Szczecin, dnia 3 lipca 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W SZCZECINIE 71-420 SZCZECIN ul. Jacka OdrowąŜa 1 tel. (0-91) 423 17 76 fax (0-91) 422 45 81 P/08/063 LSZ 41051-2-08 Pan Stanisław Cybula Starosta Powiatu Drawskiego WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie skontrolowała Starostwo Powiatowe w Drawsku Pomorskim w zakresie sprawowania nadzoru przez Starostę nad stacjami diagnostycznymi dopuszczającymi pojazdy samochodowe do ruchu drogowego w latach 2006-2007. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 30 maja 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, przekazuje Panu niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia działania Starosty w zakresie sprawowania nadzoru i kontroli nad stacjami kontroli pojazdów (SKP), wykonującymi w kontrolowanym okresie badania techniczne pojazdów przed ich dopuszczeniem do ruchu drogowego. 1. W latach 2006-2007 nadzorowi Pana Starosty podlegało 6 podstawowych SKP wpisanych do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów. W latach 2006-2007 nie przeprowadził Pan, co najmniej raz w roku, kontroli wszystkich stacji diagnostycznych wpisanych do ww. rejestru, tj. w 2006 r. nie objął Pan kontrolą 2 z 6 SKP a w 2007 r. - 5 z 6 SKP, czym naruszył Pan art. 83b ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym 2. Zgodnie z ww. przepisem w ramach wykonywanego nadzoru starosta co najmniej raz w roku przeprowadza kontrolę stacji kontroli pojazdów w zakresie: 1 j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701. 2 j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.
2 zgodności stacji z wymaganiami ustawy, prawidłowości wykonywania badań technicznych pojazdów, prawidłowości prowadzenia wymaganej dokumentacji. Ponadto nie skorzystał Pan z moŝliwości powierzenia czynności kontrolnych w powyŝszym zakresie Dyrektorowi Transportowego Dozoru Technicznego (TDT) na podstawie art. 83b ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Kontrole SKP przeprowadzały 2 pracownice Starostwa, które nie miały merytorycznego przygotowania w zakresie prawidłowego wykonywania badań technicznych oraz spełniania odpowiednich kryteriów wyposaŝenia przez SKP. Podkreślić naleŝy, Ŝe w trakcie kontroli NIK zostało zawarte porozumienie, w wyniku którego wykonywanie czynności kontrolnych SKP powierzono Dyrektorowi TDT. Protokoły z przeprowadzonych w latach 2006-2007 kontroli SKP nie zawierały zapisów dotyczących spełniania przez stacje wszystkich wymogów ustawy Prawo o ruchu drogowym. Na 5 dokonanych kontroli w 4 przypadkach nie dokonano sprawdzenia czy stacje posiadają certyfikat zgodności wyposaŝenia i warunków lokalowych lub poświadczenie takiej zgodności z wymaganiami odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań wpisanego do rejestru przedsiębiorców prowadzących SKP wydawanego decyzją Dyrektora TDT, zaś w 4 nie sprawdzono czy SKP posiada odpowiednie warunki lokalowe oraz wyposaŝenie kontrolno pomiarowe. śaden z protokołów kontroli nie potwierdzał sprawdzenia czy w stosunku do przedsiębiorcy nie otwarto likwidacji lub nie ogłoszono upadłości oraz czy przedsiębiorca nie został skazany za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko dokumentom. W 5 z 6 protokołów przeprowadzonych kontroli nie zawarto szczegółowych danych na temat spełnienia wymagań: - rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 10 lutego 2006 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów 3, tj. wymagań lokalowych, umieszczania w widocznym miejscu wykazów diagnostów, czynności kontrolnych, tabeli opłat, metod i kryteriów oceny, posiadanych przez diagnostów identyfikatorów, zabezpieczenia pieczątek stacji i diagnostów oraz wymagań dla stanowisk kontrolnych, - rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach 4, tj. prowadzenie rejestru badań pojazdów w formie elektronicznej, oraz - rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 29 września 2004 r. sprawie wysokości opłat związanych z prowadzeniem stacji kontroli pojazdów oraz przeprowadzaniem badań 3 Dz.U. Nr 40, poz. 275. 4 Dz.U. Nr 227, poz. 2250 ze zm.
