wrzesień 201 3 r. FESTIWAL NAUKI W BUW

WRZESIEŃ W BIBLIOTECE wrzesień 201 3 r. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, ul. Dobra 56/66, 00-312 Warszawa Tel.: 22 5525660, fax: 22 5525659, e-mail: buw@uw.edu.pl http://www.buw.uw.edu.pl FESTIWAL NAUKI W BUW W tym roku w ramach Festiwalu Nauki Biblioteka zaproponowała dwa cykle spotkań prowadzonych w Oddziale Rozwoju Zasobów Elektronicznych oraz w Gabinecie Rycin. Zapraszamy do zapoznania się z relacjami z tych spotkań. Droga dokumentu od postaci tradycyjnej do wersji elektronicznej Oddział Rozwoju Zasobów Elektronicznych (w osobach Grzegorza Kłębka, Adama Owczarczyka, Doroty Kuźnickiej, Doroty Krauze i Jolanty Skotnickiej) prowadził spotkania festiwalowe w ramach tegorocznego Festiwalu Nauki. Postanowiliśmy przekazać czytelnikowi użytkownikowi Biblioteki wiedzę na temat tego, jak wygląda droga dokumentu od postaci tradycyjnej do jego wersji elektronicznej od chwili jego wytypowania, poprzez proces skanowania i przetwarzania, aż do etapu końcowego, czyli jego publikację w e-buw i dodanie informacji w katalogu o dostępie elektronicznym. Pierwszego dnia pokazaliśmy uczestnikom spotkania, jak powstaje cyfrowa książka. Aby zaskarbić sobie ich sympatię, wytypowaliśmy jako obiekt naszego pokazu pozycję dziewiętnastowieczną o dość zawadiackim tytule: Sejm pijacki czyli Wyrok potępienia nieszczęśliwej gorzałce: bardzo dowcipne wierszyki, poświęcone pamięci wszystkich pijaków dla ratowania ich od zagrażającego niebezpieczeństwa, wynikającego z pijaństwa. Najpierw opowiedzieliśmy krótką historię elektronicznej biblioteki UW oraz zasady, którymi się kierujemy typując zbiory do digitalizacji. Podjęliśmy również co prawda nie planowaną, ale ciekawą i ożywioną dyskusję na temat praw autorskich. Kolejnym etapem prac było skanowanie dokumentu. Uczestnicy mieli możliwość samodzielnego wykonania skanów. W tym samym czasie Grzegorz Kłębek opowiadał o codziennych zajęciach pracowni digitalizacyjnej. Przekazał szereg informacji zarówno 1

technicznych, jak i praktycznych na temat sprzętu, na którym pracujemy. Przybliżył problemy, z jakimi się spotykamy i odpowiadał na wszelkie pytania. Już bardzo zmęczeni, ale nadal przejęci zaprosiliśmy swoich podopiecznych na pierwsze piętro, gdzie przygotowane wcześniej skany miały zostać przetworzone i opublikowane. Uczestnicy mieli możliwość zmierzenia się z takimi wyzwaniami, jak format DjVu, aktywne spisy treści, metadane książki elektronicznej, czy proces OCR (Optical Character Recognition Optyczne Rozpoznanie Tekstu). Na zakończenie krótko opisaliśmy program Libra, za pomocą którego publikujemy, a wybrany uczestnik spotkania mógł użyć magicznego przycisku start i tym samym rozpocząć przesyłanie plików, czego finałem było umieszczenie książki w bibliotece elektronicznej. Drugiego dnia digitalizowaliśmy czasopismo z mikrofilmu. To spotkanie różniło się od poprzedniego przede wszystkim typem dokumentu, nad którym pracowaliśmy. Wiązało się to również z użyciem specjalnego skanera służącego do robieniu skanów z mikrofilmu. Trzeciego dnia pokazaliśmy, jak wygląda digitalizacja obiektu ze zbiorów specjalnych, w tym przypadku plakatu z Gabinetu Dokumentów Życia Społecznego o bardzo dużym formacie. Musieliśmy skanować dokument w dwóch częściach. Adam Owczarczyk na etapie przetwarzania plików pokazał, jak łączymy potem ze sobą takie skany w jedną całość. Przy digitalizacji dokumentów ze zbiorów specjalnych niezbędna jest również konsultacja z konserwatorem. Radą i pomocą służyła nam Pani Elżbieta Duziak z Oddziału Zabezpieczania i Konserwacji zbiorów. Efekty naszej wspólnej pracy można znaleźć pod poniższymi adresami: http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=127217 http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=144649 Miłość i walka w mitologii W ramach tegorocznego Festiwalu Nauki w Gabinecie Rycin odbył się cykl spotkań inspirowanych mitologią w nowożytnej grafice europejskiej. Cykl Miłość i walka w mitologii obejmował dwa wykłady oraz pokaz oryginalnych prac ze zbiorów Gabinetu Rycin. W trakcie wykładu zatytułowanego Miłosne perypetie bogów i śmiertelników Małgorzata Biłozór-Salwa zaprezentowała przykłady dzieł sztuki, dla których inspiracją stały się mitologiczne opisy miłości pełnej pasji i namiętności, a także te, dla których temat stanowił jedynie pretekst do przedstawiania nagości, a nawet śmiałej erotyki. Ponieważ miłość w mitologii nie ograniczała się wyłącznie do zmysłowych, radosnych igraszek bogów i śmiertelników, a nierzadko obsesyjne pożądanie prowadziło do przemocy, gwałtu, cierpienia, a nawet śmierci, drugi wykład poświęcony został właśnie przemocy. Wykład Małgorzaty Łazickiej Przemoc i walka w mitach. Bogowie herosi śmiertelnicy przybliżał grafikę europejską ukazującą bohaterskie czyny Herkulesa, ale i bezwzględne okrucieństwo bogów, którzy nader chętnie karali nazbyt śmiałych lub nieposłusznych śmiertelników. W czasie pokazu oryginalnych prac, który zamykał cykl spotkań festiwalowych, autorki wykładów zaprezentowały widzom bardzo rzadko prezentowane publicznie dzieła sztuki na papierze, wśród których znalazły się zarówno rysunki Edme Bouchardona, Baltasare Peruzziego, jak i ryciny Hendricka Goltziusa, Salvadora Rosy, Francisca Goi i innych. Dorota Kuźnicka, Małgorzata Biłozór Salwa AWAYDAY PRACOWNIKÓW AMBASADY BRYTYJSKIEJ W BUW W piątek 27 września w przestrzeniach wolnego dostępu pojawiła się grupa nietypowych pracowników z odkurzaczami i ściereczkami do kurzu w rękach, a w ogrodzie druga grupa z sekatorami, grabiami i taczkami. Byli to pracownicy Ambasady Brytyjskiej, którzy tego dnia pracowali w BUW społecznie. Pomysłodawcą akcji wolontariackiej w Bibliotece Uniwersyteckiej był Ambasador Brytyjski w Polsce Pan Robin Barnett, a Dyrekcja BUW przystała na ten projekt, choć pojawiły się obawy, czy w tym samym czasie zdołamy zapewnić pracę dla blisko 80-osobowej grupy chętnych. Trzeba dodać, że taki dzień (awayday) pracownicy Ambasady mają co roku, tyle że pracują społecznie 2

