Polityka rozwoju OZE w nowej polityce energetycznej i klimatycznej UE 27 października 2008 Izabela Kielichowska, MBA Ecofys Poland Sp. z o.o.
Zawartość wykładu Kilka słów o Ecofys Rys historyczny Zakres rozwoju OZE w pakiecie energetycznoklimatycznym
Kilka słów o Ecofys Podstawowy obszar działania: usługi doradcze w dziedzinie odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej, EU ETS, elastycznych mechanizmów z Kioto, offseting Jedna z 500 najszybciej rosnących europejskich firm Innowacyjność i myślenie przyszłościowe Partner od koncepcji do realizacji Obecnie zatrudnionych jest ok. 350 osób w kilkunastu biurach na całym świecie Dwa biura w Polsce: w Poznaniu i Warszawie, w których pracuje łącznie ponad 30 osób Szerokie spektrum klientów: od największych polskich firm do małych, np. lokalnych ciepłowni, od ministerstw do urzędów gmin
Econcern Sustainable Event Przedsięwzięcie, którego celem jest zaprezentowanie osiągnięć i wyzwań w dziedzinie zrównoważonego rozwoju Econcern zorganizuje prezentacje, seminaria i wystawy, w których wezmą udział specjaliści w tej dziedzinie Wydarzenie będzie miało miejsce w dniach 01 12. 12. 2008, w siedzibie WTC w Poznaniu www.cop14poznan.com
Dyskusja nt. odnawialnych źródeł energii w UE rys historyczny 1986- początek debaty o rozwoju OZE 1996- zielona księga nt. rozwoju energetyki odnawianej energia odnawialna jest kluczowa dla zrównoważonego rozwoju, konieczność poprawy efektywności ekonomicznej energii odnawialnych. 1997- Biała księga i plan działań wspólnoty Energy for the Future. Renewable energy sources cel indykatywny 12% udziału OZE w bilansie energetycznym UE w 2010 r. każdy kraj musi opracować strategię realizacji celu, możliwy dalszy wzrost udziału OZE po 2010, Campaign for take off, konieczność monitorowania wdrożeń, preferencja w przyłączaniu odnawialnych źródeł energii do sieci, zielone taryfy, propozycje zwolnień podatkowych, włączenie biopaliw do transportu, konieczność promocji wykorzystania biomasy stałej, w tym współspalania, promocja wykorzystania OZE w budynkach, wzmocnienie pozycji OZE w politykach sektorowych (na obszarze środowiska, wzrostu i konkurencyjności, badań i rozwoju, polityki regionalnej, rolnej) wzmocnienie współpracy (ALTENER)
Obowiązujące akty prawne Dyrektywa o promocji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych 2001/77/WE: promocja wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych i określenie zasad promocji tej energii cel ilościowy: 21% energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto wg udziału w poszczególnych krajach dla krajów EU-25, stworzenie systemów identyfikacji energii pochodzącej z odnawialnych źródeł poprzez wdrożenie świadectw pochodzenia. Dyrektywa o promocji biopaliw: promocja zastępowania paliw mineralnych w transporcie biopaliwami dla ograniczenia emisji GHG, podniesienia bezpieczeństwa energetycznego, promocji OZE. narodowe cele wskaźnikowe.
Realizacja celów OZE Jest mało prawdopodobne, by do 2010 r. udział energii odnawialnej przekroczył 10%. Głównym powodem, dla którego nie udało się osiągnąć uzgodnionych celów w dziedzinie energii odnawialnej, poza wyższymi kosztami odnawialnych źródeł energii w porównaniu do tradycyjnych źródeł, jest brak spójnych i efektywnych ram politycznych obejmujących swym zasięgiem całą Unię, a także brak stabilnej, długoterminowej wizji. Wskutek tego tylko kilka państw członkowskich poczyniło poważne postępy w tej dziedzinie i nie osiągnięto jeszcze masy krytycznej potrzebnej, by niszowa produkcja energii odnawialnej stała się częścią głównego nurtu. Źródło: Europejska Polityka Energetyczna, COM(2007) 1 final
Nowa polityka energetyczna UE Styczeń 2007: Komisja Europejska przedkłada Radzie Europejskiej i Parlamentowi Europejskiemu propozycję nowej polityki energetycznej Marzec 2007: przyjęcie propozycji polityki Główne wyzwania: zmiany klimatu, rosnące ceny wyczerpujących się paliw kopalnych, bezpieczeństwo dostaw energii.
Główne cele środowiskowe polityki cel UE w negocjacjach międzynarodowych, polegający na obniżeniu do 2020 r. emisji gazów cieplarnianych w krajach rozwiniętych o 30% w stosunku do poziomu z 1990 r. do 2050 r. globalne emisje gazów cieplarnianych muszą zostać zredukowane o maksymalnie 50% w stosunku do poziomu z 1990 r., co oznacza, że kraje uprzemysłowione muszą do 2050 r. zredukować emisje o 60-80%, przyjmowane już teraz przez UE zobowiązanie do osiągnięcia do 2020 r., niezależnie od sytuacji, co najmniej 20% redukcji emisji gazów cieplarnianych w stosunku do poziomu z 1990 r.
