Model odpowiedzi - arkusz rozszerzony próbny egzamin maturalny z historii sztuki Część I. TEST (20 pkt) Przewidywana odpowiedź Punkty Kryterium odpowiedzi 1. A B C 0-3 12-10 odp a) Giotto di Bondone b) Opłakiwanie/ Opłakiwanie Chrystusa a) Auguste Rodin b) Pocałunek a) Peter Paul Rubens b) Zdjęcie z krzyża 3 pkt 9-7 odp 2 pkt 6-4 odp 1 pkt 3-0 odp 0 pkt a) Jean-Baptiste- Camille Corot b) Katedra w Chartres D E F a) Donatello b) Dawid a) Olga Boznańska b) Dziewczynka z chryzantemami 2. B. w Puławach przez Izabelę Czartoryską 0-1 1 odp 1 pkt 0 odp 0 pkt 3. Dzieło Technika graficzna A Albrecht Dűrer, Rycerz, Śmierć i miedzioryt diabeł B Rembrandt van Rijn, Wskrzeszenie akwaforta Łazarza C Henri de Toulouse Lautrec, Divan litografia Japonaise D Władysław Skoczylas, Pieta drzeworyt 4. a) Lorenzo Ghiberti b) quattrocento/ wczesny renesans/ (ew. renesans włoski) c) odlew w brązie / brąz z elementami złoceń d) baptysterium we Florencji e) zróżnicowanie planów przestrzennych (od prawie pełnoplastycznych figur na pierwszym planie po niemal graficzne przedstawienie trzeciego planu) / silne wejście w przestrzeń / zainteresowanie anatomią / zainteresowanie ruchem / tendencja do iluzjonistycznego obrazowania. 5. A. ok. 1913 1925/ ok. 1915-1925 B. Rosja/ Związek Radziecki C. np. Wladimir Tatlin, Aleksander Rodczenko, El Lissitzky, Kazimierz Malewicz, Lubow Popowa, Anton Pevsner, Naum Gabo 0-1 4-3 odp 1 pkt 2-0 odp 0 pkt 0-2 5 odp 2 pkt 4 odp 1 pkt 3-0 odp 0 pkt 0-3 a) 1 pkt (daty zbliżone do podanych) b) 1 pkt c) 1 pkt (1 pkt za oba nazwiska) 6. A. papież Innocenty X B. Federico da Montefeltro C. Stanisław August Poniatowski D. kanclerz Rolin E. Karol IV 7. a) prezbiterium (inaczej chór) jest częścią świątyni przeznaczoną dla duchowieństwa, w której mieści się ołtarz. b) empora jest rodzajem galerii, które służyło za pomieszczenie dla dworu, zakonnic lub chóru. 0-2 5 odp 2 pkt 4 odp 1 pkt 3-0 odp 0 pkt 0-2 a) za prawidłowe określenie funkcji prezbiterium, jednak muszą być w niej ujęte podkreślone informacje - 1 pkt b) za prawidłowo określone funkcje empory, w której jest przynajmniej jedna z podkreślonych informacji - 1 pkt
8. Biblia Mitologia Judyta i Holofernes Apollo i Dafne Spotkanie przy Złotej Bramie Trzy Gracje Trzy Marie u grobu Io Noli me tangere Danae 9. A B C Katedra w Amiens bazylika św. kościół San Ivo alla Piotra w Sapienza w Rzymie Rzymie D Kaplica Notre Dame du Haut w Ronchamp E kolegiata NMP i św. Aleksego w Tumie pod Łęczycą 10. Wenus z lustrem, Diego Velazquez; Szybkość, para i deszcz, Josepha Mallorda Williama Turnera, Małżeństwo Arnolfinch Jana van Eycka 0-2 8-7 odp 2 pkt 6-5 odp 1 pkt 4-0 odp 0 pkt 0-3 5 odp 3 pkt 4 odp 2 pkt 3 odp 1 pkt 2-0 odp 0 pkt 0-1 3-2 odp 1 pkt 1-0 odp 0 pkt
Część 2. ANALIZA PORÓWNAWCZA (20 pkt) Pablo Picasso, Panny z Awinionu, 1907, olej na płótnie, 244 x 233 cm, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Nowy Jork Jean-Auguste-Dominique Ingres, Łaźnia turecka, 1863, olej na płótnie, średnica 108 cm, Luwr, Paryż Zadanie 11. (20 pkt) - Propozycja przykładowych odpowiedzi. A. Kompozycja (6 pkt) - pole obrazowe w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu - kompozycja zamknięta (mimo pozornego otwarcia - draperie ucięte przez kadr obrazu) - wielofiguralna (5 postaci) - plany słabo wyodrębnione - dwuplanowa na 1 planie 5 postaci i martwa natura, w planie drugim bliżej nieokreślona płytka przestrzeń z elementami draperii - dynamiczna - kompozycja dośrodkowa - przewaga kierunków wertykalnych (piony sylwetek kobiet) - liczne kierunki diagonalne i krzywizny - kompozycja zrównoważona i zbliżona do symetrycznej - płytka przestrzeń, w której stłoczone zostały postaci - horror vacui - bliski kadr - brak tradycyjnej perspektywy po 3 pkt. za podanie 6 poprawnych cech każdego obrazu po 2 pkt. za podanie 5-4 poprawnych cech każdego obrazu - pole obrazowe w kształcie koła (tondo) - kompozycja otwarta - wielopostaciowa - plany wyodrębnione - wieloplanowa: przedplan: martwa natura, plan 1: kobieta odwrócona plecami i grupa czterech kobiet po prawej, plan 2: siedząca kobieta i czesząca ją służąca, plan 3: grupa kobiet stojących i leżących w głębi pomieszczenia, plan 4: ściany pomieszczenia z wnękami i wazami - statyczna - dominacja kierunków horyzontalnych - liczne łuki i łagodne krzywizny, w które wpisane zostały ciała kobiet - asymetryczna - zastosowanie perspektywy geometrycznej - silne stłoczenie postaci