w różnych miejscach i instytucjach, np. w latach ubiegłych sprzątali w Lesie Kabackim czy też czyścili stajnie. Większość osób, z Panem Ambasadorem na czele, wykonywała typowo jesienne prace ogrodnicze pod nadzorem mgr inż. Barbary Siedlickiej, głównego specjalisty ds. zieleni w Biurze Gospodarczym UW, czyli uniwersyteckiej Pani ogrodniczki. Pogoda dopisała, świeciło słońce, ale wietrzyk był chłodny, co dawało się odczuć zwłaszcza w ogrodzie na dachu Biblioteki, który stał się głównym polem działań. Nikomu to jednak nie przeszkadzało w pieleniu, przycinaniu i grabieniu oraz znoszeniu na dół worów pełnych zielonych resztek. Pani Siedlicka stwierdziła, że dzięki pomocy możliwe było przeprowadzenie w ogrodzie także pewnych robót, które zwykle planowane są na wiosnę. Na terenie wolnego dostępu działały 4-osobowe grupy pod kierunkiem pracowników Oddziału Udostępniania i Informacji Naukowej. Mimo pewnego hałasu włączonych odkurzaczy czytelnicy nie zgłaszali żadnych uwag, a niektórzy wręcz usuwali się z terenu działań, by zasiąść do czytania w innych Fot. Jakub Burchard spokojniejszych rejonach. W ciągu trzech godzin pracy odkurzono około 600 mb półek, głównie z czasopismami, w czterech dziedzinach: Prawie, Literaturze, Naukach historycznych, Geografii (co stanowi od 20 do 40 % zasobu czasopism w poszczególnych dziedzinach). Praca przebiegała sprawnie, bowiem Anglicy (a także ich polscy koledzy z Ambasady) podeszli do zadania bardzo poważnie. Trochę szkoda, że nie mogli być u nas dłużej... Oprócz porządkowania wolnego dostępu dwie osoby znalazły zatrudnienie w Gabinecie Rycin, a pięć w Oddziale Gromadzenia i Uzupełniania Zbiorów, gdzie m.in. typowały książki do zakupu z katalogów wydawnictw obcojęzycznych. Po wypełnieniu planowanych prac ogrodniczych i bibliotecznych wolontariusze otrzymali w nagrodę torby z gadżetami UW i BUW, a następnie odbyli swoje zajęcia integracyjne, zamieniając w tym celu na pewien czas salę 256 w statek pasażerski. Podsumowując, akcja okazała się bardzo owocna dla wszystkich stron. Choć przygotowania do niej zabrały trochę czasu (kilka zmian scenariusza oraz przygotowanie planu B w razie załamania pogody, uniemożliwiającego pracę w ogrodzie), to sam jej przebieg i zgrane towarzystwo powodują, że będziemy naszych gości mile wspominać (a jak wieść z Ambasady niesie, uczestnicy akcji zgodnie uznali, że był to the best awayday ever). Na zakończenie wielkie podziękowania od niżej podpisanej koordynatorki ze strony BUW dla moich partnerek: Pani Fot. Jakub Burchard Marioli Biedrzyckiej, na co dzień doradcy ds. handlu i inwestycji w Ambasadzie oraz Pani Barbary Siedlickiej, których domowe wypieki znacznie wzmocniły siły i humor naszych gości przed rozpoczęciem pracy. Elżbieta Petrović 3

KONFERENCJE W dniach 19-20 września odbyła się w Toruniu międzynarodowa konferencja naukowa Rosja w dialogu kultur : literatura, język, folklor, idee. Organizatorem konferencji był Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ze względu na znaczną liczbę prelegentów obrady podzielone były na sekcje: 1) językoznawstwo, 2) folklor, idee, literatura oraz 3) staroobrzędowcy. Konferencję otworzyła sesja plenarna poświęcona jubileuszowi siedemdziesięciolecia prof. Stefana Grzybowskiego, filologa rusycysty, który w Toruniu stworzył w ostatnich latach prężny ośrodek badań nad staroobrzędowcami. Oficjalnymi językami konferencji były polski i rosyjski, ale zdecydowana większość prelegentów preferowała język rosyjski. Sekcja poświęcona staroobrzędowcom miała charakter interdyscyplinarny, głos zabrali językoznawcy, literaturoznawcy, historycy, specjaliści z zakresu bibliotekoznawstwa i etnolodzy reprezentowani przez badaczy z Polski, Rosji i Łotwy. W tej sekcji miałem przyjemność zaprezentować swój referat Старообрядческие книги в собрании Университетской библиотеки в Варшаве (Księgi staroobrzędowców w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie). Wśród aktywnych uczestników konferencji znaleźli się także przedstawiciele wspólnot staroobrzędowców - popowców z Rosji, m. in. władyka (biskup) Apolinary z Kurska. Tom referatów zostanie opublikowany prawdopodobnie w przyszłym roku. Zbigniew Olczak W dniach 18 20 września odbyła się V Ogólnopolska Konferencja Naukowa zorganizowana przez Bibliotekę Główną Uniwersytetu Szczecińskiego Dylematy opracowania. Program konferencji można znaleźć pod adresem http://www.do.usz.edu.pl/program-zgl. Tematem wiodącym konferencji było szeroko rozumiane opracowanie, zarówno formalne, jak i rzeczowe zbiorów bibliotecznych różnego typu (książek, czasopism, zbiorów specjalnych, dokumentów elektronicznych). Referat wprowadzający Etyczne dylematy gromadzenia i opracowania zbiorów bibliotecznych wygłosił Zdzisław Gębołyś z Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Odwoływał się w nim m.in. do Kodeksu etyki bibliotekarza i pracownika informacji zalecającego przestrzeganie reguł bezstronności, obiektywnego i kompetentnego wartościowania zasobów bibliotecznych. Przy doborze i opracowaniu zbiorów zalecono kierowanie się przede wszystkim potrzebami użytkowników i zasadą udzielania priorytetu materiałom bibliotecznym najwyższej jakości. Dwadzieścia prezentacji przedstawionych na konferencji pogrupowano w trzy bloki tematyczne: - opracowanie zbiorów a czytelnik, - doświadczenia polskich bibliotek w opracowaniu zbiorów tradycyjnych i