkom Lassen wir Baudenkmäler reden Numer projektu: 0523.03.j.2.031111.1.02 Wnioskodawca: Gmina Miejska Lubań Partner współpracy: Stadtverwaltung Löbau Czas realizacji: 02.01.2012 30.04.2012 Kwota dofinansowania z EFRR: 11.446,95 EUR Projektnummer: 0523.03.j.2.031111.1.02 Antragsteller: Gmina Miejska Lubań Kooperationspartner: Stadtverwaltung Löbau Zeitraum: 02.01.2012 30.04.2012 Fördermittel vom EFRE: 11.446,95 EUR Celem projektu było wykreowanie transgranicznego systemu informacji poprzez oznakowanie miejsc atrakcyjnych turystycznie w Lubaniu przy pomocy tablic informacyjnych w czterech językach: polskim, niemieckim, angielskim i czeskim. Ponadto w ramach projektu zorganizowano międzynarodową konferencję nt. historii zabytków w Lubaniu i Löbau. Das Projektziel war Herausbildung eine grenzübergreifenden Informationssystems durch Markierung von touristisch attraktiven Stellen in Lubań mit Informationstafeln mit Texten in vier Sprachen: Polnisch, Deutsch, Englisch und Tschechisch. Darüber hinaus wurde eine internationale Konferenz über die Geschichte der Denkmäler in Lubań und Löbau organisiert. 16

Turystyka i działalność uzdrowiskowa Tourismus und Kurwesen Bolesławiec na europejskich szlakach. Wykorzystanie sąsiedzkich doświadczeń w promocji turystyki transgranicznej Bunzlau auf europäischen Routen. Die Ausnutzung die Nachbarnerfahrungen bei Werbung der grenzüberschreitenden Touristik Numer projektu: 0542.03.j.2.091111.1.02 Wnioskodawca: Gmina Miejska Bolesławiec Partner współpracy: Stiftung Schlesisches Museum zu Görlitz Czas realizacji: 01.02.2012 30.06.2012 Kwota dofinansowania z EFRR: 12.492,19 EUR Projektnummer: 0542.03.j.2.091111.1.02 Antragsteller: Gmina Miejska Bolesławiec Kooperationspartner: Stiftung Schlesisches Museum zu Görlitz Zeitraum: 01.02.2012 30.06.2012 Fördermittel vom EFRE: 12.492,19 EUR Celem projektu było stworzenie narzędzi służących skutecznej promocji atrakcji turystycznych Bolesławca związanych z postacią Napoleona, szlakami Via Regia i Via Sacra oraz szlakiem św. Jakuba. Opracowano i wydano przewodnik atrakcji turystycznych Bolesławca położonych na transgranicznych szlakach Via Regia, Via Sacra, szlaku św. Jakuba i szlaku napoleońskim. Przygotowana została także wystawa fotograficzna udostępniona na bolesławieckim rynku, prezentująca miejsca i obiekty na ww. szlakach. Podsumowaniem kilkumiesięcznej pracy partnerów była wspólnie zorganizowana konferencja, zrealizowana w Bolesławcu, która stanowiła forum wymiany doświadczeń w zakresie promocji szlaków turystycznych oraz problemów związanych z turystyką transgraniczną pomiędzy przedstawicielami polskiej i niemieckiej strony Euroregionu Nysa. Das Projektziel war Erschaffung von Werkzeugen für erfolgreiche Förderung der touristischen Attraktionen von Bolesławiec, welche auf Napoleon, die Routen Via Regia und Via Sacra und auf den Jakobsweg zurückgreifen. Es wurde ein touristischer Führer über die Attraktionen von Bolesławiec erarbeitet, welche an den Routen Via Regia, Via Sacra, an dem Jokobsweg und dem Naopleonsweg liegen. Auf dem Marktplatz in Bolesławiec wurde auch eine Fotoausstellung über die Orte und Objekte der Routen organisiert. Als Resümee der mehrere Monate dauernden Arbeit der Projektpartner galt eine Konferenz in Bolesławiec. Sie war ein Forum für den Erfahrungsaustausch in der Förderung von touristischen Routen und in der Thematik des grenzübergreifenden Tourismus zwischen den Vertretern der polnischen und deutschen Seite der Euroregion Neisse. Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 17

