Podstawy anatomii i fizjologii

Transkrypt

1 Kwalifikowana Pierwsza Pomoc Podstawy anatomii i fizjologii Mgr Jarosław Klaczak

2 Definicje Anatomia Nauka o budowie ciała Fizjologia Nauka o czynnościach żywego organizmu, będąca zbiorem praw, wedle których funkcjonuje komórki, tkanki, narządy.

3 Układ nerwowy Układ oddechowy Układ sercowo-naczyniowy Układ narządu ruchu Układ trawienny Układ moczowo-płciowy Układ narządów zmysłów Układ hormonalny Układy

4 Układ narządu ruchu Kości Stawy Mięśnie

5 Układ narządu ruchu Kości

6 Układ narządu ruchu Rodzaje kości: -długie (kończyny, żebra) -krótkie (kości nadgarstka, kręgi) -płaskie (łopatka, kości miednicy)

7 Układ narządu ruchu Odporność kości na siły działające

8 Układ narządu ruchu Kręgosłup Klatka piersiowa Kończyny górne Kończyny dolne Czaszka Układ kostny

9 Kręgosłup kręgi Odcinki: Szyjny 7 Piersiowy 12 Lędźwiowy 5 Krzyżowy 5 Guziczny 4-5 Układ narządu ruchu

10 Klatka piersiowa 12 par żeber : 7 prawdziwych 3 rzekome 2 wolne Mostek Układ narządu ruchu

11 Układ narządu ruchu Kończyna górna 32 kości Obręcz barkowa Ramię Przedramię Nadgarstek Śródręcze Palce

12 Układ narządu ruchu Kończyna dolna 31 kości Miednica Udo Kolano Goleń Kostka Stopa

13 Układ narządu ruchu Czaszka

14 Układ narządu ruchu Szyjne: staw górny głowy (szczytowo-potyliczny) staw dolny głowy (szczytowo-obrotowy) Stawy

15 Układ narządu ruchu Barkowy: Kość ramienna Łopatka Obojczyk Stawy

16 Układ narządu ruchu Łokciowy: Kość ramienna Kość promieniowa Kość łokciowa Stawy

17 Układ narządu ruchu Stawy Nadgarstek: 7.k. haczykowata 8.k.grochowata 9.k.trójgraniasta 10.k.księżycowata 11.k.łokciowa 12.k.promieiowa 13.k.łódeczkowata 14.k.główkowata 15.k.czworoboczna większa 16.k.czworoboczna mniejsza

18 Układ narządu ruchu Biodrowy: Kość biodrowa Kość udowa Stawy

19 Układ narządu ruchu Kolanowy: Kość udowa Kość piszczelowa Kość strzałkowa Rzepka Stawy

20 Układ narządu ruchu Stawy Skokowy: Górny, Tzw. skokowo-goleniowy Kość piszczelowa Kość strzałkowa Kość skokowa Dolny: Tzw. skokowo-piętowo-łódkowy Kość skokowa* Kość piętowa* Kość łódkowa

21 Układ narządu ruchu Mięśnie

22 Układ narządu ruchu Ok 40 % masy ciała 500 mięśni Rodzaje: Gładkie: naczynia krwionośne, narządy wewnętrzne Poprzecznie prążkowane: szkieletowe Serce

23 Układ pokarmowy Elementy: Jama ustna Gardło Przełyk Żołądek Dwunastnica Jelito cienkie Jelito grube Odbyt

24 Układ pokarmowy Element Jama ustna Gardło Przełyk Żołądek Dwunastnica Jelito cienkie Jelito grube Odbyt Funkcja Gryzienie, nawadnianie,przygotowanie pokarmu Część wspólna z układem oddechowym Transport pokarmu do żołądka Trawienie mechaniczne i chemiczne Trawienie białek, tłuszczy i węglowodanów Wchłanianie produktów trawienia Wchłanianie wody, formowanie kału Wydalanie

25 Układ pokarmowy

26 Układ oddechowy

27 Układ oddechowy Górne drogi oddechowe: Jama nosowo-gardłowa Gardło Krtań Dolne drogi oddechowe: Tchawica Oskrzela główne Oskrzeliki Pęcherzyki płucne

28 Układ oddechowy

29 Układ oddechowy

30 Układ oddechowy Parametry oddychania: 8-16 oddechów/minuta Hiperwentylacja >20 odd./min Hipowentylacja <8 odd./min Objętość oddechowa ml/oddech - 10ml/kgmc Aktywna objętość 350ml Pasywna objętość 250ml (przestrzeń martwa) Pojemność płuc ml *Paweł Korzeniowski 10,9l *Michael Phelps 12l

31 Układ krążenia Elementy: Krew: krwinki czerwone, płytki Serce Tętnice Żyły Naczynia włosowate

32 Układ krążenia Krwinki czerwone: komórki o średnicy około 7,5 μm, zawierające barwnik zwany hemoglobiną, która tworzy nietrwałe połączenie z tlenem-oksyhemoglobinę. Tlen pobierany jest w płucach, a oddawany w tkankach. Szczególną właściwością hemoglobiny jest jej zdolność do łączenia się z tlenkiem węgla, z którym tworzy związek bardziej trwały od oksyhemoglobiny, zwany karboksyhemoglobiną. W tym związku wiązania są znacznie silniejsze, co powoduje, że tlenek węgla wypiera tlen z jego wiązań i prowadzi do niedotlenienia.

