Zaliczanie przedmiotów na poczet programów 0. Dlaczego ten dokument jest taki długi i czy na pewno warto go czytać? Jest długi, bo opisano w nim ważne i niestety dość złożone zasady, których znajomość jest niezbędna, by student mógł świadomie kształtować swój program studiów. Czytać warto, a nawet trzeba, żeby później uniknąć przykrych niespodzianek przy rozliczaniu się z wymagań programu studiów. Wszak lepiej i bezpieczniej jest samemu zdecydować o programie własnych studiów, niż zdać się w tej kwestii na dziekanat... 1. Zacznijmy od ogólnego wprowadzenia Wymagania programu studiów są związane z etapami. Zatem z kolejnymi etapami studiów trzeba powiązać zaliczenia, które student uzyskuje. Wtedy wiadomo, czy spełnione są wymagania. Życie jest niestety skomplikowane. Student może studiować na wielu programach lub kilka razy na tym samym programie (bo np. był skreślony i znów przyjęty). Poza tym ma sporą swobodę w definiowaniu swojego programu studiów. Może wybierać różne przedmioty, realizować nadwyżki programowe (np. rozważa zdobycie kilku specjalności, ale ostatecznie realizuje tylko jedną, lub zalicza pewne przedmioty na innych wydziałach, bo myśli o studiach równoległych). Tych nadwyżek może nie chcieć rozliczać w ramach programu, np. dlatego, że obniżają mu średnią ocen. Trzeba więc czasem decydować, które zaliczenia studenta uwzględnić w danym programie. Oto przykłady przypadków szczególnych: 1. student wcale nie chce uwzględniać zaliczenia na poczet swojego programu; 2. student chce to samo zaliczenie wykorzystać w ramach różnych programów musi o to jawnie poprosić i uzyskać zgodę odpowiedniego dziekana; 3. student sam chce przypisać różne zaliczenia poszczególnym etapom, by zmienić średnią ocen; np. studenci 4-go roku celowo zostawiają pewne nadwyżki na poczet 5-go roku. W USOS można jawnie powiązać oceny studenta z realizowanymi przezeń programami studiów. W dalszej części tekstu termin podpięcie przedmiotu cyklu do programu będzie oznaczać, że podjęto decyzję, aby zaliczenie danego przedmiotu cyklu przez danego studenta było uwzględnione na poczet tego właśnie programu. Dany przedmiot cyklu dla danego studenta może być podpięty do jednego lub więcej programów studiów. Przedmiot może też nie zostać podpięty nigdzie, wtedy jednak ocena z niego nie posłuży do zaliczania żadnego programu, nie zostanie uwzględniona w żadnej średniej ani w suplemencie do dyplomu. Podpięcie pod program studiów nie musi oznaczać podpięcia pod etap programu. Konsekwencją podpięcia jest: uwzględnianie zaliczenia przedmiotu przy zaliczaniu etapów tego programu, uwzględnianie oceny z przedmiotu do średniej ocen z programu, umieszczenie przedmiotu w suplemencie do dyplomu. 1
Aby przedmiot cyklu mógł być podpięty pod program, konieczne są dwa warunki: student musi być zapisany na dany program studiów (nie może być skreślony); student musi znajdować się na liście osób uprawnionych do zaliczania danego przedmiotu cyklu (wyjątkiem od tej zasady jest podpinanie przedmiotów równocześnie ze składaniem prośby rejestracyjnej). Przedmiot cyklu może być podpięty nie tylko pod program studiów, ale także pod konkretny etap tego programu, realizowany w konkretnym cyklu dydaktycznym. Aby to było możliwe, student musi już być w danym cyklu zapisany na dany etap programu nie jest możliwe podpięcie przedmiotu do etapu, którego student jeszcze nie realizuje. Ponadto status etapu programu dla danego studenta musi mieć jedną z wartości X (aktywny), W (zaliczany warunkowo) lub D (urlop) nie można dokonywać zmiany podpięć w etapach zamkniętych. Przedmiot podpięty do programu, ale nie do etapu, może