elektronicznych, - problemy współkatalogowania zbiorów, współpraca bibliotek z NUKAT-em. W pierwszym bloku tematycznym omówiono opracowanie dokumentów i prowadzenie katalogów z dwóch punktów widzenia, od strony bibliotekarza i od strony użytkownika. Zastanawiano się, czy wysiłek pracowników bibliotek włożony w opracowanie materiałów bibliotecznych zgodnie z obowiązującymi normami bibliotecznymi jest oczekiwany przez użytkownika. Opinie czytelników uzyskano w wyniku przeprowadzenia różnych ankiet. Dzięki analizie rejestrów zapytań wyszukiwawczych opisano strategie wyszukiwania stosowane przez użytkowników i możliwości oferowane przez bibliotekę w formie kluczy wyszukiwawczych. Dyskutowano nad trudnościami, z którymi spotyka się użytkownik korzystając z katalogów komputerowych i omówiono najczęściej popełniane przez czytelników błędy przy korzystaniu z tych katalogów. Zaproponowano rewizję zasad katalogowania. W drugim bloku tematycznym omówiono różnorodne problemy opracowania w poszczególnych bibliotekach. Dominował temat opracowania formalnego różnych typów dokumentów (bardzo często wydawnictw ciągłych, ale także dokumentów zwartych, elektronicznych, dokumentów życia społecznego). Wymieniono doświadczenia na temat organizacji pracy w oddziałach opracowania zbiorów i problemów związanych z monotonią pracy. Pracownicy bibliotek zajmujący się opracowaniem nie uznali 4

swej pracy za monotonną, w małych bibliotekach wykonują bardzo zróżnicowane czynności, w dużych zaletą jest różnorodność księgozbioru. Poruszono tematy efektywności opracowania i wykorzystania różnych języków informacyjno-wyszukiwawczych w opracowaniu rzeczowym. Prezentacja Jakuba Kalinowskiego z Biblioteki Narodowej dotyczyła opisu dzieła i realizacji w standardach RDA. Interesującą prezentacją była Oferta usług wspomagających proces opracowania zbiorów w bibliotekach różnego typu wybrane przykłady (Agnieszka Łakomy, Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach). Autorka wspomniała o drukowaniu kart katalogowych przez Bibliotekę Narodową, przekazywaniu opisów w wersji elektronicznej, o usłudze dostępnej w OCLC Contract Cataloguing i projekcie Petrus w Niemieckiej Bibliotece Narodowej, które mogą zautomatyzować niektóre elementy procesu opracowania zbiorów. W trzecim bloku tematycznym przedstawiono problemy współkatalogowania zbiorów i współpracy bibliotek z katalogiem centralnym NUKAT. Od strony NUKAT problemy współkatalogowania przedstawiła Iwona Wiśniewska w prezentacji Współkatalogowanie rezultaty 10 lat kooperacji. W prezentacji przedstawiono efekty działalności NUKAT w latach 2002 2012, oferowane przez NUKAT możliwości współpracy (narzędzia, współpraca międzynarodowa). Od strony bibliotek wieloaspektową współpracę z NUKAT omówiła przedstawicielka Biblioteki Uniwersyteckiej w Łodzi. Pozostałe prezentacje dotyczyły współpracy z NUKAT w zakresie opracowania czasopism. Prelegenci podkreślali korzyści płynące ze współpracy z NUKAT, szczególnie w zakresie ilości kopiowanych z NUKAT gotowych rekordów. W konferencji z BUW udział wzięli: Anna Stanis, Iwona Wiśniewska, Zbigniew Zakrzewski. Zaplanowano wydanie drukiem materiałów konferencyjnych. Anna Stanis odbyło się w dniach 25-27 września w Lund. Uczestniczyło w nim ponad 60 bibliotekarzy i informatyków z bibliotek użytkowników systemu Virtua. Gospodarzem tegorocznego spotkania była Biblioteka Uniwersytecka miejscowego uniwersytetu. Na seminariach tematycznych i wykładach przedstawiciele firmy VTLS zaprezentowali: - Open Skies nową architekturę systemu Virtua, która docelowo pozwoli na korzystanie z pełnej funkcjonalności systemu za pomocą przeglądarki internetowej i całkowitą rezygnacje z użytkowania obecnego klienta systemu Virtua, działającego wyłącznie na platformie Microsoft Windows. Na razie gotowa jest funkcja wyszukiwania i obsługi wypożyczeń; - nową funkcjonalność systemu Virtua (dostępna od najnowszej wersji) polegająca na powiązaniu haseł złożonych typu Nazwa.Tytuł z elementami składowymi tj. hasłem dla nazwy (osobowym, korporatywnym) i hasłem dla tytułu przy użyciu Additional Access Point. Skrypt działający na tych elementach będzie edytowalny, więc każdy użytkownik będzie w stanie zmodyfikować go do swoich potrzeb; - nową metodę instalacji Chamo, w której, ze względów bezpieczeństwa danych, poszczególne serwisy dostępne dla różnych typów użytkowników np. pracownicy, pozostali użytkownicy Opac, znajdują się w różnych segmentach lokalnej sieci; - pokaz skryptów firmowych VTLS realizujących politykę backup-u danych za pomocą narzędzi RMAN firmy Oracle; - właściwości systemu CMS Drupal, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości konfiguracji Chamo poprzez ten system. Połączenie tych dwóch systemów umożliwia łatwiejsze zarządzanie treścią strony www oraz odpowiednie dostosowanie wyglądu strony katalogu lokalnego; - możliwość integrowania OPAC-u z dodatkowymi źródłami danych takimi jak Google Books, Syndetics, Video Detective, Novelist i inne. Połączenie katalogu z zewnętrznymi serwisami rozszerza możliwości katalogu, a dzięki temu zwiększa jego atrakcyjność. Wiele miejsca na spotkaniu poświęcono zagadnieniom wdrożenia nowych przepisów katalogowania RDA oraz nowego formatu BIBFRAME. Firma dostosowała system do elastycznego wdrażania nowych form opracowania i stosowania schematu danych, pozostawiając bibliotekom wybór właściwego scenariusza i czasu przejścia na nowe technologie poprzez zagwarantowanie koegzystencji w bazie rekordów 5 27. Spotkanie VTLS EMEA Users Group

