GLOBALNY RYNEK MIĘSA CZERWONEGO

GLOBALNY RYNEK MIĘSA CZERWONEGO RYNEK WIEPRZOWINY: Prognozy kolejnego spadku światowej produkcji wieprzowiny w 2016 r., głównie za sprawą niższej produkcji w Chinach i w UE Kolejny rok odbudowy produkcji w USA po stratach z 2014 r. Wzrost produkcji w Brazylii za sprawą wzmożonego eksportu Spowolnienie wzrostu produkcji w Rosji Prognozy wzrostu eksportu wieprzowiny w 2016 r., głównie z UE, USA i Brazylii Utrzymują się niskie ceny wieprzowiny na rynku światowym Znaczny wzrost eksportu z UE do Chin dzięki konkurencyjnym cenom RYNEK WOŁOWINY: Prognozy wzrostu produkcji, spożycia i handlu wołowiną na świecie w 2016 r. Znaczny spadek produkcji i eksportu w Australii na skutek odbudowy stada bydła Indie największym światowym eksporterem wołowiny Wzrost importu Chin i innych krajów Azji w wyniku zwiększonego spożycia Niższy import przez kraje Bliskiego Wschodu i Afryki Płn. 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 Światowy eksport wieprzowiny w 2015 r. i prognozy na 2016 r. (tys. ton) UE USA Kanada Brazylia Chiny Chile pozostałe 2015 2016 Światowy import wołowiny w 2015 r. i prognozy na 2016 r. (tys. ton) USA Chiny Japonia Rosja Korea Płd.Hongkong UE pozostałe 2015 2016 [Wpisz tekst]

1 SPIS TREŚCI I. WIEPRZOWINA 2 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA 2 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH 5 CHINY UNIA EUROPEJSKA USA BRAZYLIA ROSJA KANADA JAPONIA KOREA PŁD. 3. BILANS MIĘSA WIEPRZOWEGO NA ŚWIECIE 16 II. WOŁOWINA 17 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WOŁOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA 17 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH 20 USA BRAZYLIA UNIA EUROPEJSKA ARGENTYNA AUSTRALIA CHINY 3. BILANS MIĘSA WOŁOWEGO NA ŚWIECIE 30

2 I. WIEPRZOWINA 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Według danych Amerykańskiego Departamentu ds. Rolnictwa (USDA) z kwietnia br., w 2015 r. światowa produkcja wieprzowiny obniżyła się w skali roku o 0,2% do 110,3 mln ton (w ekwiwalencie wagi tuszy). Główną przyczyną spadku był o 3% niższy poziom wytwarzania w Chinach, które mają ponad połowę udziału w produkcji globalnej. Pozostali potentaci na światowym rynku (głównie UE USA i Brazylia) zwiększyli produkcję, wspieraną niższymi cenami pasz i wzrostem opłacalności, co spowodowało nadpodaż i spadek cen. WYKRES 1 Rosja 3% Wietnam 2% Brazylia 3% USA 10% Prognozy światowej produkcji wieprzowiny w 2016 r. Kanada 2% pozostałe 10% Chiny 49% UE 21% Źródło: USDA Na 2016 r. USDA prognozuje ok. 1% spadek produkcji wieprzowiny na świecie do 109,3 mln ton (w ekwiwalencie wagi tuszy). Chińska produkcja obniży się już czwarty rok z rzędu z uwagi na spowolnienie gospodarcze w kraju i ograniczenia w hodowli trzody chlewnej spowodowane nowymi przepisami z zakresu ochrony środowiska. Spadnie również poziom wytwarzania wieprzowiny w UE. Niskie ceny tego gatunku mięsa w 2015 r. zmusiły unijnych producentów do redukcji pogłowia trzody chlewnej. Zwiększy się ponownie produkcja w USA, co odzwierciedla dalszą odbudowę stada po stratach z 2014 r., wywołanych epidemiczną biegunką świń (PED). Wzrostowi w Brazylii będzie sprzyjał wzmożony eksport. Opłacalność brazylijskiego wywozu rośnie dzięki utrzymywaniu się niskiego kursu reala oraz poprawie dostępu do rynków zagranicznych. Po raz kolejny wzrośnie poziom wytwarzania w Rosji, jednak skala wzrostu będzie niższa niż przed rokiem ze względu na kryzys gospodarczy i konkurencyjne ceny wieprzowiny z importu. Po poprzednich dwóch latach spadku, w 2015 r. światowy eksport wieprzowiny wzrósł o 5% do 7,2 mln ton. Z grona największych na świecie eksporterów, wywóz wieprzowiny zwiększyły najbardziej UE i Brazylia, z uwagi na wzrost produkcji oraz konkurencyjne ceny. UE przejęła od USA prymat w światowym eksporcie wieprzowiny i prawdopodobnie utrzyma pozycję lidera również w 2016 r. Unijni eksporterzy zdołali dostosować się do sytuacji spowodowanej rosyjskim embargiem i poszukiwali

3 alternatywnych rynków zbytu, głównie w Azji (Chiny, Korea Płd.) i Australii. USA zwiększyły w ubiegłym roku poziom dostaw w nieco mniejszym stopniu ze względu na umocnienie dolara i spadek konkurencyjności. Amerykanie przejęli od UE rolę największego dostawcy wieprzowiny do Japonii, a Brazylia umocniła się w wysyłkach do Rosji. W 2016 r. na światowy handel wieprzowiną będzie miał wpływ nadal wzmożony popyt ze strony Chin oraz kursy wymiany walut, ze względu na spodziewane dalsze umocnienie się dolara amerykańskiego. Skorzystają na tym głównie eksporterzy UE i Brazylii, ponieważ mięso z tych regionów będzie bardziej konkurencyjne cenowo na rynku chińskim. Wysyłki zwiększą również Stany Zjednoczone, głównie do Meksyku. USDA prognozuje, że w 2016 r. globalny wywóz wieprzowiny zwiększy się o kolejne 6% do 7,6 mln ton. WYKRES 2 3 000 Światowy eksport wieprzowiny w 2015 r. i prognozy na 2016 r. (tys. ton) 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 UE USA Kanada Brazylia Chiny Chile pozostałe 2015 2016 Źródło: USDA W 2015 r. światowy import wieprzowiny wzrósł o 6% do 6,7 mln ton, głównie do krajów azjatyckich. W największym stopniu zwiększyły zakupy Chiny, Korea Płd., Meksyk i Hongkong, Australia i USA. Mniej wieprzowiny sprowadzili natomiast w ubiegłym roku Japończycy i Rosjanie. Chińczycy importowali wieprzowinę głównie z państw UE, skąd pochodziło dwie trzecie całkowitego przywozu. USDA prognozuje, że w 2016 r. globalny import wzrośnie o 8% do 7,2 mln ton, głównie przez kraje azjatyckie. Chiny prawdopodobnie zwiększą znacznie przywóz już drugi rok z rzędu z uwagi na wysokie ceny na rynku krajowym i kolejny spadek produkcji. Poziom chińskiego importu i konkurencja wśród czołowych eksporterów (głownie USA, UE i Brazylia) będą miały duży wpływ na światowy rynek wieprzowiny. Wzrosną także zakupy wieprzowiny przez Japonię, Meksyk, Koreę Płd., USA i Hongkong. Rosja i Kanada będą w tym roku prawdopodobnie jednymi z nielicznych importerów, którzy zmniejszą poziom przywozu.

4 WYKRES 3 2 000 Światowy import wieprzowiny w 2015 r. i prognozy na 2016 r. (tys. ton) 1 500 1 000 500 0 Japonia Chiny Meksyk Korea Płd. USA Hongkong Rosja pozostałe 2015 2016 Źródło: USDA WYKRES 4 USD/t Światowe ceny wieprzowiny w 2015 r. i 01/16 1800 1700 1600 1500 1400 1300 1200 Źródło: USDA, ceny tusz wieprzowych w USA W 2015 r. przeciętne światowe ceny wieprzowiny (ceny tusz wieprzowych w USA) wyniosły 1527,9 USD/t. Notowania spadały w pierwszych czterech miesiącach roku, a następnie rosły do czerwca, po czym ponownie zniżkowały z uwagi na wysoką podaż mięsa u głównych eksporterów. Najniższy poziom notowań zarejestrowano w grudniu ub. r. 1250 USD/t, był on prawie o jedną trzecią niższy niż rok wcześniej. W styczniu 2016 r. średnia cena wieprzowiny na rynku światowym wynosiła 1332,7 USD/t (1227,2 EUR/t) i była o 19 % niższa w skali roku. Wobec grudnia 2015 r. notowania wzrosły jednak o 7%. W tym samym czasie średnia cena wieprzowiny w UE wyniosła 1274,5 EUR/t, tj. była o 2,1% niższa niż przed rokiem i o 1% wyższa niż w grudniu 2015 r. W omawianym okresie ceny wieprzowiny w UE były o 4% wyższe niż na świecie.