zostać podpięty do etapu automatycznie w wyniku działania podsystemu zaliczeń (tzw. automatu zaliczającego). Przedmiot może być podpięty co najwyżej do jednego etapu danego programu studiów. Konsekwencje podpięcia przedmiotu cyklu do etapu programu to: wykorzystanie zaliczenia takiego przedmiotu do rozliczenia etapu przez podsystem zaliczania w pierwszej kolejności, uwzględnienie ocen z przedmiotu do średnich dla tego etapu. Przedmiot może zostać odpięty od etapu programu tylko pod warunkiem, że nie został wykorzystany do rozliczenia jakiegoś etapu programu studiów (nie jest to etap zamknięty). Istnieją sytuacje, gdy student zaliczył przedmiot niezbędny do spełnienia wymagań przedmiotowych danego etapu, jednak podsystem rozliczający nie może go rozliczyć, gdyż przedmiot ten został podpięty do innego etapu tych samych studiów bądź do tego samego etapu, ale w innym cyklu (czyli student wówczas nie zaliczył etapu i teraz go powtarza). W takim wypadku od decyzji Dziekana zależy, czy należy taki przedmiot uwzględnić w rozliczeniach. 2. Dlaczego niektóre przedmioty są już podpięte, a inne nie W czasie wdrażania w Uniwersytecie Warszawskim mechanizmu podpięć, automatycznie podpięto studentom niektóre przedmioty pod realizowane przez nich programy studiów. Zastosowano przy tym proste zasady: studentom realizującym tylko jeden program studiów podpięto wszystkie przedmioty właśnie pod ten program, a przedmioty obowiązkowe podpięto pod program i etap, na którym są wymagane (oczywiście pod warunkiem, że wcześniej w USOS zdefiniowano wymagania programu studiów niestety dotyczy to niewielu wydziałów). Przedmioty monograficzne i fakultatywne podpinano pod etap, podczas którego były realizowane. Te zasady na ogół dawały dobre wyniki. Przypadki szczególne wymagają jednak korekty, dlatego warto czytać dalej! 3. Co zatem należy zrobić? Student może poprzez USOSweb sam podpiąć zaliczane przedmioty na poczet różnych swoich programów studiów. Podpinać można zarówno przedmioty realizowane na poczet 2
aktualnego (jeszcze nie rozliczonego) etapu (to opisano w punkcie USOSweb > OCENY), jak i na poczet przyszłych etapów (patrz punkt USOSweb > REJESTRACJA). 4. USOSweb > OCENY Jeśli chcemy sprawdzić lub zdefiniować podpięcia na poczet obecnie realizowanego (i jeszcze nie rozliczonego etapu), to należy wejść w USOSweb na stronę: OCENY > PROGRAMY STUDIÓW Warto zacząć od wyboru opcji ETAPY dla programu, którego podpięcia chcemy modyfikować by sprawdzić, które etapy są jeszcze otwarte (nierozliczone) i czy program nie został jeszcze zgłoszony do rozliczenia. Przedmioty można bowiem podpinać pod programy i etapy, jeśli: 1. istnieje otwarty etap programu, 2. program nie został jeszcze zgłoszony do rozliczenia (flaga "Zgłoszony do rozliczenia" przy programie ma wartość "NIE"), 3. nie upłynął ostateczny termin podpinania (data następnego rozliczenia przy programie). Teraz można z menu po lewej stronie wybrać opcję PROGRAMY STUDIÓW > PODPIĘCIA Nadal będziemy w kontekście wybranego wcześniej programu. Można też cofnąć się na stronę OCENY > PROGRAMY STUDIÓW i na niej wybrać opcję ETAPY dla właściwego programu. Na tej stronie w części górnej (Zaliczenia podpięte) wymienione są te zaliczenia, które zostały podpięte pod dany program lub jego otwarty etap, a w części dolnej (Pozostałe zaliczenia) pozostałe, czyli te jeszcze nie związane w żaden sposób z danym programem. W każdym wierszu z przedmiotem znajdują się pola definiujące ten przedmiot: kod cyklu, kod przedmiotu i jego nazwa, pole statusu podpięcia przedmiotu oraz pole z etapem programu i cyklem, do którego przedmiot jest podpięty, być może