zgodnych z ISBD/AACR2 i RDA oraz zapisanych w formacie MARC21 i BIBFRAME, a także umożliwienie tylko częściowego zastosowania modelu FRBR. Firma VTLS oferuje skrypty do identyfikacji odpowiednich rekordów i zastosowania modelu FRBR w tych, w których jest to możliwe. W ścisłym związku z wprowadzanymi zmianami w obsłudze danych pozostaje nowe narzędzie do wizualizacji danych, które umożliwia użytkownikowi poruszanie się po obiektach RDF (Resource Description Framework). Wizualizacja danych pozwala w łatwy sposób przedstawić relacje między różnymi podmiotami. Działanie takiego narzędzia prezentowano na przykładzie Biblioteki Publicznej w Kansas. W stałej części VTLS UG Meeting - Lightning Talks Maciej Jabłoński z Centrum NUKAT przedstawił informacje o nowościach w katalogu NUKAT. Pierwsza z nich to wyszukiwanie za pomocą nazwy wydawcy poprzez wdrożenie obowiązku opracowywania rekordu khw dla ujednoliconej nazwy wydawcy oraz opracowanie i uruchomienie narzędzi informatycznych do wiązania starych rekordów bibliograficznych NUKAT-u z nowymi rekordami khw dla wydawców. Obecnie (27.10.2013) mamy w CKHW NUKAT 13 038 rekordów khw dla wydawców i po 8 miesiącach działania narzędzia 337 594 zaktualizowanych rekordów bibliograficznych, co stanowi ponad 12,5% zawartości katalogu NUKAT. Drugim elementem jest uruchomienie kontroli poprawności numerów ISSN oraz ich automatyczne uzupełnianie w rekordach bibliograficznych na podstawie zapisu w odpowiednim rekordzie khw dla tytułu serii, ponieważ od lat borykaliśmy się z problemem poprawności i kompletności numerów ISSN w polach 830 opisu bibliograficznego. Dzięki konsekwentnemu stosowaniu authority control (w szczególności dla tytułów serii zapisanych w polach 830) możliwe było stworzenie narzędzi, które pozwalają skorygować lub uzupełnić ISSN w rekordzie bibliograficznym na podstawie zapisu w odpowiednim rekordzie khw dla tytułu serii. Proces poprawy istniejących danych trwał niespełna 4 miesiące i objął ok 25 000 rekordów bibliograficznych. Obecnie we wszystkich nowych rekordach bibliograficznych odpowiednie numery ISSN są automatycznie uzupełniane, a wszelkie korekty ISSN dokonywane w rekordach khw, widoczne są następnego dnia w opisach bibliograficznych. Maria Burchard, Maciej Jabłoński i Karol Mirowski W dniach 23-24 kwietnia odbyła się w Nowosybirsku międzynarodowa konferencja naukowa Problemy rosyjsko polskiej historii i dialog kulturowy (Проблемы российско-польской истории и культурный диалог). Organizatorami konferencji był ze strony rosyjskiej Instytut Historii Syberyjskiego Oddziału Rosyjskiej Akademii Nauk oraz Państwowa Publiczna Naukowo Techniczna Biblioteka Syberyjskiego Oddziału RAN. Ze strony polskiej: Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Stałe przedstawicielstwo Polskiej Akademii Nauk przy Rosyjskiej Akademii Nauk, Ambasada RP w Rosji, Generalny Konsulat RP w Irkucku oraz Dom Polski w Nowosybirsku. Z konferencją połączony był dodatkowy program, na który składały się m. in. dyskusje panelowe poświęcone współpracy między instytucjami naukowymi polskimi i rosyjskimi w zakresie badań naukowych i edukacji studentów. Dyskusje i spotkania (tzw. okrągłe stoły ) miały miejsce przed i po zakończeniu właściwej konferencji, brali w nich udział pracownicy naukowi RAN, Uniwersytetu w Nowosybirsku oraz uczestnicy delegacji polskiej. Oprócz spotkań i dyskusji konferencji naukowej towarzyszył bogaty program kulturalny, zorganizowane zostało także spotkanie z miejscową Polonią w Domu Polskim. Właściwa konferencja odbywała się w gmachu Państwowej Publicznej Naukowo-Technicznej Biblioteki w Nowosybirsku (skrót utworzony od nazwy rosyjskiej GPNTB). Jest to trzecia co do wielkości zbiorów biblioteka w Federacji Rosyjskiej, jej księgozbiór liczy 14 mln woluminów. Ma prawo do otrzymywania egzemplarza obowiązkowego z całego terytorium Rosyjskiej Federacji. Jako jedyna na wschodzie Rosji prowadzi bibliotekę cyfrową, tworzy także bazy danych Naukowe Sybirica, jest także placówką naukową prowadzi badania w zakresie bibliologii, bibliografii i bibliotekoznawstwa, prowadzi ożywioną działalność dydaktyczną adresowaną do środowiska bibliotekarskiego od kursów zawodowych począwszy do możliwości uzyskania stopnia doktora habilitowanego. W strukturze biblioteki działa 6

Oddział Rzadkiej Książki i Rękopisów Muzeum Książki. Podstawą zbiorów jest księgozbiór akademika Michaiła Nikołajewicza Tichomirowa, duży wkład w rozwój zbiorów wniosły organizowane coroczne ekspedycje archeograficzne na terytorium Syberii, wzbogacając je głównie o zabytki pochodzące ze środowiska staroobrzędowców. W Muzeum Książki znajduje się m. in. najstarszy cerkiewnosłowiański rękopis na terytorium Syberii i Dalekiego Wchodu Ewangeliarz Drucki z pierwszej połowy XIV w. Wśród książek drukowanych są także interesujące nas w szczególności polonika: jeden egzemplarz z kodeńskiej Biblioteki Sapiehów, egzemplarz z Biblioteki Puławskiej Czartoryskich, etc. Jak udało mi się dowiedzieć od pracowników Muzeum Książki te proweniencyjne polonika zostały przekazane nowosybirskiej bibliotece jako dublety Biblioteki Historycznej w Moskwie w latach 60. XX w. Konferencja, w której miałem zaszczyt uczestniczyć, była przedsięwzięciem ogromnym. Oprócz sesji plenarnych odbyły się posiedzenia pięciu sekcji. Wszystkie wygłoszone referaty zostaną opublikowane. Sesja plenarna 23 kwietnia poświęcona została historii Polaków na Syberii, oprócz wykładów odbyła się prezentacja naukowej monografii autorstwa dr. Piotra Głuszkowskiego F. B. Bułgarin w russko polskich otnoszenijach perwoj połowiny XIX wieka : ewolucja identicznosti i politiczeskich wozzrenij. W dniu 24 kwietnia sesja plenarna poświęcona została 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego. Sekcje poświęcone były następującym tematom: 1. Rosja, Polska, Syberia: wspólna przestrzeń historyczna (XVII XIX