Transport i komunikacja Kommunikation und Verkehr Studium: Analiza warunków ramowych publicznego transportu zbiorowego w trójstyku państw Studie: Analyse der ŐPNV/SPNV Rahmenbedingungen im Dreiländereck Numer projektu: 0274.01.j.1.041110.2.03 Wnioskodawca: Zweckverband Verkehrsverbund Oberlausitz Niederschlesien Bautzen Partner współpracy: Gmina Miejska Bolesławiec Czas realizacji: 01.01.2011 15.07.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 12.503,50 EUR Projektnummer: 0274.01.j.1.041110.2.03 Antragsteller: Zweckverband Verkehrsverbund Oberlausitz Niederschlesien Bautzen Kooperationspartner: Gmina Miejska Bolesławiec Zeitraum: 01.01.2011 15.07.2011 Fördermittel vom EFRE: 12.503,50 EUR Celem projektu była dokładna i kompleksowa analiza warunków ramowych publicznego transportu zbiorowego na terenie całego Euroregionu Nysa. W ramach projektu opracowano studium i zorganizowano konferencję, podczas której zaprezentowano wyniki badań dotyczących publicznego transportu zbiorowego. Studium zostało przekazane organizatorom transportu publicznego oraz instytucjom związanym z transportem. Umieszczono je także w wersji elektronicznej na stronach Urzędu Miasta Bolesławiec. Das Projektziel war genaue und vollständige Analyse der Randbedingungen des Ortspersonenverkehrs in der ganzen Euroregion Neisse. Im Rahmen des Projekts wurde eine Studie durchgeführt und eine Konferenz zur Präsentation der Forschungsergebnisse bezügliche des öffentlichen Verkehrs organisiert. Die Studie wurde an die Träger des öffentlichen Verkehrs und an Transportbehörden weitergegeben. Ihre elektronische Fassung wurde auf den Internetseiten der Stadtverwaltung von Bolesławiec zur Verfügung gestellt. 18

Środowisko Umwelt Ekologia bez granic Ökologie ohne grenzen Numer projektu: 0240.05.j.2.041110.1.04 Wnioskodawca: Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Partner współpracy: Christlich-Soziales Bildungswerk Sachsen e.v. Nebelschütz Czas realizacji: 07.02.2011 30.10.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 8.580,15 EUR Projektnummer: 0240.05.j.2.041110.1.04 Antragsteller: Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Kooperationspartner: Christlich-Soziales Bildungswerk Sachsen e.v. Nebelschütz Zeitraum: 07.02.2011-30.10.2011 Fördermittel vom EFRE: 8.580,15 EUR Celem projektu było tworzenie trwałych struktur współpracy między organizacjami i osobami fizycznymi zajmującymi się rolnictwem ekologicznym na Dolnym Śląsku i w Saksonii. W ramach projektu zorganizowano jarmark żywności ekologicznej i agroturystyki oraz konferencję Forum Rolnictwa Ekologicznego spotkanie edukacyjne rolników i przedstawicieli instytucji pracujących na rzecz rolnictwa z polskiej i niemieckiej części Euroregionu Nysa. Das Ziel des Projektes war Erschaffung nachhaltiger Kooperationsstrukturen zwischen den Organisationen und natürlichen Personen, die sich mit der ökologischen Landwirtschaft in Niederschlesien und in Sachsen beschäftigen. Im Rahmen des Projektes wurden ein Ökomarkt um eine Konferenz zur Das Forum der Ökolandwirtschaft organisiert Bildungstreffen mit Landwirten und Vertretern der landwirtschaftlichen Organisationen aus dem deutschen und polnischen Teil der Euroregion Neisse. Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 19

