Agnieszka Koszowska, FRSI Remigiusz Lis, ŚBC-BŚ

Transkrypt

1 Cyfrowa biblioteka publiczna od skanera do Europeany

2 Ułatwienie dostępu Ochrona (pośrednia) zbiorów Komunikacyjność Zasób róŝnorodnego zastosowania Dokumentacja Promocja Nowi odbiorcy Dlaczego warto digitalizować?

3 Panie Dyrektorze, czy Pan juŝ digitalizuje...?! Rosnące zainteresowanie władz regionalnych/organizatorów instytucji Fundusze państwowe i regionalne na digitalizację Europejskie programy cyfryzacji dziedzictwa kulturowego Światełko w tunelu

4 Znajomość potrzeb szerokiej publiczności Unikalne dokumenty (regionalia) Kontakty z innymi organizacjami, instytucjami i osobami prywatnymi Potencjał promocyjny (zbiorów, instytucji, regionu) MoŜliwości bibliotek publicznych

5 UŜytkownicy Śląskiej Biblioteki Cyfrowej Promocja instytucji, regionu

6 Nowy uŝytkownik

7 Jak to się robi? Znane procesy: zasób trzeba wytypować zgromadzić, opracować i udostępnić, zapewniając trwałość typowanie -> skanowanie -> opracowanie -> udostępnienie archiwizacja -> Łańcuch digitalizacyjny

8 Typowanie i gromadzenie - wybór dzieł do skanowania (opublikowania), - weryfikacja praw autorskich lub pozyskanie zgody autora (wydawcy), - skanowanie i obróbka cyfrowa Tworzenie zasobów BC

9 Gromadzenie cd. -obróbka graficzna skanów, - OCR (rozpoznanie tekstu), -zapis w postaci pliku prezentacyjnego (DjVu, PDF, JPG), - zachowanie plików archiwalnych TIFF Tworzenie zasobów BC

10 Udostępnianie w bibliotece cyfrowej (dlibra) -opracowanie - opublikowanie Metadane schemat Dublin Core Tworzenie zasobów BC

11 Opis Treść

12 58 bibliotek cyfrowych W Polsce w tym 27 regionalnych

13 Federacja Bibliotek Cyfrowych Wspólny mechanizm wyszukiwawczy Koordynacja prac (publikacje planowane, wykrywanie duplikatów) Oddolna współpraca bibliotekarzy cyfrowych (forum Biblioteka 2.0) Wsparcie informatyczne (forum dlibry) Forum Biblioteka 2.0 Informacje praktyczne Dyskusje (eksperci + praktycy + początkujący) Współpraca z uŝytkownikami (propozycje digitalizacji) Współpraca i koordynacja

14

15

16 Przykład: Śląska Biblioteka Cyfrowa MoŜliwość współpracy róŝnych instytucji regionalnych i prywatnych osób RóŜnorodność zasobu RóŜnorodność sposobów pozyskiwania i wytwarzania zasobu Własne projekty digitalizacyjne uczestników Kapitał społeczny (współdziałanie zawodowców, amatorów, wolontariuszy, uŝytkowników) śywy, rozwijający się organizm (prawo Ranganathana) efekt śniegowej kuli Regionalna biblioteka cyfrowa

17 Sieć bibliotek publicznych (BN - WBP powiatowe gminne) Wsparcie dla bibliotek gminnych w ramach działań instrukcyjno-metodycznych WBP Projekty szkoleniowe Biblioteki Narodowej (kurs digitalizacyjny) i bibliotek wojewódzkich (Biblioteka Śląska, WBP w Krakowie) Dobre praktyki (Społeczna Pracownia Digitalizacji w Katowicach i Słupsku) Modele wsparcia i współpracy

18 Europejska Biblioteka Cyfrowa - Europeana Zasoby cyfrowe europejskich muzeów, bibliotek, archiwów i kolekcji audiowizualnych Obrazy, teksty, dźwięki, filmy Portal - punkt dostępu do europejskiego dziedzictwa kulturowego i naukowego Nasze zbiory obok zbiorów Biblioteki Brytyjskiej, Rijksmuseum w Amsterdamie i paryskiego Luwru??? Tak! To moŝliwe! I przekonujące