w.) ; 2. Problemy najnowszej rosyjsko polskiej historii: stosunki polityczne, aspekty codzienności i przystosowania w epokach przejściowych 3. Staroobrzędowcy i Cerkiew: syberyjsko polskie związki ; 4. Związki księgarskie polsko rosyjskie ; 5. Komunikacja kulturowa rosyjsko polska, teatr i muzyka. Ja miałem przyjemność zabierać głos podczas posiedzenia sekcji 3 i 5. Wygłosiłem dwa referaty: 1) Zabiegi Samuela Bogumiła Lindego o sprowadzanie do warszawskich bibliotek rosyjskich książek i czasopism: czasy konstytucyjnego Królestwa Polskiego; 2) Aktualny stan badań w zakresie historii i kultury staroobrzędowców w Polsce. Oba referaty zostały dobrze przyjęte, odnoszono się do nich w czasie posiedzenia podsumowującego konferencje. Wizyta w GPNTB była doskonałą okazją do nawiązania współpracy między naszymi instytucjami. Otrzymaliśmy od Muzeum Książki w darze szereg ich wydawnictw. Udział w konferencji przyczynił się do podpisania umowy o współpracy między GPNTB SO RAN a BUW. Zbigniew Olczak WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA 10 września została podpisana umowa o współpracy między Biblioteką Uniwersytecką w Warszawie a Państwową Publiczną Naukowo-Techniczną Biblioteką Syberyjskiego Oddziału Rosyjskiej Akademii Nauk w Nowosybirsku (nazwa rosyjska Государственная Публичная Научно - Техническая Библиотека Сибирского Отделения Российской Академии Наук, skrót od nazwy ros. GPNTB SO RAN). Biblioteka w Nowosybirsku jest koordynatorem życia naukowego, centrum informacji naukowej obejmującym zasięgiem działalności całą Syberię, w zakresie nauk humanistycznych, technicznych i ścisłych. Ma prawo nadawania stopni naukowych i prowadzi szeroko zakrojoną działalność dydaktyczną od kursów zawodowych dla bibliotekarzy po studia doktoranckie. Ma także prawo do otrzymywania egzemplarza obowiązkowego. W imieniu BUW umowę podpisała Dyrektor BUW dr hab. Jolanta Talbierska, w imieniu GPNTB dyrektor prof. Borys S. Jelepow. Umowa została zawarta na okres 5 lat, z możliwością przedłużenia na kolejne 5 lat. Podpisanie tej umowy, mimo, iż nie pociąga za sobą bezpośrednich skutków finansowych, daje obu instytucjom szereg korzyści. Z naszego punktu widzenia za najważniejsze należy uznać: 1. Powstanie Centrum Kultury i Nauki Polskiej w strukturze Biblioteki Syberyjskiego Oddziału RAN, działającego pod auspicjami Ambasady RP w Moskwie i Konsulatu Generalnego w Irkucku. Otwarcie Centrum nastąpiło 20 listopada 2013 roku. Syberia jest obszarem interesującym z punktu widzenia 7

ekonomicznego oraz ze względu na potężny potencjał naukowy w postaci licznych instytucji naukowych; promocja nauki polskiej w tym obszarze jest przedsięwzięciem ważnym, w pewnym stopniu w dotychczasowej praktyce zaniedbanym. 2. Umowa umożliwia wymianę informacji naukowej oraz stworzenie wspólnych baz danych. 3. Stanowi ułatwienie w wymianie książek i czasopism. 4. Dla jednostek Uniwersytetu Warszawskiego umowa jest podstawą do odbywania staży naukowych przez pracowników, np. stanowi ułatwienie przy uzyskaniu oficjalnego zaproszenia, ułatwia dotarcie do instytutów i organizacji mieszczących się na Syberii. 5. Nauka rosyjska, podobnie jak i polska, wkroczyły w fazę daleko idącej modernizacji, wymiana doświadczeń w zakresie organizacji nauki będzie przydatna dla obu stron. 6. Umowa ułatwia uzyskanie grantów ma wspólne projekty badawcze. 7. Pracownicy BUW mają, dzięki zawartej umowie, możliwość publikowania w periodykach wydawanych przez GPNTB SO RAN. Osoby koordynujące wzajemne kontakty to ze strony Biblioteki w Nowosybirsku pani dr Irina Trojak, ze strony BUW Zbigniew Olczak. Zbigniew Olczak ERASMUS W dniach 2-6 września w ramach programu Erasmus odbywałyśmy staż w Bibliotece Narodowej św. św. Cyryla i Metodego w Sofii (http://www.nationallibrary.bg/). Biblioteka Narodowa w Sofii jest największą i najstarszą w kraju instytucją kulturalną. Powstała w 1878 roku, a trzy lata później otrzymała status Biblioteki Narodowej. W 1924 r. włączono do niej archiwum z czasów bułgarskiego odrodzenia (koniec XVIII XIX w.).w czasie II wojny światowej Biblioteka poniosła znaczne straty, gdyż oba budynki biblioteczne zostały zniszczone. Nowy budynek, wybudowany w neoklasycznym stylu otwarto w 1953 roku. Zaprojektowany został przez dwóch bułgarskich architektów: Ivana Vasilova i Dimitra Tsolova. Przed wejściem ustawiono pomnik św. Cyryla i Metodego projektu Mihajlo Paraščuka. Biblioteka otwarta jest zimą od poniedziałku do piątku w godz. 8:30-18:30, a w porze letniej od 8:30 do 19:00, w sobotę zaś od 9:00 do 15:00. Zamknięta jest dla czytelników w sierpniu i w ostatnie wtorki miesiąca. Czytelnicy mogą otrzymać karty wstępu: jednodniowe, miesięczne i roczne. Przy wejściu do biblioteki znajduje się szatnia i hol katalogowy, w którym można skorzystać zarówno z katalogów tradycyjnych, jak i katalogu online. W bibliotece znajduje się 10 czytelni, Fot. Anna Zawadzka wyposażonych w tradycyjne katalogi: 1. Czytelnia zbiorów specjalnych I: rękopisy, archiwa, zdjęcia, stare druki; 2. Czytelnia Główna; 3. Czytelnia Bibliograficzna I; 4. Czytelnia nauk społecznych i humanistycznych; 5. Czytelnia nauk matematyczno fizycznych; 8