Środowisko Umwelt Środowisko wspólna sprawa dla pogranicza! Umwelt Gemeinsame Aufgabe fur das Grenzgebiet! Numer projektu: 0493.03.j.2.220811.1.04 Wnioskodawca: Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu Partner współpracy: Christlich-Soziales Bildungswerk Sachsen e.v. Nebelschütz OT Miltitz Czas realizacji: 15.09.2011 31.01.2012 Kwota dofinansowania z EFRR: 12.612,42 EUR Projektnummer: 0493.03.j.2.220811.1.04 Antragsteller: Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu Kooperationspartner: Christlich-Soziales Bildungswerk Sachsen e.v. Nebelschütz OT Miltitz Zeitraum: 15.09.2011 31.01.2012 Fördermittel vom EFRE: 12.612,42 EUR Projekt wspierał współpracę w dziedzinie ochrony środowiska przyrodniczego polskich i saksońskich firm rzemieślniczych oraz instytucji otoczenia biznesu i jednostek samorządu terytorialnego. W ramach projektu zrealizowano m.in. wspólną dolnośląsko-saksońską konferencję dla polskich i saksońskich jednostek samorządu terytorialnego, instytucji otoczenia biznesu oraz organizacji pozarządowych oraz cztery seminaria informacyjne dla przedsiębiorców, dotyczące obowiązków z zakresu ochrony środowiska w świetle aktualnych wymagań prawnych, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki odpadami w Polsce i w Niemczech. Das Projekt unterstützte die Zusammenarbeit auf dem Gebiet vom Naturschutz durch polnische und sächsische Handwerksfirmen, geschäftsnahe Institutionen und Einheiten der territorialen Selbstverwaltung. Im Rahmen des Projektes wurde u. a. gemeinsame niederschlesisch-sächsische Konferenz für polnische und sächsische Selbstverwaltungen, geschäftsnahe Institutionen und Nichtregierungsorganisationen organisiert, sowie vier Informationsseminare für Unternehmer bezüglich der Umweltauflagen im Hintergrund der aktuellen gesetzlichen Verpflichtungen, mit besonderer Berücksichtigung der Abfallwirtschaft in Polen und in Deutschland. 20

Kształcenie i szkolenie Bildung und Qualifizierung Polsko-niemieckie warsztaty uczniowskie w zespole parkowopałacowym w Morawie Deutsch-polnische Schülerbegegnung im Schlosspark Muhrau Numer projektu: 0037.03.j.2.160210.2.06 Wnioskodawca: Fundacja św. Jadwigi w Morawie Partner współpracy: Zespół Szkół Agrobiznesu im. W. Witosa w Bolkowie; Stadt Bautzen; Förderverein Fürst-Pückler-Region e.v. Bad Muskau Czas realizacji: 08.03.2010 31.05.2010 Kwota dofinansowania z EFRR: 17.389,36 EUR Projektnummer: 0037.03.j.2.160210.2.06 Antragsteller: Fundacja św. Jadwigi w Morawie Kooperationspartner: Zespół Szkół Agrobiznesu im. W. Witosa w Bolkowie; Stadt Bautzen; Förderverein Fürst-Pückler-Region e.v. Bad Muskau Zeitraum: 08.03.2010 31.05.2010 Fördermittel vom EFRE: 17.389,36 EUR Celem projektu było przekazanie wiedzy w zakresie konserwacji i pielęgnacji zabytków, ogrodnictwa, architektury krajobrazu i ochrony przyrody uczniom szkół ogrodniczych i agroturystycznych z Polski i z Niemiec. W ramach projektu zrealizowano warsztaty teoretyczno-praktyczne w pałacu w Morawie koło Strzegomia. Warsztaty prowadzone były przez specjalistów z Polski i z Niemiec. W części praktycznej warsztatów odtworzono na podstawie zdjęć i opisów przypałacowy klomb, zaaranżowano ogród edukacyjny dla dzieci i ogród dla kuchni pałacowej, oczyszczono teren parku z dziko rosnącej roślinności, zbudowano fundamenty pod mostek. W ramach projektu odbyła się również konferencja podsumowująca działania warsztatowe. Das Projektziel war