Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Nauk Przyrodniczych Zakład: Anatomii i Antropologii Podstawy anatomii, wykłady Osoby prowadzące przedmiot: Barbara Duda, prof. nadzw. dr hab., bduda@awf.gda.pl
Wprowadzenie do anatomii (wykład 1) 1. Pojęcie anatomii. 2. Główne aspekty budowy ciała człowieka: składniki ciała określenie połoŝenia ciała rozwój 3. Składniki ciała: Komórka Tkanka Narządy Układy narządów
Wprowadzenie do anatomii (wykład 1) 4. Podział narządów: Narząd ruchu. Układ nerwowy. Narządy zmysłów. Powłoka ciała. Narządy wewnętrzne (trzewia). 5. Podział narządów ruchu: bierny (kości i ich połączenia) czynny (mięśnie)
Budowa ogólna kości (wykład 1) 1. Elementy składowe kości: tkanka kostna (istota zbita i gąbczasta) szpik kostny inne elementy: - okostna (rola + właściwości) - chrząstka stawowa (rola + właściwości) - śródkostna - ochrzęstna
Budowa ogólna kości (wykład 1) 1. Podział kości ze względu na kształt. 2. Podział kośćca. 3. Rola szkieletu.
Kości kończyny górnej i dolnej (wykład 2) 1. Podział kości kończyny górnej. 2. Podział kości kończyny dolnej. 3. Elementy wyczuwalne na poszczególnych kościach. 4. Stopa Podział kości stopy Brzeg boczny i przyśrodkowy stopy Wysklepienie stopy Punkty podporu stopy
Budowa ogólna połączeń kości (wykład 3) 1. Podział połączeń kości. 2. Podział połączeńścisłych. 3. Podział więzozrostów (szczególnie więzozrosty kręgosłupa). 4. Podział chrząstkozrostów. 5. KrąŜek międzykręgowy (budowa, rola i zagroŝenia). 6. Budowa stawu. Elementy stałe stawu Elementy niestałe stawu (rola) 7. Kryteria podziału stawów. 8. Mechanika stawu. 9. Stawy międzykręgowe (budowa i mechanika)
Ogólna budowa mięśni (wykład 4) 1. Rodzaje mięśni. 2. Podział mięśni ze względu na połoŝenie. 3. Podział mięśni ze względu na kształt. 4. Budowa makroskopowa mięśnia. 5. Narządy pomocnicze mięśni. 6. Fizyczne i biologiczne właściwości mięśni. 7. Od czego zaleŝy siła mięśni?
Mięśnie głowy i szyi (wykład 5) 1. Podział mięśni głowy. 2. Mięśnie mimiczne ogólna charakterystyka. 3. Przebieg i czynność m. skroniowego. 4. Podział mięśni szyi. 5. Przebieg i czynność m. mostkowo-obojczykowo-sutkowego. 6. Czynność grupy głębokiej mm. szyi.
Narząd ruchu elementy warunkujące pionową postawę ciała i równowagę (wykład 6) 1. Bierny narząd ruchu krzywizny kręgosłupa i wysklepienie stopy aparat więzadłowy kręgosłupa krąŝek międzykręgowy 2. Czynny narząd ruchu mięśnie mięśnie warunkujące pionową postawę ciała mięśnie warunkujące równowagę ciała
Układ oddechowy (wykład 7) 1. Odcinki układu oddechowego. 2. Klimatyzacja powietrza: oczyszczanie ogrzewanie nawilŝanie 3. Jama nosowa podział anatomiczny podział fizjologiczny rola 4. Gardło połoŝenie części
Układ oddechowy (wykład 7) 5. Krtań połoŝenie części chrząstki krtani szpara głośni (części i rola) 6. Tchawica i oskrzela główne połoŝenie 7. Płuca topografia (okolica i sąsiedztwo) powierzchnie korzeń płuc (elementy wchodzące i wychodzące płuc) części płuca 8. Droga powietrza.