B. Kolorystyka (4 pkt) - wąska gama barwna - kolory ciepłe i zimne - barwy rozbielone w zestawieniu z nasyconymi - przeważają błękity, jasne odcienie różu, liczne odcienie oranżu, ugru, akcenty czerni i szarości - drobne akcenty bieli rozproszone na całej powierzchni obrazu - dominanta barwna cielisty odcień różu - kontrasty temperaturowe - elementy perspektywy barwnej kolory ciepłe na planie pierwszym, chłodne na dalszym - modelunek barwny o charakterze walorowym - wyraźne pociągnięcia pędzla, niekiedy widoczne jest podobrazie - szeroka gama barwna - przeważają kolory ciepłe, zimne barwy stanowią niewielki akcent kolorystyczny - różne odcienie ugrów, bieli, kości słoniowej, beże, rozbielone szarości, złotawe odcienie żółci, czerwienie w różnych odcieniach, błękity, akcenty brązu, oliwkowe zielenie - dominantą barwną są odcienie kości słoniowej i ugrów (ciała kobiet) - linearyzm - zacieranie śladów pędzla, gładka, porcelanowa faktura - kontrasty temperaturowe - precyzyjny modelunek barwny po 2 pkt. za podanie 4 poprawnych cech każdego obrazu C. Światłocień (4 pkt) - źródło światła nie jest widoczne na obrazie - światło jest własnością barwy - światło jest rozporoszone - najjaśniejszymi partiami są dwie kobiety stojące w centrum pola obrazowego oraz białe plamy koloru dookoła ich ciał i biało-szare draperie u dołu kompozycji - nie występuje tradycyjny modelunek światłocieniowy - niektóre partie obrazu modelowane są w sposób arealistyczny po 2 pkt. za podanie 4 poprawnych cech każdego obrazu D. Ekspresja (4 pkt) - źródło światła nie jest widoczne na obrazie - najmocniejsze światło pada z lewego górnego narożnika i to ono oświetla plan pierwszy i drugi, natomiast dalsze plany wydają się być oświetlone światłem bardziej przytłumionym - światło rozproszone - łagodny, miękki modelunek światłocieniowy - światłocień kształtuje bryły w sposób realistyczny, wydobywa ich wolumen - najjaśniejszym fragmentem obrazu jest chustka kobiety na pierwszym planie, najciemniejszym natomiast u tej samej kobiety ciemna tkanina na jej kolanach i wnęka w ścianie po prawej stronie, w głębi kompozycji - geometryzacja form - deformacja kształtów prowadzona ku uzyskaniu wrażenie pierwotności (prymitywizmu) form - wrażenie rozbicia, pęknięcia powierzchni - nawiązanie do sztuki afrykańskiej - dzikość i dynamizm - zmysłowość i namiętność - ozdobna, kapryśna linia, - gra krzywizn, łuków - spokój i ponadczasowość - wrażenie trwania i zawieszenia w czasie i przestrzeni - daleko posunięta idealizacja granicząca deformacją ciała - zmysłowość i chłód
po 2 pkt. za podanie 4 poprawnych cech każdego obrazu E. Krótkie wnioski końcowe (2 pkt) Oba dzieła przedstawiają zamknięty świat kobiet w obrazie A to świat domu publicznego, w obrazie B świat haremu. W obu dziełach najważniejszym motywem obrazu jest ciało kobiety pokazane w różnych ujęciach i pozach. prezentuje spojrzenie nowoczesne, kubistyczne, polegające na deformacji i geometryzacji kształtów poddanych rozbiciu, upodobnionych do form prymitywnych. prezentuje ujęcie wyidealizowanych, niemal nierzeczywistych ciał wzorowanych na antycznych rzeźbach, typowe dla stylu neoklasycyzmu. W obu obrazach artyści eksponują walory zmysłowe i cielesne kobiet, każdy z nich czyni to innymi środkami Picasso odrzuca tradycyjne środki plastyczne (modelunek światłocieniowy, perspektywę geometryczną) natomiast Ingres bazując na modelunku i iluzji głębi nich tworzy dekoracyjne układy niemal splecionych ze sobą ciał poddanych daleko idącej idealizacji. 2 pkt. za sformułowanie wniosku dotyczącego sposobu obrazowana obu dzieł 1 pkt. za sformułowanie wniosku dotyczącego sposobu obrazowania jednego z dzieł Uwaga! Należy uznać inne, poprawne określenia ucznia.