Wissensvermittlung an polnische und deutsche Schüler der Gartenbau- und touristischen Schulen über die Pflege von Denkmälern des Gartenbaus, der Landschaftsarchitektur und des Naturschutzes. Im Rahmen des Projektes wurden theoretische und praktische Workshops in Morawa bei Strzegom organisiert. Die Workshops wurden von den Experten aus Polen und Deutschland durchgeführt. Im praktischen Workshop wurde anhand von Bildmaterial und Beschreibungen ein Blumenbeet am Schloss nachgearbeitet, ein Lehrgarten für Kinder und ein Garten für die Schlossküche gestaltet, das Parkgelände von wild wachsenden Pflanzen gereinigt und Fundamente für eine Gartenbrücke gebaut. Im Rahmen des Projekts hat auch eine Konferenz zum Resümieren von Workshops-Maßnahmen stattgefunden. Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 21

Kształcenie i szkolenie Bildung und Qualifizierung Drogi do natury ogród jako aspekt wychowawczy życia Wege zur Natur - Erziehung im Garten für das Leben lernen Numer projektu: 0169.08.j.1.220410.2.06 Wnioskodawca: Förderverein Fürst Pückler Region e.v. Bad Muskau Partner współpracy: Fundacja Dominium Łomnica; KITA Kinderland Weisswasser Czas realizacji: 15.09.2010 15.03.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 5.100,00 EUR Projektnummer: 0169.08.j.1.220410.2.06 Antragsteller: Förderverein Fürst Pückler Region e.v. Bad Muskau Kooperationspartner: Fundacja Dominium Łomnica; KITA Kinderland Weisswasser Zeitraum: 15.09.2010 15.03.2011 Fördermittel vom EFRE: 5.100,00 EUR Celem projektu było nawiązanie współpracy między przedszkolami z Polski i z Niemiec oraz edukacja ekologiczna polskich i niemieckich dzieci w wieku przedszkolnym. W ramach projektu przeprowadzono spotkania dzieci przedszkolnych, podczas których pokazano im ogrody obsadzone tradycyjnymi roślinami drzewami owocowymi, krzewami i roślinami jadalnymi i nauczono je przygotowywać proste potrawy z wykorzystaniem warzyw i owoców. Uzupełnieniem zajęć praktycznych był poradnik ogrodniczy dla dzieci i nauczycieli z informacjami nt. prac w ogrodzie, walorów zdrowotnych warzyw i owoców, itp. do wykorzystania podczas zajęć o tematyce ekologicznej. Das Ziel des Projektes war Anknüpfung der Zusammenarbeit zwischen den Kindergärten aus Polen und Deutschland sowie Umweltbildungsmaßnahmen für polnische und deutsche Kinder im Vorschulalter. Im Rahmen des Projektes wurde gemeinsam den deutschen und polnischen Vorschulkindern Gärten mit traditionellen Pflanzen Obstbäumen, Gehölzen und genießbaren Pflanzen präsentiert und den Kindern beigebracht, wie man aus Obst und Gemüse einfache Speisen zubereiten kann. Eine Ergänzung der praktischen Maßnahmen war ein Gartenratgeber für Kinder und Lehrer mit Informationen über Gartenarbeiten, gesundheitliche Vorteile von Obst und Gemüse, usw. als Lernhilfe in der Umweltbildung. 22

Kształcenie i szkolenie Bildung und Qualifizierung Wczesny start w język sąsiada! Frühstart in die Nachbarsprache! Numer projektu: 0328.03.j.2.290411.2.06 Wnioskodawca: DPFA Europrymus w Zgorzelcu Partner współpracy: DPFA-Schulen Görlitz Czas realizacji: 01.05.2011 31.12.