EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE INFORMACJI O AKTYWNOŚCI DOBOWEJ KRÓW W STADACH PRODUKCYJNYCH Piotr Wójcik Instytut Zootechniki PIB
Aktywność dobowa Czynność Czas trwania (godz.) Krotność czynności Leżenie odpoczynek 10-14 15-20 Pobieranie paszy 4-6 6-12 Przeżuwania 7-10 15-20 Picie 0,5 10-15 Stanie i przemieszczanie to 8-12% doby Dój to 11-15% doby Leżenie to 40-50% doby
Wzrost wydajności mleka (kg) u krów jako rezultat wzrostu długości czasu leżenia z 7 h do 14 h na dobę (Grant, 2003 za Guliński i wsp., 2014) Potencjalne skutki wzrostu czasu leżenia Wzrost przepływu krwi do wymion Wzrost intensywności przeżuwania/ Skuteczność trawienia Zmniejszenie stresy związanego z uszkodzeniami nóg i racic Obniżenie stresu zmęczeniowego Większy pobór paszy Szacowany wzrost wydajności mleka na dobę 0,7-1 kg 0,9 kg 1,4 kg 0,9 kg 2,2 kg
Rozród wykrywanie rui Efektywność sytemu I określono na poziomie 93,5% na 62 ruje u badanych 20 sztuk, co daje rozkład 89,7% wśród jałówek i 96,7% wśród krów. W systemie II efektywność sytemu określono na poziomie 95,2% w rozkładzie 89,7% u jałówek i 100% u krów.
Aktywność dobowa krów w zależności od ich wieku wg. systemu japońskiego GYUHO 250 230 210 godziny doju Aktywność - kroki 190 170 150 130 I laktacja II laktacja III laktacja 110 90 70 50 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Czas
Aktywność dobowa krów w zależności od fazy laktacji wg. systemy japońskiego GYUHO 250 230 godziny doju 210 Aktywność - kroki 190 170 150 130 0-100 dni 101-200 dni 110 90 70 50 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Czas
Przewaga jałówek aktywnych nad średnią grupy 500 450 Aktywność - kroki 400 350 300 250 200 150 godziny doju Średnia grupy 145,87/h Przewaga +24,76/h średnia jałówki aktywne 100 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Czas
Przewaga jałówek nieaktywnych nad średnią grupy 450 400 Aktywność - kroki 350 300 250 200 150 100 godziny doju Średnia grupy 145,87/h Przewaga -27,46/h średnia jałówki nieaktywne 50 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Czas
Przewaga krów aktywnych nad średnią grupy 250 Aktywność - kroki 230 210 190 170 150 130 110 godziny doju Średnia grupy 106,33/h Przewaga +14,85/h średnia krowy aktywne 90 70 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Czas
Przewaga krów nieaktywnych nad średnią grupy 250 Aktywność - kroki 200 150 100 godziny doju Średnia grupy 106,33/h Przewaga - 15,98/h 50 średnia krowy nieaktywne 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Czas
Aktywność dobowa krów w zależności od poziomu produkcji mleka w laktacji wg. systemu japońskiego GYUHO 250 230 godziny doju Aktywność - kroki 210 190 170 150 130 0-20 kg 21-30 kg 31-40 kg 41 i więcej 110 90 70 50 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Czas
Aktywność Przewaga krów najaktywniejszych na średnią grupy - aktyność 140 130 Średnia grupy : 101,11 Przewaga : +17,21 120 Aktywnosć kroki 110 100 średnia krowy aktywne 90 80 1 2 3 Sesja
Przewaga najaktywniejszej krowy nad średnią grupy krowy nadmiernie pobudzone 300 Aktywność - kroki 250 200 150 godziny doju Średnia grupy 106,33/h Przewaga +31,50/h średnia najaktywniejsza krowa 100 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Czas
Przewaga najaktywniejszej jałówki nad średnią stada jałówki nadmiernie pobudzone 500 450 Aktywność - kroki 400 350 300 250 godziny doju Średnia grupy 145,87/h Przewaga +26,09/h 200 150 średnia najaktywniejsza jałówka 100 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Czas
Anomalie behawioralne najaktywniejszej jałówki Odchylenia od średniej jałówek 250 200 Aktywność - kroki 150 100 średnia najaktywniejsza jałówka 50 0 0 1 2 3 4 5 6 8 9 10 11 12 13 14 15 16 18 19 20 21 22 23 Czas
PASTWISKO