Część 3. DŁUŻSZA WYPOWIEDŹ NA TEMAT (10 pkt) Zadanie 12. Temat 1 Na podstawie wybranych przez siebie 4 przykładów dzieł sztuki różnych stylów i kierunków (innych, niż ilustracje z arkusza) zaprezentuj zjawisko deformacji w sztuce. Temat 2 Na podstawie 4 wybranych dzieł sztuki (można odwołać się do obrazów prezentowanych w arkuszu) wskaż na takie aspekty sztuki, które wiążą się z demaskowaniem tabu i przekraczaniem granic tego, co dozwolone. 1. Konstrukcja wypowiedzi (0-2) 2 pkt. właściwa kompozycja pracy z wyraźnie zaznaczonymi częściami wstępu, rozwinięcia i zakończenia; zachowane odpowiednie proporcje między określonymi częściami; logika wypowiedzi doboru merytorycznie poprawnych argumentów; jasna i komunikatywna wypowiedź 1 pkt. zachwianie proporcji miedzy poszczególnymi częściami; logika wypowiedzi doboru merytorycznie poprawnych argumentów; 0 pkt. niewłaściwa kompozycja; nielogiczny wywód; błędny dobór większości argumentów. Propozycja uszczegółowienia kryterium Kompozycja pracy: za trójdzielność pracy graficzną i merytoryczną 1 pkt Logika wywodu: za logiczny i klarowny wywód bez rażących błędów merytorycznych 1 pkt 2. Trafność przytoczonych przykładów i umiejętność ich omówienia w związku z tematem (poprawna, ciekawa werbalizacja myśli) (0-4) 4 pkt. poprawna analiza formalna i treściowa wymaganej w temacie liczby dzieł 3 pkt. poprawna analiza formalna i treściowa większości wymaganych w temacie liczby dzieł 2 pkt. poprawna analiza formalna i treściowa połowy wymaganych w temacie liczby dzieł lub niepełna formalna i treściowa analiza wszystkich przywołanych przykładów 1 pkt. elementy poprawnej analizy formalnej i treściowej mniej niż połowy wymaganych dzieł 0 pkt. niepoprawna analiza formalna większości przytoczonych dzieł, niewłaściwy dobór dzieł lub błędna interpretacja większości przytoczonych dzieł 3. Znajomość materiału historyczno-artystycznego (0-3) 2 pkt. poprawna faktografia: znajomość omawianego okresu (ludzie, fakty, wydarzenia, daty, kierunki, style i tendencje oraz ich wpływ na indywidualny styk artysty) 1 pkt. dopuszczalne uchybienia w faktografii lub nieliczne błędy; powierzchowna znajomość omawianego okresu Poprawnie przeprowadzona analiza formalna 4 dzieł 2 pkt, 3 dzieł 1 pkt, 2-0 dzieł 0 pkt. Wykazanie się umiejętnością interpretacji 4 dzieł 2 pkt, 3 dzieł 1 pkt, 2-0 dzieł 0 pkt. 8 informacji wskazujących na znajomość materiału historyczno artystycznego 2 pkt. 5 informacje 1 pkt.
0 pkt. większość przytoczonych przykładów jest błędna 4. Terminy i pojęcia (0-1) 1 pkt. poprawna, bogata terminologia związana z opisem dziel sztuki, używana swobodnie we właściwym kontekście 0 pkt. brak terminologii związanej z opisem dzieła sztuki lub liczne błędy zastosowania pojęć i terminów 5. Język i styl (0-1) 1 pkt. język komunikatywny mimo błędów merytorycznych 0 pkt. język niekomunikatywny Za prawidłowe wykorzystanie 6 terminów i pojęć (adekwatnie do kontekstu pracy) 1 pkt. 1 pkt dla pracy napisanej językiem komunikatywnym bez kolokwializmów i rażących błędów ortograficznych.