5 WYKRES 5 EUR/t 1600 1500 1400 1300 1200 1100 1000 Ceny wieprzowiny w UE w 2015 r. i I kw. 2016 Źródło: Komisja Europejska Średnie ceny reprezentatywne wieprzowiny w UE (półtusze, kl. E) w 2015 r. wyniosły 1395,8 EUR/t i były o 11% niższe niż w 2014 r. Najwyższy poziom cen zarejstrowao we wrześniu (1465,7 EUR/t), a najniższy w grudniu (1261,8 EUR/t). Po wprowadzeniu w styczniu 2016 r. unijnych dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny notowania nieznacznie wzrosły i w lutym br. były o 1% wyższe niż w grudniu 2015 r. W marcu br. ceny ponownie obniżyły się (o 0,3% wobec lutego) do 1272,9 EUR/t. 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH CHINY Chiny są największym na świecie producentem i konsumentem wieprzowiny i jednym z dwóch największych importerów (obok Japonii). W 2015 r. w Chinach kontynuowany był spadek pogłowia trzody chlewnej, zapoczątkowany w 2014 r. Niekorzystne relacje cen pasz do cen żywca oraz nowe przepisy z zakresu ochrony środowiska przyczyniły się do redukcji stada loch, co wpłynęło na spadek produkcji. Redukcja chińskiego pogłowia trzody chlewnej w ostatnich 2 latach była jedną z największych w historii kraju. W 2015 r. pogłowie świń liczyło 451,1 mln szt., a w 2016 r. spadnie o 1,4% do 445 mln szt. Według danych USDA z kwietnia br., w 2015 r. produkcja wieprzowiny w Chinach wyniosła 54,9 mln ton i była o 3,2% niższa od tej z 2014 r. USDA prognozuje, że w 2016 r. poziom wytwarzania ponownie obniży się o 2,5% w skali roku do 53,5 mln ton. Pomimo spodziewanego spadku cen pasz w 2016 r., głównie kukurydzy, wielu chińskich producentów (zwłaszcza tych mniejszych) nie ma dostępu do kapitału na odbudowę stada trzody chlewnej. USDA oszacował, że spożycie wieprzowiny w Chinach w 2015 r. wyniosło 55,7 mln ton i było o 2,7% niższe niż w 2014 r. Na 2016 r. przewiduje się 2% spadek konsumpcji do 54,6 mln ton. Na obniżenie popytu wpływ mają spowolnienie gospodarcze oraz wysokie ceny. Wieprzowina pozostanie jednak w najbliższej przyszłości najchętniej spożywanym gatunkiem mięsa przez Chińczyków. Spadek podaży żywca i produkcji mięsa przyczynił się do wzrostu cen wieprzowiny na rynku chińskim od kwietnia 2015 r., a ich poziom przewyższał średnią z poprzednich 2 lat. W 2015 r. ceny żywca były o 13% wyższe niż rok wcześniej. W połowie marca br. ceny hurtowe wieprzowiny na rynku chińskim

6 były o 35% wyższe niż przed rokiem, przyczyniając się do wzrostu inflacji. Notowania wieprzowiny na rynku chińskim pozostają wysokie, nie słabnie również popyt na importowane mięso. W ciągu poprzednich kilku miesięcy ceny hurtowe mięsa wieprzowego w Chinach oscylowały ok. 25 CNY/kg (3,4 EUR/kg), a w ostatnich tygodniach nadal rosły. Analitycy przewidują utrzymanie się wysokich cen wieprzowiny i inflacji w Chinach także w 2016 r., co będzie sprzyjało atrakcyjności importu. Z uwagi na spadek produkcji i wzrost cen, w 2015 r. Chiny zwiększyły znacznie import wieprzowiny o 35% w skali roku do ok. 1 mln ton. Pomimo deprecjacji chińskiej waluty i podrożenia dostaw, wysokie koszty produkcji krajowej sprzyjały importowi. Różnica cenowa między wieprzowiną krajową a importowaną wynosiła nawet połowę. Głównymi dostawcami były państwa UE, które zwiększyły wywóz o 54% i miały 80% udziału w chińskim imporcie. Wśród eksporterów dominowały Niemcy (ponad jedna trzecia udziału). Wzrósł również znacznie przywóz z Hiszpanii, Danii i Francji. Unijna wieprzowina była szczególnie atrakcyjna na chińskim rynku ze względu na osłabienie wartości euro wobec dolara amerykańskiego. Import z krajów poza UE do Chin był w 2015 r. niewiele wyższy niż w 2014 r. Stany Zjednoczone, które były tradycyjnie największym dostawcą na rynek chiński, zmniejszyły w ubiegłym roku dostawy o 13%. Wysyłki amerykańskiej wieprzowiny były utrudnione ze względu zakaz Chin stosowania raktopaminy hormonu wzrostu dodawanego do pasz dla świń w USA. Na spadek wywozu z USA wpłynęło również umocnienie wartości dolara, co osłabiało konkurencyjność amerykańskiego eksportu. USDA prognozuje, że w 2016 r. chiński import wieprzowiny wzrośnie o 26% do 1,3 mln ton. Chiny mogą tym samym stać się w tym roku największym na świecie importerem tego gatunku mięsa, wyprzedzając Japonię. Prognozy utrzymania się wysokich cen wieprzowiny na rynku chińskim oraz słabe zaufanie do krajowej produkcji będą sprzyjały atrakcyjności importu. Przewiduje się, że w 2016 r. USA zwiększą dostawy wieprzowiny do Państwa Środka, ponieważ coraz więcej zakładów amerykańskich uczestniczy w specjalnym programie produkcji bez użycia raktopaminy, zyskując zezwolenia na wysyłki na rynek chiński. Poziom wywozu będzie jednak ograniczony ze względu na silną pozycję dolara. Zwiększą również eksport wieprzowiny do Chin kraje UE ze względu na deprecjację euro oraz wysoką podaż. W ciągu pierwszych dwóch miesięcy br. chiński przywóz mięsa wieprzowego (bez podrobów) wzrósł o ponad trzy czwarte w porównaniu z tym samym okresem 2015 r. do 171 tys. ton. Przywóz z UE wzrósł o 128% do 106 tys. ton, a ceny jednostkowe w imporcie były o 1% wyższe niż przed rokiem 1,72 EUR/kg. UNIA EUROPEJSKA Według Krótkoterminowej prognozy produkcji upraw polowych, mięsa i mleka w UE z marca br., w 2016 r. produkcja brutto wieprzowiny w UE obniży się o 0,3% w skali roku do 23,3 mln ton, a w 2017 r. minimalnie wzrośnie o 0,7% do 23,5 mln ton. Według spisu pogłowia trzody chlewnej z grudnia ub.r., stado reprodukcyjne zmniejszyło się w ciągu roku o 2%. Trzy czwarte tego spadku miało miejsce w nowych państwach członkowskich UE-13 (-7%). Pogłowie loch zarodowych obniżyło się najbardziej w Polsce, Niemczech, Holandii i Francji (łącznie o 300 tys. szt.). W Hiszpanii natomiast liczebność tej grupy zwierząt wzrosła o ponad 100 tys. szt. Pogłowie prosiąt zwiększyło się ponownie w państwach UE-15 (+1%), natomiast w UE-13 obniżyło się o 3%. Łączna liczba prosiąt w UE była o 1% wyższa niż przed rokiem. Zwierzęta te trafią na rynek w pierwszej połowie 2016 r. Pod koniec 2015 r. ceny wieprzowiny w UE obniżyły się do rekordowo niskiego poziomu 126 EUR/100 kg, a ceny prosiąt spadły do 35 EUR/szt. Na początku stycznia br. można było zaobserwować niewielki wzrost cen prosiąt, związany prawdopodobnie ze spadkiem pogłowia loch hodowlanych. Pomimo niskich cen mięsa w 2015 r., produkcja wieprzowiny obniżyła się dopiero w drugiej połowie roku, a wobec 2014 r. była o 3,6% wyższa i wyniosła 23,4 mln ton. Największą dynamikę wzrostu zanotowano w Hiszpanii (+276 tys. ton), dzięki powiększeniu stada loch hodowlanych. Wyższą produkcję zanotowały również Niemcy, Holandia, Wielka Brytania, Polska i Węgry. Warto zauważyć, że 90%

