1. Granice uczuć Niepewność Adama Mickiewicza Uczeń: Uczeń: a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości zna środki stylistyczne: pytanie retoryczne, antyteza, powtórzenie, epitet, zna zasady pracy w grupie, rozumie znaczenie aforyzmów, nazywa emocje doznawane podczas różnych sytuacji. ii. b) Umiejętności rozpoznaje w utworze zastosowanie liryki bezpośredniej, potrafi nazywać uczucia podmiotu lirycznego, potrafi interpretować aforyzmy związane z miłością, potrafi rozwiązywać problemy w sposób twórczy, rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów, potrafi odnieść wymowę wiersza do konkretnych sytuacji z życia, potrafi pracować zespołowo. b. 2. Metoda i forma pracy Burza mózgów, praca z tekstem, praca w grupach, wizualizacja c. 3. Środki dydaktyczne A. Mickiewicz, Niepewność, [w:] W. Bobiński, Świat w słowach i obrazach. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego dla klasy II gimnazjum, WSiP, Warszawa 2000. Arkusze szarego papieru Aforyzmy (załącznik 1) Kartki samoprzylepne z wyrażeniami i zwrotami (załącznik 2) Słownik terminów literackich
d. 4. Przebieg lekcji i. a) Faza przygotowawcza Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Następnie dzieli klasę na grupy, każda z grup otrzymuje po 8 aforyzmów związanych z miłością. Ich zadaniem jest wybrać trzy, zapisać je do zeszytu lub przerysować w dowolnej formie, a następnie zinterpretować (załącznik 1). ii. b) Faza realizacyjna 1. Nauczyciel mówi, że utwór, który poznają na dzisiejszej lekcji, należy do gatunku literackiego zwanego erotykiem. Uczniowie wyszukują w Słowniku terminów literackich definicji gatunku: Erotyk wiersz o tematyce miłosnej. 2. Uczniowie odczytują na głos wiersz Adama Mickiewicz Niepewność, określają uczucia, jakie towarzyszyły im podczas czytania utworu. Odpowiadają na pytanie, jakiej granicy szuka poeta? 3. Uczniowie są podzieleni na grupy. Każda z nich otrzymuje arkusz szarego papieru. Pierwszym zadaniem jest wypisanie na arkuszu zwrotów, wyrażeń, fragmentów z utworu, które pasują do haseł: przyjaźń, miłość. Wyrażenia, które ciężko im zaszeregować, wpisują do hasła: przyjaźń i miłość. Następnie poszczególne grupy prezentują swoje plakaty na forum klasy i omawiają je. 4. Uczniowie zmieniają grupy, mieszają się. Każda z drużyn otrzymuje kartki samoprzylepne oraz narysowany na arkuszu schemat (załącznik 2). Ich zadaniem jest dopasowanie zwrotów i wyrażeń do trzech haseł: miłość, przyjaźń, przyjaźń i miłość (do tego hasła wpisują zdania, które trudno im dopasować do dwóch pozostałych). Swoje plakaty prezentują na forum klasy i krótko omawiają. Plakaty z pewnością będą się różnić, każda grupa może inaczej dopasować wyrażenie do podanego hasła, dlatego ważne jest dokładne omówienie swoich rozwiązań przez daną grupę i danie czasu na pytania ze strony uczniów z innych grup. 5. Kolejnym etapem jest próba zastanowienia się, w jaki sposób poeta oddał w wierszu tytułową niepewność. Pomysły uczniów są zapisywane na tablicy (pytania retoryczne, antytezy, powtórzenia, użycie liryki bezpośredniej, wyrazy nacechowane emocjonalnie, budujące nastrój niepewności, epitety). Uczniowie popierają swoje wypowiedzi odpowiednimi fragmentami z tekstu. iii. c) Faza podsumowująca Swobodna rozmowa na temat Czy miłość i przyjaźń chodzą ze sobą w parze? Uczniowie mogą przytaczać argumenty z własnego doświadczenia. e. 5. Bibliografia 1. Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, SFS, Kielce 2000. 2. Mickiewicz A., Niepewność, [w:] W. Bobiński, Świat w słowach i obrazach. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego dla klasy II gimnazjum, WSiP, Warszawa 2000. 3. Rau K., Ziętkiewicz E., Jak aktywizować uczniów: burza mózgów i inne techniki edukacji, Oficyna Wydawnicza GiP, Poznań 2000. 4. Słownik terminów literackich, GREG, Kraków 2004. 5. http://www.gifownik.pl/ 6. http://www.stronkapelnamilosci.piwko.pl/menu4.htm.
f. 6. Załączniki Załącznik 1. i. a) Karta pracy ucznia
http://www.gifownik.pl/ ii. Załącznik 2. Karta pracy grup Dopasujcie poniższe zwroty i wyrażenia do trzech haseł: miłość, przyjaźń, przyjaźń i miłość. akceptacja drugiego człowieka takim, jakim jest akceptacja związków uczuciowych z innymi osobami brak ciągłej tęsknoty za drugą osobą kierowanie się rozsądkiem myśl o założeniu rodziny niezważanie na wady drugiej osoby poczucie euforii, stanu całkowitej szczęśliwości poczucie partnerstwa pomoc w rozwiązywaniu problemów poświęcanie drugiej osobie swojego czasu traktowanie drugiej osoby jak brata, czy siostrę troska o drugą osobę usprawiedliwianie błędów drugiej osoby wzajemne zaufanie zdolność do wykonywania takich rzeczy, których normalnie by się nie zrobiło PRZYJAŹŃ PRZYJAŹŃ I MIŁOŚĆ MILOŚĆ
iii. b) Notatki dla nauczyciela Przykład pogrupowania wyrażeń i zwrotów, które należy wypisać na kartkach samoprzylepnych. PRZYJAŹŃ PRZYJAŹŃ I MIŁOŚĆ MILOŚĆ poczucie partnerstwa kierowanie się rozsądkiem traktowanie drugiej osoby jak brata, czy siostrę akceptacja związków uczuciowych z innymi osobami brak ciągłej tęsknoty za drugą osobą akceptacja drugiego człowieka takim, jakim jest troska o drugą osobę poświęcanie drugiej osobie swojego czasu pomoc w rozwiązywaniu problemów wzajemne zaufanie usprawiedliwianie błędów drugiej osoby niezważanie na wady drugiej osoby poczucie euforii, stanu całkowitej szczęśliwości myśl o założeniu rodziny zdolność do wykonywania takich rzeczy, których normalnie by się nie zrobiło iv. c) Zadanie domowe Miłość słowo ciasne. Jak rozumiesz to sformułowanie Haliny Poświatowskiej? 45 minut brak g. 7. Czas trwania lekcji h. 8. Uwagi do scenariusza