Jak zostać wolontariuszem w krajach globalnego Południa? Agnieszka Seget, Assist-in Warsztat, przygotowany przez Assist-in dla Centrum Edukacji Obywatelskiej, będzie przeprowadzany podczas Forum Współpracy Rozwojowej 20 września 2008 roku w Warszawie. Warsztat ma na celu przybliżyć młodym ludziom możliwości zdobywania doświadczenia i uczenia się poprzez wolontariat. Szczególny nacisk będzie położony na wolontariat w krajach globalnego Południa. Moim zdaniem odpowiadając na pytanie jak zostać wolontariuszem trzeba najpierw sobie odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących motywacji, korzyści, potrzeb oraz wyzwań, aby móc dalej rozmawiać o kwestiach organizacyjnych oraz praktycznych takiego wyjazdu. Każdy z uczestników będzie miła również możliwość w trakcie warsztatu nakreślić swoją indywidualna mapkę swoich umiejętności, cech, chęci oraz potrzeb w drodze do zostania wolontariuszem w krajach Południa. Warsztat 1,5 godziny prowadzony będzie metodami aktywnymi: praca indywidualna, grupowa, burza mózgów, dyskusje, prezentacja ze zdjęciami oraz różnymi kanałami przekazu. Sugerowane jest, aby osoba prowadząca warsztat miała doświadczenie z wolontariatu w krajach Południa. Warsztat przeznaczony jest dla licealistów, dla grupy 20 osób. Cel ogólny warsztatu - Zainteresować młodzież rzetelnym wolontariatem zagranicznych Cele szczegółowe - dostarczenie wiedzy na temat realiów pracy w krajach globalnego Południa - promocja wolontariatu - pomóc młodzieży w poszukiwaniu własnej motywacji, roli oraz ścieżki rozwoju w wolontariacie w Polsce jak i za granicą - pokazanie korzyści oraz trudności pracy wolontariusza - pokazać potrzebę wolontariatu
Plan warsztatu Czas w minutach Instrukcja oraz cel Metody, formy pracy Materiały potrzebne do sesji 10' Wprowadzenie do warsztatu 1. Prowadzący przedstawia się, mówi krótko cele oraz metody pracy w trakcie warsztatu oraz poznaje uczestników Taśma papierowa na imiona i marker 2. Następnie proponuje uczestnikom zabawę na początek, polegającą na ustawianiu się w pomieszczeniu (gra pozycyjna). Prowadzący zadaje pytanie a uczestnicy ustawiają się po prawej stronie jeśli odpowiadają tak, a po lewej jeśli nie : *wiem kim jest wolontariusza? *jestem lub bylem/am wolontariuszem *wiem co to kraj globalnego Południa? *bylem/am, podróżowałem/am w kraju Południa? *chciałbym/chciałabym wyjechać na wolontariat do kraju Południa? Ustawianie się uczestników da prowadzącemu wstępne informacje o wiedzę i doświadczenie uczestników w wolontariacie i krajach Południa. Prowadzący dba o to, aby pojęcie (np. wolontariat, kraje Południa) były znane uczestnikom i jeśli nie są od razu je wyjaśnia z uczestnikami. Następnie prowadzący jeszcze prosi uczestników o ustawienie się w w szeregu bez rozmawiania - od osoby, która ma najdłuższe doświadczenie wolontariackie do osoby, która nie ma w ogóle (można wprowadzić ograniczenie czasowe np. do 1 minuty) 2. Jako zakończenie wprowadzenia prowadzący przedstawia ćwiczenie indywidualne (mind map), które wykonywane będzie przez cały warsztat w odpowiednich momentach wyznaczonych przez prowadzącego. Ćwiczenie to ma na celu dać młodym ludziom okazję do refleksji nad tym co umieją, czego chcą, jacy są, oraz czego jeszcze potrzebują, aby zostać wolontariuszem (załącznik nr 1.) 20' Motywacja Prowadzący prosi uczestników o dobranie się w pary (najlepiej osoby, które się nie znają) i zadaje im pytanie: Co motywuje ludzi do działania w ogóle? 3 minuty na rozmowę w parach Prowadzący pyta na forum o czym rozmawiali i zapisuj to na flipcharcie Prowadzący zadaje pytanie drugie: Dlaczego ludzie chcą wyjeżdżać na wolontariat/do pracy do krajów globalnego Południa? Gra ruchowa, angażująca każdego uczestnika Praca w parach oraz dyskusja Potrzebna przestrzeń Ksero mapek dla każdego uczestnika oraz długopis lub ołówek Flipchart oraz markery