Cecha Aktywność dobowa krów w zależności od temperatury na pastwisku w systemie AfiAct. do 10 C /13,06m/s/ do 15 C /10,05m/s/ do 20 C /9,20m/s/ pow. 20 C /7,46m/s/ x sd x sd x sd x sd Aktywność 141,82 56,5 157,34 146,3 176,95 149,1 155,62 53,7 Częstotliwość odpoczynku /n/24h/ Średni czas spoczynku/1leżenie Łączny czas spoczynku /min/24h/ 9,77 9,1 10,04 2,1 10,44 1,4 10,70 2,1 72,26 35,3 68,68 4,2 65,85 0,7 56,96 23,3 664,87 110,3 628,57 180,3 602,09 108,1 567,47 95,4 Wskaźnik niepokoju 4,08 4,0 4,91 14,1 5,72 10,2 4,30 0,2 Średnia wydajność 10,54 1,9 11,30 1,6 11,45 1,3 11,44 1,3
180,00 Aktywność dobowa krów rasy HF i ZB w zależności od temperatury na pastwisku. 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 Aktywność czestotliwość odpoczynku średni czas spoczynku 60,00 40,00 20,00-0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 temp. do 16 C temp. pow. 16 C
Aktywność dobowa krów w zależności od siły wiatru w systemie AfiAct. Cecha do 10 m/s /16,85 C/ do 20 m/s /14,53 C/ x sd x sd Aktywność 166,00 77,0 160,98 77,0 Częstotliwość odpoczynku /n/24h/ Średni czas odpoczynku/ 1 leżenie Łączny czas odpoczynku /min/24h/ 10,25 1,4 10,29 0,7 65,16 1,4 68,05 4,2 594,90 42,4 644,03 95,4 Wskaźnik niepokoju 5,25 3,8 4,75 2,1 Średnia wydajność dzienna /kg/ 11,37 1,2 11,16 7,0
Aktywność dobowa krów rasy HF i ZB w zależności od siły wiatru 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 Aktywność czestotliwość odpoczynku średni czas spoczynku 60,00 40,00 20,00-0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 Wiatr do 10 m/s Wiatr pow. 10 m/s
Aktywność dobowa krów w zależności od ilości opadów w systemie AfiAct. Cecha do 50 mm /17,07 C/ do 100 mm /13,78 C/ x sd x sd Aktywność 169,49 132,2 151,56 63,6 Częstotliwość odpoczynku /n/24h/ Średni czas odpoczynku/ 1 leżenie Łączny czas odpoczynku /min/24h/ 10,31 3,53 10,21 3,5 64,41 16,2 69,47 24,9 594,34 108,1 647,71 140,8 Wskaźnik niepokoju 5,42 7,0 4,36 8,6 Średnia wydajność dzienna /kg/ 11,42 67,1 11,08 17,6
Aktywność dobowa krów rasy HF i ZB w zależności od wielkości opadów 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 Aktywność czestotliwośc odpoczynku średni czas spoczynku 80,00 60,00 40,00 20,00 - Opady do 25 mmm Opady od 50-100mm
WNIOSKI 1. Aktywatory ruchu / pedometry/ pozwalają na szczegółową analizę dobowego behawioru zwierząt dostarczając pełnych informacji o czasie aktywności jak i spoczynku. - Najaktywniejsze krowy są w II laktacji /średnio około 120 kroków na godzinę/, natomiast najmniej w III laktacji /100 kroków/h/. - Stadium laktacji bezpośrednio przekłada się na aktywność krów. Krowy w laktacji /1-100 dni/ najsłabiej przejawiały aktywność na poziomie 112 kroków. - Krowy o średniej dziennej produkcji mleka na poziomie 31-40 kg odznaczały się najwyższą aktywnością dobową /121 kroków/h/.
WNIOSKI 2. Pedometry dostarczają informacji o wszelkich nieprawidłowościach jakie zachodzą pomiędzy zwierzętami w obrębie badanych grup /czas spoczynku/, jak również warunków panujących w oborze / np. częstotliwość ścielenia/. - Najczęściej odpoczywały krowy będące w II laktacji /9,8 razy dziennie/, najmniej w III /6,49/. - Krowy w III laktacji charakteryzowały się najwyższym wskaźnikiem niepokoju jak również, najwyższą wydajnością dzienną mleka. - Krowy o najwyższej dobowej produkcji mleka /po 40 kg/ potrzebowały zdecydowanie więcej cykli spoczynku /10,6/ a tym samym łącznego czasu spoczynku /577 minut/
WNIOSKI 3. Aktywatory pozwalają na skuteczne wykrywanie rui zarówno u krów jak i jałówek zwiększając tym wskaźnik inseminacji w stadzie /efektywność 93-95%/. - System rejestracji dobowej aktywności zwierząt ze względu na rozkład godzinowy jest znacznie dokładniejszy niż dostępne obecnie na rynku krajowym podobne urządzenia. - Badane systemy rejestracji aktywności wykazały wysoki poziom zbieżności wysyłanych alertów stając się równorzędnymi i alternatywnymi metodami wykrywania rui.