7 tego wzrostu pochodziło z ubojów w krajach UE-15. W państwach członkowskich można było zaobserwować różne strategie i zachowania ekonomiczne w odpowiedzi na niskie ceny. Niektóre kraje ograniczały produkcję z uwagi na spadek opłacalności pomimo korzystnych i stabilnych cen pasz. Inni producenci natomiast próbowali zrekompensować poniesione koszty inwestycji i niskie ceny zwiększając poziom wytwarzania. Spożycie wieprzowiny na jednego mieszkańca UE w 2015 r. wzrosło w skali roku o 2,5% (o 1,1 kg) do 41,7 kg. W 2016 r. konsumpcja prawdopodobnie nieznacznie obniży się, a w 2017 r. ustabilizuje się zgodnie z tendencją obserwowaną w ciągu ostatnich 10 lat. TABELA 1 Bilans wieprzowiny w UE (mln ton w ekwiwalencie wagi tuszy) 2012 2013 2014 2015-S % zmiana 2016-P % zmiana 2017-P % zmiana Produkcja brutto 22,554 22,385 22,568 23,375 3,6% 23,301-0,3% 23,474 0,7% Import mięsa 0,019 0,015 0,013 0,010-23,1% 0,010 0,0% 0,010 0,0% Eksport mięsa 2,151 2,198 1,909 2,074 8,6% 2,136 3,0% 2,243 5,0% Spożycie 20,387 20,177 20,637 21,291 3,2% 21,153-0,6% 21,220 0,3% Spożycie/mieszk. w kg 40,3 39,7 40,6 41,7 2,5% 41,3-0,9% 41,3 0,0% Źródło: Komisja Europejska, marzec 2016 r.; S-szacunek, P-prognoza Według Komisji Europejskiej, w 2015 r. UE wyeksportowała na rynki krajów trzecich ok. 3,2 mln ton żywca, mięsa, podrobów i przetworów wieprzowych (w wadze produktu) co oznacza wzrost o 7,4% w porównaniu z 2014 r. Wysyłki samego mięsa wzrosły o ok. 9% do 2,1 mln ton. W strukturze towarowej sprzedaży wysoki udział miały również podroby i słonina (44%), których wysłano o 7% więcej niż rok wcześniej. Sprzyjały temu wyższa produkcja, wzrost konkurencyjności (niskie ceny, słabszy euro wobec dolara amerykańskiego), wysokie zapotrzebowanie ze strony krajów azjatyckich, a także niższa podaż w Brazylii. Głównymi odbiorcami mięsa i produktów wieprzowych z UE były w ubiegłym roku Chiny, Japonia, Hongkong, Korea Płd. i Filipiny. W sprzedaży do Chin i Hongkongu dominowały podroby wieprzowe. Wysyłki mięsa do Chin wzrosły dwukrotnie do ok. 450 tys. ton, a podrobów o jedną trzecią do ponad 600 tys. ton. Chińczycy zakupili w ubiegłym roku prawie połowę unijnego eksportu podrobów wieprzowych. Największy udział w wysyłkach wieprzowiny do Państwa Środka miały Niemcy, Hiszpania i Dania. Znaczny wzrost wywozu na rynek chiński był spowodowany redukcją pogłowia trzody chlewnej w Chinach oraz konkurencyjnością unijnego mięsa. Dalszy poziom wysyłek do Chin będzie uzależniony od kursu wymiany euro do juana oraz wpływu kryzysu gospodarczego w Państwie Środka na popyt konsumencki i sektor mięsny w tym kraju. W 2015 r. zwiększył się również wywóz unijnej wieprzowiny do USA, Australii, Gruzji, niektórych krajów bałkańskich i na Tajwan. Spadek wysyłek do Japonii (-5%) był wynikiem odbudowy tamtejszej produkcji po epidemii pryszczycy z 2014 r. oraz wzrostu udziału USA w japońskim imporcie. Niższy był również unijny eksport do Hongkongu (- 32%), Korei Płd. (-3%), na Filipiny (-7%), Ukrainę (-57%), Białoruś (-90%), do Angoli (-19%) i Czarnogóry (-36%). Rosja sprowadzała w ubiegłym roku z UE jedynie smalec, słoninę i przetwory wieprzowe. Przywóz unijnego mięsa i żywca był prawie zerowy ze względu na embargo na import żywności (w tym również wieprzowiny) z UE i innych krajów wprowadzonym w sierpniu 2014 r. na rok, a przedłużonym do sierpnia 2016 r. W 2015 r. najwięcej mięsa i produktów wieprzowych wyeksportowały na rynki trzecie Niemcy, Dania, Hiszpania i Holandia. Z grona ważniejszych eksporterów jedynie Polska, Włochy i Węgry zanotowały zniżki wywozu. Po wprowadzeniu od dn. 1 kwietnia 2015 r. nowych przepisów z zakresu obowiązkowego oznakowania kraju pochodzenia dla mięsa wieprzowego, drobiowego i owczego tzw. systemu COOL (ang. Country of Origin Labelling), unijny handel żywą trzodą chlewną obniżył się, zwłaszcza między Holandią, Danią i Niemcami. Import żywca wieprzowego z krajów trzecich był znikomy, a eksport poza UE zmniejszył się o 43% w skali roku i ograniczał się do krajów ościennych, głównie Serbii, Albanii i Mołdawii. Niegdyś istotny handel z Rosją został zatrzymany, a wysyłki na Ukrainę obniżyły się o 22%. W 2016 r. Komisja prognozuje dalszy wzrost eksportu wieprzowiny z UE, jednak tempo wzrostu będzie już niższe (+3%), z uwagi na wzrost konkurencyjności i podaży mięsa ze strony USA i Brazylii.