Czas w minutach Instrukcja oraz cel Metody, formy pracy Materiały potrzebne do sesji 3 minuty na rozmowę w parach, a później na forum. Prowadzący podsumowuje rozmowy uczestników i uzupełnia o te motywy, które się nie pojawiły w trakcie dyskusji. 3 ' Prowadzący prosi uczestników o dopisanie na swoich mapkach ich własnych motywacji, bądź innych rzeczy, które im się nasunęły w trakcie poprzedniej części. 20' Moja droga rozwoju oraz korzyści i trudności z wolontariatu 1. Prowadzący podczas tej sesji podaje kluczowe według niego etapy i doświadczenia, które mają duże znaczenie w procesie wieloletniego rozwoju i zdobywania odpowiednich kompetencji, doświadczeń oraz wiedzy wolontariusza (np. wolontariat w polskiej organizacji, prowadzenie edukacji globalnej itp.). 2. W drugiej części prowadzący porusza temat korzyści oraz trudności w pracy wolontariusza, odnosząc się do tego co im daje każdy etap/doświadczenie oraz jakie widzą trudności. Prowadzący na koniec podsumowuje i uzupełnia o tematy, których nie zauważyli uczestnicy oraz prosi uczestników o ponowne uzupełnienie swoich mapek. Celem tej części jest podniesienie świadomości dotyczącej korzyści oraz trudności oraz zaproponować ścieżkę rozwoju młodych ludzi. Praca indywidualna Prezentacja i omówienie z uczestnikami Dyskusja z burzą mózgów Flipchart oraz różnokolorowe markery 15' Przykład wolontariatu Celem tej części jest przybliżyć realia pracy wolontariusza w krajach Południa na konkretnych przykładach osoby, która ma takie doświadczenie z użyciem zdjęć oraz innych materiałów edukacyjnych. 3' Prowadzący prosi o uzupełnienie mapki. 10' Organizacja przygotowania oraz pracy wolontariusza Prowadzący pokazuje uczestnikom schemat aktorów (wraz z przykładami) programu wolontariatu (wolontariusz, organizacja/instytucja wysyłająca, organizacja/instytucja goszcząca). Następnie rozsypuje pociętą kartkę papieru ze zdaniami na temat zadań i odpowiedzialności aktorów programu wolontariatu. Zadaniem uczestników jest wylosować jakieś zdanie, przeczytać je oraz umieścić w polu odpowiedzialności któregoś z aktorów. Prezentacja Praga indywidualna oraz grupowa Laptop oraz rzutnik lub wywołane zdjęcia Flipchart, marker, kartka ze zdaniami pocięta na paski (załącznik nr 2.) oraz taśma klejąca
Czas w minutach Instrukcja oraz cel Metody, formy pracy Materiały potrzebne do sesji Celem tej części jest przybliżyć uczestnikom kwestie organizacyjne oraz podać im przykłady programów wolontariackich w krajach Południa. 3' Po raz ostatni prowadzący prosi o wpisanie ostatnich refleksji na mapki. 6' Podsumowanie Prowadzący podsumowuje warsztat, podając opis wolontariusza odwołując się do mapek uczestników. Na koniec prowadzący może jeszcze nawiązać do Kodeksu obrazów oraz przesłań dotyczących krajów Południa oraz do karty wolontariusza jako standardów odzwierciadlających nadrzędne wartości wolontariusza.
Załącznik nr 1. JESTEM... POTRAFIĘ, UMIEM... JA JAKO WOLONTARIUSZ W KRAJACH POLUDNIA BRAKUJE MI, POTRZEBUJĘ JESZCZE... CHCĘ...
Załącznik nr 2. Przygotowanie do wyjazdu Szczepionki Zakwaterowanie w kraju goszczącym Wiedza o kraju, regionie, kulturze, obyczajach, historii... Ubezpieczenie Koszty utrzymania Pakowanie Szkolenie podsumowujące po projekcie Dobre nastawienie Badania lekarskie Podróżowanie Kupno biletu Koszty podróży Znajomość tematów rozwojowych i współzależności na świecie Kontakt z organizacją goszczącą Znajomość projektu Organizowanie szkolenia przygotowującego Język obcy Pisanie raportów Współpraca przy projekcie Poznanie się i dawanie możliwości uczenia się Nauka języka lokalnego Załatwienie wizy, pozwolenia na pracę Dokumentowanie projektu