Cele szczegółowe na rok 2020 20% poprawa efektywności energetycznej, 20% udział OZE w bilansie energetycznym UE, 20% ograniczenie emisji GHG, wzmocnienie liberalizacji wspólnotowego rynku energii elektrycznej (zmniejszenie zakłóceń dla OZE-E i EU ETS), europejski plan strategiczny na obszarze technologii.
Odnawialne źródła energii nie są znacząco droższe od konwencjonalnej energii, jeśli uwzględni się koszty związane ze zmianami klimatycznymi, koszt ich wykorzystania można obniżyć dzięki efektowi skali, jednak wymaga to dokonania już teraz znacznych inwestycji; przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa dostaw energii w UE dzięki zwiększeniu udziału energii produkowanej w Unii, dywersyfikacji stosowanych paliw i źródeł importu energii zwiększeniu proporcji energii pochodzącej z politycznie stabilnych regionów; przyczyniają się do powstawania w Europie nowych miejsc pracy; powodują jedynie niewielkie emisje gazów cieplarnianych lub nie powodują ich wcale, a dodatkowo większość z nich przynosi znaczne korzyści w zakresie jakości powietrza.
Szczegółowe propozycje działania 23 stycznia 2008: Pakiet energetyczno- klimatyczny Pakiet 5 projektów: dyrektywa ramowa dotycząca promocji wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE); decyzja w sprawie redukcji emisji gazów cieplarnianych do roku 2020; nowelizacja dyrektywy 2003/87/WE w sprawie udoskonalenia i rozszerzenia systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych; dyrektywa w sprawie geologicznego magazynowania dwutlenku węgla (CCS); wytyczne do pomocy państwa w zakresie udzielania pomocy publicznej dotyczącej ochrony środowiska.
Główne założenia propozycji Dyrektywy o rozwoju OZE (1) Dyrektywa określa obowiązkowe cele w odniesieniu do całkowitego udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii i w odniesieniu do udziału energii ze źródeł odnawialnych w transporcie, ustanawia zasady związane z gwarancjami pochodzenia, procedurami administracyjnymi i przyłączeniami do sieci energetycznej w związku z energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych, określa kryteria zrównoważonego rozwoju środowiska dla biopaliw i innych biopłynów.
Główne założenia propozycji Dyrektywy (2) należy uwzględnić zróżnicowane możliwości wdrożenia OZE w poszczególnych krajach, sposób realizacji celów określonych powinien być w krajowych planach działania, określających cele sektorowe i środki na rzecz ich osiągnięcia, państwa członkowskie zapewniają możliwość zagwarantowania pochodzenia z odnawialnych źródeł energii elektrycznej oraz energii stosowanej w celu ogrzewania lub chłodzenia wytwarzanej w elektrowniach o mocy wynoszącej co najmniej 5 MWth, OZE mają gwarantowany dostęp do sieci przesyłowej i dystrybucyjnej oraz priorytetowy dostęp do sieci,
Główne założenia propozycji Dyrektywy (3) możliwe jest uwzględnienie energii z OZE wyprodukowanej w innych krajach UE i krajach poza UE od warunkiem spożytkowania jej w UE i posiadania przez nią gwarancji pochodzenia, Państwa członkowskie składają Komisji sprawozdanie dotyczące postępu w promowaniu i wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych najpóźniej do dnia 30 czerwca 2011 r. oraz co dwa lata po tej dacie Państwa członkowskie wprowadzają w życie, najpóźniej do dnia 31 marca 2010 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne, niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy planowane zwiększenie udziału OZE w elektroenergetyce, ciepłownictwie i transporcie,
Proponowany udział energii odnawialnych w końcowym zużyciu energii w 2020 AT 34% IT 17% BE 13% LV 42% BG 16% LT 23% CY 13% LU 11% CZ 13% MT 10% DK 30% NL 14% EE 25% PL 15% FI FR DE EL HU IE 38% 23% 18% 18% 13% 16% PT RO SK SI ES SE 31% 24% 14% 25% 20% 49% UK 15%
Oczekiwane kluczowe korzyści i koszty związane z wdrożeniem dyrektywy Ograniczenie emitowanej ilości CO2 o wielkość rzędu 600 900 milionów ton rocznie, Zmniejszenie zużycia (w większości importowanych) paliw kopalnych o wielkość rzędu 200 300 milionów ton rocznie, koszty wyniosą około 13-18 miliardów euro rocznie
Uwagi Ministerstwa Gospodarki Polski zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w UE nie powinno opierać się na imporcie biomasy, w tym biopaliw transportowych spoza Wspólnoty, ale bazować na wykorzystaniu surowców znajdujących się na terenie Unii, wewnątrzwspólnotowy handel świadectwami pochodzenia powinien być dozwolony w danym państwie dopiero po przekroczeniu poziomu produkcji energii z OZE w danym państwie, wyznaczonego na 2020 r.
Dalsze kroki Propozycja Dyrektywy znajduje się obecnie pod obradami Rady EU i Parlamentu Europejskiego, I połowa 2009: prawdopodobne przyjęcie Dyrektywy, 31 marca 2010: termin przyjęcia krajowych planów działania na rzecz rozwoju OZE.
Dziękuję za uwagę Izabela Kielichowska Ecofys Poland Sp. z o.o. ul. Rejtana 17, Warszawa Tel. 022 565 22 77 E-mail: I.Kielichowska@ecofys.com