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 14.362,45 EUR Projektnummer: 0328.03.j.2.290411.2.06 Antragsteller: DPFA Europrymus w Zgorzelcu Kooperationspartner: DPFA-Schulen Görlitz Zeitraum: 01.05.2011 31.12.2011 Fördermittel vom EFRE: 14.362,45 EUR Celem projektu było pogłębienie kontaktów między uczniami szkół partnerskich ze Zgorzelca i z Görlitz. Cykliczne spotkania uczniów polskich i niemieckich o zróżnicowanej tematyce dały możliwość nawiązania znajomości i przyjaźni, pracy w grupach dwujęzycznych, nauki języka sąsiada poprzez zabawę, wycieczki i warsztaty edukacyjne. Das Ziel des Projektes war Vertiefung der Kontakte zwischen den Schülern der Partnerschulen in Zgorzelec und Görlitz. Wiederkehrende Treffen mit vielfältiger Thematik von polnischen und deutschen Schülern haben die Möglichkeit gegeben, Bekanntschaften und Freundschaften zu schließen, in zweisprachigen Teams zu arbeiten, die Sprache des Nachbarn bei Spielen, Ausflügen und Bildungsworkshops zu lernen. Fot. archiwum FMP Fot. archiwum FMP Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 23

Kształcenie i szkolenie Bildung und Qualifizierung Nauczanie bilingwalne Bilinguales lernen Numer projektu: 0369.02.j.2.100511.1.06 Wnioskodawca: Gmina Miejska Bolesławiec Partner współpracy: Stadt Görlitz Czas realizacji: 01.09.2011 31.12.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 6.431,95 EUR Projektnummer: 0369.02.j.2.100511.1.06 Antragsteller: Gmina Miejska Bolesławiec Kooperationspartner: Stadt Görlitz Zeitraum: 01.09.2011 31.12.2011 Fördermittel vom EFRE: 6.431,95 EUR Celem projektu było nawiązanie współpracy pomiędzy polskim (Miejski Zespół Szkół nr 2 w Bolesławcu) i niemieckim (Augustum- -Annen Gymnasium w Görlitz) gimnazjum. W ramach projektu zrealizowano spotkania młodzieży gimnazjalnej polegające na działaniach edukacyjnych, połączonych z modułami językowymi, prowadzonych w systemie bilingwalnym. W ramach wspólnych działań uczniowie z obu szkół uczestniczyli w zajęciach dydaktycznych z matematyki, fizyki, biologii i geografii oraz wzięli udział w dwóch jednodniowych wycieczkach krajoznawczych w Góry Żytawskie oraz Rudawy Janowickie, które połączone były z modułami dydaktycznymi. Das Ziel des Projektes war das Anknüpfen der Zusammenarbeit zwischen dem polnischen Städtischen Schulkomplex Nr. 2 in Bolesławiec) und dem deutschen Augustum-Annen-Gymnasium in Görlitz. Im Rahmen des Projektes wurden Begegnungen der Gymnasiasten in Form von Bildungsmaßnahmen in Verbindung mit sprachlichen Modulen im bilingualen System realisiert. Im Rahmen der gemeinsamen Aktivitäten haben die Schüler beider Schulen am Mathematik-, Physik-, Biologie- und Geographieunterricht sowie an zwei Erkundungsausflügen ins Zittauer Gebirge und in den Landeshuter Kamm teilgenommen, die mit didaktischen Modulen kombiniert waren. 24

Kształcenie i szkolenie Bildung und Qualifizierung Wczesny start w język sąsiada 2! Frühstart in die Nachbarsprache 2! Numer projektu: 0526.02.j.2.091111.2.06 Wnioskodawca: DPFA Europrymus w Zgorzelcu Partner współpracy: DPFA-Schulen Görlitz Czas realizacji: 01.01.2012 30.04.2012 Kwota dofinansowania z EFRR: 1.686,00 EUR Projektnummer: 0526.02.j.2.091111.2.06 Antragsteller: DPFA Europrymus w Zgorzelcu Kooperationspartner: DPFA-Schulen Görlitz Zeitraum: 01.01.2012 30.04.2012 Fördermittel vom EFRE: 1.686,00 EUR Projekt miał na celu pogłębienie współpracy między szkołami partnerskimi w Zgorzelcu i Görlitz. Systematyczne spotkania o zróżnicowanej tematyce umożliwiły wymianę doświadczeń między uczniami, nauczycielami i rodzicami. Zrealizowano 12 spotkań polsko-niemieckich oraz 25 warsztatów językowych. Zastosowana animacja językowa przełamała bariery komunikacyjne, a nauka poprzez zabawę