3 technicznych pojazdów 5, tj. wysokości pobierania opłat za przeprowadzone badania. śaden z protokołów kontroli nie potwierdził sprawdzenia spełnienia przez SKP wymagań stawianych przez ww. rozporządzenia: prowadzenia rejestru badań pojazdów marki SAM, prawidłowości obliczania terminu następnego badania, terminowości wysyłania raportów w sprawie pobranych opłat CEPiK. W okresie od 1.01.2006 r. do 31.03.2008 r. nie występował Pan z wnioskiem o uzyskanie dostępu do Centralnej Ewidencji Pojazdów oraz o uzyskanie informacji z tej ewidencji w przedmiocie zatrzymanych w Polsce pojazdów, których przeglądy techniczne były przeprowadzone w nadzorowanych SKP. Uzyskanie takiego dostępu w ocenie NIK - umoŝliwiłoby skuteczną analizę rzetelności wykonywania badań technicznych. 2. Na 6 wydanych w latach 2006-2008 (do 31 marca) decyzji dotyczących uprawnień diagnostów jedna - decyzja z dnia 29.08.2006 r. w sprawie nadania uprawnień diagnoście o nr ZDR/D/0015 - była podpisana z Pana upowaŝnienia przez Wicestarostę Pana Zenona Rychliczka, który nie posiadał pisemnego upowaŝnienia do wydawania w Pana imieniu jakichkolwiek decyzji administracyjnych. Ponadto Pan Zenon Rychliczek wydał 9.12.2004 r. 2 decyzje o nadaniu uprawnień diagnostom o numerach ZDR/D/0001 oraz ZDR/D/0010. We wszystkich wydanych w okresie od 1.01.2006 r. do 31.03.2008 r. decyzjach błędnie oznaczono organ wydający decyzje, wskazując Starostwo Powiatowe, co było niezgodne z przepisem art. 84 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który stanowi, Ŝe uprawnienie do wykonywania badań technicznych wydaje starosta. Ponadto w przypadku decyzji z dnia 11.02.2008 r. dotyczącej rozszerzenia uprawnień diagnosty posiadającego uprawnienia nr ZDR/D/0015, nadano nowy numer ZDR/D/0021, co było niezgodne z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów 6, wg którego numer uprawnienia diagnosty zostaje zachowany w przypadku zmiany tego uprawnienia. W trakcie kontroli, decyzjami z dnia 5.05.2008 r. wydanymi z Pana upowaŝnienia przez Wicestarostę Pana Andrzeja Krauze uchylono uprawnienia diagnosty o nr ZDR/D/0021 oraz rozszerzono uprawnienia tego diagnosty zachowując ich dotychczasowy numer (ZDR/D/0015). 3. W przypadku 4 spośród 6 SKP (ZDR/001, ZDR/002, ZDR/004 i ZDR/005) dopuścił Pan do wykonania przez te stacje 9.612 przeglądów technicznych pojazdów i pobrania za ich wykonanie łącznie 1.052,3 tys. zł, w okresie kiedy stacje te nie posiadały waŝnych - przez 1,5 do 27 miesięcy - poświadczeń Dyrektora TDT potwierdzających zgodność wyposaŝenia i warunków lokalowych z wymaganiami odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań, co było niezgodne z art. 83 ust. 3 pkt 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym. 5 Dz.U. Nr 223, poz. 2261 ze zm. 6 Dz.U. Nr 246, poz. 2469.
4 Nie dokonał Pan wykreślenia ww. stacji diagnostycznych, z dniem utracenia przez nie waŝności certyfikatu Inspekcji Transportu Samochodowego (ITS) z prowadzonego w Starostwie rejestru, co było niezgodne z przepisem art. 83b ust. 2 pkt 3 lit. c ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowiącym, Ŝe w ramach wykonywanego nadzoru starosta wydaje decyzję o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę stacji kontroli pojazdów, skreślając przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej, jeŝeli przedsiębiorca raŝąco naruszył warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia SKP. W przypadku 2 spośród 4 ww. SKP (stacje ZDR/001 i ZDR/005) poświadczenie Dyrektora TDT zostało wydane przed rozpoczęciem kontroli, tj. odpowiednio w dniach 24.07.2006 r. i 7.05.2006 r., w jednym przypadku (stacja ZDR/002) poświadczenie Dyrektora TDT zostało wydane w trakcie trwania kontroli, tj. 19.05.2008 r., zaś stacja o symbolu ZDR/004 została wykreślona z rejestru przedsiębiorców prowadzących SKP decyzją z dnia 21.04.2008 r. 4. W powiecie drawskim na dzień 31.03.2008 r. funkcjonowało 6 SKP, a do rejestru przedsiębiorców prowadzących SKP, wpisanych było 8 przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie prowadzenia stacji diagnostycznych. Wpisy do rejestru w pozycjach 3, 7 i 8 dotyczyły SKP prowadzonej przez spółkę cywilną Firma Usługowo Handlowa s.c. Z. Stroński, E. Antoniak. Pod pozycją 6 wpisano do rejestru przedsiębiorców prowadzących SKP spółkę cywilną - Stację Kontroli Pojazdów M. Kajszczak & M. Łukajewicz s.c.. Starosta nie dokonał odrębnych wpisów do rejestru przedsiębiorców prowadzących SKP wspólników spółki, wbrew przepisom art. 4 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, stanowiącym, Ŝe za przedsiębiorców uznaje