Lekcja 15 - Kostiumy karnawałowe Redaktorzy i Filip donoszą o karnawale bezpośrednio z ulicy. Przy tym odkrywają róznorodność kostiumów i bogactwo dialektów. Po powrocie do redakcji mści się na i ku zdumieniu wszystkich wykorzystuje przy tym karnawałowe zwyczaje. Później donosi z FIlipem o orginalnych karnawałowych kostiumach. Spotykają Papageno z mocartowskiej opery Czarodziejski flet i Ikara, greckiego bohatera mitycznego. i Filip poznają w czasie kanawału osoby z różnych regionów i ich dialekty, którym można się przyjrzeć bliżej. Manuskript der Folge 15 Szene 1: In der Redaktion Compu, du bist sehr chic. mit Krawatte. Was ist heute los? Heute ist Karneval, Karneval... Das war doch sehr lustig. Sehr witzig,. Und das ist auch sehr lustig, oder? Schnipp, schnapp, schneck ist die Krawatte weg. Nein, Hilfe! Hilfe! Na, schon gut, okay. Das war nicht sehr lustig. Deutsche Welle i Instytut Goethego prezentują: Radio D kurs niemieckiego dla początkujących. Autor Herrad Meese. Witam serdecznie na piętnastej lekcji kursu niemieckiego dla początkujących Radio D. W poprzedniej lekcji doszło spłatał nie lada figla Pauli. Chąc odpłacić mu pięknym za nadobne, też postanowiła mu zgotować niespodziankę. Posłuchajmy teraz razem scenki, rozgrywającej się w redakcji Radia D. Seite 1 von 8
Entschuldigung. Entschuldigung. Ich spendiere eine Pizza. und Eine? Eulalia Rache ist süß Schnipp, schnapp, schneck ist die Krawatte weg. Das war doch sehr lustig. Nein, Hilfe! Hilfe! Schon gut, okay. Das war nicht sehr lustig. Entschuldigung. Ich spendiere eine Pizza. Eulalia Rache ist süß. No, to poszło naprawdę błyskawicznie! obcięła owi nożyczkami jego krawat po niemiecku KRAWATTE. Na tydzień przed ostatkami, w tak zwany babski comber, w wielu częściach Niemiec panie biorą odwet nad płcią brzydką i obcinają im nożyczkami krawaty. Pauła skorzystała z tego zwyczaju w inny dzień. Dlaczego? Bo ma z em swoje babskie porachunki. Trzeba przyznać, że zna się na żartach, bo nie obraził się na Paulę. Mało tego! Powiedział, że to było bardzo zabawne. Udawał, że jest przerażony, kiedy zobaczył Paulę z nożyczkami w ręku, a potem ją przeprosił. Za co? Czy domyślają się Państwo z jakiego powodu przeprosił Paulę? Nie dość, że ją przeprosił, ale dodatkowo obiecał, że zafunduje jej pizzę. Jedna, mała pizza na troje głodnych redaktorów to niewiele, ale przecież liczy się gest! Sowa Eulalia skomentowała tę scenę na swój sposób mówiąc, że zemsta jest słodka Seite 2 von 8
Hallo, liebe Hörerinnen und Hörer. Willkommen...... bei Radio D. Radio D...... die Reportage Szene 2: Auf der Straße Papageno Papageno Der Vogelfänger bin ich ja, stets lustig, heißa, hopsasa. Ich Vogelfänger bin bekannt bei alt und jung im ganzen Land. Frau Is dat nich herrlich? Und dat Köstümken. Schön, woll? Papageno Der Vogelfänger bin ich ja, stets lustig, heißa, hopsasa. Frau Is dat nich herrlich? Und dat Köstümken. Schön, woll? i Filip powrócili do pracy nad reportażem z karnawału. Wyszli na ulicę i nagrywają odgłosy wesołej zabawy i wypowiedzi przebierańców. Czy zrozumieli Państwo, co podoba się tej pani? Tak jest! Tej pani najbardziej podoba się kostium, a mówiąc ściślej kostium upstrzony ptasimi piórami, który ma na sobie mężczyzna przebrany za znaną postać z opery Mozarta Czarodziejski flet. Chodzi tu o ptasznika imieniem PAPAGENO. Czy zwrócili Państwo uwagę na akcent, z jakim ta pani mówi o kostiumie ptasznika? Sądząc po jej akcencie, pochodzi z Zagłębia Ruhry, bo zamiast DAS powiedziała DAT. Seite 3 von 8
Szene 3: Auf der Straße Ikarus Hallo, du bist aber schön. Wer bist du denn? Ick bin Ikarus. Na klar; entschuldige bitte, Ikarus. Sag mal, kennst du die Geschichte von Ikarus? Nö, is doch egal. Hauptsache, ick kann fliegen. Ick bin Ikarus. Hauptsache, ick kann fliegen. Wer bist du denn? Ick bin Ikarus. W gęstym tłumie karnawałowych przebierańców i Filip dostrzegli parę, zapewne ojca i syna, przebranych za... No właśnie, za co, albo za kogo? Posłuchajmy rozmowy Pauli i Filipa z młodszym z pary mężczyzn: Domyślili się Państwo zapewnie, że ten młody człowiek przebrał się za Ikara IKARUS, postać z mitologii greckiej, bo ma skrzydła u ramion. Co więcej, utrzymuje, że tak, jak mityczny Ikar on też potrafi latać albo fruwać, czyli FLIEGEN. Nasz Ikar z całą pewnością pochodzi z Berlina, bo mówi z niepowtarzalnym, berlińskim akcentem. Posłuchajmy ponownie krótkiej rozmowy Filipa z naszym Ikarem: Seite 4 von 8