8 Wysyłki do Rosji prawdopodobnie nie zostaną odbudowane, nawet po ewentualnym zniesieniu embarga politycznego i sanitarnego. Rosja systematycznie zwiększa rodzimą produkcję, ograniczając import. Rosyjskim zakupom nie będzie również sprzyjała trudna sytuacja gospodarcza kraju oraz wzrost konkurencyjności ze strony innych dostawców. Według danych Komisji Europejskiej, w ciągu pierwszych dwóch miesięcy br. UE wyeksportowała na rynki krajów trzecich ok. 561 tys. ton żywca, mięsa, podrobów i przetworów wieprzowych (w wadze produktu) co oznacza wzrost o ponad jedną czwartą wobec tego samego okresu 2015 r. W strukturze towarowej sprzedaży największy udział miały mięso mrożone (48%) oraz podroby i słonina (45%), których wysłano o 30% i 28% więcej niż rok wcześniej. Spadek wywozu miał miejsce jedynie w przypadku kiełbas i przetworów (-10%) oraz żywca wieprzowego (-43%). TABELA 2 Eksport żywca, mięsa i produktów wieprzowych z UE (tys. ton) Kraj przeznaczenia I-II 2016 I-II 2015 % zmiana Chiny 235 618 135 817 73,5% Hongkong 52 405 38 879 34,8% Japonia 51 543 41 240 25,0% Filipiny 36 737 28 289 29,9% Korea Płd. 30 163 47 648-36,7% USA 20 075 16 751 19,8% Ukraina 13 365 8 593 55,5% Australia 12 561 12 812-2,0% Czarnogóra 3 979 4 284-7,1% Angola 3 353 7 225-53,6% Rosja 1 162 3 419-66,0% Białoruś 39 69-43,5% Pozostałe kraje 100 310 101 425-1,1% Ogółem 561 309 446 450 25,7% Źródło: Komisja Europejska, dane w wadze produktu Głównymi odbiorcami mięsa i produktów wieprzowych z UE były ponownie Chiny, Hongkong, Japonia, Filipiny i Korea Płd. Prawie wszystkie kraje azjatyckie, oprócz Korei Płd., zanotowały znaczne wzrosty wywozu. Chiny zakupiły prawie trzy czwarte więcej unijnych produktów wieprzowych niż na początku ubiegłego roku, w tym ponad dwukrotnie więcej mrożonego mięsa (106 tys. ton) i o 38% więcej podrobów (121 tys. ton). W sprzedaży do Hongkongu dominowały podroby wieprzowe, których sprzedano o 39% więcej niż rok temu. Te dwa kraje sprowadziły w omawianym okresie br. prawie trzy czwarte unijnego eksportu podrobów wieprzowych ogółem. Wzrósł o ponad połowę eksport na Ukrainę, a w strukturze dostaw przeważały smalec i podroby wieprzowe. Na początku tego roku Meksyk wyraził zgodę na otwarcie swojego rynku na świeżą wieprzowinę i przetworzone szynki z Hiszpanii. Wkrótce również kilka innych państw członkowskich UE będzie mogło wysyłać swoje produkty do Meksyku. Niedługo spodziewane jest zatwierdzenie importu świeżej wieprzowiny z Francji. Są również perspektywy na wysyłki z Niemiec, Rumunii i Włoch. Władze meksykańskie zaplanowały w maju br. także audyt w Polsce, co może stworzyć szanse na eksport świeżych produktów wieprzowych. Meksyk jest znaczącym importerem wieprzowiny, w 2015 r. sprowadził zza granicy ok. 750 tys. ton tego mięsa, z czego ponad 99% pochodziło z USA i Kanady w ramach dostępu bezcłowego Północnoamerykańskiej Strefy Wolnego Handlu NAFTA.

9 TABELA 3 Najwięksi eksporterzy wieprzowiny poza UE (tys. ton) Kraj pochodzenia I-II 2016 I-II 2015 % zmiana Niemcy 146 478 108 807 34,6% Hiszpania 102 528 71 462 43,5% Dania 93 668 88 409 5,9% Holandia 43 663 36 463 19,7% Francja 41 579 31 782 30,8% Polska 31 060 20 238 53,5% Wlk. Brytania 20 781 14 280 45,5% Belgia 15 622 12 946 20,7% Włochy 15 040 11 938 26,0% Węgry 12 505 11 022 13,4% Pozostałe kraje 38 385 39 103-1,8% Ogółem 561 309 446 450 25,7% Źródło: Komisja Europejska, dane w wadze produktu W omawianym okresie br. najwięcej mięsa i produktów wieprzowych wyeksportowały na rynki trzecie Niemcy, Hiszpania i Dania. Z grona ważniejszych eksporterów wszystkie kraje zanotowały znaczne wzrosty wywozu, również Polska. W okresie styczeń - luty br. państwa UE zakupiły w krajach trzecich 5,1 tys. ton mięsa, podrobów i przetworów wieprzowych (w wadze produktu) o 16% mniej niż przed rokiem. W strukturze towarowej zakupów dominowały podroby i tłuszcze (65% udział). Najważniejszym ich dostawcą do UE była tradycyjnie Szwajcaria, import z tego kraju zmalał jednak w skali roku o 6% do 3,2 tys. ton. Obniżyły się również zakupy w Chile, Norwegii, Serbii i innych krajach. WYKRES 6 Średnie ceny tusz wieprzowych w UE (EUR/100 kg) 200 180 160 140 120 sty sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru Average (11-15) EU - 2016 Źródło: Komisja Europejska W marcu 2016 r. ceny reprezentatywne wieprzowiny obniżyły się wobec lutego w 21 państwach UE, wzrosły zaś w 7 pozostałych. Średnia cena reprezentatywna wieprzowiny (kl. E) dla całej UE wyniosła 127,29 EUR za 100 kg i była o 0,3% niższa niż w lutym br. i o 9,8% niższa od średniej ceny z marca 2015 r. i najniższa od dla tego miesiąca od 13 lat. W 2003 r. cena ta wynosiła 126,77 EUR za 100 kg. W marcu 2016 r. największą miesięczną dynamikę spadku cen wśród krajów UE zanotowano w

10 Bułgarii (-16,4%). Największe miesięczne tempo wzrostu cen odnotowano natomiast w Polsce (+3,7% do 130,9 EUR/100 kg). Cena w Polsce była o 7,5% niższa niż rok wcześniej, o 2,9% wyższa od średniej ceny reprezentatywnej dla całej UE i o 9% wyższa od średniej w Danii, natomiast w stosunku do ceny niemieckiej była o 1% niższa. Wzmożony popyt w okresie Świąt Wielkanocnych ograniczył nieco spadkową tendencję na rynku mięsa wieprzowego w UE. Obecnie dynamika spadku cen może jednak przyspieszyć ze względu na ponowne pojawienie się na rynku mięsa zgromadzonego w magazynach w ramach prywatnego magazynowania wieprzowiny. Od 4 stycznia do 3 lutego 2016 r. z unijnego rynku wycofano ok. 90 tys. ton produktów wieprzowych, a koszt tego działania dla budżetu UE wyniósł 28 mln EUR. Większość z tej ilości pojawiła się ponownie na unijnym rynku w drugiej połowie kwietnia i na początku maja br. Pozostała część wieprzowiny, przechowywana przez 4 lub 5 miesięcy, trafi do sprzedaży w drugiej połowie maja i w czerwcu. Wolumen, który pojawi się na rynku będzie równy 3% miesięcznej produkcji unijnej. Jeśli popyt wewnętrzny i zagraniczny tego nie wchłonie, ceny wieprzowiny zaczną ponownie obniżać się. Może to spowodować zwiększenie nacisków na Komisję Europejską na wznowienie mechanizmu prywatnego przechowywania. Komisja rozważa uruchomienie w 2016 r. kolejnej edycji systemu dopłat w ramach pakietu nadzwyczajnych środków wsparcia unijnych rynków rolnych znajdujących się w kryzysie. Dodatkowe środki zostały uzgodnione podczas posiedzenia Rady Ministrów Rolnictwa UE w dn. 14 marca br. i mają uzupełnić pakiet pomocy dla rolnictwa UE przyznany we wrześniu 2015 r., w wysokości 500 mln EUR. Dopłaty do prywatnego przechowywania wieprzowiny mają zostać uruchomione w odpowiednim dla sektora czasie. Kolejnym działaniem dla sektora wieprzowiny będzie utworzenie Obserwatorium Rynku Mięsa (wieprzowego i wołowego) w celu monitorowania sytuacji rynkowej i przekazywania informacji o tendencjach. Obserwatorium to zostanie utworzone na wzór funkcjonującego od 2014 r. Obserwatorium Rynku Mleczarskiego. Komisja zwiększy również o 3,5 mln EUR dotychczasowy budżet w wysokości 30 mln EUR na promocję wieprzowiny i produktów mleczarskich. USA W 2015 r. Stany Zjednoczone niwelowały skutki strat z 2014 r. wywołanych epidemiczną biegunką świń (PED). Według danych USDA z kwietnia br., w 2015 r. produkcja wieprzowiny w USA wzrosła wobec 2014 r. o 7,2% do 11,1 mln ton. W 2016 r. produkcja zwiększy się prawdopodobnie już w mniejszym stopniu o 1,9% do rekordowego poziomu 11,3 mln ton. W 2015 r. Amerykanie zwiększyli eksport mięsa wieprzowego o 1,7% do 2,2 mln ton. Eksport poszybował znacznie w górę w ostatnim kwartale ubiegłego roku, co pomogło uzyskać dobry rezultat za cały rok. Dopiero pod koniec 2015 r. wieprzowina z USA stała się ponownie atrakcyjna na rynku światowym, w pierwszych dziewięciu miesiącach Amerykanie byli niekonkurencyjni ze względu na silną pozycję dolara. Największym odbiorcą pozostał Meksyk, dokąd trafiła ponad jedna trzecia amerykańskiego mięsa. Obniżyły się wysyłki do Japonii, Chin i Kanady, wzrosły natomiast znacząco do Korei Płd. Niższy eksport na rynek chiński wynikał z faktu, że w przeważającej części ubiegłego roku niewiele amerykańskich zakładów pakujących mięso posiadało zezwolenia na wysyłki wieprzowiny do Chin. Dopiero pod koniec roku chińskie władze zatwierdziły więcej zakładów z USA. Ceny jednostkowe w eksporcie wieprzowiny z USA były w 2015 r. o 19% niższe niż rok wcześniej z uwagi na silną pozycję dolara w pierwszych trzech kwartałach roku. Całkowita wartość wywozu spadła w ciągu roku o 18% do ok. 4 mld USD. USDA prognozuje, że w 2016 r. amerykański eksport wieprzowiny wzrośnie w skali roku o 5,3% do 2,4 mln ton, konkurencyjne ceny będą sprzyjały dostawom na większość rynków, głównie do Meksyku i Chin. Pozytywnym sygnałem dla amerykańskiego eksportu na 2016 r. jest uchylenie przez USA w grudniu 2015 r. przepisów z zakresu oznakowania kraju pochodzenia (COOL). Uchylenie przepisów pozwoli zapobiec ewentualnemu wprowadzeniu przez Meksyk i Kanadę ceł retorsyjnych wobec