pozwoliła na łatwiejsze przyswajanie języka obcego. Dzięki wspólnie wykonywanym przez dzieci zadaniom przełamywano bariery językowe, niwelowano uprzedzenia, a co z tym się wiąże nawiązywano znajomości i przyjaźnie. Wspólne spotkania, wycieczki i warsztaty umożliwiły wzajemne zrozumienie oraz promocję dóbr kultury krajów partnerskich. We wszystkich spotkaniach udział wzięły dzieci polskie i niemieckie. Ziel und Erebnisse Das Projekt hatte zum Ziel Vertiefung der Zusammenarbeit zwischen den Partnerschulen in Zgorzelec und in Görlitz. Systematische Treffen zu verschiedenen Schwerpunkten machten den Erfahrungsaustausch zwischen den Schülern, den Lehrkräften und den Eltern möglich. Es wurden 12 polnisch-deutsche Treffen und 25 Sprach-Workshops realisiert. Die eingesetzte sprachliche Animation ließ die Verständigungsbarrieren überwinden und machte einen einfacheren Fremdsprachenerwerb möglich. Bei den Aufgaben haben die Kinder die Sprachbarriere überwunden, die Vorurteile abgebaut und anschließend Freundschaften geschlossen. Gemeinsame Begegnungen, Ausflüge und Workshops machten gegenseitige Verständigung und Förderung der Kulturgüter der Partnerstaaten möglich. An allen Treffen haben polnische und deutsche Kinder teilgenommen. Wspólny Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2007-2013 w Euroregionie Nysa Gemeinsamer Kleinprojektefonds Sachsen Polen 2007-2013 in der Euroregion Neisse 25

Kultura i sztuka Kunst und Kultur Dwa państwa, jeden dźwięk Zwei Länder Ein Klang Numer projektu: 0039.06.j.1.190810.2.07 Wnioskodawca: Diakoniewerk Oberlausitz Großhennersdorf Partner współpracy: Towarzystwo Przyjaciół Dzieci OM w Lubaniu Czas realizacji: 15.09.2010 30.07.2011 Kwota dofinansowania z EFRR: 6.376,36 EUR Projektnummer: 0039.06.j.1.190810.2.07 Antragsteller: Diakoniewerk Oberlausitz Großhennersdorf Kooperationspartner: Towarzystwo Przyjaciół Dzieci OM w Lubaniu Zeitraum: 15.09.2010 30.07.2011 Fördermittel vom EFRE: 6.376,36 EUR Projekt miał na celu zintegrowanie środowisk osób niepełnosprawnych z Polski i z Niemiec. W ramach realizacji projektu uczestnicy podczas warsztatów zorganizowanych po niemieckiej stronie rozwijali swoją kreatywność poprzez różne formy muzyczne, a także przez szereg ćwiczeń ruchowych. Budowali instalacje dźwiękowe, zapoznając się przy tym z różnymi materiałami potrzebnymi do budowy instrumentów. Zbudowano między innymi: bębny, dzwonki, harfy, cymbały, organy z metalu, plastiku i drewna. Wspólna praca przy budowie instrumentów zintegrowała niepełnosprawną młodzież z obu krajów, a zagrany w finale warsztatów po polskiej stronie koncert uwrażliwił społeczeństwo na problemy osób niepełnosprawnych. Das Projekt hatte zum Ziel, die Behindertengemeinschaften aus Polen und aus Deutschland zu integrieren. Im Rahmen der Projektrealisierung haben die Projektteilnehmer während der Workshops in Deutschland ihre Kreativität durch diverse musikalische Formen und körperliche Aktivitäten entwickelt. Sie haben Musikanlagen gebaut und dabei verschiedene Stoffe zum Bau von Instrumenten kennen gelernt. Gebaut wurden u. a.: Trommel, Glocken, Harfen, Zimbale, Orgel aus Metall, Kunststoff und Holz. Gemeinsame Arbeit beim Bau der Instrumente hat Behinderte aus beiden Ländern integriert, und das in Polen zum Workshops-Abschluss stattgefundene Konzert hat die Gesellschaft für die Probleme der Behinderten sensibilisiert. Fot. archiwum FMP Fot. archiwum FMP 26