puste. Przewidziano następujące statusy: Zaakceptowane przedmiot cyklu jest podpięty pod wybrany program, Prośba student złożył prośbę o podpięcie, która jeszcze nie została rozpatrzona, Zatwierdzone student złożył prośbę o podpięcie, która została zatwierdzona, Odrzucone student złożył prośbę o podpięcie, która została odrzucona, <niepodpięte> przedmiot cyklu nie jest podpięty pod wybrany program, choć być może jest podpięty pod jakiś inny. W tabelach są wszystkie przedmioty o statusie rejestracji A (zaakceptowana) lub X (uprawnienie do zaliczania przedmiotu bez rejestracji), a także przedmioty o statusie P (złożono prośbę o rejestrację te wyświetlane są na zielono). Na liście rozwijalnej obok każdego przedmiotu znajdują się pozycje <niepodpięte>, kod programu studiów, co umożliwia podpięcie do programu, ale nie do etapu, oraz lista kodów wszystkich etapów danego programu, do których student może podpiąć przedmiot. Po wybraniu odpowiedniej wartości z listy rozwijalnej i naciśnięciu ZATWIERDŹ status podpięć zostanie ustawiony zgodnie z podanym życzeniem studenta. 3
W kolumnie inne listy przedmiotów pojawia się opcja pokaż, jeśli przedmiot jest dowiązany do innego programu studiów. Wybranie tej opcji powoduje pokazanie mniejszego okna z listą programów, do których przedmiot jest dowiązany. W takiej sytuacji wybranie z listy podpięcia i naciśnięcie ZATWIERDŹ powoduje jedynie złożenie prośby o podpięcie, a decyzja będzie podjęta przez dziekana. 5. USOSweb > REJESTRACJA Do okna obsługi podpięć można przejść z modułu rejestracyjnego, ze strony z listą przedmiotów klikając w ikonę koszyka oraz z koszyka za pomocą opcji EDYCJA lub przycisku Podepnij. W tym ostatnim przypadku podpięcie może dotyczyć kilku wybranych przedmiotów jednocześnie (tych wszystkich, które zostały wskazane przez zaznaczenie w kolumnie Zbiorowe ). Na stronie do podpinania zostanie wypisana lista programów studiów studenta, a także etapów tych programu, do których student może podpinać dany przedmiot. Są to etapy, na które student jest już zapisany, ale które jeszcze nie zostały rozliczone mają status X, W lub D. Student może wskazać jedne studia lub ich etap, co spowoduje automatycznie podpięcie przedmiotu pod wskazany program lub cykl bez interwencji operatora i bez wymagania zgody dziekanatu. Student może zaznaczyć dowolną liczbę innych programów studiów, jednak takie oznaczenie oznacza jedynie prośbę o podpięcie, która może być uwzględniona lub odrzucona przez operatora systemu. W ramach każdego programu studiów może zaznaczyć prośbę o podpięcie do programu lub do jednego z etapów nie można prosić o podpięcie do kilku różnych etapów jednego programu. Student może celowo podpiąć przedmiot cyklu do programu studiów, ale nie do bieżącego etapu po to, by w przyszłości móc podpiąć go do następnego etapu studiów, np. w celu optymalnego wykorzystania oceny z przedmiotu zaliczonego na zapas do średniej ocen. Po wybraniu programów i etapów z listy należy zatwierdzić swój wybór (przycisk Zatwierdź). Nie jest możliwa obsługa podpięć w podsystemie UL (Uniwersyteckie Lektoraty). Student rejestruje się na lektoraty, zajęcia WF i zajęcia ogólnouniwersyteckie, nie wskazując programów studiów. Będzie to mógł zrobić nieco później w USOSweb, gdy trafią tam dane z UL. 6. Dla tych, którzy lubią przykłady dwa przykłady Przykład 1. Na kierunku studiów blablaryka fetoryczna warunkiem koniecznym i dostatecznym zaliczenia czwartego roku jest zaliczenie 6 wykładów monograficznych. Student Jan Józef Kowalski zaliczył 8 wykładów monograficznych. Kilka możliwych scenariuszy tego, czy automat zaliczający zaliczy mu czwarty rok w zależności od dokonanych przez Kowalskiego podpięć obrazuje tabela: 4