11 amerykańskiej wieprzowiny. Przepisy COOL pozostawały w mocy od 2009 r. i miały zastosowanie m. in. do importu żywca trzody chlewnej z Kanady do USA, który w 2016 r. może wzrosnąć o 9%. W pierwszych dwóch miesiącach tego roku eksport wieprzowiny z USA wyniósł 329,9 tys. ton i był o 6% wyższy niż przed rokiem. Głównymi odbiorcami były Meksyk i Japonia. TABELA 4 Eksport wieprzowiny z USA (tys. ton) Kierunek I-II 2015 I-II 2016 % zmiana Meksyk 112,6 107,9-4% Japonia 74,9 82,6 10% Kanada 34,5 33,7-2% Korea Płd. 5,4 27,5 405% Chiny 50,3 32,7-35% Pozostali 51,1 64,9 27% Ogółem 328,9 349,2 6% Źródło: USDA Republika Południowej Afryki (RPA) zezwoliła na import amerykańskiej wieprzowiny. Jest to rezultat zawarcia w styczniu 2016 r. bilateralnego porozumienia. Import wieprzowiny z USA do RPA był do tej pory zablokowany na skutek zagrożenia zespołem rozrodczo-oddechowym świń (PRRS). Stany Zjednoczone argumentowały jednak, że brak jest dowodów naukowych, że choroba może być przeniesiona na zwierzęta na skutek importu mięsa. BRAZYLIA Utrzymująca się trudna sytuacja brazylijskiej gospodarki w 2015 r. miała wpływ na krajowy rynek wieprzowiny. Znaczna dewaluacja reala wobec dolara amerykańskiego spowodowała wzrost kosztów produkcji ze względu na wzrost cen importowanych leków i dodatków paszowych. Brazylijscy producenci odnieśli jednak korzyści z tytułu wzrostu zapotrzebowania na brazylijskie mięso, co było następstwem epidemicznej biegunki świń (PED) w USA i Kanadzie w 2014 r. Według danych USDA, produkcja wieprzowiny w Brazylii w 2015 r. wzrosła o 3,5% do 3,5 mln ton, a w 2016 r. zwiększy się o 2,6% do 3,6 mln ton, wspierana rosnącym eksportem oraz nieznacznym wzmocnieniem popytu krajowego. Krajowe spożycie wieprzowiny w 2015 r. pozostało wysokie i wzrosło w skali roku o 1,7% do 2,9 mln ton. Amerykanie przewidują, że w 2016 r. konsumpcja tego gatunku mięsa w Brazylii zwiększy się o 1,6% do 2,94 mln ton. Osłabienie wartości reala przyczyniło się do wzrostu eksportu brazylijskiej wieprzowiny. W 2015 r. Brazylia skierowała na rynki zagraniczne 627 tys. ton mięsa wieprzowego i podrobów o 13% więcej niż rok wcześniej. Największym rynkiem zbytu pozostała Rosja, gdzie wysyłki wzrosły o 27% w skali roku. Eksport do Rosji wzrósł znacząco w drugiej połowie roku, przyczyniło się do tego przedłużenie rosyjskiego embarga importowego wobec USA, UE i innych krajów zachodnich. Wyższe były również wysyłki do Hongkongu. Te dwa rynki zbytu stanowiły ok. 70% brazylijskiego eksportu i podobny udział utrzyma się prawdopodobnie również w 2016 r. Ze względu na spadek wartości reala brazylijska wieprzowina stała się bardzo konkurencyjna na rynku światowym..

12 TABELA 5 Eksport wieprzowiny z Brazylii (tys. ton) Kierunek 2014 2015 % zmiana Rosja 185,9 236,5 27% Hongkong 66,1 84,6 28% Singapur 32,3 28,0-13% Angola 39,0 25,7-34% Urugwaj 19,6 25,7 31% Ogółem 418,5 472,7 13% Źródło: SECEX, GTIS Prognozy na 2016 r. wskazują na dalszy wzrost wywozu, również do Meksyku, Angoli i Singapuru w celu uniezależnienia się od rynku rosyjskiego. USDA prognozuje, że w eksport brazylijskiej wieprzowiny z podrobami wyniesie 670 tys. ton i będzie o 7% wyższy niż w 2015 r. Brazylijskie produkty stają się coraz bardziej konkurencyjne na tamtejszych rynkach. Nowymi, obiecującymi odbiorcami będą prawdopodobnie RPA, Chiny, Japonia, Chile i Korea Płd. Pod koniec 2015 r., po 10 latach negocjacji, Korea Płd. po raz pierwszy zezwoliła na otwarcie swojego rynku dla brazylijskiej wieprzowiny. Początkowo Brazylia będzie mogła wysyłać na rynek południowokoreański wieprzowinę tylko ze stanu Santa Catarina. Jest to największy brazylijski stan pod względem produkcji wieprzowiny i jedyny uznany za wolny od pryszczycy bez konieczności wykonywania szczepień. Brazylia stanie się wkrótce zatem nowym konkurentem dla unijnych eksporterów na rynku południowokoreańskim. ROSJA Według USDA, w 2015 r. rosyjska produkcja wieprzowiny wzrosła wobec 2015 r. o 4% do 2,62 mln ton, wspierana dotacjami inwestycyjnymi oraz rosnącym udziałem wielkotowarowych zakładów produkcyjnych. Do zwiększenia produkcji krajowej przyczyniły się głównie embargo żywnościowe oraz polityka państwa zmierzająca do samowystarczalności. Według danych rosyjskiego ministerstwa rolnictwa, w 2015 r. produkcja wieprzowiny w Rosji wzrosła o 3,8% w skali roku do 3,96 mln ton wagi poubojowej. Fermy przemysłowe zwiększyły poziom wytwarzania o 8,3% do 3,09 mln ton, natomiast małe gospodarstwa znacząco zmniejszyły produkcję z uwagi na afrykański pomór świń (ASF) oraz niską konkurencyjność. USDA prognozuje, że w 2016 r. dynamika wzrostu prawdopodobnie osłabnie do 2,3% i produkcja wyniesie 2,68 mln ton, głównie w zakładach wielkotowarowych. Niższe tempo wzrostu będzie wynikało ze zmniejszenia opłacalności produkcji z uwagi na kryzys gospodarczy kraju oraz konkurencyjność wieprzowiny z importu. Koszty wytwarzania rosną, a możliwości wzrostu ceny sprzedaży są ograniczone, ponieważ zmniejszyła się siła nabywcza rosyjskich konsumentów. Marże producentów prawdopodobnie zmniejszą się jeszcze bardziej w 2016 r. Eksperci spodziewają się dalszej konsolidacji rosyjskiej produkcji wieprzowiny, do 2020 r. ok. 80% produkcji krajowej ma pochodzić z 20 największych zakładów produkcyjnych. USDA oszacował, że w 2015 r. spożycie wieprzowiny w Rosji obniżyło się w skali roku o 0,3% do 3 mln ton. Na spadek wpływ miały restrykcje importowe, zmienność cen na krajowym rynku oraz spowolnienie gospodarcze. Był to jednak wyższy poziom spożycia niż przewidywano wcześniej ze względu na niskie ceny wieprzowiny na rynku światowym. W 2016 r. konsumpcja będzie stabilna, podobnie jak ceny rynkowe. Rosja sukcesywnie zmniejsza wolumen importu wieprzowiny. USDA oszacował, że w 2015 r. rosyjski przywóz zmniejszył się o 21% w skali roku do 408 tys. ton., a w 2016 r. obniży się o 13% do 355 tys. ton. Wieprzowina jest objęta rosyjskim embargiem importowym z sierpnia 2014 r., przedłużonym do