6. Czytelnia nauk medycznych, przyrodniczych i rolnictwa; 7. Czytelnia Bibliograficzna II: bibliotekoznawstwo i informacja naukowa; 8. Czytelnia zbiorów specjalnych II: grafika, kartografia; 9. Czytelnia Unii Europejskiej i wydawnictw OECD; 10. Czytelnia zbiorów specjalnych III: muzykalia, fonoteka. Biblioteka posiada w swoich zbiorach wiele cennych kolekcji. Wśród nich warto wymienić: - kolekcję rękopisów słowiańskich (z XI-XIX w. ponad 1500 jednostek), - kolekcję starych druków i cymeliów (XV- XX w. 30 tys. jednostek), - kolekcję rękopisów orientalnych (XI-XIX w. ponad 3 tys. jednostek). Stan zbiorów na koniec 2012 roku wynosił 7 859 549. Instytucja posiada również własną bibliotekę cyfrową. Według sprawozdania z 2012 roku Polska zajmuje 5. miejsce pod względem liczby wejść (1064 wejść) po USA (100455 wejść), Wielkiej Brytanii (3896 wejść), Turcji (3485 wejść) i Rosji (1908 wejść). W zeszłym roku na potrzeby biblioteki cyfrowej zeskanowano 453, a umieszczono 2441 dokumentów. Ogółem w bibliotece znajduje się 9131 dokumentów. Biblioteka zatrudnia 245 osób, w tym 24 osoby na stanowiskach naukowych. Podczas naszej wizyty odwiedziłyśmy m.in. pracownię digitalizacji, wyposażoną w nowoczesny sprzęt. Miałyśmy również okazję zwiedzić najbardziej znaną i najnowocześniejszą w kraju pracownię konserwatorską, zatrudniającą najlepszych specjalistów z tej dziedziny. Prawie wszystkie prace konserwatorskie pracownicy Biblioteki wykonują we własnym zakresie na miejscu, tylko w wyjątkowych przypadkach zlecają je firmom zewnętrznym. Odwiedziłyśmy też Narodowe Centrum COBISS (Cooperative Online Bibliographic Systems and Services) krajowe centrum automatyzacji bibliotek, które planuje i koordynuje włączanie bibliotek do wspólnego systemu komputerowego, zapewnia i utrzymuje wspólny katalog komputerowy, opracowuje wytyczne dotyczące wspólnego katalogowania i prowadzi szkolenia w tym zakresie. Zapewnia również profesjonalną pomoc w celu nabycia, instalacji i konserwacji sprzętu komputerowego, a także organizuje szkolenia i fachową pomoc dla bibliotek i innych użytkowników oprogramowania i usług COBISS oraz pomaga przy konwersji i pobieraniu danych z/do innych systemów. System COBISS powstał w Jugosławii, w Instytucie Informacji Naukowej w Mariborze (Institut informacijskih znanosti, IZUM) w celu wspólnego katalogowania dla różnych typów bibliotek: akademickich, uniwersyteckich, naukowych, szkolnych, specjalnych i publicznych. Po rozpadzie Jugosławii większość bibliotek poza Słowenią zrezygnowała z uczestnictwa w systemie. Później jednak odnowiono współpracę. Dziś IZUM współpracuje z krajami uczestniczącymi w sieci w ramach krajowych bibliotek. W 2003 roku została podpisana umowa w sprawie ustanowienia sieci COBISS.Net i swobodnej wymiany rekordów bibliograficznych, które są tworzone w ramach autonomicznych systemów informacyjnych bibliotek krajów uczestniczących, tzn. Słowenii, Serbii, Macedonii, Albanii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry oraz Bułgarii (w sumie ponad 700 bibliotek). Każdy kraj posiada swój narodowy ośrodek koordynujący. System składa się z bazy bibliograficznej COBIB i bazy kartotekowej CONOR - wspólnej dla bibliotek współpracujących w danym kraju. Stosowany jest format COMARC/B dla rekordów bibliograficznych, COMARC/A dla rekordów kartotekowych, COMARC/H dla holdingów. Pierwsze dwa formaty bazują na formacie UNIMARC i możliwa jest ich konwersja na format MARC21. Przed dodaniem rekordu do lokalnej bazy danych, kataloger najpierw sprawdza, czy istnieje już opis bibliograficzny we wspólnej bazie danych bibliograficznych COBIB. Jeśli jest, to pobiera go do lokalnej bazy danych i dodaje odpowiednie dane. Jeśli opisu brak - może pobrać rekord z sieci COBISS.Net lub dowolnej innej bazy danych bibliotek zagranicznych współpracujących w ramach COBISS, lub tworzy rekord w lokalnej bazie danych, z której jest następnie automatycznie przesyłany do wspólnej bazy danych bibliograficznych. W zeszłym roku Biblioteka Narodowa Bułgarii wprowadziła 9772 rekordów opisów bibliograficznych, zmodyfikowała 18 208, wprowadziła 5468 rekordów kartotekowych i zmodyfikowała 30 355. 9

Wizyta w Sofii przyczyniła się przede wszystkim do nawiązania nowych kontaktów z bibliotekarzami bułgarskimi, jak również zapoznała nas z ich pracą oraz problemami, z jakimi spotykają się w niej na co dzień. Warto napisać parę słów o samym mieście, które zrobiło na nas duże wrażenie. W Sofii możemy obcować z zabytkami pochodzącymi zarówno z czasów starożytnych, jak i podziwiać secesyjne kamienice stojące przy uroczych uliczkach. Znajdziemy tam także wielkie miejskie bulwary (podobnie jak w Paryżu) i liczne parki. Obcy sobie ludzie (niezależnie od wieku) spotykają się tam, aby pograć w szachy czy po prostu porozmawiać. Bardzo interesujące zbiory posiadają sofijskie muzea i galerie. W Muzeum Archeologicznym (mieszczącym się w dawnym Wielkim Meczecie) zgromadzono m.in. wiele zabytków pochodzących ze starożytnej Serdiki (starożytna nazwa Sofii). Ciekawą kolekcję bułgarskich strojów ludowych posiada niewielkie Muzeum Etnograficzne. Warto wybrać się też do Muzeum Historii Narodowej (dawna rezydencja Teodora Żiwkowa), wśród którego ogromnych zbiorów znajdziemy m.in. najcenniejsze skarby pochodzące ze słynnej Doliny Królów Trackich. Magdalena Fedorczyk-Falis, Anna Zawadzka Biblioteki Uniwersytetu Complutense w Madrycie zwiedzałyśmy w dniach 9-13 września. Dlaczego warto było pojechać na Erasmusa do Madrytu? Lista powodów jest długa. Można się (wreszcie!) dowiedzieć, dlaczego największy madrycki uniwersytet ma w nazwie Complutense dlatego, że pierwszą jego siedzibą było niewielkie miasto Alcala de Henares pod Madrytem, którego łacińską nazwą jest właśnie Complutum. Początki uniwersytetu sięgają XIII w., ale naprawdę ważną datą jest w jego historii rok 1499, kiedy to kardynał Francisco Jiménez de Cisneros założył w Alkali kolegia, które stały się zaczątkiem potężnej, działającej do dziś uczelni, a papież Aleksander VI wydał bullę nadającą uczelni rangę uniwersytetu. W XIX wieku uczelnia przeniosła się do Madrytu. Dziś ma tam dwa wielkie kampusy: Moncloa (ten zwiedzałyśmy) i Somosaguas. Można zobaczyć jak działa biblioteka akademicka w zupełnie innej