Wykłady podpięte pod etap IV rok BF Wykłady podpięte pod program BF, ale nie pod żaden etap Czy JJK zaliczy IV rok BF? 6 2 Tak 3 5 Tak 5 0 Nie 6 0 Tak Komentarz Dwa nadmiarowe wykłady JJK może wykorzystać na V roku BF. Automat zaliczający wybierze losowo 3 z 5 wykładów studenta JJK, nie podpiętych dotychczas pod żaden etap programu blablaryki fetorycznej. JJK postąpił, łagodnie mówiąc, pochopnie. Automat zaliczający uważa, że JJK jako myślący człowiek świadomie nie podpiął 3 wykładów pod program BF, bo nie zamierza ich w tym programie użyć. JJK planuje w przyszłości wykorzystać 2 pozostałe wykłady na pokrewnych studiach równoległych z blamiryki egzotycznej. Przykład 2. Student Grzegorz Brzęczyszczykiewicz kończy właśnie 2 rok matematyki. Zaliczył na nim 3 wykłady fakultatywne z zestawu FMAT. Wszystkie podpiął pod program studiów matematyka, a dwa z nich dodatkowo pod etap drugi rok matematyki. Zalicza drugi rok bezproblemowo (wszystkie inne zaliczenia zdobył w terminie). Trzeci wykład wykorzysta za rok lub dwa wtedy podepnie go pod właściwy etap, tzn. trzeci lub czwarty rok matematyki (teraz nie może tego zrobić, bo nie jest jeszcze ani na trzecim, ani na czwartym roku). 7. Do kiedy można zmieniać podpięcia? W module rejestracyjnym podpięcia można zmieniać tylko wówczas, gdy jest włączona rejestracja trzeba sprawdzić, jaki jest na danym wydziale terminarz jej włączania i wyłączania. W module OCENY na stronie dostępnej poprzez opcję ETAPY widać szczegółowe informacje o wybranym programie studiów. Jeśli w ramach programu: są jakieś nierozliczone etapy, program nie został jeszcze zgłoszony do rozliczenia i nie upłynęła data następnego rozliczenia, to na stronie jest aktywny przycisk "Zgłoś program do rozliczenia". Naciśnięcie przycisku spowoduje zmianę stanu programu na "Zgłoszony do rozliczenia: TAK". Będzie to sygnałem dla sekcji studenckiej, że student ma już wszystkie niezbędne zaliczenia, podpiął je do odpowiednich etapów i prosi o rozliczenie programu. Nie czekaj ze zgłoszeniem prośby o rozliczenie do ostatniej chwili, bo powoduje to spiętrzenia w sekcji studenckiej pod koniec semestru/roku, ale 5
też nie działaj pochopnie zgłosiwszy program do rozliczenia, tracisz możliwość modyfikowania podpięć w ramach tego programu. 8. Jakie mogą być konsekwencje, gdy się nic nie zrobi? Na przykład takie, że automat do rozliczenia uzna, że nie może rozliczyć Ci aktualnego etapu, gdyż żadne wymagane przedmioty nie zostały do tego programu podpięte. Lub do średniej do stypendium naukowego wliczy Ci trójkę zdobytą na innym wydziale na poczet innego programu. Lub dziekan uzna, iż nie spełniłeś wymogów rozporządzenia w sprawie rejestracji na zajęcia, gdyż podpiąłeś do aktualnego etapu za mało przedmiotów (nie wystarczy ich do rozliczenia etapu). 9. Czy należy się martwić tym, że niektóre przedmioty nie zostały podpięte do właściwych etapów, a nie można już tego zmienić? Jeśli dotyczy to już rozliczonych etapów, to nie ma powodów do zmartwień, bo te etapy nie będą ponownie rozliczane. Jeśli natomiast przyszłych, nierozliczonych etapów, to lepiej zgłosić ten fakt w sekcji studenckiej dziekanatu. 10. A jeśli nic z tego nie rozumiemy? W USOSweb zarówno w module REJESTRACJA, jak i w module OCENY są dostępne strony pomocy (bądź bezpośrednio na stronie, bądź pod pomarańczowym przyciskiem ze znakiem zapytania). Warto tam zajrzeć i poczytać, bo pomoc jest kontekstowa. Jeśli po przeczytaniu stron pomocy nadal będziemy mieli wątpliwości, to można napisać na adres <tutaj podać właściwy adres elektroniczny>. 6