13 sierpnia 2016 r. Import jest również ograniczony z uwagi na liczne rosyjskie restrykcje sanitarnoweterynaryjne. Na obniżenie importu wpływa również wzrost krajowej produkcji przy ograniczonym popycie. W 2015 r. wzrosły zakupy z krajów, które nie zostały objęte embargiem głównie z Brazylii i Ukrainy. Największym dostawcą była Brazylia, która miała 75% udziału w rosyjskim imporcie wobec 47% w 2014 r. TABELA 6 Import wieprzowiny do Rosji (tys. ton) Kierunek 2014 2015 % zmiana Brazylia 241,4 305,6 27% Białoruś 25,0 4,4-82% Ukraina 6,0 35,3 491% UE 42,6 6,0-86% Kanada 115,2 - - USA 25,9 - - Chile 31,8 30,8-3% Serbia 20,0 15,2-24% Ogółem 516,0 407,9-21% Źródło: USDA, rosyjskie służby celne, Belstat Wzrosły również znacznie dostawy z Ukrainy, która ulokowała na rynku rosyjskim prawie 90% swojego wywozu wieprzowiny. Umowa o wolnym handlu między UE a Ukrainą, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., spowodowała jednak zamknięcie rynku rosyjskiego dla ukraińskiej wieprzowiny w 2016 r. Lukę w podaży mają zapełnić produkty mięsne z Brazylii, Chile, Serbii i Chin, a także z produkcji krajowej. W odpowiedzi na sankcje rosyjskie Ukraina wprowadziła od 1 stycznia 2016 r. zakaz importu z Rosji 43 produktów, w tym również wieprzowiny. Sankcje nie będą miały jednak większego wpływu na rynek wewnętrzny ani na rosyjski handel, gdyż rzeczywista wartość dostaw mięsa na przestrzeni ostatnich dwóch lata była stosunkowo niska. W 2015 r. rosyjski eksport wieprzowiny wyniósł 7 tys. ton, a w 2016 r. wzrośnie do 10 tys. ton, największymi odbiorcami będą Kazachstan i Białoruś, w ramach unii celnej. Rosjanie poszukują aktywnie nowych rynków zbytu i wzmagają starania w celu rozpoczęcia wysyłek wieprzowiny do Azji. KANADA Według USDA, produkcja wieprzowiny w Kanadzie w 2015 r. wzrosła wobec 2014 r. o ok. 5% do 1,89 mln ton, a w 2016 r. zwiększy się o 1,9% do 1,93 mln ton. Opłacalność produkcji wzrosła latem ubiegłego roku ze względu na zwyżkę cen żywca i spadek cen pasz. Pomimo sezonowego spadku cen pod koniec roku, opłacalność produkcji w 2015 r. znajdowała się powyżej progu rentowności chowu. Spożycie wieprzowiny w Kanadzie w 2016 r. wzrosło o 4% do 878 tys. ton, a w 2016 r. zwiększy się o 1% do 90 tys. ton. Pomimo pozytywnej tendencji na rynku wewnętrznym, kanadyjski sektor wieprzowiny będzie silnie uzależniony od popytu eksportowego, ponieważ ok. dwie trzecie krajowej produkcji trafia na rynki zagraniczne. W 2015 r. wysyłki wzrosły w skali roku o ok.2% do 1,24 mln ton, a w 2016 r. zwiększą się o 1,1% do rekordowych 1,25 mln ton. Eksportowi sprzyjała dewaluacja dolara kanadyjskiego.

14 TABELA 7 Eksport wieprzowiny z Kanady (tys. ton) Kierunek 2014 2015 % zmiana USA 446,0 491,5 10% Japonia 227,9 252,6 11% Chiny 100,9 114,2 13% Meksyk 80,1 101,7 27% Rosja 113,7 0,0 - Korea Płd. 46,1 48,1 4% Pozostali 183,7 192,9 5% Ogółem 1 218,1 1 233,9 1,3% Źródło: USDA, GTA Stany Zjednoczone były największym odbiorcą kanadyjskiego mięsa z 40% udziałem w całkowitym wywozie. Wzrosły znacząco wysyłki do Meksyku, Japonii, Chin, Korei Płd., Hongkongu i na Tajwan, co pozwoliło zrekompensować straty wywołane utratą rynku rosyjskiego. W 2015 r. wartość wywozu kanadyjskiej wieprzowiny obniżyła się o 8% do 2,9 mld CAD. Po wielu latach negocjacji, na początku 2016 r. Indie wyraziły zgodę na import wieprzowiny i produktów wieprzowych z Kanady. Uzyskanie dostępu do tego nowego rynku może w pierwszym roku przynieść Kanadyjczykom zyski rzędu 1,27 mln USD, z szansą na dalszy wzrost w kolejnych latach. Jest to zgodne ze strategią rządu Kanady, która ma na celu ekspansję eksportu na duże i rosnące rynki zbytu. Pomimo, że tradycyjnie spożycie wieprzowiny w Indiach jest niewielkie, to z uwagi na rosnącą liczbę ludności tego kraju, nawet nieznaczne wzrosty konsumpcji są szansą dla eksporterów. Pomimo wysokiego poziomu produkcji, Kanada importuje pewne elementy wieprzowe w celu uzupełnienia podaży. W 2015 r. Kanada sprowadziła 216 tys. ton wieprzowiny, o 1% więcej niż przed rokiem. W 2016 r. przywóz zmaleje do ok. 210 tys. ton. Głównym dostawcą będą USA, które mają 90% udział w rynku. Pozostałe rynki zaopatrzenia to głównie kraje UE Niemcy, Polska, Dania i Hiszpania. Spadek importu w 2016 r. będzie głównie skutkiem słabego dolara kanadyjskiego. JAPONIA Japonia jest największym na świecie importerem netto wieprzowiny. W 2014 r. przywóz był rekordowo wysoki, o 9% wyższy niż zwykle z powodu epidemicznej biegunki świń (PED), która spowodowała spadek produkcji krajowej. W 2015 r. poziom wytwarzania zaczął się odbudowywać, jednak był on jeszcze o ok. 1% niższy niż rok wcześniej i wyniósł 1,25 mln ton. Według prognoz USDA, w 2016 r. japońska produkcja wieprzowiny powinna wzrosnąć o 2% do 1,28 mln ton. W 2015 r. import wieprzowiny do Japonii zmalał o 4,7% do 1,27 mln ton. Pomimo, iż krajowa produkcja wieprzowiny nie odbudowała się całkowicie, zapasy mięsa wzrosły, redukując tym samym potrzebę dostaw z zagranicy. Na handel miała również duży wpływ deprecjacja jena japońskiego, która przyczyniła się do znacznego podrożenia importu. Zmniejszyły się zwłaszcza zakupy w krajach unijnych (-14%), głównie w Danii. Mniej wieprzowiny niż rok wcześniej dostarczyli również na rynek japoński Amerykanie (-6%), wzrosły natomiast dostawy z Kanady (+12%). USDA prognozuje, że w 2016 r. Japonia sprowadzi 1,32 mln ton wieprzowiny o 4% więcej niż w 2015 r.