strukturze niż BUW. Uniwersytet Complutense nie ma biblioteki głównej, funkcjonują w nim wyłącznie biblioteki wydziałowe. Centralne są jedynie niektóre serwisy biblioteczne, takie jak: kontrola katalogowania zbiorów drukowanych, zakup i katalogowanie e-zasobów, zarządzanie stroną internetową i biblioteką cyfrową, ewaluacja usług i serwisów bibliotecznych, informacja naukowa i edukacja informacyjna. System biblioteczny składa się z 26 bibliotek wydziałowych, jednej biblioteki międzywydziałowej ( Biblioteca Maria Zambrano ), biblioteki gromadzącej kolekcje historyczne i artystyczne ( Marqués de Valdecilla ) oraz trzech bibliotek instytutowych. Można się przekonać, że Hiszpanie zwykle bardzo słabo mówią po angielsku, za to przy każdej okazji proponują przejście na hiszpański ( jak będę mówić bardzo wolno, to na pewno zrozumiesz ). W związku z tym komunikacja podczas naszego Erasmusa była dzięki połączeniu angielskiego, Biblioteca Maria Zambrano w oczekiwaniu na początek roku akademickiego. możliwa Fot. Anna Wołodko francuskiego, hiszpańskiego i energicznej gestykulacji. Wszyscy pracownicy bibliotek UCM byli bardzo przyjaźni i otwarci, chętnie dzielili się swoimi doświadczeniami zawodowymi, nie ukrywając problemów. 10

Naprawdę wzruszający był mini-pokaz poloników w mieszczącej się w centrum miasta bibliotece historycznej Marqués de Valdecilla. Tam także obejrzałyśmy bardzo sprawnie działającą pracownię konserwatorską. Sporo ciekawych rzeczy widziałyśmy także w bibliotece wydziałów geografii i historii na kampusie Moncloa. Ponieważ Uniwersytet był terenem ciężkich walk w czasie wojny domowej 1936-1939, biblioteka ta ma w swoich zbiorach książki, w których utkwiły pociski. Pewnym dylematem konserwatorskim jest: czy usuwać te pociski, przywracając książkom dawną świetność, czy też raczej je pozostawiać, traktując okaleczone książki jako swoiste świadectwa czasów wojny. To, co ważne w bibliotece Uniwersytetu Complutense, to: intensywna digitalizacja, prowadzona także we współpracy z Google, Biblioteka Marqués de Valdecilla. Inc. Fot. Anna Wołodko archiwizacja cyfrowych kopii w inny sposób niż na własnych serwerach biblioteka bierze (od 2010 r.) udział w projekcie HathiTrust, którego celem jest długoterminowa archiwizacja obiektów cyfrowych; na serwerach Hathi Trust Biblioteka ma 75 tys. dokumentów; udział w projektach europejskich Europeana i The European Library docelowo w tym ostatnim ma być umieszczonych 200 tys. dokumentów; rozbudowane kolekcje cyfrowe nie tylko wspomniane już Google Books, ale także cyfrowe archiwa, czasopisma wydawnictw uniwersyteckich, kolekcje artykułów oraz doktoratów w e-repozytorium; współpraca przy tworzeniu ogólnouniwersyteckiej Complutense Digital Platform, której jednym z ogniw mają być wszystkie cyfrowe kolekcje biblioteki; BUCEA zintegrowany katalog wszystkich wyżej wymienionych cyfrowych i elektronicznych zasobów biblioteki oraz katalogu zbiorów drukowanych, zbudowany na bazie Serials Solutions. Anna Wołodko, Zuza Wiorogórska W dniach 23-26 września przebywałyśmy na stażu w ramach programu ERASMUS w gościnnych progach Biblioteki Uniwersytetu w St. Andrews. Uniwersytet ten jest najstarszą szkocka uczelnią działającą od 1413 roku. Tę wieloletnią historię odczuwa się w murach uczelni i samym miasteczku do dzisiaj. W wyborze biblioteki sugerowałyśmy się z jednej strony szeroką bazą dokumentów elektronicznych i sposobami ich udostępniania, z drugiej zaś strony chęcią przyjrzenia się pracy biblioteki uczestniczącej w tworzeniu brytyjskiego katalogu COPAC. Goszcząca nas Biblioteka datuje swoje początki na XV w. Działały wtedy biblioteki oddzielnych uczelni St. Leonard St. Salvator (jako szkoła prywatna istnieje do dzisiaj) i Najświętszej Marii Panny, które z czasem zostały połączone w jedną instytucję. W XVII wieku nastąpiło wyraźne wzmocnienie roli biblioteki uniwersyteckiej, która otrzymała prawo do egzemplarza każdej książki drukowanej w Wielkiej Brytanii. Dzięki temu zgromadziła znaczący zbiór książek odnoszących się do szkockiego oświecenia. Chociaż przywilej został zniesiony w 1837 roku nadal kupowane były rzadkie książki, szczególnie w dziedzinach związanych z nauką i badaniami Uniwersytetu. Biblioteka posiada również jedną z największych i najważniejszych w Szkocji kolekcję historyczną fotografii. Zbiór historyczny obejmuje również rękopisy, od greckich papirusów i średniowiecznych traktatów filozoficznych do współczesnych dokumentów handlowych oraz kolekcję tekstów orientalnych od średniowiecza po wiek XIX. Biblioteka mieści się w nowym gmachu wybudowanym w latach 90. ubiegłego wieku, schowanym między średniowiecznymi budynkami kampusu uniwersyteckiego. W obecnych czasach nie dziwią już przestrzenne halle, 11

przestrzenie do pracy zespołowej, ogólnie dostępne dla użytkowników stanowiska komputerowe, bibliotekarskie help deski, wrzutnie książek, bramki przy wejściu/wyjściu otwierane kartami magnetycznymi. My zobaczyłyśmy coś jeszcze na każdym piętrze, w kilku miejscach stały estetyczne, kolorowe pojemniki przeznaczone na odpadki. W nowoczesnym wnętrzu poczesne miejsce zajmują w Bibliotece Uniwersytetu w St. Andrews stare katalogi alfabetyczne książek i czasopism prowadzone w postaci ksiąg. W polskich bibliotekach forma chyba niespotykana zupełnie. Ciekawym rozwiązaniem w odwiedzanej przez nas Bibliotece jest rotacyjny zbiór nazywany Short Loan, gromadzący publikacje wskazywane przez wykładowców, których znajomość przez studentów wymagana jest w trakcie zajęć. Publikacje z tego zbioru można pożyczać maksymalnie na 4 godziny, aby wszyscy zainteresowani mogli mieć dostęp do zalecanych treści. Inną formą współpracy bibliotekarzy ze środowiskiem uniwersyteckim