Sag mal, kennst du die Geschichte von Ikarus? Nö, is doch egal. Hauptsache, ick kann fliegen. Und nun kommt unser Professor. Radio D...... Gespräch über Sprache. Sprecherin Ist das nicht herrlich? Frau Is dat nich herrlich? Na pytanie Filipa: kim jest? Ikar odpowiada: A co, nie widzisz? Jestem Ikarem. W tym momencie do rozmowy włącza się i pyta go, czy zna historię GESCHICH- TE o Ikarze. Nie, młody człowiek nie zna historii, a raczej mitu o Dedalu i Ikarze, ale jest mu to zupełnie obojętne, bo jak mówi - Grunt, że umiem latać!. Do historii Dedala i Ikara powrócimy w następnej lekcji, a teraz pomówimy z naszym profesorem o bardzo ważnej sprawie dla wszystkich, którzy uczą się niemieckiego. Czy przypominają sobie Państwo reakcję pewnej kobiety, pochodzącej z Zagłębia Ruhry na kostium ptasznika Papageno? Panie Profesorze, czy Pan też pamięta, co takiego powiedziała owa pani? Profesor Oczywiście, że pamiętam! Była zachwycona urodą kostiumu, czemu natychmiast dała wyraz, mówiąc Czyż nie jest on wspaniały?. Mówiąc ściślej, ta pani powiedziała to nieco inaczej, a powinna była powiedzieć tak: Ala ta pani pochodzi z Zagłębia Ruhry, gdzie ludzie mówią w pewien szczególny sposób. Posłuchajmy zresztą sami: Seite 5 von 8
Sprecher Siehst du das denn nicht? Sprecher sehen Siehst du das denn nicht? Przypuszczam, że w każdym języku występują takie różnice. Ludzie z różnych regionów mówią z innym akcentem, bądź posługują się na co dzień gwarą? Profesor Czy w każdym, tego nie wiem. Ale regionalizmy, gwary i dialekty są powszechnym zjawiskiem, choć nie w każdym języku występują z podobną siłą i nie w każdym odgrywają taką samą rolę. Skupmy jednak uwagę na naszym przykładzie dialektu berlińskiego. Pytanie, zadane przez Berlińczyka przebranego za Ikara: Czy tego nie widzisz?, wyrażone poprawną niemczyzną, powinno brzmieć tak: Natomiast wypowiedziane w dialekcie berlińskim, brzmi tak: Profesor Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jedną osobliwość niektórych czasowników w języku niemieckim. Posłuchajmy ponownie wypowiedzi młodego Berlińczyka, zwracając szczególną uwagę na formę czasownika w pierwszym słowie zdania. Myślę, że nie każdy domyśli się, że chodzi tu o zwrot SIEHST DU, w którym pojawia się w określonej formie czasownik widzieć SEHEN. Profesor Właśnie na to chciałem zwrócić uwagę Państwa. W niektórych czasownikach, takich jak np. sehen, które mają w bezokoliczniku głoskę e, zmienia się ona w drugiej i trzeciej osobie w tzw. długie i. Dziękujemy Profesorze. A Państwa zapraszam teraz do ponownego wysłuchania paru scenek z dzisiejszej lekcji: Posłuchajmy najpierw sporu Pauli z em. Seite 6 von 8
Compu, du bist sehr chic. mit Krawatte. Was ist heute los? Heute ist Karneval, Karneval... Das war doch sehr lustig. Sehr witzig,. Und das ist auch sehr lustig, oder? Schnipp, schnapp, schneck ist die Krawatte weg. Nein, Hilfe! Hilfe! Na, schon gut, okay. Das war nicht sehr lustig. Entschuldigung. Entschuldigung. Ich spendiere eine Pizza. und Eine? Eulalia Rache ist süß. Papageno Der Vogelfänger bin ich ja, stets lustig, heißa, hopsasa. Ich Vogelfänger bin bekannt bei alt und jung im ganzen Land. Frau Is dat nich herrlich? Und dat Köstümken. Schön, woll? Hallo, du bist aber schön. Wer bist du denn? A teraz spotkamy się na ulicy z przebierańcem, który ma na sobie kostium ptasznika Papageno. i Filip dostrzegają parę ojca i syna, przebranych za Dedala i Ikara. Seite 7 von 8
Ick bin Ikarus. Na klar; entschuldige bitte, Ikarus. Sag mal, kennst du die Geschichte von Ikarus? Nö, is doch egal. Hauptsache, ick kann fliegen. Liebe Hörerinnen und Hörer, bis zum nächsten Mal. Und tschüs. O Dedalu i Ikarze powiemy więcej w następnej lekcji. Do usłyszenia! Słuchali Państwo Radia D. Był to kurs niemieckiego przygotowany przez Instytut Goethego i radio Deutsche Welle Herrad Meese Seite 8 von 8