15 TABELA 8 Import wieprzowiny do Japonii (tys. ton) Kierunek I-III 2015 I-III 2016 % zmiana UE 55,7 78,3 41% Dania 22,7 28,8 27% Hiszpania 15,4 23,1 50% USA 56,4 62,9 12% Kanada 38,5 42,4 10% Meksyk 16,9 18,1 7% Ogółem 173,4 209,1 21% Źródło: Japońskie Ministerstwo Finansów, GTIS W pierwszych trzech miesiącach 2016 r. Japonia sprowadziła 209,1 tys. ton wieprzowiny, o 21% więcej niż w tym samym okresie 2015 r. Był to najwyższy poziom przywozu w pierwszym kwartale roku od 1994 r. Wzrost importu przyczynił się do odbudowy zapasów z bardzo niskiego poziomu, jaki miał miejsce pod koniec 2015 r. Może to oznaczać zmniejszenie dynamiki przywozu w dalszej części roku. Największym dostawcą wieprzowiny do Japonii w I kwartale br. była UE, w ciągu roku przywóz wzrósł o 41% do 78,3 tys. ton. Udział UE w japońskim imporcie wzrósł w tym okresie do 37% wobec 32% w I kwartale 2015 r. Pozostali dostawcy również zwiększyli wysyłki do Japonii, jednak w mniejszym stopniu niż UE. W styczniu 2016 r. Japonia uznała Meksyk za kraj wolny od klasycznego pomoru świń, co pozwoli na zwiększenie eksportu meksykańskiej wieprzowiny na rynek japoński. Obecnie wysyłki wynoszą ok. 70 tys. ton rocznie. Poprzednio Japonia uznawała za wolne od klasycznego pomoru świń jedynie niektóre meksykańskie stany i tylko producenci z tych obszarów mogli eksportować wieprzowinę do Japonii. KOREA PŁD. W 2015 r. produkcja wieprzowiny w Korei Płd. zaczęła odbudowywać się po stratach z 2014 r. wywołanych epidemiczną biegunką świń (PED) i pryszczycą. Według USDA, koreańska produkcja wieprzowiny w 2015 r. wzrosła o 1% do 1,21 mln ton, a w 2016 r. zwiększy się o 2% do 1,24 mln ton. Pomimo wysokich cen wieprzowiny, jej spożycie zwiększyło się kosztem wołowiny i drobiu (w wyniku ptasiej grypy). W 2015 r. spożycie wieprzowiny wzrosło o 9% do 1,8 mln ton, a w 2016 r. zwiększy się prawdopodobnie o 3% do 1,87 mln ton. Korea Płd. jest jednym z największych importerów wieprzowiny na świecie, a obecnie dostawcami na ten rynek są UE, USA, Kanada i Chile. Koreańczycy zaimportowali w 2015 r. ok. 600 tys. ton wieprzowiny, o jedną czwartą więcej niż w 2014 r. Był to nadal wyższy poziom przywozu niż przed epidemią, która jest nadal zagrożeniem dla produkcji krajowej, a popyt konsumencki pozostaje wysoki Zarówno UE, jak i Amerykanie zwiększyli dostawy na rynek południowokoreański o ok. 25%. Wzrost importu amerykańskiego mięsa miał miejsce w drugiej połowie roku, gdy USA wzmocniły swoją konkurencyjność wobec dostawców z UE. W 2016 r. przewiduje się osłabienie rocznego tempa wzrostu przywozu do niespełna 2% do poziomu 610 tys. ton. Nowym dostawcą wieprzowiny do Korei Płd. będzie Brazylia.

16 TABELA 9 Bilans mięsa wieprzowego na świecie (tys. ton) 2014 2015 S zmiana 15/14 2016 P zmiana 16/15 Produkcja Chiny 56 710 54 870-3,2% 53 500-2,5% UE 22 540 23 350 3,6% 23 230-0,5% USA 10 370 11 121 7,2% 11 334 1,9% Brazylia 3 400 3 519 3,5% 3 609 2,6% Rosja 2 510 2 615 4,2% 2 675 2,3% Wietnam 2 425 2 450 1,0% 2 475 1,0% Kanada 1 805 1 890 4,7% 1 925 1,9% Filipiny 1 353 1 370 1,3% 1 400 2,2% Meksyk 1 290 1 323 2,6% 1 385 4,7% Japonia 1 264 1 254-0,8% 1 280 2,1% Cały świat 110 559 110 321-0,2% 109 306-0,9% Spożycie Chiny 57 195 55 668-2,7% 54 570-2,0% UE 20 390 20 974 2,9% 20 642-1,6% USA 8 651 9 370 8,3% 9 494 1,3% Rosja 3 024 3 016-0,3% 3 020 0,1% Brazylia 2 845 2 893 1,7% 2 940 1,6% Japonia 2 543 2 568 1,0% 2 590 0,9% Wietnam 2 389 2 412 1,0% 2 437 1,0% Meksyk 1 991 2 176 9,3% 2 335 7,3% Korea Płd. 1 660 1 813 9,2% 1 870 3,1% Filipiny 1 551 1 544-0,5% 1 584 2,6% Cały świat 109 966 109 845-0,1% 108 908-0,9% Import Japonia 1 332 1 270-4,7% 1 320 3,9% Chiny 761 1 029 35,2% 1 300 26,3% Meksyk 818 981 19,9% 1 100 12,1% Korea Płd. 480 599 24,8% 610 1,8% USA 457 504 10,3% 535 6,2% Hongkong 347 397 14,4% 410 3,3% Rosja 515 408-20,8% 355-13,0% Australia 191 220 15,2% 240 9,1% Kanada 214 216 0,9% 210-2,8% Filipiny 199 175-12,1% 185 5,7% Cały świat 6 322 6 685 5,7% 7 211 7,9% Eksport USA 2 203 2 241 1,7% 2 359 5,3% UE 2 164 2 388 10,4% 2 600 8,9% Kanada 1 218 1 236 1,5% 1 250 1,1% Brazylia 556 627 12,8% 670 6,9% Chiny 276 231-16,3% 230-0,4% Chile 163 178 9,2% 200 12,4% Meksyk 117 128 9,4% 150 17,2% Cały świat 6 875 7 208 4,8% 7 618 5,7% * na podstawie prognoz USDA/FAS z IV 2016 r. ; S - szacunek, P - prognoza od 2015 r. wyłączone są Albania, Armenia, Bahrajn, Gabon, Ghana, Gruzja, Iran, Jamajka, Kirgistan, Kongo, Korea Płn., Mołdawia, Szwajcaria i Trynidad i Tobago; od 2016 r. - Wenezuela

17 II. WOŁOWINA 1. GLOBALNY RYNEK MIĘSA WOŁOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA W kwietniu br. USDA oszacował, że światowa produkcja wołowiny w 2015 r. zmalała o 2,2% wobec 2014 r. do 58,4 mln ton. Na spadek produkcji wpłynęła susza, która wystąpiła w wielu regionach świata w 2014 r. W Brazylii niedostatek deszczu przez ostatnie 2 lata rzutował na kondycję bydła i rozwój cieląt, co wpłynęło na wzrost cen żywca i zachęcało producentów do odbudowy stada. W rezultacie, w 2015 r. brazylijska produkcja obniżyła się w skali roku o 3%. Mniejsza o 2%, a zarazem najniższa od 1994 r., była również produkcja wołowiny w USA ze względu na spadek liczby ubojów i odbudowę stada. Wzrost liczby ubojów w Australii wpłynął na 2% spadek produkcji z uwagi na redukcję stada, które w ubiegłym roku obniżyło się do poziomu najniższego od 20 lat. Długoterminowy spadek pogłowia bydła w Kanadzie, zapoczątkowany w 1992 r., utrzymał się również w 2015 r. Produkcja wołowiny wzrosła natomiast w UE, Argentynie, Paragwaju, Urugwaju, Pakistanie i Meksyku. WYKRES 7 Pakistan 3% Meksyk 3% Australia 4% Argentyna 5% Prognozy światowej produkcji wołowiny w 2016 r. pozostałe 18% USA 19% Brazylia 16% Źródło: USDA Indie 7% Chiny 12% UE 13% Amerykanie przewidują, że w 2016 r. globalna produkcja wołowiny wzrośnie o 1% do 59 mln ton. Produkcja w USA zwiększy się w skali roku o 5%, po raz pierwszy od 2010 r., dzięki odbudowie stada bydła w wyniku poprawy warunków pastwiskowych w 2015 r. i niższych kosztów pasz. Odbudowana zostanie również produkcja w Brazylii, ponieważ niski kurs reala i poprawa dostępu do rynków będą sprzyjały eksportowi. Jednak niestabilna sytuacja gospodarcza i słaby popyt wewnętrzny pozostaną czynnikami ryzyka. Wyższe poziomy wytwarzania wołowiny zanotują również w tym roku Indie i Chiny. Po raz kolejny spadnie natomiast produkcja w Australii, ze względu na odbudowę stada i redukcję liczby ubojów bydła, niższa będzie również produkcja wołowiny w Argentynie i Rosji. W 2015 r. światowy eksport wołowiny obniżył się o 4,4% do 9,6 mln ton wobec 12% wzrostu w 2014 r. Głównymi czynnikami spadku wywozu było ograniczenie podaży i niższy popyt importowy. Przywóz zwiększyły głównie USA, a sprzyjały temu silny dolar i ograniczona podaż krajowa spowodowana odbudową stada. Więcej wołowiny niż przed rokiem zakupiły również Chiny i Korea Płd., natomiast Japonia, Rosja, Hongkong, UE, Kanada, Wietnam zmniejszyły import. Największym na świecie eksporterem mięsa wołowego była w 2015 r. Australia (+0,2%, wysyłki głównie do USA), wyprzedzając