jest portal prowadzony przez The Academic Liaison Team. Bibliotekarze Subject Support są ogniwem łączącym wykładowców i studentów. Członkowie zespołu przygotowują zestawienia bibliograficzne na wskazane tematy, wyszukują w sieci materiały i dokumenty oraz weryfikują ich wartość merytoryczną, w razie potrzeby doradzają też w wyborze oprogramowania do zajęć uniwersyteckich. Istnienie portalu nie byłoby możliwe bez pomocy Open Access & Research Publications Support zespołu osób zajmujących się publikowaniem i udostępnianiem zasobów elektronicznych Biblioteki. Pracy obu tych zespołów mogłyśmy przyjrzeć się bardzo dokładnie. Uzyskałyśmy w ten sposób wiele cennych informacji i podpowiedzi, jak w dzisiejszych czasach pozostać jednak biblioteką otwartą pod różnymi względami. O tym, że tak jest rzeczywiście świadczyć może również fakt, ze zaproszone zostałyśmy do wysłuchania prezentacji dyrektora Biblioteki, Johna McColla, poświęconej najbliższej przyszłości tej instytucji The library strategy: the next few years. W trakcie pobytu w St. Andrews obejrzałyśmy również piękną, mało powiedziane - zachwycającą Special Collections Reading Room in Martyrs, mieszczącą się w średniowiecznym kościele. Oficjalne otwarcie nastąpiło 30 września br., a udostępnienie czytelnikom, niestety tylko pracownikom naukowym, odbyło się 2 grudnia. Udało nam się również spotkać Hamisha, miasteczkowego celebrytę - kota, który doczekał się nawet albumu fotograficznego przygotowanego przez Susan McMullan pt. Hamish McHamish of St. Andrews: Cool Cat About Town. Na ostatni dzień naszego pobytu w Szkocji (27 września) zaplanowana została wizyta w Bibliotece Uniwersytetu w Edynburgu. Już na pierwszy rzut oka widać było różnice między tymi placówkami akademickim. Gmach w Edynburgu to budynek z lat 70. XX wieku, przywodzący na myśl naszą Bibliotekę Narodową. Jednak niezbyt przyjazny wizualnie budynek został w miarę możliwości zaadaptowany funkcjonalnie. Na każdej z kondygnacji przestrzeń dla użytkowników wykorzystano maksymalnie, a wielkie powierzchnie ścian przeznaczono na galerię obrazów darczyńców i nowoczesnego malarstwa. W Bibliotece Uniwersytetu w Edynburgu liderem zespołu katalogerów jest Pani Nina córka oficera polskiego z okresu II Rzeczypospolitej. Wśród członków jej zespołu jest również dwoje innych, młodych Polaków, w tym Agnieszka absolwentka UW. Jak każda taka wizyta, tak i nasza, zaowocowała wymianą doświadczeń, nawiązaniem kontaktów towarzyskich i zawodowych i otwartym zaproszeniem na kolejne obustronne wyjazdy szkoleniowe. Iwona Wiśniewska, Agnieszka Wróbel 12

KOMISJA OPRACOWANIA RZECZOWEGO ZBIORÓW PRZY ZG SBP WYBORY W dniach 11-13 września odbyły się w Bibliotece Narodowej XV Ogólnopolskie Warsztaty Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej i Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej 2013. Warsztaty poświęcone były dwóm językom informacyjno-wyszukiwawczym: językowi haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej i Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej. Program warsztatów: http://www.bn.org.pl/download/document/1373367594.doc Dwa pierwsze dni poświęcono tradycyjnie jhp BN, przekazując aktualne informacje o stanie prac nad słownictwem i metodyką jego opracowania. Przedstawiono również ofertę dla użytkowników jhp BN: słownik, kartotekę, poradnik, szkolenia i blog. Omówiono szczegółowo m.in. problemy zakresu geograficznego (Tereny zmieniające przynależność państwową problemy opisu rzeczowego) i zakresu chronologicznego. Wśród przedstawionych kwestii znalazły się także propozycje zmian w opracowaniu materiałów z zakresu szkolnictwa zawodowego, porównanie haseł przedmiotowych ze słowami kluczowymi stosowanymi w Cyfrowej Bibliotece Narodowej Polona. Przyszłość języków haseł przedmiotowych nakreśliła prof. Jadwiga Woźniak-Kasperek w referacie Perspektywy rozwoju języków haseł przedmiotowych. Drugi dzień Warsztatów zakończyło przedstawienie sprawozdania Komisji Opracowania Rzeczowego przy Zarządzie Głównym SBP za okres 2010 2013 przez jej przewodniczącą Aldonę Borowską. Dokonano wyborów do Zarządu Komisji na kadencję 2013-2017. Skład Komisji Opracowania Rzeczowego Zbiorów: Przewodnicząca: Aldona Borowska (Biblioteka Publiczna im. Z. J. Rumla w Dzielnicy PragaPołudnie m.st. Warszawy) Wiceprzewodniczący: Szymon Kiełpiński (Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska w Toruniu) Sekretarz: Paweł Rygiel (Biblioteka Narodowa) Członkowie: Hanna Krasuska-Terka (Biblioteka Pedagogiczna im. H. Radlińskiej w Siedlcach) i Anna Kułak (Książnica Podlaska im. Ł. Górnickiego w Białymstoku). W trzecim dniu Warsztatów omawiano problemy Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej. Pracownia UKD Instytutu Bibliograficznego BN przedstawiła prace realizowane obecnie nad Poradnikiem UKD, tłumaczeniem pliku wzorcowego oraz nad Tablicami skróconymi UKD. Omówiono zastosowanie UKD do organizacji zbiorów w wolnym dostępie. Anna Stanis KADRY Nowo zatrudnieni: - mgr Filip Łazicki, samodzielny referent, Samodzielna Sekcja ds. Organizacji, Współpracy i Promocji, od 1 września, - mgr Iwona Leonowicz, kustosz, Centrum NUKAT. Przestali pracować: - dr Paweł Duber, specjalista naukowo-techniczny, Gabinet Dokumentów Życia Społecznego, od 6 września, - Marta Januszewska, bibliotekarz, Oddział Udostępniania i Informacji Naukowej, od 19 września. 13

Numer zamknięty 20 grudnia 2013 r. Redakcja: Anna Wołodko Współpraca: Anna Zawadzka Korekta: Elżbieta Petrović Projekt graficzny: Anna Pełka Redakcja zastrzega sobie możliwość skrótów i zmian redaktorsko-korektorskich. Uwagi, komentarze i teksty do biuletynu można przesyłać na adres a.wolodko@uw.edu.pl w Pegasusie: aniac 14