33 Układ krążenia Płytki krwi: morfotyczny składnik krwi, niezdolny do poruszania się, niewykazujący oznak życia, odgrywający istotną rolę w procesach krzepnięcia krwi.

34 Układ krążenia Serce: Położone w śródpiersiu Otoczone osierdziem 2 komory 2 przedsionki ud./min Tachykardia AS >100ud/min Bradykardia AS <60ud/min Objętość wyrzutowa ml/ud.

35 Układ krążenia Serce

36 Układ krążenia Serce

37 Układ krążenia Żyły i tętnice

38 Układ krążenia

39 Układ krążenia

40 Układ krążenia

41 Kończyna dolna, przedramię Układ krążenia

42 Układ krążenia

43 Naczynia włosowate, kapilary Układ krążenia

44 Układ krążenia Ocena nawrotu kapilarnego/włośniczkowego. Uciśniecie płytki paznokcia. Prawidłowy czas <2s Czynniki warunkujące: -niska temperatura -podeszły wiek -zaburzenia krążenia -warunki otoczenia

45 Układ nerwowy Budowa i ochrona rdzenia kręgowego

46 Układ nerwowy ośrodkowy: Centralny - mózgowie (móżdżek, kora mózgowa) i rdzeń kręgowy. Otoczony jest on przez trzy opony mózgowordzeniowe, między którymi znajdują się przestrzenie zawierające ciecz zwaną płynem mózgowo-rdzeniowym, który jest przejrzysty i bezbarwny. Rdzeń kręgowy ma kształt grubego sznura, nieco spłaszczonego w kierunku przednio-tylnym, o przeciętnej średnicy około 1 cm i umieszczony jest w kanale kręgowym. Rozpoczyna się bez wyraźnej granicy od rdzenia przedłużonego, który wychodzi spomiędzy półkul mózgowych i rozciąga na przestrzeni około 45 cm od pierwszego kręgu szyjnego do górnej krawędzi drugiego kręgu lędźwiowego, gdzie kończy się stożkiem rdzeniowym. Nie wypełnia, więc kanału rdzeniowego całkowicie, lecz jest od niego krótszy

47 Układ nerwowy Obwodowy Nerwy rdzeniowe. Są one łącznikami między ośrodkowym układem nerwowym a narządami. W skład nerwów wchodzą jednocześnie włókna czuciowe, ruchowe i autonomiczne.

48 Układ narządów zmysłów Słuch i równowaga Węch, powonienie Wzrok Smak Czucie

49 Układ narządów zmysłów Słuch i równowaga

50 Układ narządów zmysłów Węch, powonienie

51 Wzrok Układ narządów zmysłów

52 Smak Układ narządów zmysłów

53 Czucie Układ narządów zmysłów

54 Układ narządów zmysłów

55 Dorośli i dzieci różnice anatomiczne

56 Dorośli i dzieci różnice anatomiczne Porównywany parametr Niemowlę Dorosła osoba Znaczenie dla niemowlęcia wielkość głowy w stosunku do reszty ciała duża mała przesunięty ku górze środek ciężkości u niemowląt: skłonność do urazów głowy szyja słabe mięśnie mocne mięśnie słabe podparcie głowy: podatność na urazy związane z działaniem sił przyśpieszenia lub opóźnienia kości czaszki cienkie grube słaba ochrona mózgu szwy czaszkowe niezarośnięte zarośnięte mogą ułatwiać zwiększenie objętości mózgowia

57 Dorośli i dzieci różnice anatomiczne Krótka szyja, duży język Wąskie drogi oddechowe Wysoko ustawiona krtań ze zwężeniem pod głośniowym do ok. 8 r.ż. Długa nagłośnia Stosunkowo krótka tchawica Większa podatność klatki piersiowej

58 Dorośli i dzieci różnice anatomiczne Prawe i lewe oskrzela główne odchodzą od tchawicy pod kątem 55 stopni Słabo rozwinięte mięśnie międzyżebrowe, Płasko położona przepona z małą powierzchnią przylegania do klp, Wentylacja spontaniczna jest przeponowa i zależy od liczby oddechów. Rozdęcie j. brzusznej może powodować pęknięcie przepony

59 Dorośli i dzieci różnice anatomiczne REGULACJA ODDYCHANIA słabsza odpowiedź na wzrost poziomu CO2 powoduje krótkotrwałą hiperwentylację, a następnie depresję oddechową. OBJĘTOŚĆ ODDECHOWA NOWORODKI (M.C. 3kg) 20 ml MAŁE DZIECI (M.C. 13kg) 110 ml

60 Dorośli i dzieci różnice anatomiczne Częstość oddechow z wiekiem (od u noworodka, 5 r.ż.:20 ) Akcja serca z wiekiem ( u noworodka, 5 r.ż.: ok.100 ) Liczba oddechów na minutę: Noworodek: miesiący: lata: lata: lat: lat: 13-19

61 KONIEC