18 Indie i Brazylię. Wywóz wołowiny i mięsa bawolego z Indii był o 13% niższy, głównie ze względu na znaczny spadek na główny rynek zbytu do Wietnamu. Dostawy z Brazylii zmalały o 11% z uwagi na ograniczoną podaż cieląt i spadek produkcji wołowiny. Podobnie, odbudowa stada i silny popyt wewnętrzny spowodowały ograniczenie wysyłek z USA o 12%. Korzystne warunki rynkowe przyczyniły się do zwiększenia dostaw z Nowej Zelandii i Urugwaju. W przypadku Nowej Zelandii, na wzrost wysyłek miał wpływ ograniczony stopień przetrzymania stada bydła mlecznego, wywołany niskim poziomem cen skupu mleka, a także uboje bydła na początku roku z powodu suszy. WYKRES 8 2 500 Światowy eksport wołowiny w 2015 r. i prognozy na 2016 r. (tys. ton) 2 000 1 500 1 000 500 0 2015 2016 Źródło: USDA W 2016 r. globalny eksport wołowiny wzrośnie prawdopodobnie o niespełna 1% do 9,6 mln ton ze względu na rosnący popyt ze strony Azji. Wzrosty wywozu zanotują główni eksporterzy, oprócz Australii i Nowej Zelandii. Indie zostaną największym dostawcą i zwiększą wysyłki o 8% ze względu na wzmożone zapotrzebowanie krajów Azji Południowo-Wschodniej. Wywóz z Brazylii wzrośnie o 9%, sprzyjać temu będzie wznowienie dostaw do Chin i konkurencyjność spowodowana niskim kursem reala. Brazylia powróci na drugie miejsce w światowym wywozie wołowiny. Wzrośnie amerykański eksport, ponieważ rosnąca podaż krajowa wpłynie na obniżkę cen i wzrost konkurencyjności. Ograniczenie wywozu australijskiej wołowiny pozwoli USA na odzyskanie udziału w rynku azjatyckim. Dostawy amerykańskiej wołowiny do Kanady i Meksyku ulegną natomiast stagnacji. Wywóz zwiększy Argentyna ze względu na zniesienie podatku eksportowego. Chiny staną się drugim (po USA) największym importerem wołowiny na świecie, wyprzedzając Japonię. Dostawy do Chin zwiększą zwłaszcza Brazylia i Argentyna. Pomimo wyższego popytu w Azji, dostawy na Bliski Wschód i do Afryki Północnej będą ograniczone ze względu na niskie ceny ropy i słabszy wzrost gospodarczy tych regionów.

19 WYKRES 9 3 500 Światowy import wołowiny w 2015 r. i prognozy na 2016 r. (tys. ton) 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 USA Chiny Japonia Rosja Korea Płd. Hongkong UE pozostałe 2015 2016 Źródło: USDA W 2015 r. światowe ceny wołowiny (mrożona wołowina bez kości z Australii/Nowej Zelandii, CIF, porty USA, wschodnie wybrzeże) wynosiły 4423,5 USD/t i były o 11% niższe niż w 2014 r. W styczniu br. ceny spadły do 3503 USD/t i był to poziom najniższy od listopada 2010 r. Od lutego br. notowania wołowiny zaczęły już rosnąć i w marcu osiągnęły poziom 3884,5 USD/t. Były to jednak ceny jeszcze o 15% niższe niż w marcu 2015 r. WYKRES 10 USD/t Światowe ceny wołowiny w 2015 r. i I kw. 2016 r. 6000 5500 5000 4500 4000 3500 3000 Źródło: Bank Światowy W 2016 r. ceny wołowiny na rynku światowym będą odczuwały presję spadkową, wynikającą ze zwiększonej podaży ze strony USA, Brazylii oraz Argentyny. Skala spadku będzie zależna od wpływu recesji gospodarczej w Brazylii na sektor wołowiny oraz lokalnego spożycia, co zdeterminuje ilość mięsa kierowanego na eksport.

20 WYKRES 11 EUR/t 6000 5500 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 Ceny wołowiny w UE w 2015 r. i I kw. 2016 r. Źródło: Komisja Europejska W 2015 r. ceny reprezentatywne wołowiny (młode bydło kl. A R3) w UE obniżyły się o 12% do 3855 EUR/t z uwagi na wzrost produkcji. W styczniu 2016 r. średnia cena wołowiny na rynku unijnym osiągnęła poziom 3809,90 EUR/t. Marzec br. był kolejnym miesiącem spadku cen wołowiny w krajach Unii Europejskiej. Średnia cena reprezentatywna tego gatunku mięsa w UE wyniosła 3740,4 EUR/t i była o 1% niższa niż w lutym br. oraz o 2,5% niższa w porównaniu ze średnią ceną z marca 2015 r. wołowiny wzrosły najbardziej w Grecji (+2,9%). 2. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH USA USA są największym na świecie producentem wołowiny, a także jej największym importerem. W latach 2009-2014 w USA wystąpiła uciążliwa susza, a ceny pasz były bardzo wysokie, co zmusiło rolników do redukcji stada bydła. Po trzech kolejnych latach spadku, w 2015 r. miała miejsce stopniowa odbudowa stad bydła. Na dzień 1 stycznia 2016 r. pogłowie bydła w USA wynosiło 92 mln szt. i było o 3% wyższe niż rok wcześniej i najwyższe od 2011 r. Pomimo rosnącego pogłowia bydła, w 2015 r. produkcja wołowiny w USA była o 2,4% niższa niż w 2014 r. i wyniosła 10,8 mln ton. Był to najniższy poziom wytwarzania od 1994 r., ponieważ uboje bydła były ograniczone ze wglądu na odbudowę stada. Rosnące ceny bydła i poprawa warunków pastwiskowych pobudziły ekspansję w sektorze bydła, która przyczyni się do 5% wzrostu produkcji wołowiny w 2016 r. do 11,3 mln ton. Spożycie wołowiny na rynku amerykańskim wzrosło w 2015 r. jedynie o 0,3% do 11,3 mln ton, a w 2016 r. zwiększy się o 2,5% do 11,6 mln ton. Wzrostowi konsumpcji sprzyjać będą niższe ceny. USDA przewiduje, że w 2016 r. ceny bydła amerykańskiego spadną o 8% wobec 2015 r. ze względu na wyższą podaż, wysokie zapasy w chłodniach i ograniczony popyt na rynkach zagranicznych. Amerykańscy producenci specjalizują się w intensywnej hodowli bydła wysokiej jakości, a importują głównie chude mięso niższej jakości do przetwórstwa, pochodzące od bydła z chowu ekstensywnego. W latach 2010-2013 USA były eksporterem netto wołowiny, natomiast w 2014 r. import przewyższył eksport z uwagi na 6% spadek produkcji. W 2015 r. amerykański import wołowiny wzrósł w skali roku o 14% do 1,53 mln ton. Największymi dostawcami wołowiny były Australia, Kanada i Nowa Zelandia.