się takŝe wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. W Regulaminie Organizacyjnym Starostwa uchwalonym 21.02.2003 r. i 29.06.2007 r. nie było zapisu dotyczącego prowadzenia rejestru działalności regulowanej przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie prowadzenia SKP. Wymienione sprawy nie zostały takŝe powierzone w zakresach obowiązków pracownikom prowadzącym rejestr. W jednym przypadku dokonał Pan wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących SKP oraz wydał zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru z dnia 9.12.2004 r. ( Stacja Kontroli Pojazdów M. Kajszczak & M. Łukajewicz s.c. ) z zakresem badań BTE/fh, tj. niezgodnym z zakresem wpisanym w certyfikacie ITS o nr 1526/ITS z dnia 31.12.2002 r. ( ATE/fh ). Zaznaczyć jednak naleŝy, Ŝe ww. stacja nie przeprowadziła w okresie od 1.01.2006 r. do 31.03.2008 r. Ŝadnych badań technicznych motocykli i motorowerów (symbol uprawnień A). Wpisem do rejestru SKP obejmował Pan wyłącznie przedsiębiorców zatrudniających co najmniej 2 diagnostów posiadających uprawnienia do wykonywania badań technicznych pojazdów, jednakŝe w 1 przypadku zatrudnieni diagności posiadali mniejszy zakres uprawnień niŝ uprawnienia SKP zatrudniającej tych diagnostów. Diagności zatrudnieni w
5 firmie Primlux sp. z o.o. w zakresie nadanych im uprawnień o nr ZDR/D/008 oraz ZDR/D/009 z dnia 9.12.2004 r. nie posiadali prawa do wykonywania badań pojazdów marki SAM co do zgodności z warunkami technicznymi (symbol uprawnień f), podczas gdy w dokonanym w dniu 9.12.2004 r. wpisie do rejestru SKP, stacja posiadała uprawnienia do wykonywania badań o symbolu f. W okresie od 1.01.2006 r. do 31.03.2008 r. Primlux sp. z o.o. nie wykonała Ŝadnego badania technicznego pojazdów marki SAM. 5. Pracownikami, którzy zajmowali się sprawami dotyczącymi funkcjonowania SKP w kontrolowanym okresie były Pani Augustyna DowŜycka Naczelnik Wydziału Komunikacji i Transportu oraz Pani BoŜena Włodarek inspektor w WKiT. W 2007 roku nie dokonał Pan oceny pracy ww. pracowników, wbrew przepisowi art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych 7, stanowiącemu, iŝ pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym podlega okresowym ocenom kwalifikacyjnym co najmniej raz na 2 lata, dokonywanym przez bezpośredniego przełoŝonego. 6. W strukturze organizacyjnej Starostwa będącej załącznikiem do Regulaminu Organizacyjnego funkcjonowało stanowisko pełnomocnika ds. kontroli wewnętrznej, na którym od 1.10.2007 r. występował wakat. W Starostwie nie zatrudniono audytora wewnętrznego, co było niezgodne z art. 49 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych 8 oraz rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2006 r. w sprawie kwot, których przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych. 9 Zgodnie z ww. przepisami Starostwo podlegało obowiązkowi prowadzenia audytu. Jednocześnie zaznaczyć naleŝy, Ŝe w dniu 2.10.2007 r. w Starostwie ogłoszono nabór na stanowisko audytora, który nie przyniósł rozstrzygnięcia. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnoskuje o: 1. Opracowanie procedury dotyczącej dokonywania monitoringu waŝności poświadczeń Dyrektora TDT oraz wykreślanie z rejestru SKP nie posiadających poświadczeń. 2. WzmoŜenia nadzoru nad prawidłowością wydawania decyzji administracyjnych, dokonanie analizy wydanych z upowaŝnienia Starosty decyzji dotyczących uprawnień diagnostów oraz podjęcie działań zmierzających do poprawnego oznaczania organu wydającego decyzję i podpisywania w imieniu Starosty decyzji przez osoby do tego upowa- Ŝnione. 7 j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm. 8 Dz.U. Nr 249, poz. 2104 ze zm. 9 Dz.U. Nr 112, poz. 763.
6 3. Uzupełnienie Regulaminu Organizacyjnego Starostwa o zapisy dotyczące prowadzenia rejestru SKP. 4. Dokonanie zmian w rejestrze SKP tak by stosowana była jednolita zasada wpisu wspólników spółki cywilnej, zgodna z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej. 5. Zmianę zaświadczenia o dokonaniu wpisu do rejestru SKP Stacji Kontroli Pojazdów M. Kajszczak & M. Łukajewicz s.c., dotyczącą zakresu uprawnień do przeprowadzania badań, aby zakres ten był zgodny z poświadczeniem Dyrektora TDT dla tej stacji. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje od Pana Starosty, w terminie miesiąca od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach na rzecz ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Staroście prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Szczecinie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej Komisji NIK.