19

20

21 WIADOMOŚCI (NOWE TECHNOLOGIE)

22 Na 100% TAK (+znaczny zasób treści poza obiegiem bibliotecznym) Czy mamy coś wartego digitalizacji?

23 Prawo autorskie (przy rozpowszechnianiu ewentualnie pozyskanie licencji) Zasada koordynacji digitalizacji (istotne przy publikowaniu w systemie BC) Kryteria negatywne

24 Zbiory własne i innych instytucji + własna produkcja Wszelkie dokumenty piśmiennictwa (+regionalia regionalia!) Bibliografie i zestawienia Wydawnictwa okolicznościowe i promocyjne Informatory Efekty konkursów literackich Kroniki, dokumenty urzędowe Twórczość dzieci, osób niepełnosprawnych Nie tylko dzieła głównego nurtu

25 Zbiory osób prywatnych (regionaliści!) TakŜe dokumenty drukowane (ksiąŝki, pocztówki, gazety ) Pamiątki rodzinne Albumy fotograficzne Dokumenty urzędowe Dokumenty osobiste Nie tylko dzieła głównego nurtu

26 Technologia cyfrowa jest łaskawa dokument moŝe wrócić do właściciela WaŜne

27 ZaangaŜowanie społeczne Dostarczanie treści do digitalizacji (dokumenty + kontakty) Digitalizacja (skanowanie) Opracowanie Promocja Energia z zewnątrz

28 Społeczna Pracownia Digitalizacji ŚBC Współpraca wolontariuszy (seniorzy, studenci) Edukacja w zakresie nowych technologii E-włączenie Tworzenie i udostępnianie wysokiej jakości zasobów Wsparcie bibliotekarzy (muzealników, archiwistów) z innych instytucji Przykład Udział w projektach

29 ZaangaŜowanie wolontariuszy

30 ZaangaŜowanie wolontariuszy

31 AngaŜowanie społeczności na rzecz biblioteki Rozwój więzi społecznych Trening współpracy międzyinstytucjonalnej Odkrywanie i udostępnianie dokumentów Edukacja medialna Społeczna promocja zawodu bibliotekarza ObniŜanie kosztów dostępu do treści Społeczne wartości naddane

32 Zbiory regionalne Co moŝna publikować w bibliotece cyfrowej? Skąd pozyskać zasób? Z kim nawiązać współpracę? MoŜliwości dla bibliotek publicznych

33 Ponad 70 typów dokumentów w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej wydawnictwa zwarte czasopisma artykuły rozprawy doktorskie mapy zbiory ikonograficzne fotografie karty pocztowe dokumenty Ŝycia społecznego dokumenty dźwiękowe

34 dary czytelników

35 propozycje czytelników forum Biblioteka 2.0

36 wydawnictwa własne bibliotek bibliografie regionalne czasopisma wydawnictwa okolicznościowe publikacje pokonkursowe opracowania naukowe

37 Umowy z właścicielami praw autorskich opracowania naukowe i popularnonaukowe literatura piękna (umowy z autorami lub spadkobiercami)

38 Kolekcje stowarzyszeń i innych organizacji

39 Kroniki szkolne Digitalizacja, tłumaczenie i publikacja w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej kronik szkolnych z terenu Katowic Projekt Związku Górnośląskiego

40 Zbiory osób prywatnych, fotografie, albumy, dokumenty

41 Zbiory muzealne księgi cechowe Skanowanie ksiąg cechowych z XVIII i XIX wieku przechowywanych w Muzeum Miejskim w śywcu

42 Konto Google Logowanie: Nazwa: kongres.lubieto Hasło: kongres2010 Dostęp do prezentacji i linków (tylko w Google Chrome)

43 Agnieszka Koszowska Remigiusz Lis Dziękujęmy!