Układ pokarmowy - (wykład 8) 1.Podział układu pokarmowego przewód pokarmowy odcinki gruczoły trawienne 2. Jama ustna podział narządy jamy ustnej 3. Gardło i przełyk (odcinki i rola) 4. Budowa ogólna ściany przewodu pokarmowego
Układ pokarmowy - (wykład 8) 5. śołądek Topografia (okolica i sąsiedztwo) Cechy charakterystyczne warstw Ŝołądka Rola soku Ŝołądkowego Pojęcie: perystaltyki i perystoliki Rola Ŝołądka 6. Jelito cienkie odcinki i rola 7. Jelito grube - odcinki i rola 8. Droga pokarmu
Gruczoły trawienne - (wykład 9) 1. Gruczoły ślinowe i ich połoŝenie 2. Rola śliny 3. Wątroba połoŝenie i sąsiedztwo 4. Elementy przechodzące przez wrota wątroby 5. Rola wątroby i Ŝółci 6. Trzustka - połoŝenie i sąsiedztwo 7. Trzustka jako gruczoł wydzielania zewnętrznego i wewnętrznego
Gruczoły wewnątrzwydzielnicze - (wykład 9) Gruczoły wewnątrzwydzielnicze i ich połoŝenie szyszynka
Układ nerwowy wprowadzenie (wykład 10) 1. Podział czynnościowy układu nerwowego somatyczny układ nerwowy autonomiczny układ nerwowy 2. Podział topograficzny układu nerwowego ośrodkowy układ nerwowy obwodowy układ nerwowy 3. Neuron podstawowa jednostka anatomiczna układu nerwowego 4. Istota szara i istota biała oraz ich rozmieszczenie
Układ nerwowy wprowadzenie (wykład 10) 5. Rozwój układu nerwowego 6. Ośrodkowy układ nerwowy (mózgowie + rdzeń kręgowy) 7. Podział anatomiczny mózgowia
Układ nerwowy wprowadzenie (wykład 10) 8. Mózg płaty i lokalizacja ośrodków korowych 9. Rdzeń kręgowy rola 10. Opony i ich rola 11. Komory mózgowia 12. Płyn mózgowo-rdzeniowy droga płynu i jego rola 13. Autonomiczny układ nerwowy podział i lokalizacja 14. Miejsca wstrząsorodne i ich lokalizacja
Obwodowy układ nerwowy ( wykład 11) Nerwy czaszkowe i zakres ich unerwienia
Narządy zmysłów - ( wykład 12) 1. Narządy zmysłów. 2. Narząd wzroku (oko + narządy dodatkowe) 3. Oko (gałka oczna + nerw wzrokowy) 4. Warstwy ściany gałki ocznej 5. Zawartość gałki ocznej 6. Receptory wzroku 7. Droga promienia świetlnego 8. Narządy dodatkowe 9. Narząd łzowy i droga łez
Narządy zmysłów - ( wykład 12) 10. Ucho podział 11. Części ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego 12. Rola trąbki słuchowej 13. Droga powietrza (droga kosteczek słuchowych) 14. Receptory słuchu
Narządy zmysłów - ( wykład 12) 15. Narząd powonienia 16. Narząd smaku
Układ naczyniowy (wykład 13 i14) 1. Podział układu naczyniowego 2. Układ krwionośny podział 3. Serce topografia (połoŝenie i sąsiedztwo) części serca naczynia wchodzące i wychodzące serca naczynia odŝywcze serca osierdzie rola warstwy ściany serca
Układ naczyniowy (wykład 13 i 14) 3. Serce rodzaje zastawek 4. Obieg mały (płucny) 5. Obieg duŝy
Układ naczyniowy (wykład 13 i 14) 6. Układ limfatyczny narządy limfatyczne i ich połoŝenie naczynia limfatyczne - przewód limfatyczny prawy i przewód piersiowy
Układ moczowy (wykład 15) 1. Odcinki układu moczowego 2. Nerki połoŝenie i sąsiedztwo korzeń nerki kora i rdzeń nerki nefron budowa i jego rola 3. Moczowód odcinki i rola 4. Pęcherz moczowy - połoŝenie i sąsiedztwo oraz rola 5. Cewka moczowa odcinki cewki moczowej męskiej 6. Droga moczu
Układ płciowy (wykład 15) 1. Narządy płciowe męskie lokalizacja i rola 2. Droga plemnika 3. Narządy płciowe Ŝeńskie lokalizacja i rola 4. Droga komórki jajowej
Bibliografia Schunke M., Schlte E., Schumacher U.: Prometeusz. Atlas anatomii człowieka. Tom I-III. MedPharm Polska, 2009.